داستانی از دغدغه‌های یک زن ایرانی زیر آتش جنگ جهانی دوم

به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس،‌ کتاب «دغدغه‌های یک زن ایرانی در جنگ جهانی دوم» با عنوان فرعی «مکتوبات و داستان‌های دکتر هما امامزاده» به بیان وضعیت زن ایرانی در برهه‌ای از تاریخ معاصر می‌پردازد.
 
کتاب در چهار فصل «مکتوبات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی»، «مکتوبات مذهبی»، «مکتوبات زنان» و «داستان‌ها» با مقدمه مسعود کوهستانی‌نژاد تنظیم شده است.

دغدغه‌ها، دل‌مشغولی‌ها و ایده‌آل‌های یک زن ایرانی

در پشت «جلد کتاب» شرح وضعیت ایران هنگام جنگ جهانی دوم آمده است: «جنگ جهانی دوم بزرگ‌ترین بلیه‌ای بود که در تاریخ بر جوامع بشری نازل شد. ایران علی‌رغم دور بودن از میدان‌های جنگ به دلیل موقعیت ممتاز جغرافیایی‌اش، ناخواسته در شهریور 1320 به اشغال متفقین درآمد. از جمله متون به جا مانده از آن دوره آثاری است که دکتر هما امامزاده در طی سال‌های 1322 تا 1324 به رشته تحریر درآمد. مجموعه مزبور گویای دغدغه‌ها، دل‌مشغولی‌ها و ایده‌آل‌های یک زن ایرانی در ایام جنگ است. زنی که از یک سو افق تیره حاکم بر بشریت را مشاهده می‌کرد و از سویی دیگر در اندیشه وضعیت جامعه و به ویژه زنان کشور خود بود.»
 
کوهستانی‌نژاد در «مقدمه» کتاب درباره زندگی‌نامه بانو امامزاده آورده است: «وی فرزند سیدحسن قمشه‌ای (هیربد) و از نوادگان میرزامحمد خلیل بن عبدالواسع امام جمعه قمشه‌ است. در شوال 1325 قمری، آذر 1286 متولد شد. وی یک زن مذهبی و معتقد به باورهای دینی بود. در عین حال بخش مهمی از مکتوباتش به بحث در مورد وضعیت زن در جامعه ایران در جنگ جهانی دوم اختصاص دارد.» (ص 17)
 
در سطور دیگری از این مقدمه می‌خوانیم: «مکتوبات و داستان‌های امامزاده تجلی بارز احساسات و واکنش‌های یک زن روشنفکر مذهبی ایرانی نسبت به اشغال کشور خود و مشکلات و معضلات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی ناشی از چنین وضعیتی در کشور است. مکتوبات و داستان‌های مورد بحث در واقع بیانگر ابعاد پنهانی از عکس‌العمل روشنفکر ایرانی نسبت به اشغال کشور است.» (ص 16)
 
عروسک‌های گوناگون به کرسی‌های نمایندگی

فصل نخست «مکتوبات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی» نام دارد که در رابطه با رویکرد نمایندگان مجلس شورای ملی آورده است: «وای بر آن کشوری که مجلس شورایش تئاتر کودکان شده و دست‌های شیطانی غیرمرئی که رای فروشی و خیال وکالت در دماغ کوچک ملت پخته بودند، اینک عروسک‌های گوناگون به کرسی‌های نمایندگی بنشانند تا با رقص‌ها و سخنان شیرین کودکانه، دل ملت را به چنگ آورده و آنها را بخندانند و بر طبق میل اهریمنان رای دهند و معاملات محکم ولو به نفع ملت هم باشد، بسته شود، از درجه اعتبار ملت بیرون، زیرا وکلا را خود انتخاب ننموده‌اند.» (ص 73)
 
در فصل دوم با عنوان «مکتوبات مذهبی» آمده است: «امروز وضعیت کشور ما چون شب و همه در خوابیم. منتظریم کشتی غرق شده را قضا و قدر با وجود سیل و طوفان عالم گیر، به ساحل برساند. بعضی خیال می‌کنند ملت خواب را، حکومت استبداد، لازم است. گمان می‌کنم به خطا رفته، بیدار کردن ملت یا تعلیم و تربیت واجب و حکومت آزادی‌خواه نتیجه آن است. البته به ضرب شلاق هر شخصی بیدار می‌شود، مگر مرده باشد!» (ص 150)
 
فصل سوم تحت عنوان «مکتوبات زنان» به مسائل زنان ایرانی دوره پهلوی پرداخته که در بخشی از آن می‌خوانیم: «با کمال تاسف و تاثر باید اقرار کنیم که بعضی مردم مشرق زمین چون بدون چون و چرا کورکورانه هر چیز را قبول می‌کند، از عالم تمدن عقب مانده‌اند. خداوند متعال کسانی را که تعقل می‌کنند و بدون فکر کاری نمی‌کنند، دوست دارد. قرآن خواندن پی در پی به معنی آن بردن، غلط است و غرور و خودپسندی که در مرد وجود داشته باشد، نیز عملی است شیطانی که آنها را از خدا دور می‌کند.» (ص 178)
 
قضیه جنگ جهان‌سوز حقیقت یا افسانه؟

«داستان‌ها» عنوان فصل چهارم این کتاب است. مولف در ترسیم وضعیت مردم در جنگ جهانی می‌نویسد: «قضیه جنگ جهانسوز 1939 الی 1945 را شرح داد و استخدام مستشاران و آئین‌نامه و نان سیلو و کوپنی و شکر سرخ و نبودن قماش و عده بی‌گناه ایرانی و محروم شدن از حق خود را با یک زبان شیرین بیان کرد و گفت: به خدا قسم که حقیقت است و افسانه نیست.» (ص 190)

کتاب «دغدغه‌های یک زن ایرانی در جنگ جهانی دوم» تدوین و مقدمه مسعود کوهستانی‌نژاد، در 237 صفحه با تیراژ یک‌هزار نسخه به بهای 16 هزار تومان از سوی ناشر مولف منتشر شده است.