به گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی دفاع پرس، چشم‌انداز مین‌زدایی در جمهوری اسلامی ایران این است که کشوری عاری از تهدید مین و مهمات عمل نکرده به جا مانده از جنگ تحمیلی داشته باشیم و هر گونه نگرانی در این زمینه رفع شود، تا هدف ایجاد شرایط زندگی ایمن و توسعه فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی تحقق یابد. همچنین کشورمان انتقال تجارب کسب شده به سایر کشورها را در دستور کار دارد.
در این راستا روابط بین المللی، پاکسازی بشردوستانه، حمایت از قربانیان مین، آموزش خطرات مین و انهدام مین و مواد منفجره به جا مانده از جنگ ارکان مین زدایی بشر دوستانه در کشورمان هستند و اقدامات ساختاری در این رابطه انجام گرفته است که شامل اعطای اختیارات ویژه به وزیر دفاع توسط رئیس جمهور و هیات وزیران به منظور تسریع در امر مین زدایی، تشکیل شورای عالی پاکسازی با حضور نمایندگان ستاد کل نیروهای مسلح، وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرتبط به منظور مشارکت و همکاری در امر مین زدایی و تاسیس مرکز مین زدایی کشور و اعطای اختیارات لازم به ریاست مرکز و تخصیص اعتبارات مستقیم و ویژه به منظور تسریع در امر پاکسازی است.
گفتنی است که شورای عالی پاکسازی در ایران متشکل از نهادهای ارتباطی همچون وزارت امور خارجه، نهادهای بهره‌بردار شامل وزارتخانه‌های کشور، جهاد کشاورزی و نفت و سازمان محیط زیست، نهادهای همکار آموزشی شامل سازمان صدا و سیما، وزارت آموزش و پرورش، سازمان بهزیستی کشور و سازمان امداد و نجات هلال احمر کشور، نهادهای حمایتی همچون وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بنیاد شهید و امور ایثارگران و وزارت کار، رفاه و امور اجتماعی و نهادهای سیاست‌گذار و تامین کننده یعنی نیروهای مسلح و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است.
در کنار این شورا، مرکز مین زدایی ایران تشکیل شده است که این سازمان ضمن برخورداری از ساختار تشکیلاتی مرکزی چابک از 5 مدیریت پاکسازی در هر یک از استان‌های آلوده غرب و جنوب غرب بهره می‌برد.
با توجه به سطح و عمق آلودگی و به منظور دستیابی سریعتر به اهداف، برنامه پاکسازی ملی در دو گام در ایران تعریف شده است. گام اول این است که با پاکسازی میادین مین تا عمق 30 سانتی متری و اراضی آلوده به گلوله به صورت چشمی، پاکسازی عمومی انجام شود. در گام دوم پاکسازی نیمه عمیق و عمیق انجام شود. پاکسازی نیمه عمیق تا عمق 60 سانتی متری و پاکسازی عمیق تا عمق 6 متری انجام می‌شود.
در ایران کار پاکسازی میادین مین پس از پایان جنگ تحمیلی در استان‌های درگیر با جنگ یعنی استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام و خوزستان آغاز شد. با توجه به سرزمین‌هایی که مورد تهاجم دشمن بعثی قرار گرفت، برآورد شد که 4 میلیون و 200 هزار هکتار از اراضی کشورمان به مین آلوده شده است که از این مقدار 40 درصد مربوط به استان ایلام، 36 درصد مربوط به استان خوزستان، 16 درصد مربوط به استان کرمانشاه هستند و استان‌های آذربایجان غربی و کردستان هر کدام به مقدار 4 درصد از این حجم آلودگی دارا هستند. مقدار آلودگی اراضی استان‌ها از طریق حد بُرد پرتابه از آخرین نقطه اشغالی در کشور به دست آمده است.
در ایران، سه دوره برای پاکسازی زمین‌های آلوده به مین در غرب و جنوب غرب کشور انجام شده است. دوره نخست مربوط به سال‌های 1367 تا 1377 است که این کار توسط ارتش و سپاه انجام شد. در این دوره که پاکسازی به روش دستی انجام شد، 56 درصد از زمین‌ها پاکسازی شد. در دوره بعد یعنی از سال 1377 تا سال 1381 کار به وزارت کشور سپرده شد که در این دوره نیز کار پاکسازی به روش دستی انجام گرفت و تنها 7 درصد از مجموع زمین‌هایی که از ابتدا آلوده بودند پاکسازی شد. در دوره سوم که از سال 82 آغاز شد و تاکنون ادامه دارد، وزارت دفاع عهده‌دار این مسئولیت شد و بالغ بر دو میلیون از انواع مین و نیم میلیون انواع گلوله کشف و منهدم شد و 36.5 درصد از آن مقدار زمین‌ها نیز پاکسازی شد و تنها نیم درصد از زمین‌های آلوده به مین پاکسازی نشده‌اند که این زمین‌ها شرایط خاص همچون باتلاقی و ... دارند.
مرکز مین زدایی در ادامه برنامه‌هایی را دارد که عبارت است
از پاکسازی عمومی اراضی آلوده باقیمانده، کانال‌ها و سنگرها و بازنگری مناطق
پاکسازی شده سنوات گذشته که حدود 14 هزار هکتار برآورده شده است، پاکسازی حدود 54
هزار هکتار از مناطق آبگیر، کف رودخانه‌ها، مناطق رملی، دره‌ها، شیارها و دیگر
مناطق صعب العبور و پاکسازی نیمه عمیق و عمیق حدود 10 درصد از اراضی پاکسازی شده
از سال‌های گذشته به منظور اطمینان بخشی و کاربری‌های خاص (مطابق نیاز دستگاه‌های
اجرایی و تامین منابع مالی و تجهیزات پاکسازی خاص).
