دیپلماسى دفاعى تعامل قدرت سخت و نرم است
خبرگزاری دفاع مقدس: قدرت یکى ازمهمترین، کلیدى ترین و راهبردى ترین مؤلفه تعیین کننده مناسبات و جایگاه کشورها در عرصه پرطمطراق روابط بین المللى است. پر واضح است که منظور از قدرت صرفاً قدرت سخت نیست بلکه منظور قدرت همه جانبه است که شامل ابعاد سخت و نرم قدرت مى شود.
واقعیت هاى جهان معاصر مبین آن است که سعى بلیغ اغلب کشورهاى قدرتمند جهان و یا کشورهاى دوستدار قدرت این است که با ژست حقوقى و قانون مدارى قدرت سخت را به قدرت نرم، زور را به قانون و قدرت را به اقتدار مشروع تبدیل کنند.
ایده قدرت نرم شامل مجموعه اى از نفوذها در امور جهانى است که به فرهنگ، علم و فناورى و سایر نیروهاى نامحسوس مربوط است. در قدرت نرم آنچه مطرح است تعامل قدرت نرم با قدرت سخت در پیمان هاى تجارى از قبیل ایجاد سازمان تجارت جهانى، اتحادیه هاى نظامى و مداخله مستقیم در امور کشورهاست. فرهنگ هر کشور به همان میزان که دافعه دارد مى تواند جاذبه هم داشته باشد. در اینجا شاید تنها قدرت نرم بتواند فرهنگ و سیاست کشور را در اذهان جهانیان نیک جلوه دهد، زیرا هدف قدرت نرم تأثیر بر باورهاست و براى این کار باید روحیه جنگیدن را در ذهن دشمن از بین برد. در واقع قدرت نرم بهتر مى تواند به ایفاى نقش در راستاى تامین منافع بپردازد.
قدرت نرم، قدرت هوش، هدایت هدفمند، جذب حداکثرى و نهایتاً استحاله نمودن فرهنگ رقیب و القاى فرهنگ خودى است که به ابزار اندیشه مرتبط است و نهایتاً به صورت اعتقاد پذیرفته شده جدید درخواهد آمد.
قدرت نرم یعنى توانایى یک کشور براى جذب سایر کشورها با ایده ها، ارزش ها و ایدئولوژى خود. قدرت نرم سعى درالقاى اندیشه هاى مورد نظر خود به سایر کشورها آن هم با ابزارى مانند فرهنگ، علم، و فناورى دارد که طبیعتاً غیر از ابزارسخت یعنى جنگ، لشکرکشى و ارسال پیاده نظام براى تصاحب آن کشور است.
در واقع قدرت نرم داراى ظاهرى آرام و باطنى استوار و آهنین است و به همین دلیل آثار و تأثیرگذارى بسیار عمیق ترى از قدرت سخت دارد. قدرت نرم در عرصه بین المللى نیز منجر به اعتمادزایى، اطمینان بخشى، تنشزدایى و کاهش تهدید و ارتقاى بازدارندگى مى گردد.
این اقدام از طریق فعال سازى دیپلماسى دفاعى امکان پذیر مى شود. دیپلماسى دفاعى در واقع کاربرد سیاست دفاعى در عرصه دیپلماسى است. بخش دفاع با استفاده از این ابزار منافع و اهداف نظام سیاسى را به کمک حوزه دفاع و بدون کاربرد قدرت سخت تأمین مى کند.
مهمترین ویژگى این ابزار، جایگزین کردن تنش به جاى ثبات است. این تئورى ثبات محور از طریق بالا بردن سطح تعاملات همکارى جویانه کشورها، ارتقاى حجم و میزان همکارى هاى دفاعى، اقناع سازى کشورهاى دوست و همسایه و مسلمان نسبت به اهداف و نیات، تعامل با سازمان هاى بین المللى در عرصه دفاع، مناسبات و مبادلات امدادى، طراحى و اتخاذ سیاست هاى راهبردى مقبول و برگزارى و مشارکت در همایش ها و نمایشگاه هاى بین المللى محقق مى گردد.
به طور کلى داشتن دیپلماسى دفاعى مطلوب و هوشمندانه یقینا یکى از مهمترین ساز و کارهاى ایجاد و گسترش امنیت و به طور خاص تر امنیت نرم در هر کشورى است که مى تواند با داشتن چنین گوهر با ارزشى در راستاى اهداف مورد نظر گام بردارد و با ارائه راهکارها و شیوه هاى مناسب در زمینه هاى اعتماد سازى متقابل با کشورهاى همسایه، منطقه و جهان گام بردارد. همچنین دیپلماسى دفاعى مى تواند در توسعه امنیت بومى داخلى، ایجاد همگرایى کارآمد در منطقه، به کارگیرى راهبرد مشخص و مشترک در خنثى سازى تحرکات دشمن براى تضعیف امنیت در منطقه و ارتقاى سطح همکارى هاى امنیتى ـ دفاعى مؤثر باشد و در نهایت چنین همگرایى مى تواند براى نهادهاى امنیتى و وابستگان نظامى کشور به عنوان تجربیات جدید مفید واقع شود و همچنین نهادهاى مربوط بهتر بتوانند در مسیر امنیت زایى در کشور گام هاى اساسى و اصولى بردارند.
درنگاهی جامع مى توان گفت دیپلماسى دفاعى بر پایه امنیت زایى و گسترش و تحکیم همکارى هاى دفاعى با کشورهاى همسایه و همگرایى راهبردى در حوزه منطقه اى و بین المللى استوار است. نیروهاى مسلح به عنوان متصدى به کارگیرى دیپلماسى دفاعى تنها در اندیشه جنگ نیستند، بلکه تفکر دفاعى مى تواند در خدمت توسعه و پیشرفت در عرصه هاى ملى، منطقه اى و جهانى باشد. مضافاً، توسعه دیپلماسى دفاعى مى تواند ابزار مناسبى براى تحقق چنین مسئولیت خطیرى باشد. مهار تهدیدات و پیشگیرى از جنگ و جنگ افروزى از کار ویژه هاى دیپلماسى دفاعى است و بخش دفاع با تکیه بر فعالیت هاى دیپلماتیک دفاعى فعال مى تواند در ایجاد اعتماد و اطمینان متقابل میان کشورها نقش اساسى ایفا کند.
فعالسازى دیپلماسى دفاعى مى تواند نقش مؤثر و اساسى در تولید و افزایش بیش از پیش قدرت ملى ایفا کند زیرا دیپلماسى دفاعى قدرت مانور کشور را به فراتر از مرزهاى خود مى کشاند و در پرتو رویکرد نرم مى تواند فکر هجوم به کشور را تا حد ممکن به تأخیر اندازد و یا حتى غیرممکن سازد.
پیوند فعالیت هاى دفاعى و نظامى با فعالیت هاى دیپلماتیک مى تواند یک ابزار به هم پیوسته و عظیم قدرت ملى را به نمایش بگذارد. بر همین اساس یکى از محورها و رویکردهاى اصلى وزارت دفاع مبتنى بر تقویت و توسعه شکلى و ماهوى دیپلماسى دفاعى است و اجراى به هنگام این برنامه گامى مؤثر در تولید و افزایش اقتدار ملى به شمار مى رود.
در واقع دیپلماسى دفاعى نوعى تعامل قدرت سخت و نرم است که قدرت سخت نظامى را در دفاع از کیان نظام کافى نمى داند و معتقد است باید در تعامل با دیگر دولت ها در عرصه نظامى بازدارندگى موثر را رقم بزند تا امنیت ملى با قدرت بیشترى از دستبرد دیگران محفوظ بماند.
