مشخصات یک فرد نظامی در کلام امام علی (ع)

سپی امام در ادامه می افزاید: درشتيشان به ستم بر نينگيرد و نرميشان برجاى ننشاند. آنگاه به مردم صاحب حسب و خوشنام بپيوند، از خاندانهاى صالح كه سابقه اى نيكو دارند. ای مالک، پيوند خود با سلحشوران و دليران و سخاوتمندان و جوانمردان را استوار نماى، زيرا اينان مجموعه هاى كرمند و شاخه هاى احسان و خوبى. آنگاه به كارهايشان آنچنان بپرداز كه پدر و مادر به كار فرزند خويش مى پردازند. اگر كارى كرده اى كه سبب نيرومندى آنها شده است، نبايد در نظرت بزرگ آيد و نيز نبايد لطف و احسان تو در حق آنان هر چند خرد باشد، در نظرت اندك جلوه كند. زيرا لطف و احسان تو سبب مى شود كه نصيحت خود از تو دريغ ندارند و به تو حسن ظن يابند. همچنین امام در ادامه می فرماید: نبايد بدين بهانه كه به كارهاى بزرگ مى پردازى، از كارهاى كوچكشان غافل مانى، زيرا الطاف كوچك را جايى است كه از آن بهره مند مى شوند و توجه به كارهاى بزرگ را هم جايى است كه از آن بى نياز نخواهند بود.

امام علی در بخش دیگری از نامه 53 نهج البلاغه خصوصیات بیشتری را از یک فرمانده سپاه برمی شمرد و می فرماید: بايد برگزيده ترين سران سپاه تو، در نزد تو، كسى باشد كه در بخشش به افراد سپاه قصور نورزد و به آنان يارى رساند و از مال خويش چندان بهره مندشان سازد كه هزينه خود و خانواده شان را كه بر جاى نهاده اند، كفايت كند تا يكدل و يك رأى روى به جهاد دشمن آورند، زيرا مهربانى تو به آنها دلهايشان را به تو مهربان سازد و بايد كه بهترين مايه شادمانى واليان برپاى داشتن عدالت در بلاد باشد و پديد آمدن دوستى در ميان افراد رعيت. اين دوستى پديد نيايد، مگر به سلامت دلهاشان و نيكخواهيشان درست نبود، مگر آنگاه كه براى كارهاى خود بر گرد واليان خود باشند و بار دولت ايشان را بر دوش خويش سنگين نشمارند و از دير كشيدن فرمانرواييشان ملول نشوند.

امام در ادامه خاطرنشان می دارد: پس اميدهايشان را نيك برآور و پيوسته به نيكيشان بستاى و رنجهايى را كه تحمل كرده اند، همواره بر زبان آر ، زيرا ياد كردن از كارهاى نيكشان، دليران را برمى انگيزد و از كارماندگان را به كار ترغيب مى كند. ان شاء الله

امام همچنین با نگاهی ریزبینانه و همراه با دقت به مالک می فرماید: همواره در نظر دار كه هر يك در چه كارى تحمل رنجى كرده اند، تا رنجى را كه يكى تحمل كرده به حساب ديگرى نگذارى و كمتر از رنج و محنتى كه تحمل كرده، پاداشش مده. شرف و بزرگى كسى تو را واندارد كه رنج اندكش را بزرگ شمرى و فرودستى كسى تو را واندارد كه رنج بزرگش را خرد به حساب آورى. چون كارى بر تو دشوار گردد و شبهه آميز شود در آن كار به خدا و رسولش رجوع كن. زيرا خداى تعالى به قومى كه دوستدار هدايتشان بود ، گفته است: «اى كسانى كه ايمان آورده ايد از خدا اطاعت كنيد و از رسول و الوالامر خويش فرمان بريد و چون در امرى اختلاف كرديد اگر به خدا و روز قيامت ايمان داريد به خدا و پيامبر رجوع كنيد.»

امام در انتهای این بخش خاطرنشان می دارد:رجوع به خدا، گرفتن محكمات كتاب اوست و رجوع به رسول، گرفتن سنت جامع اوست، سنتى كه مسلمانان را گرد مى آورد و پراكنده نمى سازد.

 

منبع: باشگاه خبرنگاران