عاشورا در ميمک

در قرارداد 1975 الجزاير، خط الراس ارتفاعات ميمك به عنوان مرز ايران و عراق تعيين گرديد. سپس كميته هاي مشترك دو كشور براي تهيه اسناد لازم و ميله گذاري مرز به گفتگو پرداختند. اين گفتگوها كه به كندي انجام مي شد، تا آستانه وقوع انقلاب اسلامي به نتيجه تعيين كننده اي نرسيد. در اين ميان، رژيم عراق كه به تعيين قطعي مرزها تمايلي نشان نمي داد، با پيروزي انقلاب اسلامي زمينه را بر ملغي كردن قرارداد مذكور فراهم ديد و در تاريخ 19/6/1359 به ميمك حمله كرد و در تاريخ 21/6/1359 آن را اشغال كرد.

چهار ماه بعد (19/10/1359)، طي عمليات ضربت ذوالفقار، اگر چه دشمن از قلل ميمك عقب رانده شد، ليكن شمال و غرب اين منطقه همچنان تحت اشغال او بود. اين وضعيت ادامه داشت تا اين كه عمليات عاشورا به منظور آزادسازي ارتفاعات شمال ميمك و نيز دامنه غربي آن طراحي و به اجرا درآمد.

اهداف عمليات

- انهدام بخشي از قواي دشمن.

- تحميل پدافند در دشت به دشمن.

- ايجاد تسهيلات در رفت و آمد از جنوب به غرب و بالعكس و نيز ارتباط و اتصال جبهه هاي جناحين ميمك.

- آزاد سازي قسمتي از اراضي اشغالي.

- تامين منطقه ميمك با تسخير و تصرف ارتفاعات مهم منطقه، همچون: گرگني، فصيل و فرورفتگي ميمك.

موقعيت منطقه

سراسر منطقه عملياتي پوشيده از شيارها و پستي و بلندي هاي بسياري است كه پراكندگي آنها شكل پيچيده اي به منطقه مي دهد. نوع زمين منطقه از خاك رس و در بعضي نقاط همراه با شن مي باشد كه حركت خودروها را دچار مشكل مي كند.

حد فاصل تنگه هاي بينا و بيجار كه عمليات در آن متمركز گرديده بود، ارتفاعات نسبتا بلندي قرار دارد كه مرتفع ترين آنها كوه ميمك است. به هر ميزان كه از ارتفاعات به طرف خاك عراق پيشروي شود، به تدريج زمين پست تر گرديده و تقريبا مسطح مي شود.

ارتفاعات مهم اين منطقه عبارتند از: كاني سخت، زالوآب، شورشيرن، شينو، ميمك، فصيل، گرگني، تلخاب، گلم زرد، قلالم و كاني شيخ.

استعداد دشمن

- تيپ هاي 403، 503 و 604 پياده.

- تيپ 4 پياده كوهستاني.

- تيپ 46 مكانيزه.

- تيپ 12 زرهي.

- يك گردان از گارد رياست جمهوري.

- يك گردان كماندويي.

- يك گردان جيش الشعبي.

سازمان رزم خودي

فرماندهي و هدايت عمليات بر عهده قرارگاه سلمان بود و نيروهاي عمل كننده متناسب با وظايف و اهداف مورد نظر به چهار قسمت به شرح زير تقسيم شدند:

قرارگاه سلمان

فجر 1

سپاه = تيپ مستقل 21 امام رضا (ع) با 4 گروهان تانك از تيپ زرهي 28 صفر.

ارتش = تيپ 1 لشكر 81 زرهي با 2 گردان.

فجر 2

سپاه = تيپ مستقل انصار الحسين (ع).

در احتياط كل عمليات بودند و تا پايان عمليات وارد عمل نشدند.

فجر 3

سپاه = لشكر 5 نصر با 4 گردان + 1 گروهان تانك از تيپ زرهي 28 صفر.

ارتش = گردان ِ 211 تانك از لشكر 84 پياده.

فجر 4

سپاه = تيپ مستقل 29 نبي اكرم (ص).

ارتش = يك گروهان از گردان 211 تانك.

توپخانه = 3 گردان از ارتش و 2 گردان از سپاه.

طرح عمليات

پس از انجام شناسايي هاي لازم، عمليات از سه محور زير طراحي گرديد:

محور اول= ارتفاعات فصيل، 350 و باني- تلخاب، كه در مأموريت فجر 1 بود.

محور دوم = ارتفاعات فصيل و يال ميمك، كه در مأموريت فجر 3 بود.

محور سوم = فرورفتگي ميمك، كه در مأموريت فجر 4 بود.

شرح عمليات

از غروب روز 25/7/1363، نيروها به طرف اهداف خود حركت كردند. درگيري با دشمن با رمز يا اباعبدالله الحسين (ع) حدود ساعت 01:30 بامداد در محور مياني (فصيل) آغاز شد و رزمندگان پس از چندين ساعت نبرد موفق شدند در ساعت حدود 9 صبح ارتفاعات فصيل را تصرف و سپس پاكسازي كنند. در اين ميان، تلاش براي تصرف يال ميمك (348) به نتيجه نرسيد.

در محور جنوبي (فرورفتگي ميمك) كه درگيري در ساعت 02:45 آغاز شد، اگر چه نيروها توانستند به برخي از اهداف خود دست يابند، ليكن در حالي كه فاقد سنگرهاي دفاعي بوده و از امكانات پشتيباني نيز بي بهره بودند، با پاتك زرهي دشمن مجبور شدند عقب نشيني كنند.

در محور شمالي (گرگني)، نيروها كه اغلب اوقات خود را به خنثي سازي ميادين مين و بازكردن معبر اختصاص داده بودند، سرانجام پس از مدتي درگيري با دشمن توانستند ارتفاع گرگني را تصرف كنند.

در اين ميان دشمن با جمع آوري و سازماندهي نيروهايش از صبح روز دوم پاتك هاي سنگين خود را كه به آتش شديد توپخانه و حملات هوايي همراه بود، آغاز كرد و هر بار با مقاومت نيروهاي خودي مواجه شد و ضمن تحمل تلفات و ضايعات مجبور مي شد عقب نشيني كند.

نهايتا، پس از چند روز درگيري بين طرفين، مواضع متصرفه تأمين گرديد.

نتايج عمليات

- بازپس گيري بيش از 50 كيلومتر مربع از مناطق اشغالي.

- تصرف بخش مهمي از ارتفاعات منطقه (فصيل – گرگني).

- در معرض تهديد قرار گرفتن جاده بدره – مندلي.

- آزاد شدن جاده مرزي خودي.

- كشته و زخمي شدن حدود 1500 نفر از نيروهاي دشمن.

- به اسارت درآمدن 190 نفر.

- انهدام چندين دستگاه تانك و خودرو نظامي.

- به غنيمت درآمدن 4 تانك، 7 خودرو، 6 قبضه تفنگ 106 ميليمتري، 29 قبضه خمپاره انداز و تعداد زيادي سلاح سبك و مهمات.