، «استان دیرالزور» در کرانهٔ رود فرات و در مرز کشور عراق واقع شده و یکی از استان‌های شرقی کشور سوریه است.
در ابتدای درگیری‌های داخلی سوریه، بخش های اعظم این استان از کنترل ارتش سوریه خارج شد و در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد این استان تحت کنترل گروه تروریستی داعش است و فقط بخش هایی از شهر به همراه فرودگاه در کنترل ارتش سوریه قرار دارد که این مراکز نیز در محاصره قرار دارند و دولت سوریه از طریق چترهای هوایی به شهروندان و نیروهای ارتش امدادرسانی می‌کند. فرودگاه راهبردی دیرالزور، پایگاه‌های نظامی و انبارهای اسلحه در شهر دیرالزور سبب شد تا دولت سوریه در ابتدای درگیری‌ها، تعدادی افسران ویژه خود را به این شهر منتقل کند تا به هر قیمتی این مراکز مهم نظامی حفظ شود.
استان دیرالزور از استان‌های نفتی سوریه محسوب می‌شود و به دلیل اشغال بخش وسیعی از استان توسط داعش، از منابع اصلی درآمد داعش است. بخش های وسیعی از شرق و جنوب شرق و جنوب استان بیابانی و در این مناطق بیایانی حضور تروریستهای داعش بسیار کم رنگ است.
طی روزهای اخیر ارتش سوریه با یورش گسترده داعش به مواضع خود در شهر دیرالزور روبرو بوده است اما ارتش سوریه توانسته است اوضاع را تحت کنترل بگیرد. ارتش سوریه پس از مهار هجوم داعش با تمام توان و با آتش سنگین مانع از اهداف یورش داعش که شامل منزوی کردن شهر و افزایش حلقه محاصره آن بود، شد.
ارتش سوریه به دنبال به شکست کشاندن کامل تحرک اخیر داعش است. در واقع ارتش سوریه آنچه برای دیرالزور طراحی شده بود را ناکام گذاشته و از دفاع به حمله رفت تا مانع از سقوط دیرالزور شود. امداد هوایی برای ارتش سوریه و محاصره شدگان در فرودگاه نظامی دیرالزور ادامه دارد.
داعش از مدتها قبل به دنبال سیطره بر شهر دیرالزور و فرودگاه آن است. اما انگیزه و هدف داعش از این حمله چیست؟
نیروهای ارتش سوریه با وجود اینکه از بیش از دو سال قبل در محاصره هستند اما همه یورش های داعش را ناکام گذاشته اند. این پایداری زمانی اهمیت پیدا می کند که توجه شود منطقه در عمق سیطره تکفیری ها قرار دارد.
داعش قبل از اینکه از سوی نیروهای عراقی و کُردهای دموکراتیک سوریه و نیز ترکیه در مناطق تحت اشغال خود تحت فشار قرار گیرد نیز نتوانست بر شهر دیرالزور و فرودگاه آن مسلط شود و حتی در برهه ای ارتش سوریه موفق به بازپس گیری جبل الثرده نیز شد. اما چرا داعش در بدترین شرایط خود تصمیم به سیطره بر دیرالزور و فرودگاه آن گرفته است؟
به اعتقاد برخی تحلیلگران، داعش به این ارزیابی رسیده است که آمریکا و ائتلاف تحت رهبری واشنگتن از این تحرک یعنی سیطره بر دیرالزور حمایت می کنند. به اعتقاد ناظران امور، در واقع اینکه داعش موفق به کنترل بر جبل الثرده شد نیز رد پای آمریکایی ها در آن مشهود است. همین که نبرد الرقه متوقف می شود در واقع به منطور دادن فرصت به داعشی برای جمع کردن تروریستهای خود ضد ارتش سوریه در دیرالزور است. در واقع هدف این است که در مذاکرات سیاسی مربوط به حل بحران سوریه از نظام سوریه امتیاز گرفته شود.
از سویی نکته بعدی که باید درباره یورش داعش به مواضع ارتش سوریه در دیرالزور گفت این است که داعش بسیاری از مناطق تحت اشغال خود را به ویژه در موصل عراق و نیز در جبهه های حومه شمالی حلب و حومه الرقه از دست داده است و روحیه تروریستهای تکفیری به پایین ترین حد خود رسیده است و از همین رو نیاز به دستاورد میدانی برای بالا بردن روحیه تروریستهای خود دارد و لذا شهر دیرالزور را نشانه گرفته است تا دستاوردی کسب کند.
از سوی دیگر به اعتقاد ناظران امور، آمریکا و کشورهای حامی تروریسم به این باور رسیده اند که سیطره داعش بر تدمر نتوانسته است دستاورد بزرگ حلب که به دست ارتش سوریه رقم خورد را جبران کند و باید تحول و دستاورد میدانی همپای حلب به دست آید تا توازن برقرار شود و این در دیرالزور می تواند حاصل شود و اشغال شهر دیرالزور و فرودگاه آن از سوی داعش می تواند تاثیرات استراتژیک مثبتی برای واشنگتن و همپیمانان باشد.
نکته ای دیگری که باید به آن اشاره شود این است که داعش می داند که باید توان خود را در الرقه و دیرالزور تقویت کند زیرا تکفیری ها به خوبی می دانند آخرین دژهایی که در اختیار دارد همین الرقه و استان دیرالزور است و با از دست رفتن این دو به ویژه با توجه به موفقیت های نیروهای عراقی در شرق موصل و حرکت بعدی آنها به غرب موصل و بقیه مناطق تحت اشغال داعش در غرب عراق، کارشان تمام است.
برخی از تحلیلگران بر این باورند که این به سناریو آمریکایی ها مربوط می شود که خواهان قطع خطوط امدادرسانی میان اراضی سوریه و عراق هستند. آمریکا اهداف و منافعی در این مسیر دارد که حضور ارتش سوریه در دیرالزور اجازه تحقق آنها را نمی دهد و از سویی به طور مستقیم هم نمی تواند به رویارویی با ارتش سوریه بپردازد زیرا تبعات احتمالی آن بر بحران سوریه سنگین خواهد بود.
از همین رو بهترین راه را داعش می بیند تا از این گروهک برای تحقق این هدف بهره ببرد. پس از اینکه داعش دیرالزور را به کنترل خود درآورد آنگاه نوبت ائتلاف تحت رهبری آمریکاست تا داعش را به بهانه مبارزه با تروریسم براند آن هم نه با همکاری دولت سوریه بلکه نیروهای محلی که به دست نشانده های آمریکا و ضد دمشق مبدل می شوند.
آمریکا اگر مدعی مبارزه با تروریسم است چرا از مشارکت در حمله ضد تروریستها طفره می رود. با فتح حلب طرح تجزیه نقش بر آب شد اما هنوز نقشه هایی برای دیرالزور و الحسکه وجود دارد که ارتش سوریه و دمشق می تواند آنها را از بین ببرد و مانع از نیات شوم شود.
از سویی آمریکا و همپیمانانش که شبانه روز به دنبال دشمنی و براندازی بشار اسد هستند هیچگاه در جنگ با تروریسم در کنار دمشق قرار نمی گیرند. اینکه آمریکایی ها از هلی برن ضد داعش چند روز قبل از تشدید تحرکات تکفیری ها سخن به میان می آورند و دست به این هلی برن زده اند، ابهامات زیادی را در این رابطه به میان می آورد. به طور حتم قطع راههای امدادرسانی میان عراق و سوریه ضربه ای مهلک به داعش مورد حمایت آمریکا و همپیمانان منطقه ای محسوب می شود.
در واقع همان طرفی که به داعش در اشغال مجدد تدمر در بحبوحه نبرد حلب کمک کرد امروز در جبهه های دیرالزور با هدف ساقط کردن شهر به دست تکفیری ها حرکت می کند که اگر یورش اخیر صهیونیستها به فرودگاه نظامی المزه را در کنار این تحرکات بگذاریم به خوبی شرایط مشخص می شود.
