به یقین باید «جابر بن عبدالله انصاری» را پرچمدار راهیان نور دانست. این صحابی عظیم شان پیامبر (ص) که به دلیل نابینایی نتوانسته بود در واقعه عاشورا حاضر شود، در روز اربعین همراه با غلام خود عطیه کوفی راهی کربلا شد. این حرکت جابر بعد از گذشت 14 قرن به پیاده روی اربعین تبدیل شد. پیاده روی اربعین و راهیان نور در حقیقت دو حرکت فرهنگی هستند که یکدیگر را کامل میکنند.
حضرت زینب، امام سجاد، ام کلثوم علیهما السلام را باید اولین راویانی دانست که واقعه عاشورا را برای زائران سیدالشهدا (ع) بازگو میکردند. راویان راهیان نور نیز در حقیقت استمرار حرکت انقلابی شاهدان کربلا هستند. همچنان که امام سجاد (ع) فقط به ذکر روایت تاریخی اکتفا نمیکرد و به شاعران و مدیحه سرایان تاکید داشتند تا با زبان شعر به عنوان زبان فرهنگی آن عصر، کربلا را به نسل آینده منتقل کنند.
از همین جهت و بر اساس آموزه آن امام همام باید این زاویه دید در برنامهریزیهای راهیان نور شکل بگیرد. اما این برنامه ریزی نمیتواند دستوری و دولتی باشد. همچنان که نفس این اقدام بر اساس بسیج مردمی است؛ باید اقدامات فرهنگی نیز به شکل مردمی عملی شود.
با تغییر ابزار فرهنگی و گسترش راههای انتقال و بیان مفاهیم، باید همه آنها با توجه به مقتضیات مناطق عملیاتی به کار گرفته شود. استفاده از فیلمهای کوتاه مستند در اقامتگاهها و محل اسکان زائران و همچنین استفاده از این فیلمها در اتوبوس هنگام عزیمت زائران از یک یادمان به یادمان دیگر بسیار کارساز خواهد بود.
گذشته از این حضور صرف راوایان در یادمانها و بیان تاریخی آن کارساز نیست و برای تکمله آن باید از هنر نیز سود جست. در چهار سال گذشته یک حرکت انقلابی خود جوش در میان هنرمندان تئاتر به نام هفته تئاتر خیابانی (صحرایی) راهیان نور شکل گرفته که خوشبختانه جهشی چشمگیر داشته است.
در نوروز 95 تائتری با حضور یک بازیگر درباره شهدای غواص در یادمان شهدای شلمچه و درست بعد از لحظه تحویل سال اجرا شد. هیچ روایتی مثل این نمایش نمیتوانست یاد شهدای گمنام و شهدای غواص و رنج انتظار پدر و مادران برای بازگشت پیکر فرزند شهیدشان را بازگو کند.
این نمایش با صرف کمترین امکانات و هزینه کار و اجرا شد و نتیجه آن به مراتب بیشتر از دهها نمایشگاه و روایت راوایانی است که در یادمانها مشغول انجام وظیفه هستند. البته این به معنای کمرنگ جلوه دادن نقش راویان نیست؛ اما این را هم باید مد نظر داشت که تنوع ابزار فرهنگی و فراوانی آن اثر گذاری بیشتری خواهد داشت.
مناطق عملیاتی در حال حاضر از 28 اسفندماه 95 تا 7 فروردین 96 میزبان اجرای بیش از 50نمایش خیابانی توسط هنرمندان تئاتر خیابانی کشور بودند که همه آنها بهصورت خودجوش و با پشتیبانی بنیاد برکت در راستای اشاعه فرهنگ دفاع مقدس کار شدهاند. این آثار همهروزه در 4نوبت در یادمانهای شهدای شلمچه و اروندکنار توسط گروه فرهنگی و هنری نمایه برگزار شدند.
علاوه بر این در استانهای کردستان، ایلام و کرمانشاه نمایشهایی در یادمانهای دفاع مقدس اجرا شد. همچنین چند نمایش در فضای باز مسجد جامع خرمشهر، منطقه عملیاتی والفجر8، موزه دفاع مقدس خرمشهر، یادمان شهدای شلمچه و گلزار شهدای آبادان به اجرا درآمدند. همچنین نمایشهای «اسو» به کارگردانی «بهنام کاوه»، «حکایتی از یک پیرمرد» به کارگردانی «عبدالحسین جلیلنسب»، «العماره» به کارگردانی «فواد رابحی»، «کوچههای شهر» بهکارگردانی «احمد مسافری» و «کوچه» به کارگردانی «امین پورمند» اجرا شدند.
نمایشهای «قاب خاطرات» به نویسندگی و کارگردانی «کاوه نورمحمدی»، یادگاری به نویسندگی و کارگردانی «محمد فراهانی» از جمله نمایشهای شاخصی بودند که با نقش آفرینی «محمد نوریان»، «احمد جعفری»، «کاوه نورمحمدی»، «محمد فراهانی»، «توحید نوروزی» و «محمد صنگری» در مسیر کاروانهای راهیان نور اجرا شدند.
پنج نمایش «روایت مرصاد» به کارگردانی «هومن روحتافی»، «آب» به کارگردانی «سعید ذبیحی»، «آن مرد» به کارگردانی «هاشم پورمحمد»، «فروشی» به کارگردانی «مجتبی مرادی» و «کاغذها» بهکارگردانی «مرتضی اسدیمرام» از دوم فروردین در یادمان شهدای مرصاد و موزه دفاع مقدس کرمانشاه اجرا شدند.
در استان ایلام نیز دو نمایش «شاداماد» به کارگردانی» «سعید خیرالهی» و «حراجی» کارگردانی «علیاصغر اسماعیلی» در منطقه صفر ایثار مهران، یادمان شهدای موسیان، یادمان شهدای شرهانی، مقتل پنج تن، معراج شهدای دهلران و گلزار شهدای گمنام دهلران اجرا میشدند.
در استان کردستان نیز نمایشهای «گمشده» به کارگردانی «کژال راستبین»، «داد و بیداد» به کارگردانی «عزیز زادسر» در منطقه و یادمان شهدای مریوان، دریاچه زریبار، مرز بینالمللی باشماق به اجرا درآمدند.
این آمار نسبت به سالهای پیش رشد چشمگیری داشته است. امید میرود که سال آینده با توجه به تعدد یادمانها بر تعداد این آثار افزوده شود. سادگی و روانی داستانها صرف حداقل هزینه و به کارگیری نیروی انسانی عدم نیاز به سالنهای نمایش، لباس و دکورهای حجیم از ویژگیهای مثبت این آثار است که امکان اجرای آن را در هر محیط و شرایطی ممکن میسازد.
آنچه که باید مورد توجه مدیران راهیان نور قرار بگیرد این است که این هنرمندان نیازی به حمایت مالی ندارند بلکه این که عزیزانی که در عرصه نمایش به زائران شهدا خدمت میکنند نیازمند حمایت معنویای هستند تا نسبت به راه مبارکی که درپیش گرفتهاند، مصمتر گام بردارند.
انتهای پیام/ 161