به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، سردار "غلامرضا جلالی" رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور و فرمانده قرارگاه دفاع اقتصادی در همایش دفاع اقتصادی و پدافند غیر عامل در حوزه انرژی که در محل شرکت ملی صنایع پتروشیمی برگزار شد ضمن گرامیداشت یاد رزمندگان و شهدای انرژی و حوزه نفت که در طول دفاع مقدس مردانه جنگیدند و پرچم استقلال و عزت کشور را به اهتزاز در آوردند، اظهار داشت: در سال حماسه اقتصادی و حماسه سیاسی با مشارکت بسیار عالی مردم حماسه سیاسی شکل گرفت و شاهد آن بودیم که در روزهای گذشته نیز با تلاش بسیار جدی مجلس شورای اسلامی با نمودی از حکومت مردم سالاری دینی، صلاحیت وزرای پیشنهادی را به انجام رسانید، امیدوار هستیم که دولت محترم و وزرای محترم با پشتیبانی رای ملت و رای اعتماد که از مجلس گرفتند انشاءالله بتوانند برنامهها، مأموریت ها و چارچوبهایی که دولت مشخص نموده را به نحو احسن انجام دهند.
رهنمود مقام معظم رهبری در مباحث جنگ اقتصادی
وی ادامه داد: در مراسم تنفیذ، مقام معظم رهبری اشاره فرمودند که جنگ اقتصادی درسهایی را آموخت، یکی از نکات این بود که ما را به سمت ساخت داخلی مؤلفه قدرت ملی هدایت کرد، این نکته بنیادیترین مفهوم پدافند غیر عاملی که در بیانات مطرح شد و لازم است شناخت دیگری از دنیا داشته باشیم، شناختی واقعبینانه و جدای از این مباحث سیاسی یا دیپلماسی که برای فریب ملتها درست میکنند،
سردار جلالی افزود: عدم اعتماد به عناصر و بازیگردان اصلی در صحنه سیاست و حفظ منافع ملی برای کشور و مهندسی و ساختار قدرت ملی کشور، اساسیترین موضوعی که میتواند برای کشور موثر باشد، با نگاه به قدرت داخل که این موضوع مراوده با خارج نیست، بلکه اتکا به داخل و استفاده از سایر مؤلفهها و ظرفیتهاست.
مصونیتسازی کشور
فرمانده قرارگاه دفاع اقتصادی گفت: نکته دوم دیدگاه مقام معظم رهبری در مورد پدافند غیر عامل، مثل مصونیت سازی برای بدن انسان است و انسان را در برابر انواع حملات مصون میسازد، بیان ایشان تشبیه کشور به بدن انسان است که کشور را سه لایه تشبیه کردند، معظم له ذکر نمودند، مصونیت بخشی در پیکره کشور و جامعه، در دستگاه های اجرایی اتفاق بیفتد؛ پیکره در واقع زیرساختهای کشور است، جامعه، مردم و دستگاههای اجرایی نظام اجرایی کشور و چیزی که کشور را اداره میکند، در واقع مصونسازی.
سردار جلالی تاکید کرد: با این فرض که طوری کشور را مصونسازی کنیم که اگر دشمن اقدامی کرد هیچ اثری بر کشور نگذارد، به عنوان مثال مصونسازی پزشکی، واکسیناسیونی که انجام میگیرد، جلوگیری میشود از بیماریهای مورد نظر، در واقع پایداری کشور را در مقابل تهدیدات در سطح آسیبناپذیری قرار دهیم.
مفهوم آسیب ناپذیری
وی ادامه داد: مفهوم آسیب ناپذیری یعنی حفظ تداوم کارکرد نه حفظ صرفاً زیرساخت یا اسکلت کار برای مثال، شبکه المنار (شبکه اطلاع رسانی حزب الله) در جنگ 33 روزه، مورد شدیدترین تهاجمات و بمباران اسرائیل قرار گرفت، تقریباً تمام ساختمانها تخریب شد، ولی حتی یک لحظه هم ارتباط رهبری حزب الله با مردم قطع نشد، یعنی آسیبناپذیری در برابر حملات و حفظ کارکرد یعنی مفهوم آسیبناپذیری از موضع اقتصاد کشور و به تبع آن در حوزه انرژی باید این مفهوم شکل بگیرد، با حفظ کارکردها و تداوم که باید بدان توجه جدی شود. در بحث اقتصادی، انتخاب واژگان مناسب در فضای اقتصادی ممکن است، در حوزههای دانشگاهی ما را دچار ابهام سازد.
تخاصم در حوزه اقتصاد
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور گفت: در فضای اقتصاد رابطهای بین دو کشور وجود دارد به نام رابطه اقتصادی؛ بهترین شکل رابطه یک کشور با کشور دیگر را اتحاد استراتژیک اقتصادی میگویند، از سطح اتحاد استراتژیک که پایینتر بیاییم همکاری استراتژیک است، به همین ترتیب سطح پایینتر آن میشود حوزههای رقابت اقتصادی، رقابت هم زمان با همکاری و رقابت تبدیل میشود به حوزه تخاصم اقتصاد را به سه طیف تقسیمبندی کردهاند، طیف اتحاد، طیف دوم همکاری و طیف سوم را تخاصم گویند.
وی ادامه داد: طیف تخاصم را به چند بخش دیگر تقسیم میکنند، اول ممکن است در حذف منفعت کار کنند و در بخش دوم امکان دارد در حوزهٔ اقتصاد یک کشور که نگذارند کشور دیگر حتی منفعت کسب کند و این بدترین نوع و شکل رابطه اقتصادی بین دو کشور است که ویژگیهای آن این است که هیچ نوع تعامل اقتصادی وجود ندارد، بلکه تخاصم است و دو کشور تلاش میکنند علیه یکدیگر فعالیت کرده به تمام مؤلفههای اقتصادی حمله شود و آنها را تحت تأثیر قرار دهند که در این صورت جنگ اقتصادی انجام میگیرد، جنگ نظامی برای هدف اقتصادی را هم نوعی جنگ اقتصادی باید نامید مثل جنگ خلیج فارس که امریکاییها جنگ نفت نامیدند؛ این جنگ برای تصاحب نفت و تسلط بر منافع نفتی بلند مدت شکل گرفت.
حمله با ابزار اقتصادی
جلالی گفت: مدل دیگر این جنگ، حمله با ابزار اقتصادی به اقتصاد کشور است، در اینجا دیگر ابزار نظامی نیست بلکه رویکرد نرم است، با این مدل میتوان جنگ اقتصادی را حمله با استفاده از همه مؤلفههای قدرت اقتصادی کشور بر علیه قدرت اقتصادی کشور، به منظور تسلیم کشور هدف در برابر خواستههای مهاجم نام برد، این نوع جنگ اقتصادی برابر تحریم قرار ندارد، یعنی این نوع جنگ، تحریم نیست، تحریم یکی از ابزارهای آن است که باید به آن نگاه کرده و دنبال نمود و دلیل آنکه آمریکاییها از این روش استفاده میکنند، این است که حوزهٔ اقتصاد حوزه بسیار مهمی بوده و شاید تأثیرگذارترین حوزه، حوزه اقتصاد باشد.
عدم استفاده از قدرت نظامی
وی ادامه داد: استفاده از قدرت نظامی هزینه زیادی از جمله، هزینه سیاسی، هزینه اجتماعی و فرهنگی دارد که چنانچه از جنگ اقتصادی استفاده کنند دیگر نیازی به این هزینهها نیست و این امر مهمی است، در حمله نظامی قدرت ریسک پیروزی بالاست، اصلی در استراتژیک آمریکا وجود دارد اینکه اطمینان از پیروزی شرط شروع حمله است، از دیگر ابزار، تحریم است که از ماهیتهای جنگ اقتصادی و مهمترین آن میباشد، و دیگری، سایبر است که در حوزههای بانک و صادرات میباشد با محور اقتصادی و با تمرکز بر نظام بانکی.
عملیات روانی
فرمانده قرارگاه دفاع اقتصادی گفت: موضوع مهم دیگر در جنگ اقتصادی عملیات روانی است، که عملیات روانی معمولاً دو بعد کلی دارد، ناامیدسازی مردم داخل کشور که یک محور عملیات اقتصادی است؛ و بخش دیگر فضای بیرون از کشور که فضاسازی بر علیه کشور است.
نظام بانکی
جلالی گفت: یک حوزه جدی دیگر در بحث جنگ اقتصادی حوزه بانک میباشد، که این نیز حوزهای از جنگ اقتصادی است؛ برای مثال وقتی نظام بانکی بسته میشود، چه راه حل جایگزینی برای آن وجود دارد، یا معاملات تهاتری یا اتحاد چند میدانی.
دیپلماسی اقتصادی
وی گفت: آخرین حوزه، حوزه دیپلماسی اقتصادی هست، به عنوان مثال یک شبکه کنترل تحریم تشکیل شده از سه گروه بهائیان، منافقین و صهیونیستها بسیج شدهاند برای کنترل تحریم، در واقع کارشان این است که چنانچه در کشوری جلسهای در خصوص تحریم برگزار شد، دنبال کنند که در چه زمینهای توافق شده، توافقات را پیگیری نموده به نتیجه رسانند.
مدرنترین جنگ اقتصادی
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور گفت: جنگ اقتصادی دارای سابقه زیادی است، لیکن مدرنترین نوع آن، جنگی است که علیه ما استفاده میشود، این نوع جنگ یکی از پیشرفتهترین نوع آن است که در جهان شکل گرفته است. خوشبختانه اقداماتی که ما در این زمینه انجام دادهایم با خیلی از ظرفیتهای با آن مقابله کرده و پاسخ دادهایم.
هدف از جنگ اقتصادی
وی ادامه داد: جنگ اقتصادی اختصاص به دولت یا شخص خاصی ندارد، گاهی ممکن است دوستان فکر کنند جنگ اقتصادی با دولت آقای احمدی نژاد است در صورتی که این طور نیست، مشکل آنها با نظام و ماهیت نظام جمهوری اسلامی است نه با افراد، آنها دنبال این هستند که بتوانند توان اقتصادی کشور را کم کنند و در نهایت قدرت ملی ما را کاهش دهند، یکی از بزرگترین اهداف در این مدل جنگ مردم هستند که مقام معظم رهبری در بخشهای مختلف به آن اشاره کردهاند که هدف آنها در جنگ اقتصادی تأثیرگذاری بر مردم میباشد و این یک نکته با اهمیت است.
سناریوی جنگ اقتصادی
جلالی گفت: سناریوهای مختلفی از جمله اجماع بر علیه کشور میباشد، که در فضای دیپلماسی جهان را بر علیه کشور متحد نموده و از همهٔ ظرفیتها و قدرتشان بر علیه کشور ما استفاده کنند،امریکاییها تمام تلاش دیپلماتیکشان را در این حوزه متمرکز نمودهاند، حال باید دید که وزارت خارجه در این حوزه چه اقدامی انجام داده و آیا متمرکز بر این موضوع میباشد.
چالش اقتصادی
سردار جلالی افزود: سناریوی دیگر اینکه تلاش میکنند که چالش اقتصادی در کشور ایجاد کنند، تا با عدم تأمین نیازها، مشکل در حوزهٔ مردم شکل گرفته دنبال شود، با انتقال چالش و تمرکز بر حوزهٔ مردم، زمانی چالش خاصیت دارد که به حوزهٔ مردم منتقل شود در مدل آمریکایی(جنگ بی قاعده)، یا جنگ مردم محور، تلاش آنها این است که هر چه میتوانیم باید مسئله و مشکل در داخل کشور تولید کرده و این مشکل را به مردم منتقل کنیم تا مردم این مشکل رابه حکومت منتقل کنند و در واقع مردم را ناراضی کرده از طریق ابزار عملیات روانی مردم را از نارضایتی به سمت نافرمانی مدنی، شورش و به سمت در گیر کردن با حکومت هدایتشان نمایند.
وی تصریح کرد: فعالیت شبکههای اجتماعی آمریکاییها بر همین اساس تلاش میکند و همیشه این سؤال را در سؤالهای دیگر میپوشانند که چه میزان فشارهای به مردم منتقل شده است و آیا مردم آمادگی شورش دارند و این یعنی مانیتورینگ جامع و همیشگی افکار عمومی جامعه از طریق شبکههای اجتماعی است که چنانچه احساس کنند که به نتیجه رسیدهاند و قابلیتهای هدایت به سمت نافرمانی مدنی وجود دارد به سراغ گام بعدی یعنی عملیات ضد امنیتی، انفجار، بهم زدن و ناامن کردن کشور و فشار آوردن سپس عملیات هم افزار که شامل عملیات سایبری اقتصادی یا عملیات بیولوژیک اقتصادی است در آخر تسلیم در برابر خواستههایشان.
عوامل جنگ اقتصادی
فرمانده قرارگاه دفاع اقتصادی ادامه داد: عواملی که دشمن بر علیه ما استفاده میکند یکی شکست روحیهٔ خود باروری ملی است، یعنی بپذیریم که این احتمال وجود دارد که نتوانیم در برابر آنها استقامت کرده و باور نداشته باشیم که توان ایستادن در برابر آنها را داریم. موضوع دوم اینکه تأثیر چالشها و زمان و مدیریت آن، کنترل فضای داخلی که بسیار اهمیت دارد، و موضوع دیگر را میتوان سوء مدیریت داخلی نامید که دارای بحث گستردهای است.
راه حل سیاسی مقابله با جنگ اقتصادی
رئیس سازمان پدافند غیرعامل راه حلها مقابله با جنگ اقتصادی را به دو دسته تقسیم کرده و گفت: یک دسته راه حلها سیاسی و دسته دیگر راه حلهای اقتصادی است و معتقدیم باید هماهنگی بین این دو حوزه انجام گیرد، باید دیپلماسی دفاعی اقتصادی را در حوزه سیاست راهاندازی کرده و ادامه دهیم، از کاهش فشار شروع کنیم و با حل و فصل کردن مسائل از طریق سیاسی با همان سه اصلی که در حوزهٔ سیاست خارجی مطرح است، مصلحت، عظمت و اقتدار کشور را حفظ کرده، تعامل کنیم. نباید نسبت به حل و فصل مسائل از طریق سیاسی ناامید بود ولی زیاد هم نمیتوان روی آن سرمایه گزاری کرد، زیرا آنها نشان دادهاند که راه حلی جزء عقبنشینی و دست برداشتن از ارزشها و اعتقاداتمان نداریم.
وی ادامه داد: راه حل بعدی، راه حل اقتصادی است، سرمایهگذاری باید بر اساس راه حل اقتصادی انجام پذیرد، اولین مؤلفه این است مقاومت کرده خودمان را اداره کنیم، کشور باید برود به سمت مقاومت، مردم باید بروند به سمت مراقبت، الگوی مصرف باید اصلاح شود، و در کل باید فضا، فضای دفاع مقدس اقتصادی بشود، و یک موضوع بسیار مهم که میبایست هدفگذاری شود این سیاست گذاری در حوزه مردم است، زیرا اصلیترین هدف آنها هستند. باید از قشر آسیب پذیر حمایت شود، حمایت از تولید و توزیع کالای اساسی بین مردم، با توجه به نظام هدفمندی یارانهها که همه افراد کشور سازمان دهی شدهاند، میتوانیم به راحتی از اقشار آسیب پذیر حمایت کنیم. یعنی تأثیر اقدامات دشمن را بر قشر آسیب پذیر مدیریت کنیم سیاست از حوزهٔ معیشتی مردم یک اصل اساسی است در دفاع اقتصادی که باید به آن پرداخته شود.
جلالی تاکید کرد: حوزه دوم، حوزه تولید میباشد، یعنی اولین چیزی که در لیست تحریم قرار گرفت را در لیست تولید قرار دهیم، تحریم را با تولید حل کنیم، نه تحریم را با گدایی دیپلماتیک، زمانی میتوانیم در حوزه سیاسی حرف بزنیم که در نقطهٔ قوت باشیم نه در نقطه ضعف، به عنوان مثال در جنگ جهانی اول و دوم، یک سوم جمعیت کشور کشته شدند، تلفات خاموش، منابع آن هم بر گرفته از کتابهای خارجی است که انگلیسیها در خاطراتشان ذکر کردهاند.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل تصریح کرد: برای جلوگیری از تحریمها میتوانیم لیست تحریمها را استخراج و برنامه تولید داخل را بر اساس آن اولویت بندی کرده از تحریمها برای تولید استفاده کنیم به عنوان مثال، جدا شدن از منابع نفتی که بر اساس سیاست کشور باید در بلندمدت به آن برسیم، حال که بالاجبار دارد به ما تحمیل میشود از آن استفاده کنیم؛ لذا موضوع تولید داخل بسیار اهمیت دارد، راه حل مبارزه با تحریم صرفاً تولید داخل هست که هم اشتغال ایجاد میکند، شکوفایی اقتصادی دارد، ما را از وابستگی نجات میدهد و گام بعدی یعنی تولید و صادر کردن محصول تولید شده در داخل را به سرانجام خواهد رساند و گام سوم که شکستن محاصره ایجاد شده در قالب جنگ اقتصادی، رفتن به سمت صادرات تولید و فروش تولیدات.
چند نکته راهبردی
وی گفت: در سطح راهبردی نکاتی وجود دارد، مسئله ای که بسیار مهم است، درک واقعی از مسئله داشته باشیم، دشمن را به طور کامل شناخته و ماهیت آن را بدانیم، نکته دوم، تشکیل قرارگاه دفاع اقتصادی است، اولین اینکه بتوانیم اقدامات دشمن را کنار هم بگذاریم، مثلاً چنانچه تهاجمی در حوزه زیستی انجام گرفت خطای فردی در نظر گرفته نشود، فرض را بر این گذاشته که مجموعه هستند که روی این موضوع کار میکنند مطالب را کنار هم گذاشته و پایش کنیم تا بتوانیم به تحلیل واحد رسیده بتوانیم گامهای بعدی دشمن را که میخواهند در مورد اقتصاد ما انجام بدهند را حدس بزنیم.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل گفت: دومین ابزار این است که اخبار و اطلاعات را در این زمینه تبادل کنیم و هماهنگی داخلی صورت گیرد، به عنوان مثال اقدامات بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، وزارت صنعت، وزارت نفت، حوزهٔ پول، وزارت خارجه با سایر اعضاء کنار هم قرار گیرند و در کل وقتی دشمن طرح حمله میچیند ما هم باید طرح دفاعی داشته باشیم تا بتوانیم به آن غلبه کنیم و لذا واجبات این است که یک طرح دفاع اقتصادی، اقتصاد کلان داشته باشیم، هر حوزه هم در آن راستا برای خود طرح اقتصادی داشته باشد.
سردار جلالی در پایان اظهار داشت: طرحهای توسعه کشور به هر حوزهٔ متأثر از طرح نگاه تهدیدات و اقدامات دشمن باشد و نمیتواند بدون آن قرار گیرد و هماهنگی بین حوزهها و مؤلفهها و مسئولان اقتصادی کشور باشد، در این برهه از زمان کشور دیگر توان تحمل ناهماهنگی بین بخشها را ندارد، یکی از راه های دیگر حداکثر بهرهگیری از همه ظرفیت ملی و فراملی و همسو و یار میباشد، و در یک جمله میتوان گفت که رقابت با خارج و همکاری با داخل.
