کلاه‌های نظامی چگونه سر را در برابر خطر برخورد گلوله محافظت می‌کنند

گروه دفاعی امنیتی دفاع پرس- رحیم محمدی؛ شاید بتوان گفت که ضرورت استفاده از کلاه ایمنی در سال‌های پس از جنگ ویتنام بیشتر نمایان شد؛ به همین خاطر ارتش آمریکا در ابتدای کار در تعداد محدودی از عملیات‌ها که در دهه ۱۹۸۰ در گرانادا و هائیتی انجام شد، کلاه ایمنی را برای سربازان مورد استفاده قرار داد؛ البته پیش از آن سربازان آمریکایی از کلاه بریتانیایی به نام «برودی» یا کلاه ایمنی «Mark۱» که از جنس آلیاژ فولاد منگنز بود، استفاده می‌کردند.

اما فولاد کلاه نمی‌توانست برابر برخی از گلوله‌هایی که از نزدیک شلیک می‌شد، دوام بیاورد؛ علاوه بر این، کلاه که مورد استفاده قرار می‌گرفت تا حدودی سنگین بود به همین جهت اغلب از آن به عنوان «دیگ فولادی» نیز نام می‌بردند.

این باعث شد تا تحقیقات برای ساخت کلاهی سبک و مقاوم‌تر آغاز شود؛ لذا در دهه ۱۹۷۰ چندین سازمان ارتشی که در «ماساچوست» فعالیت داشتند، با استفاده از لایه‌های سخت «کولار» (فیبر مصنوعی بسیار محکم و سبک)، برای ساخت کلاه ایمنی که در محافظت از جمجمه قادر به متوقف کردن بسیاری از گلوله‌ها باشد، آغاز کردند.

بر این اساس برای اولین بار در سال ۱۹۸۳ ارتش آمریکا در عملیاتی در گرانادا از کلاه‌های جدید استفاده کرد و این تا زمان عملیات طوفان صحرا در سال ۱۹۹۱ ادامه داشت، ولی از سال ۲۰۰۳ کلاه‌های قبلی جایگزین مدل جدید شد.

در آن سال به دلیل انعطاف پذیری فیبر چند لایه از آن همراه «کولار ۱۲۹» و مواد شیمیایی، کلاه‌هایی سبک‌تر و باریک‌تر در شکل و پوشش بهتر گوش‌ها و پشت گردن ساخته شد؛ این کلاه‌ها علاوه بر حفاظت سر از صدمات ناشی از اصابت گلوله ها، دارای جاذب شوک‌های ناشی از انفجار بمب‌های کنار جاده‌ای و دست ساز نیز بود.

کلاه‌های جدید قابلیت وصل کردن عینک آفتابی یا عینک‌های محافظ چشم در جنگ‌های بیابانی یا باران‌های سنگین و باد را دارد؛ همچنین با توجه به سبک بودن کلاه، بالا بودن کیفیت حفاظتی و انعطاف‌پذیری بیشتر با تنظیمات مختلف، نیرو‌ها می‌توانند دوربین‌های فیلمبرداری، چراغ قوه و هدست‌های ارتباطی را هم اضافه کنند.

بنابراین، چون در جنگ خلیج فارس و افغانستان، بسیاری از سربازان آمریکا پس از پرتاب بمب‌های دست‌ساز و اصابت ترکش‌ها به سر، جان خود را از دست دادند، ارتش این کشور بر آن شد تا قطعاتی را در داخل این کلاه‌ها به منظور تامین راحتی سربازان تعبیه کند؛ در واقع، تا زمانی که سیستم‌های پد معرفی نشده بودند، کلاه‌ها به هیج عنوان ضامن امنیت سربازان و استفاده کنندگان در برابر آسیب‌های مغزی نبود.

استفاده از مجموعه این پد‌ها که از جنس فوم هستند، درست مانند کیسه‌های هوا در خودرو، سر را در برابر ضربه مغزی یا آسیب مغزی، محافظت می‌کنند؛ این پد‌ها به گونه‌ای توسعه یافته‌اند که در مقابل فشار حالت ارتجاعی دارند؛ بدین ترتیب که اگر این کلاه‌ها در سر تنها به اندازه یک اینچ فضا داشته باشند، هنگام برخورد شیء به سر، عامل محدودکننده انرژی خواهند بود.

سیتسم‌های پد از جنس فوم که در چنین فضای بسیار کوچک داخل کلاه قرار دارند، باید با دقت فراوانی در حالت تعادل قرار بگیرند؛ بدین معنا که نباید به مقدار زیاد محکم و سفت و یا نرم باشند. البته عوامل تاثیرگذار دیگری نیز وجود دارد که باید به آن‌ها توجه داشت؛ مانند زاویه برخورد با سر سرباز و نیز تاثیر موج‌های انفجار.

موضوع جالب این‌جاست که هرچه فناوری پیشرفت می‌کند و کلاه‌ها سبک‌تر می‌شوند، کاربران چیز‌های بیشتری بر روی آن‌ها قرار می‌دهند؛ در واقع توانایی اضافه کردن تجهیزات بیشتر را می‌توان یک فناوری در حال ارتقا و انعطاف‌پذیر قلمداد کرد که به راحتی می‌توان آن را جهت رفع نیاز‌های جدید، به روز کرد.

البته اکنون طراحی کلاهخود‌های جدید مبتنی بر پلی اتیلن سنگین با وزن مولکولی بسیار بالا یا پلی اتیلنی است که میانگین وزن مولکولی آن بیشتر از سه میلیون است؛ این نوع کلاهخود ۲۲ درصد سبک‌تر از کلاهخود‌های از جنس «کولار» است به گونه‌ای که به گفته کارشناسان، می‌تواند گلوله‌های ۹ میلیمتری و ترکش‌های مختلف را دفع کند؛ پس سبک بودن کلاهخود مانع از خستگی نظامیان، حفظ هوشیاری و همچنین بهبود عملکرد آن‌ها می‌شود.

ساختار‌های پلیمری از یک ماده «یورو اکسید ترموپلاستی» (TPU) ساخته شده که از سایش و مقاومت میکروبی برخوردار است. این سازه‌ها به عنوان یک رابط بسیار پایدار، ایمن و راحت با پوسته کلاه ارائه می‌دهند. این طراحی همچنین موجب بهبود جریان هوا و تهویه زیر کلاه می‌شود تا بارگیری حرارتی به حداقل برسد؛ بنابراین کلاه شامل سه بخش است؛ یک «لاینر» جذب شوک با استفاده از تکنولوژی Smart Skin جدید D۳O برای جذب و از بین بردن انرژی آزاد شده در برخورد، یک سیستم با دوام که به صورت جداگانه متناسب با طیف وسیعی از شکل سر قرار می‌گیرد و یک کلاه برای ارائه راحتی بیشتر و کمک به مدیریت عرق.

معروف‌ترین کلاه محافظ رزمی کامپوزیتی در دنیا، PASGT آمریکایی است. این کلاه علاوه بر اینکه مبنا و پایه‌ای برای طرح کلاه‌های محافظ نسل جدید شد، به بسیاری از کشور‌های جهان نیز مبادرت به خرید آن کرده‌اند و علاوه بر ارتش ها، در نیرو‌های امنیتی و پلیسی، صلح بانی و ... نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته برخی‌ها این کلاه را تحت لیسانس تولید کردند یا همچون اسرائیل با خرید گسترده از آمریکا به روزرسانی‌هایی بر روی کلاه انجام دادند از جمله در بخش تعلیق و مهاربند‌ها یا طرح‌های مشابه غیر کامپوزیتی (پوسته فولادی) از این کلاه همچون طرح‌های چینی، ارائه شد.

انتهای پیام/ ۲۳۱