چاشنی انفجار انتفاضه‌ای جدید

پیشینه انتقال سفارت آمریکا

برای اولین بار مسئله اختصاص ساختمانی در قدس برای کنسولگری آمریکا دردوره ریاست جمهوری ریگان در دهه 80 اتفاق افتاد اما اینکه این ساختمان سفارت آمریکا باشد در آن دوره مطرح نبود.

انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس مسئله ای جدید است که سابقه آن به اواخر دهه 90 قرن 20  باز می گردد. سال 1995 کنگره آمریکا طی رأی به یک لایحه، خواستار انتقال سفارت این کشور در سرزمین های اشغالی از تل آویو به قدس شد.

در این دوره کوتاه بیل کلینتون و بوش پسر اعلام کردند قصد دارند سفارت آمریکا را از تل آویو به قدس منتقل کنند. اما به دلیل حساسیت موضوع نزد فلسطینی ها و درک این مسئله از ترس به وجود آمدن بحران ، از آن صرف نظر کردند. اما اوباما حتی از بیان آن هم صرف نظر کرد و به هیچ وجه حتی قصد آن را هم نکرد.

در جریان تبلیغات انتخاباتی ، انتخابات اخیر ریاست جمهوری آمریکا، هیلاری کلینتون به سمت این مسئله نرفت و آن را مطرح نکرد. اما دونالد ترامپ در تبلیغات خود اعلام کرد سفارت آمریکا را از تل آویو به قدس منتقل خواهد کرد. پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، دیگر خود وی این مسئله را تصریح نکرد اما مشاور وی کلیان کانوی اعلام کرد ترامپ سفارت آمریکا را از تل آویو به قدس منتقل خواهد کرد.

اوایل دسامبر 2016 اوباما یک بار دیگر انتقال سفارت آمریکا به قدس را برای 6 ماه به تعویق انداخت. این تعویق در انتقال سفارت، به دلیل شرایط فلسطین و آگاهی آمریکایی ها از حساسیت موضوع از سال 1995 تا کنون ادامه دارد.

جایگاه ویژه قدس نزد فلسطینیان و مسلمانان

در روایات اسلامی مسجد الاقصی، پس از مسجد الحرام و مسجد النبی، سومین مسجد مقدس است. سفارش اکید پیامبر و بزرگان دین بر مسجد الاقصی و تأکید بر حضور در این مسجد، جایگاه این مکان مقدس را نزد مسلمانان بسیار تعالی بخشیده است.

به همین دلیل، جایگاه ویژه قدس در میان فلسطینیان به اندازه ای والا و پراهمیت است که همواره کمترین تعرض به قدس، واکنش شدید فلسطینیان را در بر داشته است. علاوه بر اینکه تمامی گروه های فلسطینی با دیدگاه های مخالف ، قدس را خط قرمز خود اعلام کرده اند اما ملت فلسطین و جهان اسلام در عمل ثابت کرده اند قدس نقطه ای است که حتی تصمیم برای اقدام علیه آن موجب شعله ور شدن خشم آنها خواهد شد.

مسجد الاقصی منشأ دو انتفاضه

انتفاضه دوم

انتفاضه دوم فلسطین که در ابتدای هزاره جدید میلادی رقم خورد نتیجه تعرض به مسجدالاقصی بود. در سال 2000 آریل شارون نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی با نیروهای ارتش وارد صحن های مسجدالاقصی شد. فلسطینیان مسلمان مانع این ورود شدند و درگیری های به وجود آمده موجب به آتش کشیده شدن مسجدالاقصی شد. این تجاوز آغازگر انتفاضه ای شد که 5 سال به طول انجامید و طی آن علاوه بر اینکه صهیونیست ها را در کرانه باختری و نوار غزه زمین گیر کرد، مزید بر علت شد تا رژیم صهیونیستی در سال 2002 از نوار غزه خارج شده، شهرک های صهیونیست نشین آن منطقه را خالی کند. 5 سال مبارزه ملت فلسطین و اهدا کردن هزاران شهید نتیجه یک تعرض به ساخت مقدس مسجدالاقصی بود.

انتفاضه سوم

در سال 2015، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی اعلام کرد به زودی طرح تقسیم زمانی مسجد الاقصی را اجرایی خواهد کرد. براساس این طرح، زمان های روز و سال بین مسلمانان و یهودیان تقسیم می شد و درساعت هایی که به هر یک اختصاص داده می شد گروه مقابل اجازه ورود به مجموعه الاقصی را نداشتند. این طرح سه اشکال بنیادین داشت: نخست آنکه مجموعه الاقصی را مکان مقدس یهودی اعلام می کرد. دوم به یهودیان اجازه ورود قانونی به مجموعه الاقصی را می داد. سوم مسلمانان را در زمان های حضور یهودیان از حضور در صحن ها و مسجد منع می کرد. همی اعلام موجب شد تا حضور مسلمانان فلسطینی در مسجدالاقصی بیشتر شود. این تشدید حضور در ایام عید سایبان بندی یهودی بود لذا با مانع تراشی و مقابله صهیونیست ها روبرو شد و نتیجه آن چیزی جز تشدید درگیری بین فلسطینی ها و رژیم صهیونیستی نبود. با اقدام شجاعانه ای که یک جوان 18 ساله فلسطینی به نام مهند الحلبی انجام داد و طی یک عملیات فردی دو صهیونیست را هدف حمله با سلاح سرد قرار داد موج عملیات های فردی تمام کرانه باختری را فرا گرفت و انتفاضه سوم شکل گرفت. موج انتفاضه ای که هنوز هم ادامه دارد و تا کنون با گذشت قریب 15 ماه ،حدود 250 شهید در بر داشته است.

مواضع مخالف فلسطینی ها

اعلام خبر انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس، که از زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا توسط ترامپ اعلام شد، موضع گیری مخالف تمام گروه های فلسطینی را در بر داشت.

گروه های حامی جناح سازش

گروه های حامی جناح سازش و شخصیت های این جناح، این اقدام را موجب از بین رفتن فضای گفتگو و راه حل تشکیل دو کشور فلسطینی- صهیونیستی دانستند. صائب عریقات، دبیرکمیته اجرایی ساف اعلام کرد این اقدام بر روند سازش اثر منفی خواهد گذاشت. واصل ابویوسف عضو کمیته اجرایی ساف آن را مغایر با قوانین بین المللی و مشوق افراط گرایی خواند. ریاض المالکی نیز ضمن ابراز نگرانی از این اظهارات خواستار گفتگو با طرف های بین المللی در مورد تبعات خطرناک آن شد.

گروه های مقاومت و شخصیت های مذهبی

گروه های مقاومت این اقدام را عبور از خط قرمز ها و خطری بالقوه دانستند. شیخ عکرمه صبری، خطیب مسجد الاقصی این اقدام ترامپ را ضمن تعارض با قطعنامه های سازمان ملل – که مسجد الاقصی را مکان مقدس اشغال شده اعلام کرده اند- اعلام جنگ برشمرد. و اینکه ترامپ با این کار حقی برای فلسطینی ها قائل نیست.

احمد بَحِر، عضو فراکسیون حماس در مجلس قانونگذاری و نایب رئیس اول این مجلس این اقدام ترامپ را حماقت تعبیر کرد.

مواضع صهیونیست ها

مقامات رژیم صهیونیستی از اظهارات ترامپ در خصوص انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس استقبال کردند. بنیامین نتانیاهو از این اقدام ترامپ ابراز خشنودی و آن را تمجید کرد و گفت این یک اقدام بزرگ است.

نیر برکات، شهردار قدس خواستار اقدام هر چه سریعتر برای این انتقال شد. وی اعلام کرد ساختمان کنسولگری آمریکا در قدس توسعه داده شده و فقط منتظر انتقال سفیر است.

ران درمر، سفیر رژیم صهیونیستی در آمریکا نیز این اقدام را یک گام بزرگر برشمرد که به صلح منجر خواهد شد.

برآورد

براساس اظهارات متعارضی که در فوق به آنها اشاره شد شاهد تعارض شدید دیدگاه صهیونیست ها و فلسطینی ها هستیم. ضمن اینکه تاریخ فلسطین نشان دهنده این مسئله است که کمترین تعرض به قدس واکنش شدید و غیر قابل توقف ملت فلسطین و مسلمانان را در پی خواهد داشت.

برآورد مؤسسات تحقیقات و رسانه های بین المللی نیز حاکی از این است که انتقال سفارت آمریکا یک خطر بزرگ است. لذا به نظر می رسد انتقال سفارت آمریکا به قدس می تواند جرقه و چاشنی یک انتفاضه جدید باشد انتفاضه ای که هم اکنون در شکل کوچک تر و محدود تر در کرانه باختری در جریان است و انتقال سفارت آمریکا می تواند آن را به یک جهش سوق داده ، به اعتراضی منطقه ای و شاید بین المللی تبدیل کند. مسئله ای که می تواند هزینه های سنگینی بر صهیونیست ها و آمریکایی ها تحمیل کند و شاید هم مقدمه ای برای برچیده شدن این رژیم منحوس باشد.

 

منبع: تسنیم