اجلاس لوزان نشستی برای توافق نبود

وی عدم نتیجه‌بخش بودن نشست لوزان را قابل‌ انتظار ارزیابی کرد و افزود: طرفهای مذاکره در لوزان در حالی کنار یکدیگر جمع شدند که هیچ‌کدام تغییری در مواضع سیاسی خود ایجاد نکرده‌اند. بر همین اساس همان‌طور که وزیر خارجه آمریکا در پایان مذاکرات اعلام کرد، این اجلاس دیداری بین 9 کشور و با حضور استفان دی میستورا، نماینده دبیر کل سازمان ملل متحد بود. آنچه در لوزان اتفاق افتاد، اساساً غافل‌گیر کننده نبود و بسیاری از رسانه‌های غربی و منطقه‌ای از قبل اعلام کرده بودند که انتظاری از این نشست ندارند.

کارشناس مسائل غرب آسیا علاوه بر نشست لوزان، نشست‌های آتی را نیز به دور از ابتکار واقعی دانست و بیان داشت: حتی نشست‌های سیاسی که در آینده با شعار راه‌حل سیاسی مطرح شوند، پشت این شعارها ابتکار واقعی سیاسی مشاهده نمی‌شود. کسی که شعار می‌دهد راه‌حل بحران سوریه صرفاً سیاسی است، باید توجه داشته باشد که لازمه سیاست ورزی انعطاف است.

وی راه‌ حل سیاسی را منوط به تغییر مواضع غیراصولی برخی از کنشگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای خواند و یادآور شد: زمانی که سر دهندگان شعار راه‌حل سیاسی هیچ انعطافی از خود نشان نمی‌دهند، چطور توقع دارند که این راه‌حل خودبه خود شکل گیرد؟ طبیعی است تا زمانی که برخی طرفها روی مواضع غیراصولی خود درباره کشور مستقل سازمان ملل اصرار دارند، نمی‌توان انتظاری غیر از آنچه در لوزان گذشت، داشت.

استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به این سؤال که «تغییر دیدگاه ایران برای شرکت در این نشست ناشی از پذیرش چه شروطی از سوی طرفهای غربی بود؟» اظهار داشت: عدم تمایل اولیه ایران برای شرکت در این نشست ناشی از نامتعادل بودن آن بود. پیش‌ از این قرار بود که این نشست با حضور 5 کشور آمریکا، ترکیه، اردن، عربستان و قطر از یک‌سو و ایران و روسیه از سوی دیگر در قالب 2+5 شکل گیرد. بر این اساس هیچ تعادلی در این ترکیب مشاهده نمی‌شد؛ لذا ایران اعلام کرد که در این نشست شرکت نمی‌کند.

وی با اشاره به حضور مشروط ایران در نشست لوزان گفت: ایران در گام بعدی اعلام کرد که به‌ صورت مشروط در این نشست شرکت می‌کند. حضور مصر و عراق در لوزان شروط ایران را تشکیل می‌داد. عدم حضور ایران در نشست لوزان موجب شرکت نکردن روسیه نیز می‌شد که در این حالت این نشست معنای خود را کاملاً از دست می‌داد؛ اما از آنجایی‌ که آمریکایی‌ها به دنبال شکل گرفتن این مذاکرات بودند، حضور مصر و عراق را نیز پذیرفتند. اردن در این نشست یک وضعیت خنثی داشت؛ لذا با حضور مصر و عراق در نشست لوزان، عملاً مذاکرات 4+4 شکل گرفت.

زارعی در پاسخ به این سؤال که «با توجه به اینکه برخی کنشگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای به برکناری اسد اصرار دارند، آیا رسیدن به یک راه‌حل سیاسی در دیدارهای آتی ممکن خواهد بود؟» عنوان کرد: با توجه به تحولات میدانی و مجموع بحثهایی که از سوی آمریکا، آلمان، ترکیه و فرانسه مطرح می‌شود، به نظر می‌رسد مسئله تداوم حکومت بشار اسد مورد پذیرش قرار گرفته است.

وی با اشاره به طرح تداوم حکومت اسد بیان داشت: مطرح‌ شدن تداوم حکومت اسد می‌تواند مذاکرات را متوقف کند؛ چرا که آمریکایی‌ها در شرایطی که امکان تغییر در سوریه وجود نداشته باشد، انگیزه‌ای برای مشارکت در مذاکرات سیاسی ندارند. همچنین ممکن است که آمریکایی‌ها به یک دستور کار جدید تن دهند. دستور کاری که مبتنی بر شکل‌دهی دولتی برای تأمین خواسته‌های حداقلی آمریکایی‌ها باشد. باید منتظر ماند و مشاهده کرد که سیاست آمریکا بعد از انتخابات این کشور در رابطه با سوریه دستخوش تغییر می‌شود یا چنین تغییری حاصل نخواهد شد.

 

منبع: تسنیم