اسکان زائران ایرانی توسط حشد‌الشعبی در خانه‌های مردم کربلا

بنابر پیش‌بینیهای مسئولان ستاد مرکزی اربعین امسال شاهد افزایش تعداد زائران ایرانی نسبت به مدت مشابه سالهای قبل هستیم و تخمین جمعیتی بیش از 2 میلیون زائر ایرانی در زیارت اربعین زده شده است.

در این میان ستاد مرکزی اربعین که از ماههای گذشته زیر نظر وزارت کشور فعالیت خود را آغاز کرده کمیته‌هایی را برای موضوعات مختلف اعم از فرهنگی، اعزام، پشتیبانی، مشارکتهای مردمی، کنسولی، اطلاع رسانی و ... تشکیل داده که یکی از مهمترین بخشهای آن، کمیته مشارکتهای مردمی و پذیرش زوار اربعین است و مسئولیت آن به ستاد بازسازی عتبات عالیات و ریاست آن سپرده شده است.

در ادامه مشروح مصاحبه حسن پلارک را می‌خوانید:

امسال در ایام اربعین و در جذب کمکهای مردمی چه اتفاق جدیدی شکل گرفته است؛ با توجه به ازدحام جمعیت در مرز مهران چه برنامه‌ریزی برای تسهیل سفر زائران در نظر گرفته‌اید و از ظرفیتهای مردمی چگونه برای خدمات‌رسانی به زائران استفاده شده است؟

سال گذشته بیش از یک میلیون و 670 هزار نفر در ایام اربعین به‌طور رسمی و غیررسمی از مرزهای کشورمان به عراق سفر کردند اما متاسفانه برخی اتفاقات در شکسته شدن گیتهای عبوری و بی‌نظمی ناشی از ازدحام جمعیت باعث بروز مشکلاتی شد لذا امسال تمامی برنامه‌ریزیها برای جلوگیری از ازدحام جمعیت در زمان محدود یا ورود و خروج زائران بدون مدارک دیده شده است.

امسال برای رفع نقایص، ورودیهای زائران افزایش یافته یعنی زائران از ورودی شهر مهران و پل زائر به سمت پایانه مرزی در چندین نقطه مورد بازرسی قرار می‌گیرند و تمامی تمهیدات برای ممانعت از تردد زائران بدون مدارک دیده شده و سامانه سماح نیز زائران را به طور مناسب تقسیم‌بندی استانی و مرزی را انجام داده است‌.

سال گذشته در ایام اربعین حسینی بیش از 60 درصد زائران از مرز مهران عبور کردند و 40 درصد نیز از سایر مرزها عازم عتبات عالیات شدند که این افزایش تردد در مرز مهران موجب بروز مشکلات ترافیکی و کمبود پذیرایی به همراه نبود فضای پارکینگ مناسب شد که در هر حال تمامی نقاط ضعف امسال مدنظر واقع شده است.

متقاضیان سفر به عتبات عالیات در ایام اربعین حسینی باید به نکات مطرح شده توسط ستاد مرکزی اربعین توجه کنند و ویزا به همراه گذرنامه را در اختیار داشته باشند؛ توجه به مرزهای خروجی نیز از ملزومات محسوب می‌شود و این برنامه‌ریزیها باعث نظم بخشی بهتر سفر زائران اربعین خواهد شد.

خوشبختانه زائران حسنی در سامانه سماح ثبت‌نام کرده‌اند و برخی نیز با روشهایی غیر از سامانه سماح ویزای اربعین را گرفته‌اند که توصیه می‌شود تمامی زائران با مدارک قانونی و کامل به مرزها مراجعه کنند چرا که به‌طور جدی با کسانی که مدارکی نداشته باشند، برخورد خواهد شد.

اما برای رفع نقایص در مرزها تلاشهای زیادی صورت گرفته است؛ اتفاقات نامناسب سال گذشته بیشتر در مهران ایجاد شد و زائران به‌دلیل بارش باران دچار ترافیک و مشکلاتی در پارکینگها و عبور و مرور  شدند که تمامی زیرساختها امسال مورد اهتمام قرار گرفته است.

بحران ما سال گذشته در مهران و زمان بازگشت زائران ایجاد شد چرا که به سبب بارندگی تعداد زیادی از خودروهای زائران به گل نشسته شد و زیرسازیها لازم انجام نگرفته بود و شاهد نوعی پراکندگی و سردرگمی زائران بودیم که تمامی نقاط ضعف و قوت امسال دیده شد.

در مورد پذیرایی و نحوه ساماندهی آن نیز چه برنامه‌ای از سوی ستاد بازسازی عتبات عالیات و کمیته متبوع شما در نظر گرفته شده است؟

امسال موضوع پذیرایی زائران در مرزها، به‌ویژه مهران را جدی گرفته‌ایم چرا که در سنوات گذشته در این منطقه به مشکلاتی برخورده بودیم؛ امسال در مرز مهران موکبها را افزایش داده‌ایم و حتی این خدمات‌رسانی را به شهر ایلام نیز رسانده‌ایم.

برای احداث موکبها در مرزهای سه‌گانه و مسیر پیاده‌روی زائران تقسیم‌بندی مناسبی انجام شده و برنامه‌ریزی برای ارائه خدمات و نوع پذیراییها هم به طور کامل  انجام شده تا شاهد کمبود در ارائه خدمات نباشیم.

خوشبختانه موکب‌داران نیز بر اساس برنامه‌ریزی پیش‌ رفته‌اند و با وجود آنکه تعداد زیادی از آنان تمایل داشتند تا در مسیر پیاده‌روی و شهر کربلا خدمت کنند به خدمات دهی در مرزهای سه‌گانه مبادرت کردند و این نیز برای ساماندهی بهتر به زائران انجام گرفت.

بنابراین تمهیدات اندیشیده شده خدمات‌رسانی به زائران اربعین حسینی تا تاریخ 25 صفر یعنی چند روز پس از اربعین هم انجام می‌گیرد و نوع و میزان پذیرایی از زائران نیز نسبت به سالهای گذشته ارتقا یافته است.

امسال برخی نهادها همچون آستان قدس رضوی نیز فعالیت بسیار مناسبی در موکب داری و خدمت‌رسانی به زائران دارد و در کنار موکبهای دیگر خدمات متنوعی اعم از پذیرایی و برنامه‌های فرهنگی به عهده دارد.

آستان قدس در آشپزخانه‌ای که برای موکب خود در نظر گرفته 15 هزار غذا در طول روز پخت و به زائران و موکب‌داران دیگر تقدیم می‌کند اما ستاد بازسازی عتبات به طور متمرکز و سازمان یافته روزانه 30 هزار پرس غذا در مرز مهران توزیع می‌کند که این آمار البته در روزهای مختلف و بنابر ازدحام جمعیت و تردد زائران متنوع است.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شهرداری، هلال احمر و ستاد بازسازی در کنار یکدیگر در مرز مهران و سایر مرزها به خدمات‌رسانی می‌پردازند؛ روال ما از ابتدا این بود که با موکب داران تفاهمنامه‌ای را به امضا رسانده‌ایم و نوع خدمات دهی مشخص شده است؛ البته در جانمایی و فراهم آوردن زیرساختها تمهیدات لازم برای خادمان در نظر گرفته شده است.

سال گذشته آمار خدمات‌رسانی ما به 350 هزار نفر می‌رسید و در این میان اسکان  50 هزار نفر را نیز انجام می‌دادیم اما امسال این رقم به بیش از 700 هزار نفر رسیده و حتی می‌توانیم تا 800 هزار نفر خدمات ارائه دهیم.

امسال به غیر از موکبهای مردمی و یا آستان قدس رضوی، موکبهای بزرگ همچون آستان حضرت معصومه(س)، آستان شاهچراغ، سازمان اوقاف و امور خیریه، ستاد اجرایی فرمان امام(ره) و شهرداری تهران اضافه شده‌اند.

البته مشارکت سازمان اوقاف و امور خیریه بسیار مناسب بوده چرا که امسال تمام موقوفاتی که نیت واقف خدمت‌رسانی و اطعام زائرین بوده مورد توجه قرار گرفته و رقم قابل توجهی شده است.

اما استانها و استانداران کشورمان نیز فعالیت و برنامه‌ریزی مناسبی را اجرایی کرده‌اند و هر کدام مسئول یک منطقه در عراق شده‌اند؛ جانمایی و ساماندهی لازم برای موکبهای استانی نیز مورد لحاظ قرار گرفته و آنها مسئولیت نظم‌بخشی به موکبهای استان خود و خدمات‌رسانی را عهده‌دار هستند.

عملکرد استانداریها به معنای موکب‌داری استانداران و دستگاههای دولتی نیست بلکه آنها برای خدمات‌رسانی هیئتها و تشکلها را ساماندهی می‌کنند؛ استانداری تهران نیز در شهر نجف مستقر شده و روزانه 70 هزار نفر از زائران اربعین حسینی را پوشش می‌دهد.

موکبهای ایرانی مستقر در عراق آیا فقط برای زائران ایرانی است یا سایر زائران نیز از آنها استفاده می‌کنند؟

موکبها دو دسته هستند؛ بخشی موکبهای بزرگ هستند که همه افراد بهره می‌گیرند و برخی موکبها هم محلی هستند که ما فقط در جانمایی آن کمک کرده‌ایم؛ این موکبهای کوچک هم بیشتر در کربلا برپا شده است.

اما یکی از مهمترین برنامه‌های ما ساماندهی برای زائرانی است که به منازل عراقی رهسپار می‌شوند و ساعاتی را مهمان آنها خواهند شد؛ امسال با همکاری حشد‌الشعبی عراق، خانه‌های میزبان زائران را شناسایی کرده‌ایم و با برنامه‌ریزی انجام شده آدرس و مشخصات این منازل نیز در اختیار حشد‌الشعبی قرار گرفته و زائران می‌توانند با هماهنگی کامل و دریافت آدرسها به منازل میزبانان زائران حسینی مراجعه کنند.

در هر حال با برنامه‌ریزی و هماهنگی انجام شده فضای لازم از سوی مردم مهمان نواز عراق برای 110 هزار نفر از زائران در کربلا فراهم آمده است و مردم می‌توانند به راحتی استفاده کنند.

نیروهای حشد الشعبی پیش از شروع اربعین به تمام خانه‌ها مراجعه کرده و درباره درخواست آنان برای پذیرش مهمان و تعداد مهمانان پرس و جو کرده‌اند؛ البته آدرس و مشخصات منازل نیز دریافت شده است و کسانی که تمایل و توان میزبانی داشته‌اند نیز درخواست موافقت خود را ارائه کرده‌اند.

آیا امکاناتی هم به این خانه‌ها داده می‌شود؟

خیر؛ امکاناتی به این خانوادهها داده نمی‌شود بلکه تمامی کارها اعم از پذیرایی و سکنی زائران به صورت مردمی است.

زائران چگونه باید از وجود این منازل و آدرس آنها مطلع شوند؟

ما قرارگاهی در سه نقطه کربلا دایر کرده‌ایم و خدمت‌گذاران در چادرهایی با عنوان لوا‌ الحسین(ع) با همکاری حشد‌الشعبی حضور دارند و با بر تن داشتن کاورهای سبز رنگ از سایرین متمایز شده و به زائران خدمات می‌دهند.

زائران نیز با مراجعه به چادرهای قرارگاه لوا الحسین(ع) آدرس منازل مردم مهمان نواز عراق را در کربلا دریافت می‌کنند و حتی افراد حاضر در چادرها و قرار گاهها زائران را راهنمایی کرده و به درب منازل میزبانان اعزام می‌کنند.

صاحبخانه نیز مسئول است تا پس از پذیرایی و اسکان زائران آنها را بعد از استراحت به نزدیکترین نقطه مناسب برای عزیمت به زیارت اعزام کند و او را به سادگی رها نکند؛ تمامی این برنامه‌ها به صورت خودجوش و مردمی انجام می‌شود و مردم عراق به‌خوبی از زائران امام حسین(ع) پذیرایی می‌کنند.

زائران نیز می‌توانند بعد از ورود به خانه‌های میزبانان تا سه روز در این منازل استراحت کنند و مورد پذیرایی قرار گیرند که در این میان رفت و آمد زائر هم به‌گونه‌ای خواهد بود که او رها نمی‌شود و عزیمت او به منازل با کمک افراد قرارگاه و خروج او هم با همراهی صاحب منازل خواهد بود.

آیا پذیرایی توسط ساکنان کربلا فقط مختص زائران ایرانی خواهد بود؟

ما این طرح را برای زائران ایرانی در نظر گرفته‌ایم و آنها می‌توانند با مراجعه به چادرهای سبز رنگ در ورودی کربلا به افراد حشدالشعبی که آنها هم لباسهای فرم مشخصی دارند مراجعه کرده و درخواست پذیرایی در منازل تعیین شده را داشته باشند؛ این برنامه فقط در کربلا اجرا می‌شود و چنین تمهیداتی در سایر نقاط وجود ندارد اما وسایل پذیرایی یا اسکان در طول مسیر پیاده‌روی و شهرهای مجف، کربلا و سامرا فراهم است.

با توجه به استقبال زائران از حضور در شهر سامرا و زیارت ائمه اطهار چه برنامه‌ریزی و تمهیداتی برای حضور چند ساعته زوار در این شهر دارید؟

امسال در سامرا 40 هزار نفر فضای اسکان ایجاد کرده‌ایم در صورتی که سال گذشته چنین برنامه‌ای وجود نداشت و مشکلاتی برای زائران ایجاد شده بود؛ موکبهای زیادی در این شهر فراهم آمده است و امنیت آن نسبت به گذشته بهتر شده است و زائرانی که بعداز ظهر به سامرا می‌رسند بهتر است کمی استراحت کنند و با اقامت شبانه، صبح فردا در روشنی روز به سفر خود ادامه دهند.

در کاظمین هم شرایط پذیرایی از زائران اربعین حسینی فراهم شده است و به همان تعدادی که در سامرا موکب و فضا ایجاد شده در کاظمین هم شرایط مهیا شده است.

آیا قراردادی با حشد الشعبی برای تامین امنیت زائران در نظر گرفته شده است؟

قرار داد به منظور کمک به بحث اسکان زائران اربعین حسینی است  بنابراین شناسایی، یافتن زائران، دعوت از داوطلبان و اتصال آنها به منازل میزبانان عراقی بخشی از برنامه تعیین شده است.

در سالهای گذشته خدمات‌دهی در زمان خروج زائران اربعین به سمت عتبات عالیات به‌طور کامل وجود داشت اما این خدمات در بازگشت زائران به هیچ عنوان ارائه نمی‌شد و گلایه زوار را به همراه داشت؛ امسال چه برنامه‌ای برای خدمات‌رسانی مناسب دارید؟

همه موکبهایی که به پذیرایی زائران می‌پردازند از روز 20 صفر به فعالیت خود شدت می‌دهند و امسال خدمات تا بعد از اربعین هم ارائه می‌شود که تصور می‌کنیم این عملکرد موجب رضایت زائران اربعین باشد.

البته زائران اربعین حسینی هم باید زمان رفت و برگشت خود را مدیریت کنند و همه در یک روز خاص خروج یا ورود پیدا نکنند؛ تمامی خدمات به زائران نیز تا روز 25 صفر ادامه می‌یابد؛ پذیرایی در ساعتهای روز به‌طور کامل انجام می‌گیرد و البته میان وعده و نوشیدنیهای گرم و خنک نیز به زائران در ساعتهای شبانه روز ارائه می‌شود.

درباره تعداد موکبها و نحوه اسکان و پذیرایی زائران اربعین حسینی در مرزهای سه‌گانه نیز توضیحاتی بفرمایید؟

در مرز شلمچه از آبادان تا نقطه صفر مرزی 200 موکب جانمایی شده که 50 موکب در 43 کیلومتری مرز به سمت پایانه شلمچه است؛ اسکان 50 هزار نفر از زائران اربعین حسینی در خرمشهر و آبادان نیز فراهم شده و در نقطه صفر مرزی و ورودی عراق نیز چهار هزار نفر را اسکان می‌دهیم.

در کل 54 هزار نفر را در مرز شلمچه و اطراف آن اسکان خواهیم داد و این برنامه در موکبها، اردوگاهها، حسینیه‌ها، مساجد و مراکز بزرگ سازمانها انجام می‌گیرد؛ در مرز شلمچه هم هر وعده 50 هزار نفر مورد پذیرایی قرار می‌گیرند که این رقم در دو وعده 100 هزار پرس خواهد شد.

در مرز چذابه نیز از ابتدای ورودی خوزستان به سمت چذابه 100 موکب و از سوسنگرد تا نقطه صفر مرزی چذابه نیز 100 موکب در نظر گرفته شده و در مجموع 270 موکب در این مرز تعبیه شده است؛‌ تغذیه 100 هزار نفر در و اسکان 40 هزار نفر را در این مرز مد نظر داریم.

اما در مهران با توجه به گستردگی حضور زائران روزانه از  180 هزار نفر پذیرایی خواهیم کرد و در کل مهران و ایلام نیز توانایی اسکان 60 هزار نفر را دارا هستیم.

در مورد کمکهای شکل گرفته به موکبها نیز مردم کمکهای خود را به حساب 1040 ویژه اربعین حسینی واریز کرده‌اند و این نذورا ت همچنان ادامه دارد و این پولها فقط خرج موکبها خواهد شد؛ سال گذشته حدوداً 4 میلیارد تومان در حساب 1040 بانک ملی ایران داشته‌ایم که برای موکبها و پذیرایی از زائران خرج شده است و پیش‌بینی می‌کنیم این رقم امسال به 10 میلیارد تومان افزایش یابد.

در مورد کمکها برای زائران اربعین حسینی باید گفت که کمکهای نقدی برای خدمات‌رسانی به زائران اربعین حسینی بهترین و کارآمدترین راه خواهد بود البته کمکهایی همچون پتو نیز می‌تواند تاثیر‌گذار باشد.

 

منبع: تسنیم