به گزارش خبرنگار بین‌الملل
دفاع پرس، در ادامه ظهور علائم ضعف و شکست سیاست‌های مخرب و مداخله‌جویانه عربستان سعودی، خبرها حکایت از آن دارد که بحران مالی عربستان فشارها را بر حکام ریاض افزایش داده و آنها را به تسلیم شدن در برابر عرصه بین‌المللی و پذیرش سقف پیشنهادی تولید نفت در اجلاس اخیر اوپک در الجزایر وادار کرده‌است.
این بحران مالی از طرفی عربستان را وادار به کاهش حقوق و دستمزد کارمندان دولتی و کلیه بخش‌های عمومی و از طرف دیگر مقامات ریاض را واداشت تا پس از مدت‌ها کارشکنی و اختلال در روند تصمیم‌گیری اوپک برای محدود کردن سقف فروش اوپک، برای حفظ اقتصاد بحران زده خود، در برابر تصمیمات سران این سازمان سر فرود آورد.
در همین راستا عربستان از آمادگی خود برای پذیرش مستثنی شدن ایران از برنامه محدودیت تولید نفت خبر داد که این مسئله امیدواریها را به دستیابی اوپک به توافق برای تثبیت بازار، افزایش داد.
«خالد الفالح» وزیر انرژی عربستان در حاشیه اجلاس مجمع بین‌المللی انرژی در الجزایر، موضعی منعطفتر نسبت به گذشته اتخاذ کرد و رسیدن سطح تولید ایران، لیبی و نیجریه به حداکثر ظرفیت معقول خود را تلویحا پذیرفت.
وی پس از دیدار دوجانبه با بیژن زنگنه وزیر نفت ایران که به‌وساطت روسیه برگزار شده‌بود، گفت: شکاف میان کشورهای عضو اوپک درباره سطح مطلوب برای تثبیت عرضه نفت، کمتر می‌شود؛ دیدگاهها در حال نزدیک شدن به یکدیگر هستند.
وزیر انرژی عربستان با تأیید دیدگاه زنگنه درباره اینکه برنامهای برای امضای توافق در نشست مشورتی اوپک در الجزیره وجود ندارد، اعلام کرد: نشست امروز فقط برای هم‌فکری است و توافقی از آن به دست نمیآید. الفالح با اذعان به تحمیل برخی محدودیتها به تولید نفت در ایران در سالهای اخیر، خواستههای پیشین عربستان درباره تثبیت تولید نفت ایران در سطح کنونی را تکرار کرد.
در حاشیه پانزدهمین نشست مجمع بین‌المللی انرژی که از روزهای 26 تا 28 سپتامبر (پنجم تا هفتم مهر) در الجزایر برگزار شد، طرح فریز نفتی (تثبیت تولید نفت) مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس، قرار است با هدف ایجاد ثبات در بازار و جلوگیری از عرضه نفت مازاد، میزان تولید در سال 2016 و نیمه نخست سال 2017 ثابت باقی بماند.
از سوی دیگر بحران سیاسی نیز بر شدت این مسئله افزوده است و سران آل سعود را به شدت در موضع ضعف بین‌المللی قرار داده‌است. پس از آنکه مجلس نمایندگان آمریکا با 338 رأی موافق در مقابل 74 رأی مخالف، به ابطال وتوی رئیس‌جمهور این کشور در ارتباط با مصوبه شکایت قربانیان حادثه 11 سپتامبر از عربستان سعودی رأی مثبت داد، ارزش پول رایج عربستان با سقوط قابل توجهی به کمترین میزان ارزش خود در برابر دلار طی حداقل سه سال گذشته رسید.
گفتنی است، پیشتر مجلس سنای آمریکا هم با 97 رأی موافق در مقابل 1 رأی مخالف، به ابطال وتوی باراک اوباما رأی داده بود. این اولین بار است که در دوران ریاست‌جمهوری اوباما، وتوی وی توسط کنگره رد می‌شود و جایگاهش را به‌عنوان حامی جدی سعودی‌ها به شدت تنزل داد.
اوباما که هفته گذشته طرح کنگره موسوم به «عدالت در برابر حامیان تروریسم» (جاستا) را وتو کرد، ضمن اشاره به اینکه «با خانواده‌های قربانیان حملات 11 سپتامبر عمیقاً ابراز همدردی می‌کنم»، افزود: این مصوبه «امنیت آمریکایی‌ها را در برابر حملات تروریستی افزایش نمی‌دهد و به منافع اصلی آمریکا ضربه می‌زند.»
مقامات سعودی نیز در واکنش به این اقدام آمریکا، در عین تهدید به بیرون کشیدن سرمایه‌های خود از این کشور، تظاهر به عدم نقش داشتن در حوادث تروریستی مذکور کرده و به مظلوم‌نمایی روی آورده و سعی در تطهیر خود از اتهامات وارده داشتند.
دولت سعودی که در واکنش به رد وتوی رئیس جمهور آمریکا از سوی مجالس نمایندگان و سنای آمریکا به شدت خشمگین است به‌طور جدی خارج کردن دارایی‌ها خود از ایالات متحده را بررسی می‌کند.
راهکاری که هم اکنون پیش روی ریاض وجود دارد، کاهش سرمایه گذاری‌های این کشور در آمریکا و خارج کردن دارایی‌های سعودی است، دولت آمریکا نیز که از نفع اقتصادی ادامه تعامل تجاری با ریاض مطلع است، سعی داشت جلوی دریافت غرامت حوادث 11سپتامبر را بگیرد؛ اما در رسیدن به این هدف ناکام ماند.
به عقیده کارشناسان، تصمیمی که از سوی کنگره برای برخورد با ریاض صورت گرفته‌است فشارها بر دولت سعودی را افزایش می‌دهد، چرا که ریاض به شدت با کسری بودجه و مشکلات مالی درگیر است.
بر اساس آمار منتشر شده عربستان سعودی در حال حاضر 95 میلیارد و 500 میلیون دلار از اسناد مالی وزارت خزانه داری آمریکا را در اختیار دارد و یکی از گزینه‌های پیش روی ریاض برای پاسخ‌گویی به قانون‌گذاران آمریکایی کاهش شدید مراودات مالی با واشنگتن خواهد بود.
دولت اوباما که به ارزش 115 میلیارد دلار به ریاض سلاح فروخته است تلاش می‌کرد تا کنگره را از وتوی مصوبه منصرف کند تا فضای تعامل اقتصادی میان آمریکا و سعودی باز بماند.
نگرانی مسئولان دولت سعودی نیز از آن است که با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا روابط با واشنگتن وارد مرحله‌ای بیشتر از تیرگی شود.
همچنین محمد بن‌نایف ولیعهد و وزیر کشور عربستان در جریان سفر به ترکیه اعلام کرد که مشخص است که کشور ما در معرض حمله قرار گرفته است و در این مسئله هیچ شکی نیست. ما نمی‌توانیم بگوییم که به ما حمله نکنید. اما مهم این است که تا جایی که می‌توانیم خود را مقاوم کنیم.
در همین راستا، یک مسئول وزارت خارجه عربستان هم اظهار داشت که تصویب قانون جاستا به عاملی برای نگرانی شدید کشورهایی تبدیل شده‌است که مخالف تضعیف مصونیت قضایی حاکمیتی هستند.
وی افزود: قانون مذکور می‌تواند مصونیت قضایی ـ حاکمیتی تمامی کشورها را تضعیف کرده و بر روی همه آنها از جمله خود آمریکا تاثیر منفی بگذارد.
اوباما هم، ساعاتی پس از این تصویب، گفت: اگر ما مصونیت دولت‌ها در برابر شهروندان دیگر کشورها از بین ببریم، احتمال دارد، مردان و زنان یونیفورم پوش ما در سراسر جهان در معرض اقداماتی از این دست قرار گیرند.
گفته می‌شود 15 نفر از عوامل حملات 11 سپتامبر از اتباع عربستان بوده‌است و شواهد موجود نیز حاکی از آن است که این افراد با مقام‌های بلندپایه سعودی در ارتباط بوده‌اند.
تردیدها درباره نقش داشتن عربستان در این حملات هنگامی افزایش یافت که 28 صفحه از گزارشِ کمیته بررسی کنگره آمریکا اواخر تیر امسال منتشر شد. در این گزارش آمده بود: برخی از هواپیماربایان 11 سپتامبر در آمریکا از سوی افرادی که احتمالاً با دولت عربستان سعودی در ارتباط بوده‌اند، حمایت شدند.
با این حال به سادگی نمی‌توان درباره آینده روابط ریاض-واشنگتن به قضاوت نشست. از یک سو دولت روبه پایان اوباما در این بازی دیگر مهره‌ای برای حمایت از شرکای سعودی خود در دست ندارند و اکنون بزرگترین ابزار اعمال قدرت خود را نیز ناکارآمد یافته است و امکان استفاده از جایگزین‌های احتمالی در فرصت باقیمانده نیز بسیار بعید به نظر می‌رسد.
از طرف دیگر مواضع دونالد ترامپ رقیب غیرمتعارف دموکرات‌ها در انتخابات پیش رو، نگرانی سران آل‌سعود را به شدت برانگیخته است. وی در بسیاری از سخنرانی‌های تبلیغاتی خود، روابط فعلی بین آمریکا و عربستان را را زیر سوال برده و سعودی‌ها را متهم به عدم پرداخت عادلانه سهم خود دربرابر حمایت‌های سیاسی و امنیتی آمریکا کرده است.
لذا هرچند که به نظر نمی‌رسد به روابط استراتژیک این شرکای قدیمی، به سادگی و با موارد این چنینی خدشه اساسی وارد شود، اما تشدید انزوای بین‌المللی عربستان واقعیتی است که به راحتی نمی‌توان از کنار آن گذشت.
انتهای پیام/ 421
