ذوق و شوقم برای تحریر کتاب شهدا فروکش نمی‌کند
«رضا قلی‌زاده» چهره سال هنر انقلاب آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با خبرنگار دفاع‌پرس در تبریز به واکاوی ظرفیت استان در عرصه‌ی خلق آثار انقلابی و چالش‌های پیش‌روی هنرمندان پرداخت. قلی‌زاده که از نویسندگان نام‌آشنای استان محسوب می‌شود، معاون ادبیات و انتشارات اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس آذربایجان شرقی است و توانسته از میان کاندیداهای متعدد، عنوان چهره‌ی ممتاز هنر انقلاب در سال 97 را ازآنِ خود کند. مشروح گفت‌وگوی دفاع‌پرس با این هنرمند انقلابی را در ادامه می‌خوانید:
دفاع‌پرس: چه شد که وارد عرصه‌ی نویسندگی در حوزه ادبیات پایداری شدید؟
بعد از پایان جنگ تحمیلی رژیم بعثی عراق علیه کشورمان، هر ساله در هفته‌ی جنگ برنامه هایی را به پاس گرامیداشت یاد و خاطره شهدا و رزمندگان دلیر و دوست داشتنی این حماسه بزرگ برگزار می‌کردند که بعدها این مناسبت به «هفته‌ی دفاع مقدس» تغییر نام یافت. مسئولین ستاد گرامیداشت هفته جنگ در سال 1375 قصد داشتند نشریه‌ای را به این مناسبت چاپ کنند. دوستان از بنده خواستند خاطره‌ای برایشان بنویسم. نوشتم و خاطره‌ام با عنوان «چشم انتظار عملیات» در نشریه «گلبرگ حماسه» چاپ شد به اضافه دو، سه تا از رباعی‌هایم. همین امر نیز مرا به ذوق و شوق آورد و با تشویق دوستان باعث شد تا به فعالیت در این عرصه ادامه دهم چرا که آن زمان افراد کمی از دفاع مقدس می‌نوشتند.
در ادامه از بهمن سال 75 نشریه میثاق در تبریز به چاپ رسید که اعضای تحریریه‌ی آن رزمندگان و چهره‌های متعهد و انقلابی بودند. سردبیر نشریه آقای جلال محمدی، شاعر و محقق و پژوهشگر نام‌آشنای شهر و استان‌مان از بنده خواستند در انتشار نشریه همراهی‌شان کنم و در نهایت مسئولیت صفحه‌ی ادبیات جبهه و جنگ نشریه با نام «ادبیات مقاومت» را به عهده من گذاشتند.
نشریه دو هفته یکبار چاپ می‌شد و بنده برای آنکه یک یا دو صفحه‌ی ادبیات مقاومت را آماده کنم شاید به بیش از ده رزمنده مراجعه می‌کردم و اکثراً از نقل خاطرات‌شان خودداری می‌کردند. می‌گفتند وقتی فرمانده گردان تاکنون صحبتی با رسانه‌ها نکرده، نقلِ خاطرات فرمانده دسته یا رزمنده‌ی عادی بی‌احترامی است و ابتدا بایستی بزرگان در این‌باره سخن بگویند!
تقریباً ده سال در نشریه میثاق بنده بخش ویژه‌ی دفاع مقدس را تحریر کردم و در آن فاصله نیز یکی، دو کتاب از بنده به چاپ رسید. اولین کتابم «فشنگ‌های مشقی» نام داشت که در آن گریزی به خاطرات دوران آموزشی‌ام زده بودم. آن کتاب بسیار مورد توجه قرار گرفت چراکه نوشته‌های پسر 15 سالهای بود که برای اعزام به جبهه یک ماه آموزش‌های سفت و سختی را می‌دید. در ادامه کتابی را در مورد شهید باکری «آشنایی‌ها»به چاپ رساندم و سپس مجموعه داستان و... کتاب‌هایی که نوشته‌ام به بیش از 15 جلد رسیده است. پنج عنوان از این تعداد مقام های کشوری کسب کرده‌اند.
ذوق و شوقی که برای تحریر کتاب بخصوص درباره‌ی انقلاب و دفاع مقدس داشتم همچنان پابرجاست و فروکش نکرده است. تا پاسی از شب کتاب می‌خوانم و خود نیز دستی به قلم می‌برم. این کارها را برای خود تکلیف می‌دانم و هیچگاه دنبال نام و نشان و... نبوده‌ام و در این عرصه هم خبری از این مسایل نیست!
دفاع‌پرس: فکر می‌کنید چرا از میان آثار مختلفی که در حوزه دفاع مقدس و انقلاب خلق شده است، فعالیت‌های شما را شایسته‌ی تقدیر دیده‌اند و به‌عنوان چهره سال انتخاب شدید؟
ابتدا می‌خواهم به سوال اول‌تان پاسخ دهم. شاید برای خیلی‌ها علت چاپ کتاب‌های متعدد در حوزه دفاع مقدس سوال ایجاد کند. فی‌الواقع جنگ اتفاق بزرگی است و در هر نقطه‌‌ای رخ دهد، حتی سایر کشورها را نیز متاثر می‌کند و در تمامی شاخه‌ها حتی زندگی خصوصی افراد تاثیر خود را می‌گذارد. در اتفاقی چون جنگ آن‌هم برای 8 سال متوالی، سوژه‌هایی برای هنرمندان در تمامی عرصه‌ها اعم از تئاتر، فیلم، هنرهای تجسمی و... وجود دارد. از این‌رو به‌قدری در جنگ سوژه داریم که باز هم جا برای چاپ کتاب‌های متعدد وجود دارد. ما به خیلی از سوژه‌ها درباره دفاع مقدس اصلا نتوانسته‌ایم نزدیک شویم، حال یا توان آن را نداشته‌ایم یا امکانش را، بگذریم.
چهره‌ی هنر انقلاب استان را از میان هنرمندانی انتخاب کردند که در عرصه‌های مختلف هنری فعالیت داشتند و صرفاً محدود به حوزه ادبیات نبوده. از آنجایی که قرار است هر ساله در هفته هنر انقلاب که همزمان با سالگرد شهادت سیدشهیدان اهل قلم آقاسید مرتضی آوینی برگزار می‌شود، چهره‌ی ممتاز هنر انقلاب را انتخاب کنند امسال صرفاً سال 97 را ملاک عمل قرار داده و با رأی اکثریت بنده را انتخاب کردند. یعنی فعالیت‌های هنرمندان در سال 97 ملاک بوده، نه سالهای پیش. هرچند که این انتخاب، نافی تلاش‌ها و فعالیت‌های سایر هنرمندان به‌نام و ارزشمند آذربایجانشرقی نیست.
از بنده در سال 97 کتاب «سبلان زنده است» به چاپ رسید که به‌عنوان کتاب سال سپاه انتخاب شد. سبلان زنده است خاطرات «امیر دریادار عبدالله معنوی رودسری» فرمانده ناوشکن سبلان است که وارد جنگ مستقیم با آمریکایی‌ها شده است.
تحریر این کتاب برای خود بنده تازگی داشت، چراکه اکثر کتاب‌های دفاع‌مقدس مربوط به نبردهای زمینی با ارتش صدام بوده و در این میان کتاب سبلان زنده است به نبرد روی دریا (خلیج فارس) با ارتش آمریکا پرداخته است. علاوه بر این در جشنواره کتاب سال دفاع مقدس به عنوان بهترین کارشناس استانی کتاب معرفی شده بودم و همچنین دبیر جایزه ادبی یوسف «داستانهای کوتاه دفاع مقدس» در آذربایجان شرقی. برگزاری کلاسهای آموزشی و نقد و ... از دیگر فعالیت‌هایم بودند. این فعالیت‌ها دست به دست هم داده، اعضای هیئت انتخاب را به یک جمع بندی رسانده است و... باز هم عرض می‌کنم که لطف داوران بوده، وگرنه من هیچ‌وقت دنبال نام و نشان و مطرح کردن خودم نبودم و نیستم.
دفاع‌پرس: برای اعتلای هنر انقلاب باید چه اقداماتی صورت گیرد و چالش‌های پیش روی هنرمندان این حوزه چیست؟
هنر را خلق زیبایی‌ها به دست بشر تعریف کرده‌اند که هرچقدر تاثیر این هنر بر روح و عواطف و احساسات و حتی هوش افراد بیشتر باشد، ارزش آن دوچندان می‌شود. ما برای آنکه اتفاقات دفاع مقدس و انقلاب را ماندگار کنیم بایستی کارهایمان را با هنر آمیخته کنیم و با زبان هنر بیان کنیم. البته این یک شعار نیست که به هنرمندان بها دهیم؛ این جمله‌ام نافی حمایت‌های نهادهای فرهنگی نیست اما عموماً بنده تا جایی که دستی بر آتش داشته‌ام بیشتر آثار هنری خلق شده در سایه‌ی تلاش‌های فردی اشخاص به منصه‌ی حضور رسیده و حمایت نهادهای متولی کافی نبوده است. هنرمندی که چهره‌ی شهید باکری را نقاشی می‌کند یا تابلو سنگ پرتره شهید مدافع حرم حاج عباس عبداللهی را خلق می‌کند، از جایی سفارش نگرفته و بدون آنکه نهادهای متولی باخبر باشند و به او دستمزدی پرداخت نمایند، از روی علاقه و احساس تکلیف آثار را خلق کرده است.
در حال حاضر ما به کادرسازی نیاز داریم. به جوانان ضمن آموزش، باید میدان تلاش فراهم کنیم. انقلاب اسلامی، هنرمندان و نویسندگان و مدیران خود را پیدا کرد و آنان را پرورش داد. دفاع مقدس هم فرماندهان خود را از میان رزمندگان خود پیدا کرد و حتی پس از جنگ، نویسندگانش را شناخت. امروز جوانان با ذوق و شوق و بدون چشمداشت جلو می‌آیند و تنها باید آنان را هدایت کرد تا این راه را ادامه دهند. برای اینکه به اهداف بلند خود یا به تعبیر شما اعتلای هنر انقلاب برسیم به نظرم باید تکلیفی عمل کنیم نه بخشنامه‌ای و اداری و...
دفاع‌پرس: ویژگی‌های هنر انقلاب چیست؟
هنر انقلاب و مشرب فکری هنرمند آن، نشأت گرفته از مکتب فکری تشیع است و ما در آثار هنری انقلاب، اندیشه‌های الهی را به وضوح می‌بینیم. عاشورا و مبارزه با ظلم و ستم منشا خلق آثار فراوانی در میان منرمندان بوده است. ویژگی هنر انقلاب، انسان‌مداری است و آنچه دفاع مقدس ما را از سایر جنگ‌ها متمایز می‌کند روابط انسانی بین رزمندگان آن بود و به خاطر همین روابط و صمیمیت بین انسان‌ها بوده که پسر 12 ساله برای اعزام به خط مقدم گریه می‌کرد نه مقام و پول و...
همراهی و همگامی با مردم در روزهای سخت و سرنوشت‌ساز از ویژگی‌های هنرمند انقلابی است؛ وقتی مردم تبریز در 29بهمن اولین الله‌اکبر را علیه رژیم پهلوی سر دادند استاد شهریار برای انقلاب شعر گفت و منتظر سرانجام انقلاب نماند. در همان 29 بهمن شعر خود را سرود و خود را در صف انقلابی‌ها دید. به این خاطر ما استاد شهریار به عنوان یک هنرمند انقلابی می‌شناسیم.
دردمندی وجه مشترک هنرمندان انقلابی است؛ درد دین و درد بشریت و... وقتی کودک یمنی و فلسطینی و... مورد ظلم و ستم قرار می‌گیرد هنرمند انقلابی در هر کجای جهان باشد بی‌تفاوت از کنار آن نمی‌گذرد برای مظلومیت آن شعر می سراید، فیلم می‌سازد، داستان خلق می‌کند و... هنرمند انقلابی درصدد ترویج روحیه انقلابی است. هنرمند انقلابی نباید صرفاً خود را ببینند و جامعه را نبیند.
دفاع‌پرس: سخن آخر.
از تمام افرادی که در این راه حمایتم کردند؛ از اعضای هیئت انتخاب چهره ممتاز هنر انقلاب در استان، حوزه هنری آذربایجانشرقی که متولی این رویداد مهم فرهنگی بود... از خانواده‌ام که طی این سالها حامی و پشتیبانم بودند و... امیدوارم تکلیف و دِین خودم را در قبال شهدا و انقلاب ادا کنم.
انتهای پیام/
