به گزارش گروه سایر رسانه های
دفاع پرس، عباس البیاتی نماینده پارلمان عراق در گفتگویی به تشریح دیدگاه خود درباره محورهای مختلفی از جمله نبرد با داعش در موصل، آخرین وضعیت کرکوک، موضوعات سیاسی داخل عراق، آینده سیاسی عراق پس از داعش، وضعیت ترکمن ها و روابط آنها با ترکیه و حضور نظامیان آمریکایی در عراق پرداخت. مشروح این گفتگو از نظر می گذرد:
نظر شما درباره مبارزه با تروریسم و داعش در عراق چیست؟
عملیات آزادسازی موصل طبق یک طرح نظامی عالی در حال انجام است و ما به زودی این شهر را به طور کامل آزاد خواهیم کرد. موصل به مثابه مرکز خلافت داعش است و نابودی این گروه در موصل به معنی قطع کردن سر این گروه تروریستی است. اکنون نیز چیزی به زمان قطع کردن سر این گروه باقی نمانده است.
این نکته را باید بگویم که مبارزه با داعش در عراق و دیگر کشورها تنها نباید با سلاح صورت بگیرد بلکه نیازمند مجموعه ای از فعالیتهای اطلاعاتی و نیز همکاری با کشورهای همسایه و اقدام نظامی و همکاری مردمی و ملی است. مبارزه با داعش علاوه بر این موارد به همکاری بین المللی نیاز دارد. مبارزه با تروریسم در عراق روند خوبی را طی می کند، تروریست های داعش در حال حاضر کمتر از ۷ درصد از اراضی عراق را تحت اشغال دارند و ما در نهایت کشور را از یوغ داعش به طور کامل آزاد خواهیم کرد.
عملیات آزادسازی موصل با توجه به پیشروی های سریع در آغاز، بیشتر از حد انتظار طولانی شده است در مورد چرایی آن توضیح می فرمایید؟
دلایل زیادی وجود دارد که باعث کندی در عملیات آزادسازی موصل شده است، اولین دلیل مربوط به شرایط جوی است. زمانی که هوا ابری و بارانی باشد، جنگنده های ارتش عراق نمی توانند به عملیات پشتیبانی از نیروهای زمینی ادامه دهند لذا در چنین شرایطی برخی عملیاتها لغو می شود. علت دوم به غیرنظامیان ساکن در موصل مربوط می شود، حفظ جان شهروندان موصل و ایجاد گذرگاههای امن برای آوارگان و توجه به این موضوع که نباید آسیبی به غیر نظامیان ساکن موصل وارد شود، باعث شده است عملیات آزادسازی موصل با کندی پیش برود.
البته دلایل دیگری نیز وجود دارد که برخی از آنها سیاسی است مثل بعضی دخالتهای بین المللی و منطقه ای اما به هر حال ما از روند عملیات آزادسازی موصل توسط نیروهای ارتش، پلیس و حشد شعبی رضایت داریم. ما عملیات آزادسازی موصل را به اتکای نیروهای زمینی ارتش عراق و حمایت بین المللی و پشتیبانی نیروی هوایی عراق انجام می دهیم.
آینده سیاسی عراق پس از نابودی داعش را چگونه می بینید؟
بله عراق پس از داعش با عراق ماقبل داعش متفاوت خواهد بود چرا که این گروه تروریستی، عراق را به لحاظ زمانی و سیاسی به دو مرحله قبل و بعد از اشغال تقسیم کرد. در مورد مرحله پس از آزادی اراضی عراق باید گفت که ما در تعامل با این مرحله اولا به قانون اساسی کنونی پایبند هستیم و همه عراقی ها بر این نکته تاکید دارند که در تعامل، قانون اساسی یک اصل محسوب می شود. دیگر اینکه باید به آراء مردم در موصل، الانبار و صلاح الدین توجه داشت.
ساکنان این مناطق پس از آزادی از داعش به منازلشان بازخواهند گشت و در انتخابات شوراهای استانی و انتخابات پارلمانی مشارکت خواهند کرد در نتیجه خود تعیین می کنند که استان هایشان طبق قوانین موجود اداره شود. در مورد مناطق مورد مناقشه نیز باید گفت که بغداد و اربیل توافق کرده اند این مناطق تا زمانی که مشکل آنها از طریق قانون اساسی حل و فصل شود، به صورت مشترک مدیریت شود. از جمله اصول ثابتی که وجود دارد این است که عراق نباید تجزیه شود و هیچگونه حکومت فدرالی جدیدی نباید شکل بگیرد.
ما با ایجاد هر گونه فدرالیسم مبتنی بر طائفه گرایی یا منطقه ای مخالف هستیم و آینده ای را می بینیم که اختیارات در تمامی استان ها در چارچوب تمرکز زدایی اداری افزایش پیدا کرده است. من تصور می کنم مردم عراق در الانبار، موصل و صلاح الدین سیاستمداران و شخصیت هایی را که به نام آنها سخن می گویند و حامی شان هستند و همینطور کسانی را که اینگونه نیستند و در هتل های ۵ ستاره در دبی، آنکارا و امان نشسته اند و به نام اهالی الانبار، موصل و صلاح الدین سخن می گویند را شناخته اند.
نظرتان درباره داعشی های سیاسی در عراق به ویژه پس از آزادسازی موصل چیست؟
اوایل اشغال موصل و صلاح الدین توسط داعش، برخی شخصیت ها و گروه ها گمان می کردند که این گروه حامی حقوق اهل تسنن است اما هنگامی که جنایات این گروه را مشاهده کردند و با چشمان خود دیدند که داعشی ها سر مردم را قطع می کنند و زنانشان را به اسارت می گیرند، این گروه را نادیده گرفتند اما همچنان برخی حامی داعش هستند که به آنها داعشی های سیاسی پنهان گفته می شود.
این افراد چه کسانی هستند؟ افرادی هستند که در شرایط فعلی تلاش می کنند به جای نبرد با داعش و مشارکت در عملیات آزادسازی موصل، موج سواری کنند. این افراد خواهان توقف عملیات آزادسازی موصل هستند و اشتباهات کوچک و فردی را بزرگنمایی می کنند و خواستار دخالت منطقه ای و بین المللی در امور داخلی عراق هستند. داعشی های سیاسی پنهان با برگزاری کنفرانس هایی در خارج از عراق سعی دارند به اسم اهل تسنن سخن بگویند اما در واقع ضد اتحاد ملی عمل می کنند.
درباره اقدام اخیر در کرکوک و مشکل اصلی میان بغداد و اربیل و تصمیم پارلمان عراق در این زمینه توضیح می دهید؟
برادران کرد زبان در کرکوک اشتباه واضحی مرتکب شدند و اشتباهشان این بود که پرچم اقلیم کردستان را در کرکوک برافراشتند و این در حالی است که کرکوک جزء اقلیم کردستان عراق محسوب نمی شود بلکه بخشی از مناطق مورد مناقشه به شمار می رود. هیچ گروه و طائفه ای نمی تواند بدون توافق با دیگر طیف ها در کرکوک که شامل کردها، ترکمن ها، اعراب و مسیحیان هستند به تنهایی هویت این استان را تعیین کند.
یک طیف خاص نمی تواند بدون موافقت تمامی طوائف، پرچم مورد نظر خود را بر فراز آسمان این شهر به اهتزاز دربیاورد به ویژه اینکه شورای استانی کرکوک بدون موافقت عرب ها و ترکمن ها چنین تصمیمی را اتخاذ کرد اما پارلمان عراق منعکس کننده آراء تمامی شهروندان عراقی است و اعلام کرد که نیازی به برافراشتن پرچم بر فراز آسمان کرکوک نیست و این پرچم باید به پایین کشیده شود.
این اقدام برادران کردزبان در شرایط کنونی اشتباه بود و من معتقدم برادران کرد به اشتباه خود پی بردند و هیئتی را برای مهار بحران و حل و فصل موضوع از طریق گفتگو به بغداد اعزام کردند. برادران کردزبان شاهد موضع آنکارا، تهران، واشنگتن و سازمان ملل متحد درباره این اقدام اشتباه بودند، موضعی که در آن اعلام شده بود کرکوک، خط قرمز است و کردزبان ها نمی توانند سرنوشت و آینده خود را به تنهایی تعیین کنند. در نتیجه نمی توان درباره کرکوک اقدام یکجانبه انجام داد زیرا این استان متعلق به تمامی طوائف است.
من بر این باور هستم که پیام ایران، آمریکا، ترکیه و سازمان ملل متحد به برادران کرد زبان رسید و آنها گمان نمی کردند که برافراشتن پرچم در کرکوک چنین واکنش منطقه ای و بین المللی را به همراه داشته باشد پس چگونه تلاش می کنند درباره کرکوک همه پرسی برگزار کنند که واکنشها به آن قطعا شدیدتر خواهد بود. برادران کرد زبان هم اکنون این موضوع را درک کرده اند و تلاش می کنند فضا را آرام و اعتمادسازی کنند، ما نیز به دنبال تشدید تنش ها نخواهیم بود.
مواضع ترکمن ها در قبال تحولات کنونی عراق چگونه است؟
معادله سیاسی در عراق همچنان ۳ جانبه است: ۱- شیعه ۲- اهل تسنن ۳- کردها اما ترکمن ها به طور واضح و صریح در این معادله وارد نشده اند. آنها همیشه همراه گروه های سیاسی، مذهبی یا منطقه ای بوده اند و در واقع معادله سیاسی در عراق باید با حضور ترکمن ها ۴ جانبه باشد اما همچنان ۳ جانبه است و ترکمن ها یک بخش اصلی معادله محسوب نمی شوند.
قرار است به زودی در بغداد کنفرانسی تحت نظارت سازمان ملل متحد و برای تعیین دیدگاه های ترکمن ها درباره آینده و به ویژه مرحله پس از داعش برگزار شود. مناطقی که ترکمن ها در آن حضور دارند مثل تلعفر و روستاهای اطراف موصل همچنان در اشغال داعش است و برخی مناطق مشمول ترکمن ها مثل البشیر از یوغ داعش رها شده است اما در مجموع باید گفت که ترکمن ها مردمی صلح طلب هستند که خواهان حقوق قانونی خود می باشند.
آنها می خواهند در پست های مهم ریاستی همچون معاون رئیس جمهوری، معاون نخست وزیر و معاون رئیس پارلمان سهم داشته باشند. همچنین می خواهند در کابینه دارای وزیر باشند. در پارلمان نیز ترکمن ها احساس ضرر می کنند، درست است که پس از سال ۲۰۰۳(سقوط رژیم صدام) حیات سیاسی ترکمن ها با پیشرفت مواجه بوده است و آنها در بطن قانون اساسی به رسمیت شناخته شده اند اما ترکمن ها همچنان نسبت به آینده خود به ویژه در مناطقی که میان بغداد و اربیل حالت مناقشه دارد خوشبین نیستند.
روابط ترکمن های عراق با ترکیه را چگونه ارزیابی می کنید؟
در مورد روابط ترکمن ها با ترکیه باید گفت که میان آنها اشتراکات قومی و زبانی وجود دارد، همچنین میان نیمی از ترکمن های ایران و عراق اشتراکات مذهبی وجود دارد. در نتیجه ترکمن ها روابط منطقه ای خوبی با ایران و ترکیه دارند. بله ترکیه تلاش می کند مدافع حقوق ترکمن ها در عراق و سوریه باشد اما در مجموع باید گفت که کشورها منافع خود را دنبال می کنند و هنگامی که در روابط خود با بغداد به دنبال حفظ منافعشان هستند از حقوق ترکمن ها دفاع نمی کنند.
زمانی که در روابط با اربیل نیز به دنبال منافع خود هستند در کنار ترکمن ها قرار نمی گیرند اما به هر حال موضع ایران و ترکیه در قبال برافراشتن پرچم کردها در کرکوک موضعی صریح و آشکار بود و این کشورها خواهان حل و فصل این موضوع از طریق گفتگو شدند و با هر گونه اقدام یکجانبه مخالفت کردند. ما عراقی ها به دنبال منافعمان هستیم و هر کسی از ما حمایت می کند باید این حمایت از راههای رسمی و نه حمایت از یک طیف خاص صورت بگیرد.
گفته می شود نظامیان آمریکایی در عراق روز به روز افزایش می یابد آیا امکان دارد بار دیگر شاهد حضور نظامی این نیروها در عراق باشیم؟
تاکنون افزایش نیروهای آمریکایی در عراق را نداشته ایم، این نیروها در حال حاضر بالغ بر ۵ تا ۶ هزار نظامی هستند که نقش کمک کننده به نیروهای عراقی را ایفا می کنند و در واقع نیروی هوایی عراق را راهنمایی می کنند و مستشار نظامی هستند. این نیروها در عملیات زمینی نقشی ندارند. نقش آنها همچنین لوجستیک و خدمات دهی به نیروهای آمریکایی است.
قرار نیست نیروهای آمریکایی به پایگاه های نظامی آمریکایی در عراق بازگردند، آنچه در این زمینه گفته می شود و شایعه شده بی پایه و اساس است. در این شایعات که با اهداف سیاسی صورت می گیرد گفته شده است آمریکایی ها به عراق بازخواهند گشت و دارای پایگاه های نظامی خواهند شد. اینها صحت ندارد. در حال حاضر حدود ۲ تا ۳ هزار نیروی مشترک از کشورهای استرالیا، کانادا، فرانسه و آلمان به علاوه نیروهای آمریکایی در عراق و نبرد با داعش حضور دارند اما نقش آنها مبارزه مستقیم با داعش نیست.
تنها نیروهای عراقی و حشد شعبی نقش مستقیم را در این زمینه ایفا می کنند. گفته می شود ۱۰ تا ۱۲ هزار نیروی آمریکایی در عراق حضور دارند که این موضوع صحت ندارد. آمریکا به دلیل شرایط سیاسی و اقتصادی خود امکان اعزام چنین نیرویی را به عراق یا سوریه ندارد و ما نیز به این نیروها نیازی نداریم.
منبع: مهر
