دمشق برنده نهایی شطرنج منبج

 

در صحنه جنگ سوریه هم‌اکنون تمام نگاه‌ها به شهر شمالی منبج دوخته شده است، جایی که بازیگران اصلی جنگ به یکدیگر رسیده‌اند؛ ترکیه به کردهای تحت حمایت امریکا در این شهر حمله کرده و هشدار داده باید شهر را خالی کنند؛ در مقابل کردها برای خنثی کردن آنکارا، طی توافقی با مسکو بعضی از مناطق تحت کنترل خود را به نیروهای دولتی تحویل داده‌ا‌ند و انتظار می‌رود منبج نیز به صورت کامل در کنترل نیروهای دولتی قرار بگیرد و همزمان عالی‌ترین مقامات نظامی سه کشور روسیه، امریکا و ترکیه در آنکارا گردهم آمدند تا درباره تحولات سوریه گفت‌وگو کنند.

ارتش ترکیه به همراه گروه‌های نایب خود در چارچوب عملیات «سپر فرات» مواضع «نیروهای دموکراتیک سوریه» را در غرب شهر منبج هدف قرار دادند. منابع خبری گزارش دادند ارتش ترکیه با سلاح سنگین تلفات زیادی بر نیروهای کردی وارد کرد. «نیروهای دموکراتیک سوریه» عمدتاً از کردها تشکیل شده و رهبری آن با «یگان‌های مدافع خلق» است که از نظر آنکارا تروریست شناخته می‌شود. این گروه تحت حمایت مستقیم امریکا قرار دارد، مسئله‌ای که باعث خشم ترکیه می‌شود.

طی چند روز گذشته تنش‌ها بین کردها و ترک‌ها همزمان با نزدیک شدن ارتش ترکیه به شهر منبج افزایش یافته است. منبج در شمال استان حلب و در نزدیکی مرزهای جنوبی ترکیه قرار دارد، کردها مردادماه سال جاری بدون توجه به هشدار آنکارا از غرب رودخانه فرات عبور و این شهر را از کنترل داعش خارج کردند. چند روز پس از تسلط کردها بر منبج، ارتش ترکیه با موافقت ضمنی متحدان دمشق، عملیات سپر فرات را در شمال سوریه با هدف جلوگیری از شکل‌گیری منطقه مستقل کردی در امتداد مرزهای جنوبی ترکیه آغاز کرد.

 

از آن زمان به ویژه طی دو هفته گذشته مقامات ترکیه بارها تهدید کرده‌اند به عملیات خود تا بیرون راندن کردها از منبج ادامه خواهند داد. این تهدیدهای ترکیه همچنین امریکا را با چالش بزرگی مواجه کرد، چراکه نیروهای کردی اساساً با حمایت امریکایی‌ها این شهر را به تسلط خود در آوردند. ارتش امریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که تعداد کمی از نیروهای خود را برای دفع حملات تروریستی به شهر منبج استان حلب واقع در شمال سوریه اعزام می‎کند. در همین حال، یک مسئول نظامی امریکا گفت که تحرکات ما در نزدیکی منبج با هدف توقف درگیری‌ها در اطراف شهر صورت می‌گیرد.

کردهای سوری در اقدامی هوشمندانه و با هماهنگی مسکو بعضی مناطق تحت کنترل خود را در اطراف منبج خالی کردند و به نیروهای دولتی تحویل دادند. واشنگتن پست طی گزارشی نوشت که امریکا از این اقدام استقبال می‌کند، چراکه از برخورد بین ترکیه و کردها جلوگیری می‌شود. همچنین مقامات ترکیه پس از این تحولات لحن خود را تا حدود قابل توجهی تعدیل کردند. «بینالی ایلدیریم» نخست وزیر ترکیه دوشنبه در اظهاراتی گفت که این کشور بدون هماهنگی با امریکا و روسیه، برای عملیات در منبج سوریه برنامه‌ریزی نمی‌کند.

همزمان با این تحولات میدانی رؤسای ارتش‌های ترکیه، امریکا و روسیه در آنتالیا گردهم آمدند تا درباره سوریه گفت‌وگو کنند. جزئیاتی بیشتر از دیدار مقامات عالی نظامی سه کشور منتشر نشده اما به نظر می‌رسد این نشست با توجه به تلاقی نیروهای امریکا، روسی، ترکی در منبج بوده و مسکو و واشنگتن تلاش می‌کنند با ایجاد مکانیسمی به عنوان حائل بین کردها و ترکیه عمل کنند. رسانه‌های انگلیسی گزارش دادند که روسیه و امریکا در تلاش برای رفع تنش‌ها بین کردها و ترکیه، در اطراف شهر منبج نیرو مستقر کرده‌اند. روزنامه دیلی‌تلگراف نوشت: «این اولین عملیات نزدیک دو ابر قدرت در سوریه است و دو طرف نیروهایی را به اطراف شهر منبج در شمال سوریه اعزام کرده‌اند تا از درگیری میان نیروهای سوریه دموکراتیک (تحت حمایت امریکا) و شورشیان سوری تحت حمایت ترکیه ممانعت کنند.» پیشتر «شورای نظامی منبج» از نیروهای روسیه و سوریه خواسته بود تا بین منبج و نیروهای ترکیه مستقر در شهر الباب یک منطقه حائل ایجاد کنند. در همین حال بعضی مقامات سیاسی سوری از تحویل تمامی شهر منبج به کردها طی چند روز آینده خبر دادند. «جمال رابعه»، عضو پارلمان سوریه گفت ارتش به زودی شهر منبج را طی توافق با نیروهای کرد تحویل می‌گیرد. وی افزود: «این امر می‌تواند روند تفاهم با «شورای نظامی منبج» برای برافراشته شدن پرچم سوریه بر فراز نهادهای رسمی شهر منبج را آسان کرده و با بازگشت خدمات رسانی به شهروندان در این شهر اوضاع معیشتی در منبج که یکی از راهبردی‌ترین مناطق در محاسبات میدانی شمال سوریه محسوب می‌شود، بهبود یابد.»

تسلط نیروهای دولتی بر شهر منبج بهترین نتیجه‌ای است که دمشق و متحدانشان می‌توانند انتظار داشته باشند. این اقدام از یک طرف باعث وابستگی بیش از پیش کردها به دولت سوریه می‌شود چراکه آنها برای عبور از کانتون‌های جزین و کوبانی به عفرین باید از مناطق تحت کنترل دولت استفاده کنند و از طرف دیگر حضور ارتش سوریه در منبج مانع از پیشروی ترکیه به سمت شرق می‌شود و قدرت تأثیرگذاری این کشور را در عملیات رقه به صورت قابل توجهی کاهش می‌دهد.
 
کنفرانسی برای پس از جنگ

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که این اتحادیه 16 فروردین 1396 میزبان کنفرانسی در خصوص «سوریه پس از جنگ» است. به گزارش فارس، این مقام اروپایی افزود: این کنفرانس در واقع ادامه کنفرانس سال گذشته در لندن است که در آن شرایط منطقه و شرایطی که طبق آن امکان ارائه کمک‌های پس از جنگ در زمانی که یک دوره گذار سیاسی معتبر اجرایی شود، بررسی خواهد شد. در همین حال مقامات کشورمان از احتمال حضور نمایندگانی از ایران در کنفرانس گفتند. مجید تخت‌روانچی، معاون اروپا و امریکای وزارت امور خارجه روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت: «صحبت‌های اولیه شده که از ما هم دعوت به عمل بیاید که در این جلسه شرکت کنیم، ولی اینکه در چه سطحی هست و اینکه شرکت می‌کنیم یا نمی‌کنیم را باید بررسی کنیم.» وی با بیان اینکه اتحادیه اروپا در موضوعات منطقه‌ای از جمله سوریه فعال است، افزود: در مذاکراتی که با اروپایی‌ها داریم چه در قالب اتحادیه اروپا و چه با تک‌تک این کشورها موضوع سوریه و دیگر موضوعات منطقه‌ای از جمله یمن را مورد بحث قرار می‌دهیم.

 

منبع: روزنامه جوان