عملیاتی که نبرد «ثامن‌الائمه» را تسهیل کرد

به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس، عملیات «شهید مدنی» 27 شهریورماه سال 1360 به منظور انهدام توان رزمی دشمن در منطقه عمومی سوسنگرد و به صورت محدود انجام شد. در این یورش کوتاه مدت، نیروهای ارتش توانستند با همکاری سپاه، ضمن 2 کیلومتر پیشروی 50 دستگاه تانک دشمن را منهدم و هزار و 690 تن از نیروهای دشمن را کشته، زخمی و اسیر کنند.

هدف از این عملیات تحقق کامل اهداف از پیش تعیین‌شده عملیات طراح بوده که محقق نشده بود. به دلیل آنکه پیشروی عناصر لشکر زرهی ارتش در عملیات طراح ناقص بوده و این نقصان باعث شده بود که قسمتی از جناح جنوبی لشکر ۹۲ زرهی ایران زیر آتش دیده‌بانی عراق قرار بگیرد، قدرت هرگونه تحرک از این نیرو گرفته شده‌ بود و هر روزه موجبات تلفات سنگینی به نفرات و تجهیزات تیپ۳ این لشکر را فراهم آورده بود. در همین راستا فرمانده لشکر ۹۲ از قرارگاه مقدم که مرکز فرماندهی عملیاتهای ارتش در جبهه جنوبی بود درخواست کرد تا دستوری به لشکر ۱۶ زرهی نیروی زمینی ابلاغ شود و آن لشکر در کرانه جنوبی کرخه تا «پل‌سابله» پیشروی و با از بین بردن مواضع عراق، جناح جنوبی لشکر ۹۲ را از دید و تیر مستقیم ارتش عراق دور نگهدارد.

شرح عملیات شهید مدنی

این عملیات آخرین اقدام محوری ایران در سال اول جنگ به شمار می‌رفت که هدف از آن تثبیت مواضع نیروهای عراقی در غرب کرخه و جلوگیری از پیشروی بیشتر آنها بود.علی‌رغم مخالفت لشکر۱۶ زرهی با این درخواست، قرارگاه مقدم دستور اکید و لازم‌الاجرایی را مبنی بر اجرای عملیات در سریعترین زمان ممکن صادر کرد. برای همین عملیات شهید مدنی در دو مرحله و طی سه روز طراحی و درنهایت اجرا شد. البته دلیل مخالفت فرمانده لشکر ۱۶ زرهی کمبود شدید مهمّات و نبود آتش توپخانه بود.

در تاریخ 24 شهریور ماه 1360 طرح عملیاتی شهید مدنی مورد بررسی مشترک فرمانده لشکر 16 زرهی و فرمانده سپاه پاسداران منطقه قرار گرفت و با توجه به مشکلات موجود و پیشنهاد لشکر 16 زرهی، زمان عملیات شهید مدنی 27 شهریور ماه تعیین شد.

در این زمان فشار دشمن در جبهه کرخه کور افزایش یافته بود و توپخانه های دشمن با زیر آتش گرفتن مواضع تیپ 3 لشکر 16 زرهی تلفاتی به آن وارد می کردند، نیروهای عراقی تلاش می کردند تا در سازمان برای رزم و گسترش نیروهای ایرانی اختلال به وجود آورند و زمان تک را به تاخیر اندازند.

در روز 27 شهریور ماه تک تیپ 55 هوابرد در شرق دهلاویه آغاز شد. دشمن نیز متقابلا به مواضع تیپ یک لشکر 16 زرهی که در جنوب مواضع تیپ 55 پیاده گسترش یافته بود تک کرد و تک لشکر 16 زرهی را مختل کرد و در منطقه تیپ، 55 پیاده احتیاط خود را وارد عمل کرد. در طول روز نیز چندین بار به مواضع لشکر 16 هجوم آورد که به توسط یگان های خودی رفع شد.

در بعدازظهر همان روز دشمن با تمام توان خود به جناح چپ تیپ 1 زرهی تک زد(حمله کرد) و تا ساعت 19 هجوم دشمن به شدت ادامه داشت و نیروهای عراقی موفق شدند تا به منطقه گردان 176 مکانیزه رخنه کنند. لشکر 16 زرهی در تلاش برای سد کردن رخنه ایجاد شده و ترمیم خط پدافندی، نیروی احتیاط لشکر را که فقط 6 دستگاه تانک داشت را وارد عمل کرد.

لشکر 16 زرهی ضمن گزارش این وقایع به قرارگاه مقدم نیروی زمینی در جنوب تلاش کرد تا بااستفاده از تیپ یک زرهی و گردان 202 سوار زرهی و 176 مکانیزه و رزمندگان گروه جنگ های نامنظم شهید چمران مواضع از دست رفته را از دشمن باز پس گیرد و خط پدافندی را ترمیم کند.

تلفات و ضایعات وارد شده به دشمن

در یکم مهر ماه 1360 آخرین تلاش برای باز پس گیری مواضع از دست رفته توسط تیپ یک لشکر 16 زرهی و رزمندگان از ژاندارمری و سپاه و گروه جنگهای نامنظم شهید چمران، به عمل آمد در این عملیات تلفات و ضایعات زیادی به نیروهای دشمن وارد شد و حدود 190 نفر از آنان به اسارت رزمندگان دلیر اسلام درآمدند.

دستاوردها

از مهمترین دستاوردهای عملیات غرب سوسنگرد درگیر شدن نیروی دشمن در این جبهه و کاهش فشار و توجه او به منطقه عملیاتی شرق کارون بود این امر موجب تسهیل در اجرای عملیات موفقیت آمیز «ثامن‌الائمه» که موجب شکسته شدن حصر آبادان شد، بود.

بعد از عملیات شهید مدنی، خطوط پدافندی منطقه عملیاتی حمیدیه، سوسنگرد و تپه الله اکبر تا زمان اجرای عملیات «طریق‌القدس» که دو ماه بعد و در اوایل آذر ماه 1360 اجرا شد بدون تغییر باقی ماند و نبردهای پراکنده تغییری در این جبهه به وجود نیاورد.

 

منبع: ایسنا