امام خمینی(ره) نقطه پایان دیپلماسی قجری بود

عصر یکی از روزهای خرداد ماه خبرگزاری دفاع مقدس میزبان ناصر نوبری بود تا در گفتوگو با این دیپلمات قدیمی نگاه امام خمینی در خصوص دیپلماسی جمهوری اسلامی را جویا شود دیپلماسی که بنا بود با دیپلماسی قبل از انقلاب متفاوت باشد. ناصر نوبری، سفیر اسبق ایران در شوروی روایتهای های شنیدنی از نحو برخورد امام خمینی با غرب و شرق دارد؛ آنچه در ذیل میخوانیم خوانیم چکیده ای از سخنان ایشان پیرامون مسائل یاد شده است.

دیپلماسی قجری یعنی...

در کشورهای جهان سوم بهطور سنتی جهتگیری گیری در عرصه سیاست خارجی معمولاً بر این روند استوار بود که سیاستمداران و فرهیختگان جامعه قدرت و بازیگر اصلی نظام بین الملل را شناسایی کرده و سپس با ایجاد رابطهای یکطرفه گرایش های درونی و منافع خود را با ارزشها و مطالبات کشور مذکور سازگار نموده و بدین ترتیب بقا و حیات سیاسی خود را با استفاده از استراتژی وابستگی تضمین میکردند.

این نوع رویکرد اساس تفکر سیاست خارجی ایران را در دوران قاجاریه و پهلوی تشکیل داد، در این رابطه مهمترین مسئله در ایجاد یک دیپلماسی موفق و حرکت به سوی تحقق منافع ملی، در شناسایی قدرت فائقه و بازیگر اصلی صحنه بینالملل خلاصه میشد شد. و بعد از این مرحله کشور ضعیف با نزدیک شدن به صحنهگردان نظام بینالملل مشروعیت خود را در عرصه بینالمللی افزایش داده و حیات خود را تداوم میبخشید بخشید، حال اگر کشوری در طول فرآیند شناسایی دچار اشتباه میشد شد، میتوان توان گفت بهطور کلی هیئت حاکمه آن با مشکلات جدی مواجه شده و در برخی موارد تا تغییرات کلان در حوزه تصمیم گیرندگان سیاسی و یا چرخش 180 درجه ای در سیاست خارجی خود را نشان میداد.

با توجه به آنچه که گفته شد و نگاهی گذرا به تاریخ معاصر سیاست خارجی ایران به سهولت در مییابیم ، که چرا بسیاری از روشنفکران و فرهیختگان و سیاستمداران ما به کشورهای روس، انگلیس، فرانسه و آمریکا گرایش داشتند و چرا هر کدام رمز موفقیت کشور در عرصه دیپلماسی و تحقق منافع ملی و در پی آن به دست آوردن پیشرفت و توسعه را در گره خوردن با یکی از این دولتها ترسیم میکردند.