گروه حماسه و جهاد دفاع پرس- سردار سرتیپ پاسدار «یعقوب زهدی» جانشین فرمانده توپخانه سپاه در دوران دفاع مقدس، طی یادداشتی که به مناسبت سالروز آزادسازی خرمشهر در اختیار خبرگزاری دفاع مقدس قرار داده، به تشریح فعالیتهای سپاه، ارتش و بسیج در عملیات بیت المقدس پرداخته است، که در ادامه میخوانید:
بلافاصله پس از اتمام عملیات فتحالمبین، در حالی که قوای ارتش عراق در منطقه عمومی خرمشهر تقویت میشد، به تمام یگانهای تحت امر قرارگاه مرکزی کربلا با دستوری قاطع ابلاغ شد تا همه نیروها تا ضمن بازسازی و تجدید قوا به سمت بیتالمقدس حرکت کنند. و مرخصیها را بعد از عملیات فتحالمبین لغو و در صورت ضرورت به دلائل زیر به حداقل رساند.
* سرعت عمل و حفظ دور عملیاتهای در حال انجام
* جلوگیری از آمادگی ارتش حزب بعث عراق
* ممانعت از تجزیه و تحلیل چگونگی عملیاتهای انجام شده
* بهره برداری روحی و روانی از موفقیت های انجام شده در طی عملیاتهای گذشته
هم چنین قوای ارتش عراق در منطقه عمومی خرمشهر نیز با درک این واقعیت که تنها منطقه باقیمانده در اختیار ارتش خود خرمشهر است و باید به هر نحو ممکن جنوب غربی اهواز و به ویژه خرمشهر را برای حفظ حیثیت خود و طرح در مذاکرات احتمالی حفظ کند با تمام توان به سمت جنوب غربی اهواز و خرمشهر حرکت، شناسایی و طراحی عملیات بپردازند.
ویژگیهای منطقه عملیات
منطقه عملیات بیت المقدس بالغ بر 6 هزار کیلومتر مربع مهمترین و وسیعترین منطقه در اختیار ارتش بعث عراق بود که از جهات مختلف سیاسی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی و حتی بین المللی دارای ویژگیهای منحصر به فردی در بين تمام سرزمینهای اشغالی بود.
از لحاظ جغرافیائی نیروهای ارتش عراق در محاصره آبها واقع شده و علاوه بر موانع مصنوعی احداث شده توسط ارتش بعث عراق موانع طبیعی رودخانههای کرخه و کارون مانعی برای عملیات رزمندگان محسوب میشد.
در میان چهار مانع طبیعی محصور است، که از شمال به رودخانه کرخه کور، از جنوب به رودخانه اروند، از شرق به رودخانه کارون و از غرب به هور الهویزه منتهی میشود.
منطقه مزبور به جز جاده نسبتا مرتفع اهواز – خرمشهر، فاقد هر گونه عارضه مهم برای پدافند است. همین امر موجب شد تا زمین منطقه – به دلیل مسطح بودن – برای مانور زرهی مناسب، و برای حرکت نیروهای پیاده – به دلیل در دید و تیر قرار داشتن – نامناسب باشد.
نقاط حساس و استراتژیک منطقه شامل بندر و شهر خرمشهر، پادگان حمید، جفیر، جاده آسفالت اهواز – خرمشهر، شهر هویزه و رودخانه های کارون، کرخه کور و اروند بود.
مهمترين نقطهی اين منطقهی عملياتی، خرمشهر است كه يكی ازشهرهای زيبای جنوب بوده و جزء بزرگترين بنادر خاورميانه و خليجفارس به حساب ميآيد. اين بندر میتواند كشتیهای بزرگِ اقيانوسپيما را پذيرا شود و با داشتن سيزده اسكله (قبل از جنگ) نقش ويژهای را در بازرگانیِ منطقه ايفا میكرد.
منطقه عملیات
منطقه عملیاتی بیت المقدس در استان خوزستان در جنوب غربی کشور ایران قرار گرفته است.
* از شمال به اهواز و محور مواصلاتی اهواز سوسنگرد
* از جنوب به رودخانه شط العرب و اروند رود (30 درجه و 27 دقيقه عرض شمالی)
* از غرب به مرز بین المللی
* از شرق به رودخانه کارون محدود می شود (در محدوده عمومی 48 درجه طول شرقی)
مهم ترین اهداف عملیات
* آزاد سازی حدود 5400 کیلومتر مربع از سرزمینهای اشغال شده ارتش بعث عراق
* آزاد سازی دو شهر مهم و بزرگ خرمشهر ، هویزه و آمادگاه اصلی پادگان حمید
* خارج کردن شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد از برد توپخانه دشمن
* تامین مرز بین المللی (حدفاصل پاسگاه چزابه تا طلائیه قدیم و از طلائیه قدیم تا کوشک و از کوشک تا شلمچه و از شلمچه تا پاسگاه خین و رسیدن به مرز بین المللی آبی (همان خط تالوگ)
* آزادسازی جاده اهواز – خرمشهر و همچنین ریل آهن سراسری ترانزیتی خرمشهر به شمال و خارج شدن از برد توپخانه سبک دشمن.
* انهدام نیروی دشمن، حداقل بیش از چهار لشکر ( نیروهای مستقر در منطقه در صورتی که اقدام به تقویت نیروهای خود نکند)
استعداد دشمن
تا قبل از آغاز عملیات بیت المقدس، استعداد نیروهای دشمن به ترتیب زیر بود:
* لشکر 6 زرهی؛ از جنوب رودخانه کرخه تا هویزه
* لشکر 5 مکانیزه؛ از غرب اهواز تا روستای سید عبود
* لشکر 11 پیاده از سید عبود تا خرمشهر – تیپ های 22، 48، 44 مامور حفاظت از خرمشهر بودند
* لشکر 3 زرهی در شمال خرمشهر
با شروع عملیات نیز یگانهای دیگری از ارتش عراق به منطقه اعزام شدند که در مجموع تمامی یگان هایی که در منطقه درگیری حضور یافتند، عبارت بودند از:
* لشکر 5 مکانیزه؛ شامل: تیپ های 26 و 55 زرهی و تیپ های 15 و 20 مکانیزه
* لشکر 6 زرهی؛ شامل: تیپ های 16 و 30 زرهی و تیپ 25 مکانیزه
* لشکر 3 زرهی؛ شامل: تیپ های 6،12 و 53 زرهی و تیپ 8 مکانیزه
* لشکر 9 زرهی؛ شامل: تیپ های 35 و 43 زرهی و تیپ 14 مکانیزه
* لشکر 10 زرهی؛ شامل: تیپ های 17 زرهی و 24 مکانیزه
* لشکر 11 پیاده؛ شامل: سه تیپ سازمان 44، 48 و 49 پیاده و سه تیپ تحت امر 45 ، 113 و 22 پیاده
* لشکر 12 زرهی؛ شامل: تیپ های 46 مکانیزه و 37 زرهی
* لشکر 7 پیاده؛ شامل: تیپ های 19 و 39 پیاده
* تیپ مستقل 10 زرهی
* تیپ های مستقل 109، 419، 416، 90، 417، 601، 602، 605، 606، 409، 238 و 501 پیاده
* تیپ های 31، 32 و 33 نیروی مخصوص
* تیپ های 9، 10 و 20 گارد مرزی
* تعداد 30 گروهان کماندو
* تعداد 10 قاطع جیش الشعبی (هر قاطع 450 نفر)
* گردان تانک مستقل سیف سعد
* گردان های شناسایی حطین، صلاح الدین، حنین
* توپخانه دشمن نیز از 530 قبضه توپ در انواع مختلف تشکیل شده بود که به طور تقریبی عبارت بود از 30 گردان
طرح عملیات
جهت طرحریزی عملیات بیت المقدس دو نظریه اساسی وجود داشت.
* حرکت از کارخانه نورد و دب حردان و حرکت روی جاده اصلی اهواز خرمشهر به سمت خرمشهر. یعنی جنگ در پیشانی مستقیم دشمن
* عبور از رودخانه کارون و حرکت به سمت غرب و مرز بین المللی
تیمهای کارشناسی و طراحی ارتش و سپاه پس از مذاکرات فراوان و بررسیهای همه جانبه و با توجه به اطلاعات بدست آمده در خصوص وضعیت پدافند ارتش متجاوز عراق در سرتاسر خطوط تماس به این نتیجه رسید که عملیات با دو تلاش اصلی و فرعی شروع شود
* تلاش اصلی از سمت دارخوین. ام السواد با عبور از رودخانه و حرکت به سمت غرب و رسیدن به جاده آسفالته اهواز خرمشهر و پس از آن ادامه حرکت به سمت غرب و رسیدن به مرز بین الملل و ادامه عملیات و تلاش فرعی حرکت از دب حردان و کرخه کور به سمت جنوب و ازاد سازی هویزه تا رسیدن به کوشک و طلائیه
در طراحی عملیات، تهاجم از طریق عبور از رودخانه کارون و پیشروی به سوی مرز بین المللی و سپس آزادسازی شهر خرمشهر بیشتر مد نظر قرار گرفته و چنین استدلال می شد که حمله به جناح دشمن، که عمدتا به سمت شمال آرایش گرفته بود، احتمال موفقیت عملیات را افزایش خواهد داد.
سازماندهی نیروهای خودی
بر همین اساس قرارگاه کربلا تشکیل شده و با سازماندهی سه قرارگاه زیر مجموعه خود اجرا و هدایت عملیات را بر عهده خواهد گرفت. قرارگاههای موصوف بنام قرارگاه قدس، قرارگاه نصر و قرارگاه فتح خواهد بود که تماما مشترک بین ارتش جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده و مرکب از یگانهای هردو سازمان بصورت ادغامی عمل خواهند کرد. تدبیر در وحدت فرماندهی بصورت زیر ابلاغ شده بود، در رده فرماندهی گردان، برادران فرماندهان گردانهای ارتش در سمت فرماندهی گردان ابقاء میشوند با این تفاوت که مسئول ادغامی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان معاون عملیاتی خواهد بود.
مسئولیت هدایت عملیات و دستورات پیشروی و غیره با معاونت عملیاتی میباشد و فرمانده گردان مسئولیت هماهنگی آتشهای پشتیبانی لجستیکی را خواهد داشت، بدیهی است که در تحکیم پدافندی مسئولین سپاه و ارتش با کمک یکدیگر انجام وظیفه میکنند (دستور جزء به جزء شماره 19-13-3001 مورخه 61/01/31)
ترتیب بکار گیری این قرارگاهها نیز بدین ترتیب است که یک قرارگاه عمده مشترک در محور تلاش فرعی و دو قرارگاه عمده در محور تلاش اصلی به اجرای ماموریت بپردازند.
محورهای عملیاتی هر یك از قرارگاهها به ترتیب زیر مقرر شد:
1- محور تلاش پشتیبان توسط قرارگاه مشترک قدس با عبور از رودخانه كرخه و حرکت به سمت جنوب و مرز بین المللی کوشک و طلایه جدید و قدیم
2- محور تلاش اصلی با دوقرارگاه قرارگاه فتح در شمال تلاش اصلی، محدوده دارخوین و قرارگاه نصر در جنوب تلاش اصلی در محدوده ام السواد (با عبور از رودخانه كارون و پیشروی به سمت جاده اهواز – خرمشهر)
سازمان برای رزم
قرارگاه قدس در منطقه شمال کرخه کور
لشکر 16 زرهی ارتش شامل:
• تیپ 1 لشکر 16
• تیپ 2 زرهی لشکر 16
• تیپ 3 لشکر 16
• تیپ 58 ذولفقار
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شامل:
• تیپ 31 عاشورا
• تیپ 21 امام رضا
• تیپ 37 نور
• تیپ 41 ثارالله
• تیپ 22 بیت المقدس با 8 گردان
قرارگاه مشترک فتح در منطقه عمومی دارخوین
لشکر 92 زرهی ارتش شامل:
• تیپ 1 لشکر 92
• تیپ 2 لشکر 92
• تیپ 3 لشکر 92
• تیپ 55 هوابرد
• تیپ 37 زرهی
سپاه شامل:
• تیپ 14 امام حسین
• تیپ 8 نجف اشرف
• تیپ 25 کربلا
قرارگاه مشترک نصر واقع در منطقه عمومی ام السواد در جنوب دارخوین
لشکر 21 حمزه ارتش ، شامل:
• تیپ 1 لشکر 21 حمزه
• تیپ 2 لشکر 21 حمزه
• تیپ 3 لشکر 21 حمزه
• تیپ 4 لشکر 21 حمزه
• تیپ 23 نوهد
سپاه پاسداران انقلاب اسلام، شامل:
• تیپ 7 ولیعصر
• تیپ 27 محمد رسول الله
• تیپ 46 فجر
• تیپ 12 خرمشهر
• تیپ 30 زرهی رمضان
مراحل عملیات بیت المقدس
با بحث و بررسیهای فراوان و بدست آوردن اطلاعات لازم مدیریت و فرماندهی فرماندهان شایسته جنگ تماما عملیات در چهار مرحله طرحریزی کردند. که هر چهار مرحله پیوسته و در حداقل زمان و با بالاترین ظرایب تامینی باید به اجرا گذاشته شود.
پیچیدگی و دشواری عملیات، ضرورت مرحله بندی آن را ایجاب می کرد؛ لذا برای اجرای عملیات چهار مراحل زیر بدین صورت در نظر گرفته شد.
1- تهاجم قرارگاه عملیاتی قدس به خاکریز اول دشمن – برای درگیرکردن دشمن – همزمان با عبور قرارگاه های عملیاتی نصر و فتح از رودخانه و پیشروی تا جاده اهواز – خرمشهر به منظور تامین سرپل
2- پس از تامین سرپل، قرارگاه های فتح و نصر می بایست با ادامه پیشروی، مرز را تامین و خرمشهر را آزاد می کردند
3- ادامه تک برای تامین ساحل شرقی اروند رود و پدافند در این منطقه
نظر به دشواریهای عملیات عبور از رودخانه که برای نخستین بار در جنگ انجام میگرفت، و عدم درک دشمن از توانایی ایران برای اجرای این عملیات، احتمال غافل گیری دشمن در تاکتیک عملیات و در نتیجه، احتمال پیروزی نیروهای خود را افزایش می داد، ضمن این که نیروهای خودی با اتکا به این تاکتیک «جناح دشمن» را مورد حمله قرار میدادند که این اقدام بر آسیب پذیری دشمن می افزود.
در عین حال، با توجه به عملیات عبور از رودخانه، «پذیرش خطر» برای تصمیمگیری لازم بود زیرا در صورت آمادگی دشمن و تهاجم آنها به نیروهای خودی، خسارت هایی که به خودی وارد می شد.
برابر «طرح عملیاتی کربلای 3» نیروی هوایی و هوانیروز ارتش پشتیبانی عملیات را برعهده داشتند.
مرحله اول: در محور قرارگاه قدس (شمال کرخه کور) به دلیل هوشیاری دشمن و وجود استحکامات متعدد، پیشروی نیروها به سختی امکان پذیر بود و در این میان تنها تیپ های 43 بیت المقدس و 41 ثارالله موفق شدند از مواضع دشمن عبور کرده و منطقه ای در جنوب رودخانه کرخه کور را به عنوان سرپل تصرف کنند. عدم پوشش جناحین این یگان ها باعث شده بود که فشار شدید دشمن بر آن ها وارد شود.
در محور قرارگاه فتح، یگان های خودی ضمن عبور از رودخانه به سرعت خود را به جاده اهواز – خرمشهر رسانده و به ایجاد استحکامات و جلوگیری از نقل و انتقالات و تحرکات دشمن در جاده مذکور پرداختند.
در محور قرارگاه نصر، به دلیل تاخیر در حرکت و وجود با تلاق در کنار جاده اهواز – خرمشهر و هم چنین تمرکز دشمن در شمال خرمشهر، نیروهای این قرارگاه نتوانستند به اهداف مورد نظر دست یافته و با قرارگاه فتح الحاق کنند.
الحاق کامل قرارگاه نصر با قرارگاه فتح و هم چنین تصرف اهداف مرحله اول قرارگاه قدس در دستور کار عملیات شب دوم قرار گرفت که با انجام آن تا حدودی اهداف مورد نظر محقق شد، لیکن برخی رخنه ها همچنان باقی بود تا این که سرانجام پس از 5 روز، جاده اهواز – خرمشهر از کیلومتر 68 تا کیلومتر 103 تثبیت و کلیه رخنه ها ترمیم شد.
مرحله دوم: در این مرحله آزاد سازی خرمشهر از دستور کار عملیات خارج و تصمیم گرفته شد که قرارگاه های فتح و نصر از جاده اهواز – خرمشهر به سمت مرز پیشروی کنند و قرارگاه قدس نیز ماموریت یافت تا به صورت محدود برای تصرف سرپل در جنوب کرخه کور اقدام نماید و سپس آن را گسترش دهد.
عملیات در این مرحله در ساعت 22:30 روز 61/2/16 آغاز شد. نیروهای قرارگاه فتح در همان ساعات اولیه به جاده مرزی رسیدند. یگان های قرارگاه نصر نیز با اندکی تاخیر و تحمل فشارهای دشمن، به مرز رسیده و با قرارگاه فتح الحاق کردند.
دشمن با مشاهده جهت پیشروی نیروهای ایران به طرف مرز، لشکر های 5 و 6 خود را به عقب کشاند. به نظر می رسید این عقب نشینی با دو هدف انجام شده باشد: یکی جلوگیری از محاصره و انهدام این لشکرها، و دیگری تقویت هر چه بیشتر خطوط پدافندی بصره و خرمشهر.
در پی این عقب نشینی که از ساعات اولیه روز 18 اردیبهشت ماه 61 آغاز شده بود، نیروهای قرارگاه قدس ضمن تعقیب نیروهای دشمن، تعدادی از آن ها را که از قافله عقب مانده بودند، به اسارت خود درآوردند و در نتیجه جاده اهواز – خرمشهر (تا انتهای جنوب منطقه ای که توسط قرارگاه نصر به عنوان سرپل تصرف شده بود) و نیز مناطقی همچون جفیر، پادگان حمید و هویزه آزاد شدند.
مرحله سوم: در این مرحله، قرارگاه نصر ماموریت یافت تا حرکت خود را به سمت خرمشهر آغاز نماید. نیروهای عمل کننده که متشکل از چهار تیپ مستقل سپاه پاسداران و دو تیپ ارتش بودند، در آخرین ساعات روز 19 اردیبهشت ماه 61 عملیات خود را آغاز کردند؛ اما به دلیل هوشیاری دشمن و تمرکز نیرو در خطوط پدافندی اش، نیروهای خودی در انجام ماموریت خود توفیق نیافتند. تکرار این عملیات در روز بعد نیز به شکست انجامید. به همین خاطر تصمیم گرفته شد تا برای انجام عملیات نهایی فرصت بیشتری به یگان ها داده شود. هم چنین مقرر شد دو تیپ المهدی (عج) و امام سجاد علیه السلام از قرارگاه فجر نیز در حرکت بعدی استفاده شود.
مرحله چهارم : از 1 تا 4 خرداد 1361؛ سرانجام در ساعت 22:30 اول خرداد 1361 تلاش برای آزادی سازی خرمشهر با رمز «بسم الله القاسم الجبارین یا محمد بن عبدالله علیه السلام» آغاز شد در برابر تک سریع و غافلگیرانه، نیروهای عراقی دچار وحشت وسرگردانی شدید شدند و نتوانستند واکنش مهمی از خود نشان دهند و ارتباط یگان های دشمن با یکدیگر قطع شد. فرار افسران و درجه داران و سربازان عراقی از منطقه خرمشهر گویای از هم پاشیدگی سازمان یگان های دشمن بود.
در روز دوم خرداد نتیجه پیکار بسیار درخشان بود و قرارگاه کربلا به هدف خود که احاطه کامل خرمشهر بود، رسید. تعداد اسرای عراقی در این روز از 2830 نفر تجاوز کرد و یگان هایی از دشمن که در منطقه بین نهر عرایض و شلمچه مستقر بودند، به میزان زیاد منهدم شدند.
به وجود حضور گسترده هواپیماهای عراقی در آسمان منطقه، عقابان تیزپرواز نیروی هوایی ارتش در پشتیبانی از یکانهای رزمنده، در صحنه عملیات بیت المقدس حضوری فعال داشتند و با بمباران پل شناور عراقیها بر روی شط العرب و مناطق تجمع آنان در آن سوی رودخانه، نقش ارزندهای در آزاد سازی خرمشهر ایفا کردند.
در اواخر روز دوم خرداد، قرارگاه کربلا پس از بررسی آخرین وضعیت، تصمیم گرفت تا نیروها با ورود به شهر، آن را از لوث وجود نیروهای عراقی پاک کند. و در سه بامداد روز سوم خرداد واحدهایی از رزمندگان ایران به آن سوی رودخانه وارد شدند.
از طرف دیگر جمعی از نیروهای عراقی با استفاده از تاریکی شب و قایق اقدام به فرار کردند که تعدادی از این قایق ها توسط تکاوران نیروی دریایی هدف قرار گرفت و سرنشینان آن ها غرق شدند.
نیروهای عراقی از ساعت سه و پنجاه دقیقه بامداد تا نیم بعد ازظهر روز سوم خرداد از سمت شلمچه 3 بار اقدام به پاتک کردند و تلاش نمودند تا از طریق جاده شلمچه – خرمشهر حلقه محاصره خرمشهر را بشکنند، اما هر بار با پایداری و مقاومت دلاورانه رزمندگان ایرانی مواجه شدند و با دادن خساراتی عقب نشینی کردند.
در ساعت 11 صبح روز سوم خرداد در حالی که درگیری شدیدی بین قوای ایرانی و نیروهای عراقی در شمال نهر خین جریان داشت و دشمن در فکر شکستن حلقه محاصره خرمشهر بود، رزمندگان ایرانی از جناح غرب و خیابان کشتارگاه وارد شهر شدند. ناحیه گمرک خرمشهر در کنار اروند اندکی مقاومت کرد که آن هم به سرعت در هم شکسته شد.
در ساعت 12 قوای ایران از سمت شمال و شرق وارد شهر شدند و نیروهای متجاوز بعثی که 24 ساعت در محاصره کامل قرار داشتند، راهی جز اسارت یا فرار و یا کشته شدن نداشتند. بدین جهت واحدهای عراقی گروه گروه به اسارت رزمندگان اسلام در آمدند.
در ساعت 2 بعد از ظهر، خرمشهر به طور کامل آزاد شد و پرچم پر افتخار جمهوری اسلامی ایران برفراز «مسجد جامع» و پل تخریب شده خرمشهر به اهتزاز درآمد.
بدین ترتیب این شهر مقاوم که پس از 35 روز پایداری و مقاومت در 4 آبان 1359 به اشغال دشمن درآمده بود، پس از 578 روز (19 ماه) اسارت، بار دیگر به آغوش گرم میهن اسلامی بازگشت و پیکره پاک آن از لوث وجود متجاوزان تطهیر کنند.
رزمندگان اسلام در اولین اقدام خود پس از آزاد سازی شهر، نماز شکر را در مسجد جامع خرمشهر اقامه کردند. خبر آزاد سازی خرمشهر به سرعت در همه جا طنین افکند و ملت ایران اسلامی را که مدت ها در آرزوی شنیدن چنین خبر مسرت بخشی بودند، غرق در شادی و سرور کرد. مردم به خیابان ها ریختند و با پخش شیرینی به جشن و شادی پرداختند. در پایان آن روز امت شهید پرور ایران با حضور در مساجد، نماز شکر به جای آورده و با فرا رسیدن شب به یمن پیروزی حق بر باطل بر پشت بام ها ندای الله اکبر سردادند.
نتایج عملیات
• طی عملیات بیت المقدس 5038 کیلومتر مربع از اراضی اشغال شده از جمله شهرهای خرمشهر و هویزه و نیز پادگان حمید و جاده اهواز – خرمشهر آزاد شدند. علاوه بر این شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد از تیررس توپخانه دشمن خارج شدند. هم چنین 180 کیلومتر از خط مرزی تامین شد.
• با آزادسازی خرمشهر، برتری نظامی ایران بر عراق مورد تایید کارشناسان و تحلیل گران نظامی قرار گرفت.
• آزادسازی خرمشهر موجب انفعال ارتش عراق شد؛ به گونه ای که نظامیان عراقی تا مدت زیادی نتوانستند از لاک دفاعی خارج شوند.
• عملیات بیت المقدس موجب شد تا کشورهای عرب منطقه به تقویت مالی و نظامی عراق مبادرت ورزند.
• طی این عملیات حدود نوزده هزار تن از نیروهای دشمن به اسارت درآمده و بالغ بر شانزده هزار تن کشته و زخمی شدند.
میزان انهدام یگان های دشمن
• لشکر 3 زرهی و لشکرهای 11 و 15 پیاده: 80 درصد
• لشکرهای 9 و 10 زرهی: 50 درصد
• لشکر 7 پیاده: 40 درصد
• لشکر 5 مکانیزه و لشکرهای 6 و 12 زرهی: 20 درصد
• تیپهای 9، 10 و 20 گارد مرزی: 100 درصد
• تیپ 109 پیاده: 60 درصد
• تیپ های 601، 602، 416، 419 پیاده: 50 درصد
تیپ های 31، 32 و 33 نیروهای مخصوص به میزان زیاد
انتهای پیام/ 131