به گزارش خبرنگار بین‌الملل دفاع پرس، رجب طیب اردوغان، روز گذشته (جمعه) در سخنانی در شهر قونیه تاکید کرد که کشورش مصمم است در عملیات علیه داعش برای آزادی شهر موصل شرکت کند؛ ولی اگر ائتلاف بین‌المللی با آن مخالفت کند نقشه‌های جایگزین اجرا خواهد شد.
رئیس جمهوری ترکیه بدون توضیح درباره نقشه‌های جایگزین که برخی منابع از آن به‌عنوان «طرح ب و ج» یاد کرده‌اند، تاکید کرد: در روزهای آینده علاقه‌مندی کشورش برای حضور در عملیات آزادی موصل را به همپیمان‌های بین‌المللی ابلاغ خواهد کرد.
به‌دنبال اصرار مقام‌های ترکیه بر ادامه اشغالگری در عراق، تنش میان 2 کشور در هفته‌های گذشته شدت گرفته است.
در همین حال حیدر العبادی نخست وزیر عراق دوشنبه گذشته ضمن هشدار درباره طرح مقام‌های آنکارا برای مشغول کردن ارتش ترکیه در خارج از مرزهای این کشور، تأکید کرد که اجازه نخواهد داد، نیروهای ترکیه در عملیات آزادسازی موصل شرکت کنند.
العبادی گفت: نگران طرحی از سوی ترکیه هستم که هدفش محقق کردن برخی اهداف داخلی و مشغول کردن ارتش در خارج از مرزهاست.
در این راستا مقام‌های وزارت خارجه عراق همچنین در یک ماه اخیر طی 2 نوبت سفیر ترکیه را احضار کرده و مراتب اعتراض شدید خود به ادامه حضور نظامیان ترکیه در خاک عراق و اظهارات دخالت‌آمیز مقام‌های آنکارا را به وی ابلاغ کرده‌اند.
اردوغان پس از اظهارات العبادی، با بیانی تهدیدآمیز خطاب به نخست وزیر عراق گفت: حد خودت را بدان. تو در سطح من نیستی. ارتش جمهوری ترکیه در موقعیتی نیست که از تو دستور بگیرد. باید درک کنی که ما کاری را که بخواهیم می‌کنیم.
دلیل تشدید مشاجره، حضور نیروهای ترکیه در شمال عراق است. از سال گذشته حدود 2 هزار نفر از سربازان ارتش ترکیه در پایگاه نظامی «بعشیقه» در شمال موصل استقرار یافته‌اند تا برای عملیات قریب‌الوقوع جهت بازپس گرفتن این شهر از دست تروریست‌های داعش، شبه‌نظامیان سنی مذهب و پیشمرگه‌های اقلیم کردستان عراق را آموزش دهند.
پارلمان ترکیه اوایل مهرماه امسال ادامه حضور نظامی ترکیه در سوریه و عراق را به مدت یک سال دیگر تصویب کرد. پارلمان عراق هم با تصویب طرحی اقدام پارلمان ترکیه در تمدید حضور نظامی این کشور در عراق و سوریه به مدت یک سال را محکوم کرد.
حضور این نیروها ظاهرا با رضایت دولت خودمختار اقلیم کردستان عراق صورت گرفته و دولت عراق نقشی در این میان نداشته‌است. حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق این نیروها را «نیروی اشغالگر» که موجب به راه افتادن یک جنگ منطقه‌ای شده‌اند، توصیف کرده است.
این مشاجره نه‌تنها شرکت ترکیه در عملیات موصل، بلکه کل عملیات تهاجمی را به مخاطره انداخته، چون دولت عراق با یک عضو کلیدی ائتلاف ضد داعش درگیر مشاجره شده است. دولت آمریکا هم می‌گوید تمام فعالیت‌های نظامی در عراق باید با هماهنگی کامل و رضایت دولت عراق انجام شود.
یک تحلیلگر نظامی پایگاه خبری تحلیلی المانیتور معتقد است که آمریکا نمی‌خواهد جنگ تازه‌ای که توجهات را از نبرد علیه داعش منحرف کند، شروع شود و نظرش این است که اگر ترکیه می‌خواهد علیه نیروهای داعش در عراق بجنگد باید زیر سقف ما بیاید.
متین گورچان می‌افزاید: آمریکا سعی می‌کند مانع از این شود که ترکیه بازی جدیدی را شروع کند.
اما بازی جدید ترکیه در منطقه چیست؟ ترکیه که یک قدرت منطقه‌ای سنی مذهب به شمار می‌رود و طبعا نمی‌خواهد نفوذ خود در موصل که جمعیت کثیری از بومیان ترکمان که بیشترشان سنی مذهب‌اند را در خود دارد، از دست بدهد.
ترکیه با دولت حیدر العبادی روابط گرمی نداشته و مخالف شرکت داشتن رزمندگان شیعه در قالب نیروهای مردمی درحمله به موصل است. نخست وزیر ترکیه علیه هرگونه تغییر ترکیب جمعیت منطقه با توسل به زور هشدار داده است.
اردوغان همچنین به شبه‌نظامیان کرد «پ‌ک‌ک» و نیز شبه‌نظامیان کرد در سوریه به چشم تروریست نگاه می‌کند ولی با دولت اقلیم کردستان عراق روابط نزدیکی دارد؛ علی الخصوص که نفت صادراتی کردستان عراق، از خاک ترکیه عبور می‌کند. آنکارا مصمم است نگذارد نیروهای متحد با پ‌ک‌ک در عملیات موصل شرکت کنند.
متین گورچان در این باره می‌گوید: آنکارا سعی دارد از طریق اقلیم کردستان عراق و قبایل سنی مذهب، یک مرکز قدرت سنی در شمال عراق ایجاد کند که برای کسب قدرت محلی با پیکارجویان مسلحی که ملی‌گرا نیستند، بجنگد. اما کار ترکیه برای رسیدن به این هدف بسیار دشوار است، چراکه روسیه و آمریکا در این میان نقش عمده‌ای دارند. ترکیه مجبور است با آمریکا به‌عنوان یک عضو ناتو سازش کند، ولی در سطح سیاسی و دیپلماتیک، تلاش می‌کند متحد روسیه باشد- و این زمینه‌ساز شکافی خطرناک است.
روشن است که بیشتر لفاظی‌های ترکیه مثل همیشه برای مصرف داخلی است. رئیس جمهور جنجالی ترکیه به سخنرانی‌های تهاجمی برای جلب نظر هوادارانش مشهور است و به خصوص بعد از کودتای نافرجام ماه ژوئیه در شور میهن‌پرستانه می‌دمد. لذا بعید به نظر می‌رسد که تهدیدها عملی شود و ترکیه احتمالا در عملیات موصل نقشی فراتر از پوشش هوایی نخواهد داشت.
اما بر کسی پوشیده نیست که روند افزایش تنش بین 2 کشور همسایه می‌تواند موانعی را بر سر تمرکز روی نقشه حمله به موصل ایجاد کند.
حیدر العبادی نیز به‌نحوی جالب به سخنان اردوغان واکنش نشان داده و در اشاره به پیامی که او هنگام کودتای نافرجام ترکیه از طریق شبکه‌های اجتماعی برای مردم ترکیه فرستاد و آنان را ترغیب به ریختن به خیابان‌ها و مقاومت در برابر تانک‌ها کرد، در توییتر خطاب به وی نوشته است: ما دشمن تو نیستیم و نه از طریق پیام ویدیویی، بلکه با عزم ملتمان سرزمینمان را آزاد خواهیم کرد.
ظاهرا خواندن این پیام برای اردوغان خیلی سنگین بوده و موجبات خشم و برافروخته شدن وی را در سخنرانی روز جمعه در قونیه را فراهم آورده است.
به نظر می‌رسد پاکسازی کامل عراق از لوث وجود داعش، چندان به مزاق سران مرتجع برخی کشورهای منطقه خوش نمی‌آید و با تمام قوا درصدد شکست عملیات موصل برآمده‌اند. از جمله سعودی‌ها که گاه و بی‌گاه با اظهار نظرات مداخله‌جویانه به‌دنبال ایجاد اختلاف میان اقوام و طوایف عراقی هستند.
وزیر امورخارجه عربستان روز پنجشنبه مدعی شد، مشارکت نیروهای الحشد الشعبی (بسیج مردمی عراق) در عملیات آزادسازی موصل، فاجعه‌بار خواهد بود!
عادل الجبیر در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای ترکیه‌ای خود مولود چاووش اوغلو در ریاض، ادعا کرد: الحشد الشعبی در عراق یک باند طایفه‌ای و مورد حمایت ایران است.
وی در این کنفرانس مطبوعاتی که در حاشیه نشست وزرای خارجه کشورهای عضو شورای همکاری برگزار شد، ادعا کرد الحشد الشعبی جنایت‌های بزرگی را در فلوجه مرتکب شده است!
العبادی در پاسخ به این اظهارات عجیب، صبح امروز در یک کنفرانس مطبوعاتی در شهر کرکوک با اشاره به مداخله‌های ترکیه و عربستان در امور داخلی عراق و موضوع آزادسازی شهر موصل خاطرنشان کرد، از دخالت آشکار برخی کشورها در امور داخلی عراق در آستانه بیرون راندن داعش تعجب می‌کنم.
وی این پرسش را مطرح کرد که چرا وقتی داعش وارد شد و شهرهای ما را ویران و مردم ما را مجبور به کوچ کرد و زنان ما را به بردگی گرفت، آنها به یاری ما نشتافتند؟
العبادی تاکید کرد: این دخالت آنها مشکوک و غیرقابل قبول است و اجازه آن را نخواهیم داد. می‌خواهیم سرزمین خود را آزاد کنیم و نباید در امور داخلی ما دخالت کنید.
وی از اهالی شهر موصل خواست تا با روی باز از نیروهای امنیتی شرکت کننده در عملیات آزادسازی این شهر استقبال کنند.
نخست وزیر عراق تصریح کرد: این نیروها برای محافظت از شهروندان آمده‌اند و اجازه تعدی به هیچ یک از شهروندان را هم نخواهیم داد.
از سوی دیگر هادی العامری از رهبران بسیج مردمی عراق روز جمعه در مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین در بغداد، گفت: هر قدر به موعد نابودی داعش نزدیک می شویم، صدای ساز مخالف برخی افراد شنیده می شود که گویی خواهان برجا ماندن داعش هستند. این تجربه، در عملیات آزادسازی دیالی، فلوجه و دیگر شهرها نیز اتفاق افتاده بود؛ اما آنان در گذشته نیز نتوانستند روند پیروزی را تغییر دهند و رعب و وحشت ایجاد کنند.
بر اساس گزارش شبکه السومریه‌نیوز، العامری تاکید کرد: جنگ موصل را به نمادی از یکپارچگی سرزمین و مردم عراق تبدیل خواهیم کرد.
وی افزود: من از کسانی در شگفتم که خواهان مشارکت هر کوچک و بزرگی در عملیات موصل هستند؛ جز بسیج. این در حالی است که مردم موصل، خانواده ما هستند و ما از آنان با جانمان حفاظت می‌کنیم و از سنی های این شهر، دفاع خواهیم کرد.
العامری درباره حضور نیروهای ترکیه در عراق نیز گفت: سکوت، باعث شد که ترکیه علیه عراق، جرأت پیدا کند.
عربستان سعودی پیش از این نیز بارها قبل از آغاز عملیات آزادسازی مناطق مختلف عراق از دست گروه تروریستی داعش، با مطرح کردن ادعاهای مداخله جویانه، خواستار کنار گذاشتن نیروهای بسیج مردمی از نبردها شده است.
این درحالی است که به عقیده بسیاری از کارشناسان نظامی و سیاسی عراقی، دلیل اصلی پیروزی نیروهای عراقی در آزادسازی مناطق مختلف، حضور نیروهای بسیج مردمی است که اعضای آن از اقشار مختلف مردم عراق هستند.
بسیاری از کارشناسان و سیاستمداران عراقی، بارها عربستان را به دخالت در امور داخلی عراق و تفرقه‌افکنی و حمایت از گروه‌‌های تروریستی متهم کرده اند.
عادل الجبیر پیشتر نیز با درخواست برای انحلال الحشد الشعبی، تشکیل دولتی دیگر در عراق را خواستار شده بود!
