چرا عراق به جنگ نفت کش ها دست زد؟
ايران در خليج‌فارس، به جز رويارويي با امريکا، مشکل ديگري به نام جنگ نفت‌کش‌ها را نيز در مقابل داشت. چرا عراق به اين اقدام دست زد؟
جنگ نفت‌کش‌ها در واقع، اقدامي متقابل است. در واقع عراق از اوايل جنگ دريافت که نمي‌تواند در جنگ زميني، برتري ايران را خنثي کند؛ مگر اين که عقبه‌هاي استراتژيک ايران را مورد تهديد قرار دهد؛ از جمله اين که به نفت‌کش‌ها و مراکز اقتصادي ايران حمله کند. عراق مي‌کوشيد صدور نفت را که بزرگ‌ترين منبع درآمد ارزي ايران بود، محدود کند. اين ابتکار مؤثر واقع شد، ولي با ورود سپاه در جنگ نفت‌کش‌ها اين معادله تا حدي برهم خورد. در مراحل بعدي، عراق درصدد برآمد تا با تشديد حمله به کشتي‌هاي ديگر کشورها در خليج‌فارس، علاوه بر ايجاد محدوديت در صدور نفت ايران، نظر کشورهاي ديگر را در حمايت از خواسته‌هاي خود جلب کند. عراق با اتکا به فروش نفت از طريق لوله‌هايي که از کشورهاي عربستان، اردن و ترکيه صادر مي‌شد و همچنين کمک‌هاي مالي کشورهاي منطقه، به ويژه عربستان و کويت مشکلي براي خود احساس نمي‌کرد؛ ولي با توجه به محدوديت‌هايي که براي ايران به وجود مي‌آمد، اين اقدام به نفع عراق بود.
با حمله عراق به نفت‌کش‌ها ايران از سه طريق تحت فشار فزاينده قرار مي‌گرفت:
الف‌ـ کاهش درآمد نفتي از طريق محدود شدن صدور نفت؛
ب‌ـ افزايش هزينه‌هاي توليد و صدور نفت به دليل انهدام منابع و پايانه‌هاي نفتي و افزايش حق بيمه نفت‌کش‌ها؛
ج‌ـ تخلف کشورهاي صادرکننده نفت به ويژه عربستان و کويت در افزايش صدور نفت و کاهش قيمت آن. اين روند تا آن‌جا پيش رفت که قيمت نفت که در سال 1359 بشکه‌اي 41 دلار بود، در سال‌هاي پاياني جنگ به 15 دلار رسيد. البته قيمت 15 دلار، حداقل قيمت نفت نبود؛ بلکه در سال 1365 که يکي از سال‌هاي بحراني جنگ بود، قيمت نفت تا 8 دلار هم کاهش يافت.
