«جانبازان شهيد» مضموني مغفول مانده در ادبيات

کد خبر: ۱۲۷۹۰۳
تاریخ انتشار: ۰۶ تير ۱۳۹۰ - ۱۳:۱۶ - 27June 2011
در ديدار شاعران آئيني با رهبر معظم انقلاب، كه روز چهارشنبه 25 خردادماه برگزار شد، معظم‌له مواردي را جهت تاكيد، ايراد فرمودند كه شاعران چه آناني كه در حوزه شعر مذهبي و آييني دستي بر قلم دارند و چه آن‌ها كه با موضوعات آزاد شعر مي‌سرايند، شايسته است به آن توجه ويژه داشته باشند؛ چراكه مي‌تواند ظرفيت‌هاي جديدي براي شعر ايران داشته باشد.
معظم‌له در اين ديدار به يكي از مواردي كه اشاره فرمودند «جانبازان شهيد» بود؛ ايشان اظهار داشتند: «يكى از همين چيزهائى كه مربوط به جنگ است و از چيزهائى است كه ذهن من را مشغول ميكند، اين جانبازهائى هستند كه بعد از مدتى به شهادت ميرسند؛ اين خودش يك موضوع ويژه است؛ اين غير از شهيدى است كه در جبهه شهيد شده و درباره‌اش هم شعر گفته شده؛ اين انسانى است كه يك تجربه‌اى را گذرانده و رنجى را تحمل كرده، آخرش هم شهيد شده. بگرديد موضوعات اينجورى را پيدا كنيد.»

اگرچه اين موضوع به صورت ويژه در كلام معظم‌له آمده است؛ اما به زعم كارشناسان توصيه‌هاي مقام معظم رهبري را بايد در يك مجموعه ديد؛ به بيان رساتر؛ اين پيشنهادها در كنار هم مي‌تواند اثري در خور توجه توليد كند. به عنوان مثال يك اثر همزمان بايد تلاش براي مضمون‌يابي؛ تركيب‌سازي‌هاي جديد؛ درست‌گويي زباني و ... داشته باشد تا بتواند فرزند زمان خويش باشد. در اين موارد نكاتي در يادداشت‌هاي پيشين ذكر شد؛ اما آنچه در اين يادداشت به آن پرداخته خواهد شد يكي از مضاميني است كه با آرمان‌هاي ملت ما در اين سال‌ها گره خورده و ارتباط تنگاتنگ دارد. اين مضمون؛ اگرچه در نظر معدودي شاعر و نويسنده در قالب شعر و داستان آمده است؛ اما به شكلي فراگير، هميشه مغفول افتاده است.

بر اين اساس، به راستي اگر بخواهيم ادبيات دفاع مقدس را در يك شكل كلي صورتبندي كنيم در خواهيم يافت كه اين ادبيات به چند موضوع پرداخته است؛ نخستين مورد آثاري است كه در گروه شعر، داستان، خاطره و ... به وقايع هنگام جنگ و روزگار شخصيت يا شخصيت‌هاي آن روايت مي‌پردازد؛ دوم آثاري است كه به وقايع اسارت رزمندگان ايراني در اردوگاه‌هاي عراقي است؛ سوم؛ وقايعي است كه عراقي‌ها در اردوگاه‌هاي ايراني نوشته‌اند و برخي ديگر به زندگي پس از جنگ رزمندگان مي‌پردازد و وقايع زندگي آن‌ها را در شرايط اقتصادي سياسي جامعه مورد بررسي قرار مي‌دهد. در تمام اين بخش‌ها، يكي از مغفول‌مانده‌ترين موضوع‌ها «جانبازهائى هستند كه بعد از مدتى [پس از جنگ] به شهادت مي‌رسند».

اما؛ پرداختن به اين موضوع نشان از وفاداري مردم و شاعران به آرمان‌هايي است كه تمام مردم اين سرزمين هشت سال درگير آن بودند. تكريم اين اسطوره‌ها، تكريم انسانيت، فداكاري، شجاعت، گذشت و ترويج دهنده اين صفات نيكو در كشور است.
البته مقام معظم رهبري در پايان جلسه ديدار با شاعران آييني مطروحه‌اي خطاب به جانبازِ شهيد مطرح و سپس مرقوم فرمودند به اين شرح «رندانه آخر ربودي جامي ز خمخانه‌ دل//خونين چو برگ شقايق، رنگين چو افسانه‌ي دل». در اين باب هم در يادداشت‌هاي بعدي مواردي ذكر خواهد شد.

در واقع با نگاهي فراتر از ادبيات؛ مي‌توان گفت تاكيد و توصيه مقام معظم رهبري در اين باب، تنها مربوط به شاعران نباشد و شايد بتوان اين گونه تعبير كرد كه در ساير هنرها هم بايد فرايند فراكيري اتخاذ شود كه هنرمندان متعهد به اين بخش از بدنه آسيب ديده جنگ تحميلي توجه كنند. اين مردان و زنان بزرگ در سينما هم مغفول مانده‌اند، همانگونه كه در نقاشي، مجسمه‌سازي، تئاتر و ...

شاعران، نويسندگان و هنرمندان جميعاً، امروز بايد بدانند سرزميني كه به راحتي در آن زيست مي‌كنند، سرزميني است كه برومندان و پيرمردان بسياري براي آن جانباز شده‌اند؛ اسير شده‌اند؛ شهيد شده‌اند و امروز ياد آن‌ها را هنرمندان هستند كه به عنوان وظيفه تاريخي و تعهد هنري بايد گرامي بدارند و در آثارشان جاودانه‌تر كنند.

نظر شما
پربیننده ها