الوقت بررسی کرد؛
صدور تروریسم؛ ابزار آل سعود برای نفوذ به کرملین
عربستان مهمترین منشأ خطر برای ثبات و منافع روسیه در منطقه تلقی میشود؛ زیرا اهداف ریاض یعنی سلطه بر جهان اسلام، صدور افراطیگری، نابودی سوریه، جنگ سرد با ایران و تحریک رویارویی شیعه و سنی بهطور کامل با اهداف راهبردی مسکو مغایرت دارد.
به گزارش گروه بینالملل
دفاع پرس، روابط روسیه و عربستان طی سالهای گذشته، روابطی پیچیده، چند لایه و متغیر بودهاست. در این روابط از یک سو عواملی وجود دارند که میتوانند زمینه ساز توسعه مناسبات میان دو کشور شوند و از سوی دیگر مسائلی به چشم میخورد که بهعنوان مانع عمل میکنند.
در حال حاضر، این دو کشور در مسائل سیاسی اختلاف نظرهای بسیاری دارند و منافع استراتژیک روسیه و عربستان سعودی در موارد زیادی با هم در تضاد هستند. عربستان، مهمترین منشأ خطر برای ثبات و منافع روسیه در منطقه تلقی میشود، زیرا اهداف ریاض یعنی سلطه بر جهان اسلام، صدور افراطیگری، نابودی سوریه، جنگ سرد با ایران و تحریک رویارویی شیعه و سنی بهطور کامل با اهداف راهبردی مسکو مغایرت دارد.
به همین دلیل، عواملی مختلف از جمله پیوند وهابیگری سعودیها با افراطگرایی مذهبی و جداییطلبی قومی در قفقاز شمالی تا کنون مانع گسترش روابط روسیه و عربستان شدهاست. بر این اساس روسها بهشدت نگران تأثیرپذیری مسلمانان خود از جریانهای وهابی و سلفی هستند؛ که توسط عربستان سعودی حمایت میشوند، زیرا معتقدند ارتباط مستقیمی میان افزایش افراطگرایی مذهبی و جدایی طلبی قومی در قفقاز شمالی با سیاستهای عربستان سعودی وجود دارد. در واقع آنان نسبت به خطر گسترش وهابیت در میان مسلمانان خود از قفقاز تا سیبری غربی و حمایت عربستان از ترویج این ایده توسط عناصر افرا طگرای مذهبی وابسته به سعودیها نگرانیهای زیادی دارند.
واقعیت این است که پیوند و ارتباط مستقیم جریانهای افراطی روسیه با مراکز سلفی وهابی که از سوی سعودیها حمایت میشوند، امنیت روسیه را با مخاطره مواجه کردهاست، زیرا سلفی وهابیهای سعودی موفق شدهاند در تعدادی از مناطق روسیه جای پا باز کنند و حتی از حمایت مقامات محلی برخوردار شوند.
پیوندهای محکم نهادهای حکومتی با شبکههای سلفی وهابی در شمال قفقاز و بعضی مناطق سواحل ولگا مشاهده میشود و به نظر میرسد چنانچه حمایتهای مالی آنها افزایش یابد، تعداد این افراد نیز در قسمت مرکزی روسیه افزایش خواهد یافت. علاوه بر این، بیشتر افرادی که برای تحصیلات مذهبی به عربستان رفتهاند، نقش مهمی در رادیکال شدن مسلمانان روسیه و انجام اعمال تروریستی این کشور داشته اند.
این امر موجب شده که نفوذ عربستان بر جریانهای تفکیری و وهابی روسیه نه تنها نفوذ این کشور را افزایش دهد، بلکه بر سیاست خارجی روسیه نیز تأثیرگذار باشد. برای نمونه، سعودیها سعی میکنند به مسلمانان روسیه مدلی را تحمیل كنند كه از یک سو، كرملین به قطع حمایت از دمشق بپردازد و از سوی دیگر، گروههای تروریستی و وهابی از تصویر مطلوبی در داخل روسیه بهرهمند شوند. آنها چنین استدلال میکنند كه در صورت پیروزی اسلام گرایان، حمایت مسكو از مخالفان میتواند منافع سیاسی برای كرملین در بر داشته باشد، درحالیكه اگر مسكو به حمایت از مخالفان نپردازد دشمن اسلام شناخته میشود.
در این میان حوادث تروریستی که در آستانه سال 2014 میلادی در شهر ولگاگراد اتفاق افتاد در تشدید تنشهای مسکو و ریاض تاثیر بسزایی داشت. به عقیده روسها، دلایل انکار ناپذیری درباره دست داشتن ریاض در این اعمال تروریستی وجود داشت، زیرا اواخر ماه جولای سال 2013 بندر بن سلطان، رئیس سازمان اطلاعات سعودی با ولادیمیر پوتین ملاقات کرد تا احتمال انعقاد معامله تسلیحاتی را بررسی کند؛ که بهای تخمینی این معامله در مطبوعات، معادل 15 میلیارد دلار اعلام شده بود. امتناع کرملین از حمایت از سوریه، شرط اساسی آن معامله بود. اگرچه این معامله نهایی نشد، اما سعودیها به روسیه پیشنهاد کردند که به صورت مشترک، بازار جهانی نفت را کنترل کنند. پس از آنکه این پیشنهاد نیز با مخالفت پوتین مواجه شد، بندر بن سلطان دوباره وارد صحنه شد و گفت: «ما می توانیم ضمانت دفاع از بازیهای المپیک شما را بدهیم. ما گروههای چچنی را کنترل میکنیم که امنیت بازیها را تهدید میکنند» این پیشنهاد که اگر مسکو دست از حمایت سوریه بکشد، عربستان سعودی از بازیهای سوچی در برابر تروریستها دفاع خواهد کرد، بیانگر نفوذ قابل توجه سعودیها بر تروریستها و افراطگرایان مذهبی در روسیه است. این عامل، تا کنون نقشی منفی در توسعه روابط رسمی میان روسیه و عربستان سعودی ایفا کرده است.