اشتباه محاسبه در دوران‌گذار می‌تواند به قیمت نابودی یک بازیگر تمام شود

ظریف همه نظریه هایی که در روابط بین الملل ارائه شده را صرفا برای تبیین واقعیات ندانست و اظهار داشت: خیلی از این نظریه ها در کنار تبیین واقعیات، تصویری از آنچه می پسندند را به عنوان تبیین واقعیات ارائه می دهند، خود این تصویر در شکل دهی واقعیت بسیار تاثیر دارد.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان گفت: اگر ما امروز بپذیریم آنچه در یک دوران طولانی روابط بین المللی به عنوان «قدرت سخت» مطرح بوده است تعیین کننده آینده روابط بین الملل است، باید بپذیریم در آینده قابل تصور، این روابط بین الملل، تحت تاثیر بنیادهای کنونی قرار خواهد گرفت.

ظریف با بیان اینکه اگر این واقعیت روابط بین الملل را بپذیریم می توانیم خودمان کنشگر باشیم، تصریح کرد: این در آینده و پذیرش واقعیات رقیب می تواند تاثیر بگذارد.

وی با اشاره به اینکه خیلی ها ممکن است دوست داشته باشند واقعیات رقیب را در فضای روابط بین الملل بپذیریم گفت: امروز در آمریکا بحثی با عنوان «واقعیت جایگزین» توسط برخی افراد نزدیک به هیات حاکمه کنونی آمریکا مطرح می شود؛ البته ما هم در آن زمان به «شورای راهبردی روابط خارجی» پیشنهاد کردیم که خوب است ما هم تصویر خودمان را داشته باشیم که با توجه به نقاط قوت جمهوری اسلامی، در شکل دهی آینده روابط بین الملل در دوران گذار، این موضوع را پذیرفتند.

ظریف گفت: بر همین اساس، در آن زمان از اساتید مختلف و دیپلمات های باسابقه دعوتی داشتیم و بیش از 30 جلسه با حضور آنان تشکیل شد و بحثهای خوبی هم صورت گرفت و نتیجه آن گزارش حدود 40 صفحه ای بود که به شورای راهبردی روابط خارجی دادیم.

وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه این بحث و موضوع در سطوح مختلف قابل ارائه است گفت: با آقای سجاد پور کار را شروع کردیم و با برگزاری کارگاههای آموزشی مخصوصا برای همکاران وزارت خارجه کار را ادامه دادیم.

ظریف افزود: در ادامه بحث مطرح شد و نهایتا شروع کردیم به برگزاری جلساتی برای اینکه بحث را به یک کتاب تبدیل کنیم.

وزیر امور خارجه گفت: اگرچه دیدگاه هایی که بنده در جاهای مختلف مطرح کردم ، از این تلقی ما از دوران گذار متاثر بوده است اما این کتاب سیاست وزارت خارجه نیست.

ظریف ادامه داد: این کتاب تلاش دانشگاهی است برای اینکه راه را باز کند برای فکر کردن و تحقیق و بررسی بیشتر و برنامه ریزی در آینده.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در ادامه گفت: در این شرایط موسسات مطالعاتی برای تبیین وضعیت کشورهای مختلف، سرمایه گذاری هنگفتی انجام می دهند تا شرایط آینده را ترسیم کنند. این به این معناست که خود ترسیم شرایط آینده، تاثیر قابل توجهی در تحقق آینده دارد.

ظریف ادامه داد: با توجه به این نکته و اینکه صرفا گرفتار تصویر برداری از ترسیم ها و پیش بینی هایی که دیگران کرده اند نباشیم ، این حرکت ضروری و لازم است.

وی افزود: هدف از این کتاب شروع یک بحث در محیط های آکادمیک است که ممکن است جنبه های اجرایی مهمی هم برای تصمیم گیرندگان و سیاستگذاران داشته باشد.

وزیر امور خارجه گفت: ابتدای کار هم با همین دیدگاه شروع شد. الان بیشتر هدف کتاب این است که بحثی را در محیط های دانشگاهی راه بیندازد و جدیت بیشتری به آن بحث بدهد.

ظریف با اشاره به عنوان کتاب گفت: شاید مهمترین بحثی که ما در ذهن داشتیم در این کتاب ارائه بدهیم درعنوان کتاب مطرح شده و آن این است که برای اولین بار روابط بین المللی مورد مطالعه قرار می گیرد و بر اساس آن ، تحولات در دوران گذار نه در غرب صرفا شکل می گیرد و نه توسط غرب.

وزیر امور خارجه افزود: این که امسال کنفرانس امنیتی مونیخ سه عنوان داشت؛ پسا غرب، پسا نظم و پسا حقیقت ،پسا نظم همین شرایط گذار است که به آن می پردازیم؛ پساغرب برای ما مخصوصا برای ما که در جهان غیرغربی زندگی می کنیم بسیار مهم است.

رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان اضافه کرد: هنوز بسیاری از تحلیلگران ما روابط بین الملل را در فضای جنگ سرد می بینند. روابط بین الملل و تحولات بین الملل را در فضایی می بینند که یا دو قطبی بود، یا تمام تحولات در غرب شکل می گرفت.

ظریف ادامه داد: نمی گویم غرب مرده است و غرب تاثیرش را در روابط بین الملل از دست داده است؛ حتما چنین ادعایی نه ادعای صحیحی است و نه مفید ؛ اما این واقعیت را باید بپذیریم که دنیا فقط غرب نیست به شمول روسیه، یعنی اگر روسیه را هم جزو غرب تلقی کنیم، همه تحولات در غرب شکل نمی گیرد و همه تحولات هم توسط غرب شکل نمی گیرد؛ یعنی کنشگران دیگر می توانند نقش قابل توجهی در تحولات داشته باشند.

وی در بخش دیگر سخنان خود با بیان اینکه در دوران های گذار اشتباه محاسبه می تواند به قیمت نابودی تمام شود و ادراک صحیح و تصویر صحیح واقعیات می تواند نقش و موقعیت یک کشور یا یک تفکر را در سطح بین المللی ارایه کند، گفت: البته ممکن است این واقعیت هیچ نسبت مستقیمی با قدرت چه قدرت نرم ،قدرت سخت و قدرت معنایی و یا قدرت غیر معنایی نداشته باشد،اما باید بپذییم که با توجه به همه این شرایط ، کنشی که در جهان غیرغربی شکل می گیرد حتی از سوی کنشگران غیر سنتی و غیردولتی می تواند تاثیر بسزایی در آینده روابط بین الملل داشته باشد.

وزیر امو خارجه خاطرنشان کرد: این واقعیت باعث می شود نه بتوانیم کنشگری درستی داشته باشیم و نه درک صحیحی از شرایط داشته باشیم.

آیین رونمایی از کتب 'دوران گذار روابط بین الملل در جهان پساغربی' که توسط انتشارات وزارت امور خارجه منتشر شده است، با حضور نویسندگان کتاب، قائم مقام، معاونین و مدیران وزارت امور خارجه برگزار شد. دکتر سلیمی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی و دکتر سعیده لطفیان استاد دانشگاه تهران و رئیس مرکز مطالعات و همکاری های علمی بین المللی از مهمانان ویژه این آیین بودند.

منبع: ایرنا