به گزارش خبرنگار بینالملل
دفاع پرس، محمدرضا آصفی سخنگوی اسبق وزارت خاجه کشورمان در نشست «رابطه ترامپ با روسیه؛ چالشهای منطقه و تاثیر آن بر ایران» اظهار داشت: شخصیت ترامپ در میان سایر کاندیداها منحصر به فرد بود. ترامپ بیتجربه، غیر قابل پیشبینی و وام دار هیچ گروهی نبود. این ویژگیها میتواند هم مثبت و هم منفی باشد.
وی در ادامه افزود: انتخابهایی که ترامپ انجام میدهد هنوز به آخر نرسیده است، باید صبر کرد تا بقیه افراد از جمله وزیر خارجه را انتخاب کند، تا کنون انتخابهای وی بسیار تند بوده است؛ اگرچه نمیتوان ارزیابی کرد که مواضع تند پیشین خود را تکرار میکند.
سخنگوی اسبق وزارت خارجه با بیان اینکه اولویت اول ترامپ «اقتصاد» و «سیاست داخلی» است، تصریح کرد: ترامپ از اوباما انتقاد میکرد که باعث ضعف آمریکا شده و لذا میخواهد عظمت و بزرگی آمریکا را دوباره برگرداند.
آصفی گفت: اولویت ترامپ مسائل اقتصادی است. وی به مسائل سیاسی هم از دریچه اقتصادی نگاه میکند، در این چارچوب باید دید که در روابط سیاست خارجی برای ترامپ کجاها میتواند مهم باشد. روشن است که «چین» و «ژاپن» برای ترامپ مهم است، بعد از چین و ژاپن اروپا برای ترامپ مهم است و بعد از اروپا، روسیه برای وی مهم است. سوریه هم چون بهعنوان کانون مهم پر چالشی در این منطقه شمرده میشود، میتواند مواضعی در خصوص آن داشته باشد.
وی در ادامه افزود: ویژگیها، اولویتها و تیمی که ترامپ خواهد چید، در تصمیات او بسیار تاثیرگذار خواهد بود. نکته آخر اینکه در باید منتظر ماند که در یک یا دو ماه آینده بازیگرهای مهم منطقه مثل عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی و... از لابیهای خود برای شکلدهی به دید و تصمیم ترامپ چه فعالیتهایی را انجام خواهند داد.
آصفی خاطرنشان کرد: این ویژگیها را اگر در نظر داشته باشیم میتوان گفت که ترامپ نسبت به سوریه، روسیه و ایران چه نگاهی خواهد داشت و اگر نگاهش تغییر کند چگونه تغییر خواهد یافت؟ به نظرم دید ترامپ نسبت به سوریه به تدریج عوض خواهد شد و دیدی که قبلا داشت را نخواهد داشت و آنرا تعدیل خواهد کرد. دید ترامپ نسبت به کشورهای منطقه نیز تعدیل خواهد یافت لذا ما باید منتظر تغییرات و حرکتهای سینوسی ترامپ در این منطقه در آینده باشیم.
در ادامه شعیب بهمن عضو شورای علمی مؤسسه مطالعات ايران واوراسيا نیز اظهار داشت: پنج متغیر در تعیین سیاست خارجی یک کشور تاثیرگذار هستند؛ اولین متغیر، متغیر فرد است که منظور از این متغیر ویژگیهای فردی تصمیم گیرندگان و تجربههای سیاسی و اقتصادی آنها در حوزههای سیاسی بهویژه سیاست خارجی است.
وی گفت: دومین متغیر، متغیر نقش است که در این متغیر فردی که در جایگاه ریاست جمهوری یا جایگاههایی مثل وزارت خارجه و وزارت دفاع و شواری امنیت قرار میگیرد در قالب آن نقش معمولا به ایفای نقش میپردازد. هرچه وجه شخصیت آن فرد برجستهتر باشد میتوان گفت که متغیر فرد بر متغیر نقش غلبه پیدا میکند؛ اما اگر شخص از لحاظ شخصیتی دارای ویژگیهای خیلی نباشد معمولا پست، نقش و جایگاه سیاسی بر شخصیت آن فرد غلبه پیدا میکند.
بهمن در ادامه تصریح کرد: متتغیر سوم، متغیر حکومت و یا حاکمیت است، تاثیرگذاری حاکمیتها بر سیاست خارجی کشورها اندک نیست، هر کشوری جهتگیری کلی در نظام بینالملل دارد که با تغییر افراد دیدگاههای کلی خیلی تغییر پیدا نمیکند.
وی متغیر چهارم را متغیر ملی شمرد و خاطرنشان کرد: در این متغیر ویژگیها و خصایص مردم آن کشور خیلی برجسته میشود که به آنها باید توجه داشت چراکه به هر حال آنها نیز از میزان تاثیرگذاری در حوزه سیاست گذاری برخوردار هستند.
عضو شورای علمی مؤسسه مطالعات ايران واوراسيا پنجمین متغیر را متغیر سیستماتیک یا نظام بینالمللی دانست و گفت: در این متغیر باید بررسی شود که آمریکا در نظام بینالمللی چه نقشی در آینده ایفا کند آیا آمریکا همچنان میتواند، به عنوان هژمون دنیا باقی بماند یا نه؟ تصور میکنم که تمامی این متغیرها زمینه روشنی از روابط با روسیه را بدهد، در حال حاضر بررسی متغیرها نشان میدهد که یکی از این متغیرها یعنی متغیر فرد در حوزه سیاست خارجی آمریکا تغییر پیدا کرده برای اینکه بدانیم آیا متغیر فرد میتواند سایر متغیرها را تحت تاثیر قرار دهد باید به مسایل مختلفی اشاره کرد.
آصفی در ادامه در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه اگر ترامپ و پوتین به یک اجماعی در برخی مسائل منطقه برسند، آیا معامله آنها امکان دارد بر روابط ایران و روسیه تاثیرگذار باشد؟ گفت: اینکه گفته میشود ترامپ میخواهد با روسیه خوب تا کند این میتواند هم خوب و هم بد باشد؛ وقتی میتواند خوب باشد که روسیه روی ترامپ تاثیر بگذارد، وقتی هم میتواند بد باشد که ترامپ روی پوتین تاثیرگذار باشد. روسها و آمریکاییها میتوانند در دو مورد باهم کار کنند، یکی حل و فصل بحران اکراین است. دومی هم سوریه است که روسیه موافقت کند که معارضان به اصطلاح میانهرو سرکار بیایند و بشار اسد هم در یک دوره زمانی قدرت را واگذار کند. اگر ایران خوب بازی نکند احتمال دارد ضرر کند. بدبینی حداکثری و خوش بینی حداکثری به یک کشور میتواند هر دو مضر باشد.
بهمن نیز در پاسخ به سوال فوق اظهار داشت: لغو تحریمهای اعمال شده علیه روسیه اولین موضوع اساسی است که ترامپ میتواند در عادی سازی روابط خود با روسها در نظر داشته باشد. دومین مسئله جلوگیری از گسترش ناتو به شرق است، چیزی که روسها بعد از فروپاشی شوروی به شدت از لحاظ نظامی و امنیتی نسبت به آن حساس بودند در اولین قدم به نظر میرسد که مانورهای نظامی تانو و نیروهای آمریکایی که بویژه طی یکی دو سال گذشته با شدت بیشتری ادامه پیدا کرده و افزایش یافته است، قطع شود. ترامپ باید تجدید نظر اساسی در خصوص ناتو و حضور نیروهای آمریکایی در شرق آسیا داشته باشد چراکه این مسئله برای روسها یک دغدغه امنیتی به شمار میرود.
وی گفت: سومین مسئله سپر دفاعی - موشکی در شرق اروپا است، به رغم اینکه آمریکایی سعی کردند این منطقه را به زیر چتر ناتو ببرند ولی همچنان برای روسیه دغدغه به شما میرود و روسها علت اصلی استقرار این سپر دفاعی- موشکی را آمریکاییها میدانند، این مسئله هم قطعا در دستور کار مذاکرات روسیه وآمریکا خواهد بود.
بهمن مورد بعدی را مسئله اکراین دانست و افزود: روسها در شرایط فعلی خواهان این هستند در وهله اول غرب و آمریکا حمایت خود را از دولت غربگرای پروشنکو اکراین بردارد و در وهله دوم روسیه تمایل دارد همه پرسی استقلال کریمه و الحاق آن به خاک روسیه از طرف آمریکاییها به رسمیت شناخته شود.
وی گفت: پنجمین مسئله هم این است روسها از آمریکاییها انتظار دارند، کشورهایی که در سیاست خارجی روسیه خارج نزدیک شمرده میشوند، یعنی کشورهایی که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی استقلال پیدا کردهاند، در این کشورها دست به مداخله سیاسی نزنند و تلاشی برای تغییر رژیم این کشورها نکنند.
عضو شورای علمی مؤسسه مطالعات ايران و اوراسيا در ادامه تصریح کرد: ششمین مسئلهای که در عادیسازی روابط روسیه و آمریکا مورد توجه خواهد بود، بحران سوریه و یافتن راه حل سیاسی و پایان دادن به بحران این کشور است. یافتن راه حل برای حل بحران سوریه برای ایران از اهمیت حیاتی برخوردار است.