شباهت‌های صدیقه طاهره (س) و امام زمان (عج)

با نگاهی به ویژگی های این دو معصوم بزرگوار، جمله حضرت (عج) نمود می یابد.

۱-مظلومیت – اولین ویژگی مشترک آن بزرگواران ، مظلومیت است.

در زیارات حضرت زهرا (سلام الله علیها) می خوانیم:

«السَّلَامُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الْمَظلُومَة المقهوره»(۲)

سلام بر تو ای مظلومه ی مورد ستم واقع شده.

در کتاب: امالی ابن الشیخ می نگارد: موقعی که وفات پیغمبر عظیم الشأن اسلام صلی اللّه علیه و آله و سلم نزدیک گردید آن حضرت بقدری گریست که ریش مبارکش تر شد.

گفته شد: یا رسول اللّه! چرا گریه میکنی؟

 فرمود: برای ذریه و فرزندانم و آن ستمهائی که از ستمکاران امتم بعد از من به ایشان میرسد میگریم. گویا میبینم دخترم فاطمۀ زهراء بعد از من مظلوم واقع شده، هر چه صدا میزند: یا ابتاه! احدی از امت من بفریاد او نمیرسد.

وقتی فاطمۀ اطهر این مطلب را شنید گریان شد. پیغمبر اکرم به وی فرمود:

ای دختر عزیزم! گریان مباش!

فاطمه گفت: پدر جان! من برای ظلم‌هائی که بعد از تو خواهم دید گریه نمیکنم، بلکه بعلت مفارقت تو اشک میریزم.

پیغمبر اعظم فرمود: ای دختر محمّد! مژده باد تو را! زیرا تو اولین کسی هستی که در میان اهل بیتم بمن ملحق خواهی شد.(۳)

  امیرالمؤمنین علی علیه السلام در ترسیم مظلومیت همسرش فرمود:

«إنَّ فَاطِمَةَ بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ( ص) لَمْ تَزَلْ مَظْلُومَةً مِنْ حَقِّهَا مَمْنُوعَة» (۴)

فاطمه دختر پیامبر(ص) همواره ستم دیده و از حق خود محروم بود.

امیرالمؤمنین (ع) در ترسیم مظلومیت و غربت فرزندش مهدی(عج) نیز می ­فرماید:

«صَاحِبُ هَذَا الْأَمْرِ الشَّرِیدُ الطَّرِیدُ الْفَرِیدُ الْوَحِیدُ»(۵)

صاحب این امر ، همان رانده شده دور شده یگانه و تنها است.

از حضرت ابو الحسن موسی بن جعفر علیهما السلام راجع به صاحب این امر پرسیدم. فرمود: او همان رانده‌شدۀ یکتای غریب پنهان از خاندانش می‌باشد که خونخواه پدرش خواهد بود.(۶)

مرحوم میرجهانی می گفت: در عالم رؤیا، مادر مظلومم حضرت فاطمه صدیقه(س) را دیدم و ایشان سه بیت شعر فارسی خواند. وقتی بیدار شدم فقط یک بیت را به یاد داشتم و آن بیت این گونه است:

«دلی شکسته تر از من در آن زمانه نبود

در این زمان دل فرزند من شکسته تر است»(۷)

۲-عدم بیعت با ...

غاصبان پس از غصب خلافت، سعی کردند برای مشروعیت بخشیدن به خلافتشان  از همه ی مردم، به خصوص حضرت علی و حضرت زهرا(ع) برای خود بیعت بگیرند ، ولی حضرت زهرا(س)، همه مصیبت ها را تحمل کرد و تا آخرین لحظه از زندگی مبارکشان ، با غاصبان حکومت بیعت نکرده، بلکه برای بازگرداندن خلافت به مسیر اصلی اش، مبارزه نمودند.(۸)

«روی برگردانید (قهر کرد) فاطمه از ابابکر و با اوسخن نگفت تا وفاتش و ۶ ماه بعد از پیامبر (ص)‌ زندگی کرد و بعد از وفاتش همسرش علی او را شبانه دفن کرد و برای نماز و دفن فاطمه ابابکر را خبر نکرد. »(۹)

امام مهدی (عج) هم در پس پرده غیبت به سر می برد تا بیعت کسی بر گردنش نباشد..

حضرت علی(ع) فرموده اند:

هنگامی که قائم ما قیام کند، بیعت احدی بر گردن او نخواهد بود. از این رو، ولادت او مخفی می شود و از دیده ها پنهان می شود.(۱۰)

حضرت مهدی(عج) می فرماید :

بر گردن همه پدرانم، بیعت سرکشان زمانه بود، امّا من وقتی خروج کنم، بیعت هیچ سرکشی بر گردنم نیست.(۱۱)

۳-کناره گیری از مردم و ...

بعد از آن تلاشی که حضرت زهرا(س) برای هدایت مردم و برگرداندن ولایت به حضرت علی(ع) کرد، و مورد بی مهری و ستم قرار گرفت، از مردم فاصله گرفت و در خانه مشغول عزاداری و گریه بر فقدان پدر شد، امّا این بار هم مورد بی لطفی قرار گرفت.(۱۲)

«اهل مدینه خسته و ناراحت شده به او گفتند: تو به واسطۀ کثرت گریه‌ات ما را اذیّت می‌کنی. لذا حضرت زهرا از مدینه خارج و به سوی قبر شهدا می‌رفت، وقتی ناراحتیهای قلبی خود را با گریستن خالی می‌کرد به سوی مدینه بازمی‌گشت.» (۱۳)

در صحیح بخاری که از کتابهای مؤثق اهل سنت است آمده، که وقتی حضرت زهرا(س) فدک را مطالبه کرد، ابوبکر خودداری کرد و چیزی را از فدک به او نداد. آن حضرت از ابوبکر ناراحت شد. پس از او کناره گیری کرد و با او سخنی نگفت تا از دنیا رفت.(۱۴)

امام مهدی (عج) از هنگام ولادت، از مردم و به ویژه ستمگران، مخفی بود. در آغاز ولادت، فقط بعضی از شیعیان خاص موفق به دیدار آن حضرت شدند. در زمان غیبت صغری امکان ملاقات شیعیان بسیار محدود تر شد و در زمان غیبت کبری به اوج خود رسید .

خود حضرت مهدی (عج) در توقیع شریف به شیخ مفید می فرماید:

اگر چه ما در مکان دور دستی زندگی می کنیم، مکانی که از خانه های ستمگران به دور است، به جهت مصلحتی که خداوند برای ما و شیعیان ما دیده در این دوری، امّا ما از خبرهای شما آگاه هستیم.(۱۵)

۴-زهد وساده زیستی

آن حضرت[فاطمه زهرا سلام الله علیها] به اندکی از معیشت دنیا راضی بود و بر سختی‌های زندگی بردبار و به مقدار ناچیزی از حلال قناعت می‌کرد. نفس قدسی‌اش راضی و مرضیِ حق بود. به آنچه دیگران داشتند طمع نمی‌بست و به چیزی که حقِّ او نبود چشم نمی‌دوخت و به حقِّ اَحَدی طمع نداشت، او در نفسِ خود غنی و به وضع خود خشنود بود و چنانکه پدرش فرموده بود:

«لیس الغنی عن کثرة العرض، إنّما الغنیّ غنیّ النفس»(۱۶)

در زیارت آن حضرت  نیز می خوانیم: «یاحلیفة الورع و الزهد»

ای کسی که  بریده از دنیا و فانی در ذات احدیت بود.(۱۷)

حضرت مهدی(عج) نیز در نهایت زهد و سادگی زندگی می کند.

حضرت صادق(ع) می فرماید:

به خدا سوگند! لباس قائم (عج) زبر و غذاییش سخت خواهد بود.(۱۸)

۵-مبارزه با انحراف ها و بدعت ها

فاطمه زهرا سلام الله علیها اولین شهیده ی دفاع از ولایت به جرم مبارزه با بدعت در دین پدر بزرگوارشان به شهادت رسیدند.

حضرت مهدی (عج) هم با بدعت ها و انحرافات مبارزه می کند و فرایض الهی و سنن نبوی را احیا خواهد کرد.

امام صادق (ع) می فرماید: «بدعتی نمی ماند جز آن که از بین می برد و سنّتی نمی ماند جز آن که بر پا  می دارد.(۱۹)

حضرت علی (ع) می فرماید: «هر چه از کتاب و سنّت، متروک مانده، زنده خواهد کرد.»(۲۰)

در دعای شریف ندبه می خوانیم:

أین المؤمل لإحیاء الکتاب و حدوده؟ أین محیی معالم الدین و أهله؟ أین المدّخر لتجدید فرائض و السنن

کجا است آرزو کشیده برای زنده کردن قرآن و حدودش؟ کجا است زنده کننده آثار دین و اهل دین؟ کجا است آن ذخیره الهی برای تجدید واجبات و سنت های اسلام.

منابع:

۱- کلمات قصار امام زمان (عج) ص۲۰

۲-زیارت حضرت فاطمه (سلام الله علیها) مفاتیح الجنان 

۳- ترجمۀ جلد دهم بحار الانوار: در زندگانی حضرت فاطمه سلام الله علیها ، ترجمۀ نجفی ص۱۷۴

۴-شیخ طوسی، امالی، ص ۱۵۶

۵- کمال الدین و تمام النعمه ج ۱ ص۵۶۳ ح ۱۳

۶-مکیال المکارم ج ۱ ص۱۸۰به نقل ازکمال الدین ج۲ ص۳۶۱

۷- عنایات حضرت مهدی(عج) به علما و طلاب، ص ۱۷۶

۸- ویژگی های امام مهدی و حضرت زهرا (س) ، علی مصلحی، پایگاه اطلاع رسانی حوزه

۹-حدیث بعد از چند راوی می رسد به ام المومنین عایشه که خبر می دهد
..... فَهَجَرتْهُ فَلَمْ تُکَلَّمهُ حَتّی تُوُفَّیَتْ وَ عاشَتْ بَعْدَ الَّنبیِ (صلی الله علیه وسلم) سِتَّةَ اَشْهُرٍ فَلَمّا تُوُفَّیتْ، ‌دَفَنَها زَوْجُها عَلیٌ لَیْلاً، وَ لَمْ یُوذِنْ بِها اَبابَکْرٍ وَ صَلی عَلَیْها.....

صحیح مسلم- کتاب الجهاد و السیر – باب ۱۶
باب قول النبی صلی الله علیه و سلم، لانورث ما ترکنا فهو صدقه) حدیث ۱۷۵۹

۱۰- کمال الدین و تمام النعمه ج۱ ص۵۶۴

۱۱- کمال الدین ج ۲ ص۲۳۹

۱۲- ویژگی های امام مهدی و حضرت زهرا (س) ، علی مصلحی پایگاه اطلاع رسانی حوزه

۱۳- زندگانی حضرت زهرا سلام الله علیها : ترجمه و تحقیق از جلد ۴۳ بحار الانوار  ترجمۀ روحانی ، ص۵۷۲

۱۴- الف- صحیح بخاری – کتاب المغازی – باب غزوه خیبر- حدیث ۴۲۴۰ و ۴۲۴۱
ب- صحیح مسلم- کتاب الجهاد و السیر – باب ۱۶
باب قول النبی صلی الله علیه و سلم، لانورث ما ترکنا فهو صدقه) حدیث ۱۷۵۹

۱۵-احتجاج طبرسی  ترجمه جعفری ج۲ ص۶۵۰

۱۶-فاطمه زهرا (س) محمد عبده یمانی ترجمه محمد تقی رهبر ص۲۵۹

۱۷-بخشی از زیارت حضرت فاطمه سلام الله علیها

۱۸-مکیال المکارم ج۱ص۱۴۶ به نقل از بحار ج ۵۲ ص۳۵۸

۱۹-ینابیع المودة، ج ۳، ص ۶۲

۲۰-بخشی از خطبه ۱۳۸ نهج البلاغه

 

منبع: مهر