به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس به نقل از خانه ملت، دکترعلی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، مصاحبهای درباره مسائل روزمنطقه و جهان اسلام با شبکه المیادین داشته که به شرح زیر است:
شما دبیر شورای عالی امنیت ملی بودهاید، از نظر شما خط قرمز امنیت ملی ایران چیست؟ آیا محافظت از امنیت ملی، تنها در چارچوب مرزهای کشور تعریف میشود یا در خارج از مرزها نیز اینگونه است، به طور مثال سوریه و عراق نیز جزو امنیت ملی ایران به حساب میآید؟
صیانت از منافع ملی کشور جزء وظایف شورای عالی امنیت ملی است و آن بخشی که به منافع حیاتی جمهوری اسلامی ایران است جزء وظایف شورای عالی امنیت ملی میشود و این به طور طبیعی و عمومی اغلب در سرزمین و جغرافیای ایران است ولی همیشه اینگونه نبوده، اگر منابع حیاتی جمهوری اسلامی ایران در خارج از مرز هم باشد، جنبه امنیت ملی به خود میگیرد.
فرض کنید، اگر بحرانی در منطقه به وجود بیاید که بخواهد شرایط منطقه را به هم بریزد، اگرچه ممکن است مربوط به خاک ما نباشد، ولی بحران در منطقه ایجاد میکند، که میتواند به منافع ملی ایران لطمه وارد کند.
فرض کنید، مسائل تروریستی که در منطقه رخ میدهد روی امنیت کشور ما تاثیر میگذارد، به طور مثال مشاهده کردید بحران سوریه به سادگی به داخل عراق و لبنان سرایت کرد، مسائل امنیتی حاد در دنیا مرز نمیشناسد و میتواند بحران جمعی ایجاد کند، به طور مثال مسئله صهیونیستها یک بحران منطقهای است که میتواند مطالعه و بررسی آن جزء وظایف شورای عالی امنیت ملی باشد و حساس شدن و مطالعه یک فرمول ساده ندارد و برحسب شرایط است.
به طور مثال در مسئله سوریه اعلام کردهایم مخالف ایجاد بحران در این کشور هستیم که متاسفانه برخی کشورها به آن توجه نکردند.
حزب الله یک نیروی مقاوم در منطقه است
نوع حمایت ایران از حماس و حزب الله چه تفاوتی دارد؟
حزب الله یک نیروی مقاوم در منطقه است که در جنگ ۳۳ روزه قدرت خود را نشان داد و در مقابل تعرض رژیم صهیونیستی پاسخ روشنی به آنها داد، حزب الله یک جریان مسئولیتشناس است و براساس مسئولیت دینی و ملی خودش کار میکند.
ما از این جریانات حمایت میکنیم، منتها نوع حمایت متفاوت است، البته درباره حماس نیز همین طور است، حماس جریانی است که تلاش میکند که حقوق ملت فلسطین را استیفا کند، بنابراین ما از حماس هم حمایت میکنیم و نوع حمایتها براساس شرایط تغییر میکند.
وظیفه مهم جمهوری اسلامی ایران دفاع از حقوق مسلمانان است
شما اعلام کردهاید که ایران حاضر است روحش را فدای حمایت از مقاومت لبنان کند؟ آیا درباره حماس هم اینگونه است؟
این در پاسخ به رفتار ناهنجاری بود که آمریکاها نشان دادند، وقتی وزیر خارجه ایران بر سر مزار شهید عماد مغنیه رفت و دسته گلی بر روی مزار وی قرار داد، یک حرف بیربطی آمریکاییها زدند و گفتند ما این کار را درست نمیدانیم، به آنها ربطی ندارد. ما مناسباتی در منطقه داریم، آمریکاییها چون ریشههای این مناسبات را نمیفهمند اینگونه اظهارنظر میکنند و باید به این مناسبات توجه داشته باشند، یک وظیفه مهم جمهوری اسلامی ایران دفاع از حقوق مسلمانان است، لذا ما در مقابل دفاع از حقوق مسلمانان مجاهدت میکنیم و حمایت ما این است. حمایتهای ایران نیزبستگی به شرایط دارد، اگر عدهای از مسلمانا خودشان را به خواب آلودگی زدند چیز دیگری است، حقیقت اسلام دفاع از حقوق مسلمانان در شرایط مختلف است گاهی ممکن است این کمک مالی، سیاسی و یا در شرایطی کمک نظامی باشد که بستگی به شرایط دارد.
تروریستها درسوریه با انبوهی از افراد مقاوم روبهرو شدهاند/بحران دمشق از طریق نظامی قابل حل نیست
ایران اعلام کرده تنها حمایتش از سوریه سیاسی است، اما برخی اخبار حاکی از حضور نظامیان ایرانی در سوریه است، آیا این خبرها صحت دارد؟
البته این خبرهایی که میرسد باید تحقیق بیشتری درباره آنها صورت گیرد قبلا به من گفته بودند چنین اخباری وجود دارد، منتها مگر هزار تروریست در سوریه نیستند آنها چقدر پیشرفت در کارشان داشتند، آنها با انبوهی از افراد مقاوم مواجه شدند و در صحنه بین الملل مورد توجه قرار گرفتند.
موضوع جمهوری اسلامی ایران در مسئله سوریه این است که بحران دمشق از طریق نظامی قابل حل نیست و باید راه حل سیاسی برای آن جستجو کرد. امروز سوریه احتیاج به کمک نظامی ایران ندارد و از قدرت خوبی برخوردار است، ما وظیفه داریم از مظلومیت مردم سوریه دفاع کنیم و آتشی که آنها ایجاد کردهاند را خاموش کنیم، مخصوصا برخی کشورها حرف از دموکراسی در سوریه میزنند که عجیب و غریب است. اگر شما طرفدار دموکراسی هستید، چرا در کشور خودتان انجام نمیدهید؟ دموکراسی چیزی نیست که با لوله تفنگ القا شود، اینها هم در صحنه بین الملل بازی است. گاهی در مذاکراتی که با سایر هیاتهای پارلمانی داشتم آنها نیز از اینکه برخی کشورها برای دموکراسی در سوریه دلسوزی میکنند خندهشان میگرفت.
نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که نقش صهیونیستها و آمریکا با اشتباهاتشان در بحران سوریه برجسته است، صهیونیستها میخواهند در منطقه آشفتگی ایجاد کنند تا کشورهای همچون مصر، لیبی، عراق و سوریه استقرار نداشته باشند تا فضای نقش کشیدن پیدا کنند، ما آرامش منطقه را جزو وظایف خود میدانیم و ایجاد دموکراسی باید با رای مردم صورت گیرد، دخالت نظامی هیچگاه نمیتواند دموکراسی ایجاد کند، پشت صحنه این دخالتها اهداف دیگری وجود دارد که نفع آن را صهیونستها میبرند.
دخالتهای رژیم صهیونیستی درلبنان بازی کردن با آتش است
رژیم صهیونیستی مدام به جنوب لبنان ورود نظامی میکند آیا این دخالتها به جنگ جدیدی میانجامد؟
من فکر میکنم حزب الله از تدبیر و قدرت لازم برای دفاع از سرزمین لبنان برخوردار است، به طور مثال زمانی که رژیم صهیونیستی سالها پیش جنوب لبنان را تصرف کرد با یک مشت آهنی روبه رو شد، آنها تجربه جنگ ۳۳ روز را هم دارند. این دخالتهای ایضایی که رژیم صهیونیستی انجام میدهد، برایشان گران تمام میشود و این بازی کردن با آتش است. حزب الله یک قدرت جدی دارد و رهبر آن نیز تدبیر لازم را داراست و لذا اینها به ضرر رژیم اشغال گر قدس است.
در سوریه شرایط متفاوت است، چون رژیم صهیونیستی مسئله دخالت خود را از طریق افراد انجام میدهد و از آنها بهره گیری میکند، رژیم صهیونیستی نیز دریافته ورود به صحنه سوریه در درازمدت برایش مضر است. رژیم صهیونیستی یک نگرانی شیطنت آمیز دیگر هم دارد، آن هم این است که اگر اقدامی انجام د هد و دخالتی در سوریه داشته باشد کل مسلمانان علیه آنها بسیج میشوند و از این رو ترجیح میدهد تضعیف سوریه را از طریق دیگران دنبال کند و خود بهره گیری کند، اما دولت سوریه از قدرت برخوردار است و باید دید شرایط در آینده چگونه میشود.
میگویند اگر مسلمانان با هم متحد شوند میتوانند رژیم اشغالگر قدس را نابود کنند اما امروز برخی از کشورهای اسلامی میگویند اولویت اصلی جهان اسلام سرنگونی سوریه است آیا با این نظر موافقید؟
این صدای افراد و دولتهای عقب افتاده است که این حرفها را میزنند، عموم ملتهای اسلامی اینگونه فکر نمیکنند مقداری از افراد تروریست به سوریه میروند و نباید آنها را به حساب مسلمانان گذاشت، ملتهای مسلمان مسئله فلسطین برایشان مهم است که این نقطه قوت برای امت اسلامی است، ممکن است در مورد مسئله سوریه ایراد دا شته باشند و بگویند در سوریه دموکراسی عمیق شود اما حاضر نمیشوند رژیم صهیونیستی آنجا را اشغال کند. ما با ملتها صحبت میکنیم، هیچ امت اسلامی قبول نمیکند یک دولت اسلامی را رژیم صهیونیستی اشغال کند. در سالهای اخیر وزن تفکر ملتهای مسلمان افزایش یافته است و تغییرات هم این را نشان میدهد، اگرچه نمیتوان دولتها را نادیده گرفت اما نقش ملتها رساتر از گذشته شده که این دولتها را موظف میکند به آنها احترام بگذارند.
ممکن است پشت صحنههایی وجود داشته باشد و برخی از دولتها در پشت صحنه کار دیگری انجام دهند اما در کل با اشغال سرزمینی، خیلی از بازیها رو میشود. رژیم صهیونیستی همواره از نقش بدیلها استفاده کرده و میخواهد میوه چین باشد و به خود زحمت ندهد.
حزب الله تدبیر لازم را برای برخورد با رژیم صهیونیستی دارد
اگر جنگی میان حماس، حزب الله و سوریه با رژیم صهیونیستی رخ دهد، ایران برای کمک به حزب الله در فاز نظامی حضور پیدا میکند؟
دخالت رژیم صهیونیستی در آنجا یک اشتباه محاسباتی است، موضع حزب الله موضع دقیقی است که این جز مسائلی است که برای آینده رژیم اشغالگر قدس پرهزینه خواهد بود و حزب الله تدبیر لازم را برای برخورد با رژیم صهیونیستی دارد و بعید است رژیم صهیونیستی تجربه غلط خود را بار دیگر تکرار کند زیرا این بار با صدمه بزرگتری مواجه خواهد شد. بعید است چنین اتفاقی به سادگی رخ دهد ولی بین تک ایذایی یا باز شدن یک جبهه تفاوت زیادی وجود دارد، ممکن است در کارهای نظامی تک ایذایی داشته باشیم که پاسخ آن جور دیگری است و باز شدن یک جبهه وسیع پاسخ دیگری دارد لذا باید صحنه را نگاه کرد و دید در آینده چگونه میشود.
در سوریه تجهیزات نمیتواند بر مردم غلبه کند/ژنو۲موفق نبود
خبرهای مبنی برورود نیروهای پاکستانی به سوریه شنیده میشود، موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال این مسئله چیست؟
قبلا با مسئولان پاکستان درباره اینکه بعضی از عناصر پاکستانی در سوریه حضور پیدا کردهاند صحبت کرده بودیم، اما آنها اعلام کردند اینها یک چیز سازمان یافته دولتی نیستند، بلکه برخی افراد همین طور به آنجا رفتهاند و آنهاعلاقمندی نداشتند این کار صورت گیرد. فکر میکنم آنچه که پاکستانیها در گفتهایشان اعلام کردهاند، نباید خلاف باشد، در عین حال اشتباه است، چون خودشان را درگیر مسئله پرهزینه میکنند و مثل برخی از کشورها که این کار را انجام دادند و ثمری نگرفتند نباید این عمل را انجام دهند.
مسئله سوریه حتی اگر چند عنصر دیگر اضافه شود از طریق نظامی قابل حل نیست و تجهیزات نمیتواند بر مردم غلبه کند که در این راه باید چند نکته توجه کرد، اولین نکته این است که بدانیم راه حل بحران دمشق نظامی نیست، شاید دو سال پیش کسی این را باور نداشت و فکر میکردند با هجوم نظامی میتوان این مسئله را حل کرد، شاید باور نکنید برخی از کشورها که امروز بر راه حل سیاسی تاکید دارند فکر میکردند ظرف دو هفته مسئله آنجا به اتمام میرسد، که خام اندیشی بود، اولین مسئله این است که بدانیم راه حل بحران سوریه تنها راه حل سیاسی دارد، که خیلی از کشورها امروز به این نتیجه رسیدهاند که یک گام به پیش است.
نکته دوم مدل حل سیاسی است، من هم براین عقیده هستم که نشست ژنو ۲ خیلی موفق نبود، اما نباید ناامید شد به هر حال عالم سیاست راههای مختلفی دارد اما آنچه مهم است این میباشد که هر راه حلی برای پایان دادن به بحران سوریه باید متکی به تصمیم گیری در داخل این کشور باشد چون مردم سوریه صاحب کار هستند.
اینکه گاهی میبینید اینگونه مذاکرات به نتیجه نمیرسد، به این دلیل است که برخی از کشورها به جای مردم سوریه تصمیم میگیرند که این امکان پذیر نیست و یا اینکه برخی افراد به عنوان معارضه میآیند که باید دید امتدادشان در داخل سوریه چه میزان است، اما اگر چنین توافقی از درون سوریه به عنوان پایه باشد میتوان به راه حل نزدیک شد و قطعا کشورها میتوانند تسریع کننده باشند. مسئله انتخابات یک روش است و هر اتفاقی در انتخابات افتاد باید پایه اصلاحات در سوریه قرار گیرد، اما اینکه همه کشورها به این نتیجه برسند که مسائل سوریه با کار تروریستی حل نمیشود میتوانیم سریعتر به نتیجه برسیم.
آینده روابط ایران و عربستان را چگونه ارزیابی میکنید؟
مسئله ارتباط ایران با کشورهای اسلامی یک مسئله استراتژیک است، جمهوری اسلامی ایران از ابتدا ارتباط نزدیک با ملل مسلمان را پایه کار برای امت اسلامی میداند و اعتقاد دارد سرنوشت امت اسلامی به هم گره خورده است، اگرچه ممکن است در برخی جهات اختلاف نظرهای وجود داشته باشد، به طور مثال ایران با ترکیه روابط بسیار نزدیکی دارد اما در مورد مسئله سوریه اختلاف نظر وجود دارد و این مانع از این نمیشود روابط گسترده با ترکیه نداشته باشیم ممکن است با خیلی از کشورها اختلاف نظر داشته باشیم اما ما در کشورهای اسلامی به نقاط مشترک تکیه داریم.
سعودی نیز یکی از کشورهای مهم در جهان اسلام است، قبله مسلمانان و مدینه منوره در عربستان قرار دارد و این کشور جای بسیار عمیقی در تاریخ اسلام دارد، از این رو ایران دلیلی برای نزاع با دولت سعودی ندارد. البته ممکن است در برخی امور اختلاف نظر وجود داشته باشد اما مهم این است که با صداقت و صراحت حرفها با یکدیگر زده شود و لذا ایران یک استراتژی روشنی دارد که براساس آن با همه کشورهای اسلامی روابط شفاف و روشنی دارد. ما پیش قدم برای حل مسائل و روابط دوستانه با ملل اسلامی هستیم و این یادگاری است که ازامام خمینی (ره) به جای مانده است که با همه ملتهای مسلمان روابط صمیمانه و دوستانه داشته باشیم.
در بحرین و سوریه کشوری نمیتواند جایگزین ملت آنها شود
رسانههای عربستان تبلیغ میکنند که ایران قصد اشغال خاک سوریه و بحرین را دارد، تا چه حد این ادعا صحت دارد؟
جمهوری اسلامی ایران هیچ وقت از گرفتن و اشغال خاک کشورها حمایت نکرده، چه در بحرین و چه در سوریه اشغال نظامی کار غلطی است در افغانستان و عراق همین اتفاق افتاد که ما مخالف بودیم بنابراین مسیر ایران یک مسیر عقلایی و دقیق است، در بحرین و سوریه کشوری نمیتواند جایگزین آنها شود و این ملتها هستند که باید برای خودشان تصمیم بگیرند.
جایگاه بندربن سلطان در تصمیمسازی در دولت سعودی را چگونه ارزیابی میکنید؟
خیلی اطلاع دقیق نداریم چه جایگاهی دارد، مدتی نیز درباره مسائل مختلف با من مذاکره میکرد، آنچه که مهم است افراد نیستند، بلکه بحث ما مهمتر است. افراد میآیند و عوض میشوند آنچه که مهم است این نکته است که آینده امت اسلامی به هم پیوستگی دارد و از این نقارها و اختلافات دیگران سو استفاده میکنند ما تلاشمان را باید برای رفع این نقارها به کار بگیریم.
فرض کنید زمانی که عراق اشغال شد موجی از اختلافات شیعه و سنی به راه افتاد که ما تلاش کردیم این آتش بخوابد، زیرا آن فتنهای بود که دیگران از آن استفاده میکردند، بنابراین ما یک مشی روشن داریم، اختلافات شیعه و سنی و فرقههای اسلامی که بعضی از گروهها به خودشان اجازه میدهند آن را تکفیر کنند را قبول نداریم و نفی میکنیم و به نفع عالم اسلام نمیدانیم.
در ارتباط با عربستان مشکل از سوی ایران نیست
آیا برای برقراری ارتباط بین ایران و سعودی مشکل ازجانب ایران است؟
منافع مشترک ایران و سعودی برای ارتباط دو سویه زیاد است و مشکل در ایران نیست و ما پیش قدم هستیم تا اختلافات را در مذاکرات حل کنیم.
ایران و ترکیه درباره مسئله سوریه اختلاف نظرهای دارند، اما رهبر معظم انقلاب اعلام کردند ما بالاترین رابطه با ترکیه در قرون اخیر را داریم چگونه اینها با هم قابل جمع است؟
البته باید توجه کنیم که منافع امت اسلامی چه در ایران و چه در ترکیه زیاد است، ترکیه دولت بزرگی برای جهان اسلام است که به همین دلیل ارتباط نزدیکی با دولت و مردم ترکیه داریم اگرچه در مواردی هم اختلاف نظر وجود دارد. به طور مثال ترکیه با رژیم صهیونیستی روابط دارد که ما این را قبول نداریم زیرا ما رژیم اشغالگر قدس را به رسمیت نمیشناسیم اما دوطرف باید بیشتر روی نقاط مشترک کار کنند. استراتژی ما وحدت امت اسلامی است و ما روی نقاط افتراق نمیرویم و بیشتر بر روی نقاط اشتراک تکیه میکنیم.
اما ایران با ترکیه برسرمسئله سوریه تفاوت دیدگاه دارد؟
اختلاف ما هم روی این مسئله است، من نگفتم اختلاف نظر ما کوچک است، در مسئله سوریه اختلاف ما تاکتیکی نیست، به هر حال اختلاف نظر است، نظر جمهوری اسلامی ایران در مسئله سوریه این است که این بحران باید از طریق سیاسی حل و فصل شود که امروز دوستان ترکیهای ما نیز این حرف را میزنند ولی آنها راه دیگری را رفتند، اختلاف نظر در این نیست که ما عمل آنها را تائید میکنیم، ما در اینجا اشکال میبینیم، اما این بدان معنا نیست که منافع را نادیده بگیریم یعنی تشخص مردم ترکیه به سوریه نیست آنها ملت بزرگی هستند و منافع زیادی در مجموعه امت اسلامی میتوانند داشته باشند و یک بخش سیاست این کشور این است، عقل هم حکم نمیکند ما هر کجا که اختلاف داریم روابطمان به بن بست برسد.
فراز و فرودها در روابط اقتصادی با ترکیه مربوط به مسئله سوریه نمیشود
این اختلاف نظرها در مناسبات اقتصادی هم تاثیرگذار بوده است؟
البته فراز و فرودهایی در روابط اقتصادی وجود دارد که مربوط به مسئله سوریه نمیشود و ریشههای دیگری دارد و نباید مسایل را مخلوط کنیم، اینکه ما میگویم صریح است، روابط ما با ترکیه روابطی همه جانبه است. اگرچه در برخی از موارد هم اختلاف نظر داریم، فرض کنید در سپر موشکی اختلاف نظر داریم، اما این دلیل نمیشود بهرههای که از یکدیگر میتوانیم ببریم را نفی کنیم. این مسائل در مورد ایران و پاکستان و برخی از کشورها هم هست بنابراین استراتژی جمهوری اسلامی به سمت استفاده هر چه بیشتر ملت مسلمان از نقاط مشترک است که بر روی همین مسئله کار میکنیم.
روابط ایران و حماس خوب است/ازحماس به عنوان یک جریان مقاومت مورد حمایت میکنیم
حماس و ایران تا بعد از جنگ غزه ارتباط نزدیکی داشتند اما بعد از درگیریهای سوریه این روابط کمتر شده است؟ آیا هنوز هم این ارتباط تنگاتنگ است؟
بله، ما با حماس هم یک رابطه نزدیک داشتهایم، در طول مسیر نیز همواره این طور بوده است، ممکن است به برخی از رفتارشان ایراد د اشته باشیم ولی ما حماس را به عنوان یک جریان مقاومت مورد حمایت قرار میدهیم و تا امروز هم همین طور است و روابطمان خوب است و مشکلی با هم نداریم، ما یک وظیفه اسلامی داریم از مقاومت حمایت کنیم که بر همین اساس از حماس حمایت میکنیم.
مناسبات ایران و فتح چگونه است؟
ما با فتح در زمان مرحوم یاسرعرفات ارتباط داشتیم، بعضی از مواقع به خاطر برخی از مواضع آنها مخصوصا بعد از نشست اسلو رابطه خفیفتر شد، چون ما آن نشست را یک اشتباه استراتژیک میدانستیم خیلیها هم متوجه شدند آن نشست یک اشتباه استراتژیک بود. این دعوتی که این بار از آقای زعمون رئیس مجلس فلسطین صورت گرفت به دلیل عضویت آنها در اتحادیه بینالمجالس بود و آنها خیلی لطف کردند و تشریف آوردند و در این اتحادیه برای فلسطین کمیتهای وجود داشت و جلساتی نیز تشکیل شد و بحثهای خوبی صورت گرفت. ما با فرد دشمن نیستیم، اما برخی از کارها را مفید نمیدانیم. به طور مثال در مورد مذاکرات سازش که با فلسطینیان انجام میشود اگر حقیقتش را ببینید آمریکاییها و رژیم صهیونیستی دوباره به دنبال کلاهبرداری هستند، یعنی باید این را فهمید که آمریکاییها و صهیونیستها به دنبال این نیستند که حقوق فلسطینیان را بدهند و لذا تا جایی که فلسطینیان از مقاومت استفاده کنند به حقشان میرسند و قطعا پشت میز مذاکره حق فلسطینیان استیفا نمیشود.
آیا امکان اینکه پس از مذاکرات ژنوحقوق فلسطینیان نادیده گرفته شود؟
مسئله و مذاکرات هستهای ما ربط به این موضوعات ندارد ما صرفا بحث هستهای خواهیم داشت و گفتگوی ما با ۱+۵ هم یک گفتگوی است که از قبل وجود داشته است، چون ما معتقد بودیم آنها در مسئله هستها ی ایران به دنبال ما جراجویی هستند، اما ما قائل به این هستیم که مسئله هستهای ایران از طریق سیاسی قابل حل است، آنها بودند که میز مذاکره را ترک میکردند و به دنبال روشهای دیگری میرفتند و ما همواره یک مشی روشنی در این قضیه داشتهایم.
عربستان و رژیم صهیونیستی باتوافقنامه ژنو مخالف هستند و به آمریکا فشار وارد میکنند تا این مذاکرات به شکست بیانجامد؟
تا این بخش مقدماتی مذاکراتی انجام شده و یک بحث شش ماه است که میتواند شش ماه دیگر تمدید میشود، اما باید ببینیم درمرحله اصلی که موضوع هستهای با یک پکیج کامل چگونه به نتیجه میرسد، اما من فکر میکنم اگر آنها به دنبال این باشند که از طریق راه کار سیاسی مذاکره به نتیجه برسد، به نتیجه میرسند.
اما مقام معظم رهبری گفتهاند به مذاکرات خوشبین نیستم؟
ایشان درباره مذاکرات با آمریکا گفتهاند، آمریکاییها به دنبال مذاکراتی هستند که خیلی موفق نیست و تجربه هم همین را نشان میدهد. اما مذاکرات با ۱+۵ حیثیت دیگری دارد، من فکر میکنم در بخش ۱+۵ اگر سوال این باشد که دانش هستهای ایران به سمت سلاح نخواهد رفت و ایران هم میگوید دانش هستهای را صلح آمیز میخواهد حل این مسئله خیلی مشکل نخواهد بود، مگر اینکه آنها چیز دیگری بخواهند که در این صورت مشکل به وجود میآید، اما این دو موضوع در مذاکرات قابل حل است.
