ادبیات دفاع مقدس پیشتاز جایزه جلال/ صدر نشینی «لم‌یزرع» و تقدیر از «پیغام ماهی‌ها» و «ر»
به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس، مراسم اختتامیه نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد عصر امروز با حضور «سیدرضا صالحی‌امیری» وزیر ارشاد اسلامی، «سیدعباس صالحی» معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، «مهدی غزلی» مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان و جمعی از نویسندگان در تالار وحدت برگزار شد.
«منیژه آرمین» دبیر علمی نهمین جایزه ادبی جلال آل احمد در ابتدای این مراسم با بیان اینکه خوشحالیم کارگزاران فرهنگی بیاد نویسندگان هستند اظهار داشت: سخن گفتن درباره ادبیات داستانی «زیره به کرمان بردن است». سعی کردیم داوری‌ها و انتخابهای جایزه جلال را با تمام دقت بررسی کنیم. داوری‌های این جایزه کاملاً دموکراتیک انتخاب شده‌اند. داوران علاوه بر تکنیک و دانش در اخلاق هم بهترین‌ها بودند.
وی افزود: خوشحالم در زمانه‌ای بعد از حدود چهل سال و گذر از جاده افراط و تفریط، داستان به یک جایگاه خوب و هموار رسیده است. حضور زنان نویسنده نوید تازه‌ای به جامعه ادبی می‌دهد. ما اگرچه خود را در اوج نمی‌دانیم اما در جایگاهی مطمئن قرار داریم. امروز با نویسندگانی سرو کار داریم که با اینکه در دنیاهای متفاوتی سیر می‌کنند اما داستان‌هایی با ویژگی‌های دنیای معاصر وطنی خلق می‌کنند؛ داستان‌های موجود ما به بلوغ فکری رسیده‌اند.
دبیر علمی نهمین جایزه ادبی جلال آل احمد خاطرنشان کرد: توجه نویسندگان به امر پژوهش نکته و ویژگی داستان زمانه امروز ماست. کتاب داستان پدیده‌ای شگفت انگیز است اما نباید غفلت کنیم که ادبیات لمپنی و پوچ نگری خطر امروز معاصر به شمار می‌آید.
«مهدی قزلی» مدیرعامل بنیادشعروادبیاتداستانیایرانیان در سخنانی کوتاه با بیان اینکه خوشحالم اهالی ادب و هنر فارسی همه یک جا برای جشن جلال آل احمد حضور دارند، اظهار داشت: اعتبار هر جایزه علمی به داوران و هیئت علمی آن است. 30 ماه پیش وقتی به بنیاد شعر و ادبیات داستان ایرانیان آمدم کمرم را خم کردم تا به ادبیات فارسی خدمت کنم. امروز می‌گویم باید سقف نگاهمان را بلندتر کنیم تا ادبیات فارسی بر بام بلندهای جهان دیده شود و این امر نیاز به حمایت وزیر ارشاد دارد.
نخستین بخش جایزه جلال آل احمد برای اولین بار در بخش بین‌الملل به ادبیات افغانستان پرداخت. در این بخش هیئت داوران تندیس جشنواره جلال و لوح تقدیر و 10 سکه بهار آزادی را به «خروسان باغ بابر» نوشته حسین فخری و «کابل جای آدم نیست» نوشته سیدعلی موسوی در بخش داستان کوتاه اهداء کردند.
همچنین رمان‌های «چهارگرد قلاگشتم» نوشته محمد رهنورد زریاب و«گرگ‌های دوندر» نوشته احمدضیا سیامک هروی در بخش رمان به عنوان آثار برگزیده اعلام شدند که ۱۰ سکه به عنوان جایزه به هرکدام از این دو نویسنده تعلق گرفت.
چارگِردِ قلاگشتم، نوشته محمداعظم رهنورد زریاب، سینماگر شهر نقره، نوشته آصف سلطان‌زاده، گرگ‌های دَوَندَر نوشته احمد ضیاء سیامک هروی، ریسمان شنی، نوشته خسرو مانی و ناشاد (سیاسر)، نوشته محمدحسین محمدی نامزدهای بخش ویژه افغانستان در حوزه رمان بودند و در حوزه داستان کوتاه به وقت بخارا، نوشته وسیمه بادغیسی، بادیگارد، نوشته حبیب صادقی، خروسان باغ بابر، نوشته حسین فخری و کابل جای آدم نیست، نوشته سیدعلی موسوی نامزدهای دریافت جایزه بخش ویژه افغانستان بودند.
در بخش مستند نگاری دو کتاب «پیغام ماهی‌ها» نوشته گلعلی بابایی و «ر» نوشته مریم برادران شایسته تقدیر شدند که به هرکدام ۱۰سکه به عنوان جایزه تعلق گرفت.
کتاب‌های «جمال‌زاده؛ خاطرات، برداشت، اسناد» نوشته ناصرالدین پروین از نشر جهان کتاب، «پیغام ماهی‌ها» نوشته گلعلی بابایی از نشر ۲۷، «فرنگیس» نوشته مهناز فتاحی از انتشارات سوره مهر، «لذتی که حرفش بود» نوشته پیمان هوشمندزاده از نشر چشمه و «ر» (درباره شهید رسول حیدری) به قلم مریم برادران از نشر آرما به عنوان نامزدهای دریافت جایزه ادبی جلال در این بخش معرفی شده بودند و حبیبه جعفریان، حمید حسام و سیدمجید حسینی، اعضای هیأت داوران بخش مستندنگاری این دوره از جایزه ادبی جلال آل‌احمد را برعهده داشتند.
در بخش داستان کوتاه دو اثر «بازار خوبان» نوشته آرش صادق بیگی و «روباه شنی» نوشته محمد کشاورز به صورت مشترک برگزیده اعلام شدند که به هرکدام ۱۵ سکه تعلق گرفت.
«بازار خوبان» نوشته آرش صادق بیگی از نشر نگاه،«راز خانه شکیب» نوشته ابراهیم مهدی‌زاده از نشر ثالث،«روباه شنی» نوشته محمد کشاورز از نشر چشمه،«زرد کادمیوم» نوشته مرسده کسروی از نشر ثالث و «مردن به روایت مرداد» اثر مرجان صادقی از نشر ثالث نامزدهای این بخش بودند و داوری این بخش از جایزه بر عهده راضیه تجار، عباس عبدی و داوود غفارزادگان بوده است.
در بخش رمان نیز رمان «لم یزرع» نوشته محمد رضا بایرامی به عنوان اثر برگزیده انتخاب شد و جایزه ۳۰ سکه‌ای این دوره را به خود اختصاص داد.
«برکت» نوشته ابراهیم اکبری دیزگاه از نشر کتابستان معرفت،«پرتقال خونی» نوشته پروانه سراوانی از نشر آموت، «چشم‌هایم آبی بود» نوشته محمدرضا کاتب از نشر نیلوفر، «لم یزرع» اثر محمدرضا بایرامی از انتشارات کتاب نیستان و «برج قحطی» نوشته هادی حکیمیان از انتشارات موسسه شهرستان ادب نامزدهای بخش رمان بودند و حسین فتاحی، قاسمعلی فراست و یزدان سلحشور داوری این بخش را به عهده داشتند.
سید رضا صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سخنانی عنوان کرد: نام جلال آل احمد در تاریخ ایران می درخشد و او از برجسته ترین روشنفکران و نویسندگان دهه ۴۰ ایران است که شجاعت، تعهد و معترض بودن را همراه با هم دارد. آل احمد به نسلی از روشنفکران سرخورده از سلطه و استکبار تعلق دارد که نقد تفکر غربی و مدرنیزاسیون را ترویج و بر اصالت و هویت و عزت نفس تاکید دارد. کتاب غربزدگی او بازتابی است از ظهور چنین گفتمانی که نشان از نویسنده ای دارد که مانند رودی خروشان آرامی ندارد.
وزیر ارشاد افزود: آل احمد از برخی از همفکران عصر خود جلو بود و قدرت نقد و آزادگی اش او را از زمانه اش جلوتر انداخته بود. او در دوره ای به سنت بازگشت که جهان تنها رو به ارزش های سوسیالیستی و لیبرالیستی داشت و با چنین تفکری بود که توانست در اوج بماند.
«صالحی امیری» در ادامه این مراسم در سخنانی اظهارداشت: هدف جلال آل احمد از بین بردن فقر و قرار دادن رفاه در اختیار عموم جامعه و نجات میهنش بود. جلال آزاده‌ای بود که به دستور نمی‌نوشت، قاعده دستوری داشت اما تابع دستور نبود. نام جلال در تاریخ ایران می‌درخشد؛ او یکی از برجسته‌ترین روشنفکرانی صمیمی، متعهد و همراه با مردم بود. همسر جلال می‌گوید او در نوشته‌هایش صریح، خشن، منظم، صمیمی و حادثه آفرین بود.
وی افزود: جلال چون رود خروشانی بود که آرام نمی‌گرفت. او از همفکران خود جلوتر بود و بر غرب و غربزدگی می‌تازید. نوشتن هدف جلال نبود بلکه نجات فرهنگ هدف او بود. صدای اعتراضی جلال باعث ماندگاری او در جامعه شد؛ او روشنفکر مصلح زمانه خود بود.
در ادامه این مراسم و پس از اهدای جوایز، گلعلی بابایی نویسنده شایسته تقدیر در بخش مستند نگاری اظهار داشت: روز پنج شنبه 16 مهر 1394 وقتی شهید همدانی به شهادت رسید بی بی سی خبری منتشر کرد و نوشت«ژنرال حسین همدانی مغز متفکر جنگ‌های نامتقارن سپاه در حلب به شهادت رسید» نوشتن از شهید همدانی برای من خیلی سخت بود اما با مدد گرفتن از شهیدان توانستم کتاب خاطرات ایشان را تا چهلم شهید همدانی آماده کنم.
همچنین در این بخش از خانواده سردار شهید حسین همدانی که کتاب «پیغام ماهی‌ها» (شایسته تقدیر در بخش مستند نگاری جایزه جلال) به خاطرات وی اختصاص داشت، تجلیل شد.
مریم برادران نویسنده کتاب «ر» نیز پس از دریافت جایزه خود در سخنان کوتاهی گفت: خوشحالم که مرد شوریده کتاب «ر» دیده شد و امیدوارم امثال او در زندگی ما بیش از این دیده شوند.
«مهناز فتاحی» نامزد بخش مستند نگاری جایزه جلال نیز در سخنانی عنوان کرد: من خودم را برنده می‌دانم و از خدا به خاطرهمین سپاسگزاریم. من همان کودک شهرستانی هستم که وقتی پدرم به تهران می‌آوردم بیشترین خریدم کتاب بود و در نهایت نیز با کمک اساتیدم مرحوم فردی و آقای فتاحی توانستم بنویسم.
«آرش صادق‌بیگی» برگزیده بخش داستان کوتاه نیز پس از دریافت جایزه خود در سخنانی گفت: در کتابم تلاش کردم قصه گو باشم و با همه ظرافت ها داستان تعریف کنم. موفقیت این کتاب را به خوانندگان تبریک می گویم.
«محمدرضا بایرامی» برگزیده بخش رمان نیز پس از دریافت جایزه خود گفت: من بعد از نوجوانی از علاقه‌مندان جلال آل احمد بودم و اولین کار ادبی‌ام که یک نوجوان شخصیت اصلی‌اش بود را به یاد وی نوشتم و باید بگویم شخصیت اصلی آن رمان هم جلال بود.
وی افزود: وقتی نویسنده‌ای جایزه می‌گیرد گفته می‌شود که این جایزه نباید در شیوه نوشتن و زندگی او تاثیر بگذارد اما چون ما نویسندگان ایرانی اصولا سختکوش نیستیم دوست داریم جایزه در شیوه نوشتن و شیوه زندگی ما تاثیر بگذارد. به همین خاطر این که امکان مالی این جایزه را کم کرده و از ما دریغ داشتند پسندیده نیست.
انتهای پیام/ 121
