به گزارش گروه فرهنگ و هنر دفاع پرس، شب گذشته فیلم «هیهات» با حضور محمدرضا شفیعی تهیه کننده، دانش اقباشاوی کارگردان اپیزود دوم، بهاران بنی‌احمدی بازیگر اپیزود اول و با حضور محمدتقی فهیم منتقد سینما مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
خلق فیلمی با لحن جدید و ساختاری نوین
در این نشست محمدتقی فهیم با بیان اینکه فیلم «هیهات» یکی از فیلم‌های عاشورایی است که با نگاه دغدغه‌مند چهار کارگردان جوان به مساله عاشورا و امام حسین(ع) و ربط آن به حیات امروز انسان با رویکرد انقلاب اسلامی ساخته شده است، گفت: یادمان باشد که در فیلم عاشورایی قرار نیست ما همیشه مضامین مذهبی و بویژه جنبش امام حسین (ع) را در قالب تاریخی شاهد باشیم اینکه این فیلمسازان توانستند با لحن جدید و با ساختارهای نوین این فیلم را خلق کنند مساله مهمی است.
«هیهات» می‌تواند الگو فیلم‌های عاشورایی باشد
وی افزود: ما می‌توانیم «هیهات» را به عنوان یک الگو برای ساخت فیلم‌هایی با مضامین عاشورایی معرفی کنیم و این را تاکید کنیم که فیلم عاشورایی به منزله نشان دهنده صحرای کربلا نیست بلکه این متن و بطن عاشورا بویژه جنبه عدالت خواهانه آن است که امروز مرزبندی ما با جهان است بویژه جهانی که امروز گرفتار سکولاریسم و لیبرالیسم و دیگر ایسم‌ها شده است.
فیلم فاقد نخ تسبیح است
این منتقد سینما با بیان اینکه «هیهات» توانسته است از عهده انتقال پیام و محتوا برآید یادآور شد: هر چند که معتقدم فیلم اپیزودیک با وجودی که مستقل است می‌بایست یک نخ تسبیح به عنوان ارتباط با همدیگر داشته باشد و در دایره‌ای همدیگر را پوشش دهند و به دنبال انتقال یک مضمون باشند. اگر چه که این فیلم از این نظر، دارای چنین نخ تسبیحی نیست اما دارای یک ویژگی است که این دایره را تکمیل می‌کند و آن هم «عطرجنبش عاشورا و امام حسین(ع)» است.
اپیزود اول همچون فیلم‌های هالیوودی است!
فهیم اضافه کرد: من اپیزود اول و آخر را بیشتر دوست داشتم و معتقدم که بخش آخر، تکمیل کننده چهار اپیزود است و خود این بخش می‌تواند یک فیلم کامل باشد چرا که خیلی با جزئیات توانسته بود به وفاق ملی ایران و عراق بپردازد و دشمن مشترک ما را تصویرسازی کند ضمن اینکه از نظر ساختار نیز بسیارجذاب بود. این درحالی است که اپیزود اول نیز به عنوان یک قصه قهرمان پردازانه مخاطب را درگیر می‌کرد و همچون یک فیلم هالیوودی است.
اپیزود دوم قدری روشنفکرانه است
وی با اشاره به اپیزود دوم ساخته دانش اقباشاوی تصریح کرد: این اپیزود از نظر من در رتبه سوم به لحاظ جذابیت قرار دارد هر چند که معتقدم اگر بیشتر در چارچوب واقع گرایانه حرکت می‌کرد و از رویکردهای نمادین و سمبلیک اجتناب می‌کرد می‌توانست توفیق بیشتری داشته باشد. این اپیزود گویا بیشتر برای مخاطبین خاص‌تر طراحی شده بود و قدری روشنفکرانه‌تر بود.
اپیزود سوم یک عقب گرد جدی در مورد سینمای عاشورایی است
این کارشناس مسائل سینمایی با اشاره به اپیزود سوم اثر روح‌الله حجازی گفت: این اپیزود اگر چه از نظر فنی و تکنیکی کار قوی بود، اما از نظر موضوع و محتوایی که دستمایه کارش قرار داده بود به نظرم یک عقب‌گرد جدی در مورد سینمای عاشورایی محسوب می‌شود. چرا که ما امروز با دنیایی روبرو هستیم که می‌خواهیم جنبش امام حسین(ع) را دستمایه ویژگی خودمان در سینما قرار بدهیم تا دنیا را تسخیر کنیم، لذا باید به اهمیت آن در قصه پردازی‌ها ، انتخاب شخصیت‌ها و دیگر مسائل توجه داشته باشیم. ما نباید تحت تاثیر یک عوامفریبی قرار بگیریم و فکر کنیم حول و حوش هر امام و امام زاده‌ای مملو از گدا و آدم‌های بیکار است. من از این نظر خیلی دلم گرفت و کاش فیلمساز دقت بیشتری در این زمینه می‌کرد.
«هیهات» اثری بدیع در سینمای ایران
فهیم در نهایت از «هیهات» به عنوان یک اثر نو و بدیع در سینمای ایران یاد کرد که می‌تواند قدمی برای چگونگی بهره بردن از مفهیم عاشورا باشد به گونه‌ای که هم جذاب و هم سرگرم کننده باشد.
یک کار جمعی و بدور از تکروی
محمدرضا شفیعی تهیه کننده هیهات با اشاره به نحوه ساختن این اثر سینمایی گفت: ما از روز اولی که به دور هم جمع شدیم خیلی بنا به فیلم ساختن نداشتیم و بیشتر طرح موضوع بود که آیا می‌شود در مورد عاشورا فیلم ساخت؟ ما طی چند ماه ، 30 الی 40 جلسه برگزار کردیم و در مورد ساخت فیلم و قصه‌ها حرف زدیم و سعی کردیم یک کار جمعی بکنیم و تکروی در هیچ بخشی نداشته باشیم ضمن اینکه همه این چهار کارگردان در تمام متن‌ها، ساختارها و انتخاب بازیگران سهیم بودند.
وی ادامه داد: بر روی همه قصه‌ها مدتها به لحاظ محتوا و ساختار صحبت کردیم تا این چهار اپیزود در ساختار همخوانی داشته باشند. حتی یک بار فیلمنامه را به گونه‌ای که شخصیت‌ها در دیگر قصه‌ها هم حضور داشته باشند نوشتیم ولی بعد به همین شکلی که الان ساخته شد برگشتیم.
شفیعی در مورد حضور گداها پیرامون حرم ائمه که مورد انتقاد فهیم بود گفت: ما به دنبال اینکه نشان دهیم فضایی که پیرامون قبور ائمه وجود دارد فضای کسل کننده و گدا پرور بوده نبودیم این درحالی است که قهرمان اپیزود سوم یک کودک هفت ساله است که برای بدست آوردن عزت نفس خودش، یک عمل قهرمانانه‌ای انجام می‌دهد.
طرفدار سینمای قصه‌گو هستم
دانش اقباشاوی کارگردان اپیزود دوم در پاسخ به انتقاد فهیم که گفته بود اگر این بخش به نمادگرایی نمی‌پرداخت بهتر بود تاکید کرد: من سینمای روشنفکری و نمادگرایی را دوست ندارم و اتفاقا طرفدار سینمای قصه گو هستم ضمن اینکه من در هیچ کجای فیلم از نماد استفاده نکردم بجز در نمای پی یو وی فرخ‌نژاد که به ماه در بالای سد نگاه می‌کند این درحالی است که من سعی کردم همه چیز را در مسیر قصه و رویداد دنبال کنم. اما در استراتژی که ما چهار کارگردان در جلسات اولیه بر روی آن تاکید کردیم این بود که هر کدام از ما‌ها از رفتارهای قهرمانان عاشورا در قصه‌های اپیزودیک وام بگیریم. اپیزودی که من ساختم رفتار عباس گونه بود و این رفتار، نماد نیست بلکه یک قصه است و هر کسی می‌خواهد رفتار عباس گونه بکند باید این قصه را بشنود.
بازی در این فیلم بازتاب‌های زیادی برای من داشت
بهاران بنی‌احمدی بازیگر اپیزود اول هم با بیان اینکه «هیهات» یک کار نو و دور از کلیشه است گفت : معتقدم که ما باید چهار اپیزود را یک فیلم ببینیم. ضمن اینکه من فکر نمی‌کردم این نقش بازتاب زیادی برای من داشته باشد و باوجودی که من نقش‌های پیچیده‌تر و بزرگتر از این فیلم بازی کردم اما این نقش بازتاب‌های خوبی برای من داشته است که شاید کمک الهی و انرژی داخل فیلم بوده است.
سینمای ایران زمین گیر سینمای شبه روشنفکری شده است
فهیم در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: برای تولید فیلم‌های اپیزودیک، تعریف و قواعد ثابت وجود ندارد که حتما چند بخش داشته باشد هر چند که سه بخشی آن مرسوم است، اما ویژگی اپیزودیک «هیهات» این است که ساختمان خودش را از دسته‌ها و سینه زنی‌ها وام گرفته است. متاسفانه سینمای ما زمین گیر سینمای شبه روشنفکری شده است که در همین فیلم هم ، ظهور وبروزش را می‌بینیم ولی در مجموع سعی شده ساختمان اصلی این فیلم برگرفته از هیئت‌ها و دسته‌ها باشد.
برخی به قصد پولشویی وارد حوزه تهیه کنندگی میشوند
وی با اشاره به برخی از تهیه کنندگان که با پول‌های میلیاردی و به قصد پولشویی و به طمع خالی کردن جیب مخاطب وارد سینمای ایران میشوند گفت: این طیف از آدم‌ها، سیاست و فرهنگ را آلوده می‌کنند و این جاست که ساخت فیلم‌هایی مثل «هیهات» یک ارزش محسوب می‌شود.
تقویت و استمرار برنامه سینما روایت
سید احمد میرعلایی نیز ضمن قدردانی از برگزاری چنین برنامه‌هایی توسط انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس از بانیان این برنامه خواست ضمن توجه به کیفیت تصویر و صدا در این نمایش‌ها، چنین برنامه‌هایی را با جدیت تقویت کنند چرا که بازتاب‌های خوبی در حوزه فرهنگ خواهد داشت.
توجه به بحث جهانی فیلم‌های عاشورایی
وی با اشاره به فیلم «هیهات» گفت: من در این فیلم، شاهد چهار تکیه با عزاداری‌های مختلف بودم که در همه این چهار اپیزود عاشورا به خوبی احساس می‌شد. من از شما ممنون هستم که مخاطبین سینمای ایران را به چهار تکیه مهمان کردید. البته فیلم نقاط ضعفی هم دارد ولی باید به جهانی شدن این نوع فیلم‌ها توجه کنیم چرا که دنیای امروز، تشنه دیدن این نوع فیلم هاست. ما باید دنیا را با این نوع فیلم‌ها آگاه کنیم.
انتهای پیام/ 121
