مستند «هیچ‌کس منتظرت نیست» در روایت آسیب‌های اجتماعی موفق است
به گزارش خبرنگار دفاع‌پرس از مشهد، افتتاحیه مستند سینمایی «هیچ‌کس منتظرت نیست» شب گذشته با حضور فعالان سینمایی و همچنین افراد فعال در عرصه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در پردیس سینمایی هویزه مشهد برگزار شد. در این مراسم پس از نمایش مستند سینمایی مورد اشاره «زهرا خاوری» استاد دانشگاه و «حامد بخشی» عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی به نقد این اثر هنری و اجتماعی پرداختند.
ابتدا خاوری با بیان اینکه جسارت گارکردان برای روایت آسیب‌های اجتماعی در حتزه زنان، ستودنی است؛ اظهار داشت: در جامعه ما بنا به تعبیر جامعه‌شناسان؛ زنان همواره در یک فرودستی اجتماعی یا یک موقعیت نابرابر قرار دارند و وقتی که با یک آسیب مواجه می‌شوند حل این مسئله برای‌شان سخت است.
وی افزود: در این اثر مستند، مخاطب شاهد از بین رفتن قدرت مادری و سقوط شخصیت مادرانه زنانی است که به اعتیاد مبتلا شده‌اند چراکه خانواده‌ها معمولا این زنان را با مشکلات‌شان رها می‌کنند.
این جامعه‌شناس در ادامه بیان کرد: جامعه ایران، یک جامعه مردانه است که در آن بر اساس روایت سنتی آن مردان بر زنان غلبه دارند و این موضوع باعث ایجاد احساس بی‌اعتمادی برای زنان می‌شود به طوری که اگر چنانچه زنی دچار آسیب شد بازگشتش به جامعه مشکل است.
بخشی با بیان اینکه در مستند سینمایی «هیچ‌کس منتظرت نیست» مخاطب با واژه‌هایی که دارای بار معنایی از خود بیگانگی هستند مواجه می‌شود، یادآور شد: وقتی که در جامعه افراد دچار آسیب‌های مختلفی از جمله اعتیاد، آسیب جسمی و مشکلات مالی می‌شوند بنا به تعبیر جامعه شناسان این افراد دچار تنگنای باند ذهنی می‌شوند یعنی آنها قدرت مدیریت و هدایت شرایط محیطی خود را ندارند. در این مستند؛ ما شاهد هستیم که به دنبال معضل اعتیاد افراد معتاد دچار حس ازخودبیگانگی یا فاصله گرفتن از خود می‌شوند.
این استاد دانشگاه در ادامه درباره تاثیرات ازخودبیگانگی بر روی افراد گفت: از خودبیگانگی یعنی سقوط انسان و ارزش‌های او؛ این احساس باعث می‌شود که فرد فرصت تجربه کردن را از دست بدهد. در جامعه‌ای که در آن افراد مختلف به این شکل درگیر بیماری‌ها و مشکلات جسمی هستند وقتی که پشتوانه‌ای نداشته باشند، سرخورده شده و چنین جامعه‌ای دارای آسیب و شکنندگی است و قدرتی نخواهد داشت تا بتواند اعضای آن را بازیابی کند. افراد یک جامعه باید سالم باشند تا آن جامعه بتواند رشد کند.
وی در ادامه بیان کرد: در چرخه فعلی چه آنها که سیاستگذار هستند و چه آنها که مددکار هستند بایستی رابطه فرد با جامعه و زمینه‌های بازگشت آن به جامعه را فراهم کنند و این موضوع نیازمند حمایت است.
خاوری ضمن انتقاد از برچسب‌زنی به افرادی که دارای آسیب اجتماعی هستند، گفت: متاسفانه برچسب‌زنی ابتدا از خانواده فرد آسیب‌دیده شروع می‌شود. وقتی که برچسب‌زنی انجام شد دامنه انحراف و بروز ناهنجاری در فرد افزایش پیدا می‌کند و این افراد به ضد خود تبدیل می‌شوند به طوری که بازیابی آنها سخت خواهد بود.
وی در پایان صحبت خود تاکید کرد: سقوط یک زن؛ سقوط آن جامعه خواهد بود و هر چقدر این سقوط نشر یابد اضمحلال آن جامعه سریع‌تر خواهد بود. سیاستگذاران امر بایستی نسبت به مفاهیم مورد اشاره در این مستند هوشیارانه‌تر عمل کنند چراکه جمع‌آوری معتادان فقط راه حل مسئله نیست.
در ادامه این مراسم حامد بخشی عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی در سخنانی بیان داشت: این فیلم مستند بر روی یکی از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی در ایران دست گذاشته و راوی آن دو زن هستند که یکی آسیب دیده در جامعه است و دیگر حامی این فرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه به لحاظ اجتماعی مسائل جامعه در دو سطح قابل بررسی هستند در ادامه یادآور شد: نخست علل خرد هستند؛ در اینجا روایت زندگی شخصی هر فرد برای تحلیل قابل استنتاج است. این علل مورد بررسی جامعه‌شناسان قرار نمی‌گیرد چراکه هر فرد دارای یک داستان یا زندگی شخصی است.
وی در ادامه افزود: اما علل دوم؛ علل یا مسئله اجتماعی هستند. به عنوان مثال اگر در جامعه با معضل بیکاری مواجه باشیم نمی‌توانیم بگوییم بیکاری نتیجه تنبلی یا درس نخواندن افراد آن جامعه است چراکه وقتی نرخ بیکاری در جامعه بالا باشد این موضوع یا علت از حالت فردی بودن خارج می‌شود.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی گفت: اگر مسائل کلان در سطح کلان حل نشوند افرادی مثل سپیده علی‌زاده، مددکار اجتماعی در مستند «هیچ‌کس منتظرت نیست»، در سطوح پائین‌تر هرچه تلاش کنند نمی‌توانند آن آسیب‌ها را درمان کنند.
بخش گفت: اگر جامعه‌ای نتواند بهزیستی پیشگیرانه را دنبال کند هزاران نفر هم که جمع شوند نمی‌توانند برای درمان آسیب‌های اجتماعی اقدام کنند. در سطوح کلان باید شرایطی به وجود بیاید که ورود افراد سالم به چرخه اعتیاد پائین و نزدیک به صفر باشد.
انتهای پیام/
