مجلس، دفاع مقدس و توسعه توان دفاعی

وقتی رخدادی همچون دفاع مقدس تا این اندازه در زندگی مردم دارای اثرات ملموس است، نمی‌توان آن را نادیده گرفت و به فراموشی سپرد. بر همین اساس و با در نظر گرفتن دو اصل جلوگیری از «تحریف» و «فراموشی» در بیان تاریخ دفاع مقدس و با هدف یادآوری عملکرد نهادی برآمده از آرای مردم، در این یادداشت اشاره‌ای کوتاه به عملکرد مجلس شورای اسلامی در دفاع مقدس و شهدای تقدیمی قوه مقننه در سال‌های دفاع مقدس خواهد شد.

مجلس شورای اسلامی به عنوان یکی از مردمی‌ترین نهادهای موجود در کشور در حوادث و رخدادهای انقلاب اسلامی، همچون همه اقشار مردم دارای نقش و تأثیرگذاری بوده است. میزان مردمی بودن این نهاد از سخنان امام خمینی (ره) قابل تشخیص است.

«مجلس تنها مرجعی است که برای یک ملت است. مجلس قوه مجتمع یک ملت است و مجلس از همه مقاماتی که در یک کشور هست بالا‌تر است... » (صحیفه نور، ج 12، ص 17)

مقام معظم رهبری نیز در خصوص جایگاه مجلس و مردمی بودن آن فرمودند: «جایگاه مجلس، جایگاهی بسیار عالی برای انعکاس نظرات و اراده ملت در وضع قوانین و مقررات و رگه‌های اجرایی است.» ( بیانات مقام معظم رهبری در تاریخ 27 آذرماه 1370)

حفظ جایگاه مردمی مجلس از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون به راحتی به دست نیامد. بلکه با حضور در کنار مردم و حتی پیشاپیش آنها در مشکلات و سختی‌های مبتلا به همچون جنگ تحمیلی و اهدای خون ده‌ها نفر از برگزیدگان راست قامت محقق شد.

نقش مجلس شورای اسلامی در دفاع مقدس از 2 جنبه قابل بررسی است. اولین جنبه به تصویب رساندن قوانین و لوایح مورد نیاز برای تقویت قدرت دفاعی کشور و حمایت از رزمندگان، تقویت ساختار سازمان‌های نظامی و حتی غیرنظامی درگیر جنگ تحمیلی (از ارتش و سپاه تا جهاد سازندگی) است.

در این خصوص در طول سال‌های 1359 الی 1367، صدها لایحه و مفاد قانون در مجلس شورای اسلامی مورد تصویب قرار گرفت.

دومین جنبه قابل بررسی، در حضور مستقیم در صحنه‌های نبرد با دشمن بعثی و حتی هدایت و فرماندهی رزمندگان شکل گرفت. تصور حضور دانشمندی همچون شهید مصطفی چمران که فارغ‌التحصیل دانشگاه برکلی بود و می‌توانست زندگی راحت و آسوده‌ای در آمریکا را تجربه کند، در خط مقدم و تشکیل ستاد جنگ‌های نامنظم و وارد کردن ضربات جدی به نیروهای عراقی و در نهایت شهادت در دهلاویه را نمی‌توان به فراموشی سپرد.

از جمله اقدامات مهم شهید چمران می‌توان به ایجاد هماهنگی بین نیروهای ارتش، سپاه و نیروهای داوطلب مردمی حاضر در جبهه اشاره کرد. در 31 خرداد 1360 که شهید چمران برای همیشه به بدن خسته از جنگ‌های چریکی استراحت می‌دهد، علاوه بر مسئولیت نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی، عضو و نماینده حضرت امام (ره) در شورای عالی دفاع و همچنین فرماندهی ستاد جنگ‌های نامنظم را بر عهده داشت.

شهید حجت الاسلام مهدی شاه آبادی از دیگر نمایندگان شهید مجلس شورای اسلامی در دفاع مقدس می‌باشد. وی که برای بازدید از وضعیت رزمندگان در یکی از مواضع پدافند هوایی نیروی هوایی کشورمان حضور یافته بود، بر اثر اصابت ترکش گلوله توپخانه بعثی در 6 اردیبهشت 1362 و در جزیره مجنون به شهادت رسید.

پس از ذکر این دو نمونه از شهدای گران‌قدر مجلس شورای اسلامی و در تجزیه و تحلیل جنبه دوم نقش مجلس شورای اسلامی در دفاع مقدس، به تقسیم بندی وقایعی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در آن به شهادت رسیدند می‌پردازیم.

به طور کلی نمایندگان شهید مجلس شورای اسلامی در سال‌های دفاع مقدس در وقایع زیر به شهادت رسیدند؛

1) شهادت بر اثر انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی ایران به دست منافقین (تعداد 27 تن)

2) شهادت بر اثر ترور (تعداد 5 تن)

3) شهادت در منطقه عملیاتی دفاع مقدس (تعداد 2 تن)

4) شهادت بر اثر مورد اصابت قرار گرفتن هواپیما توسط نیروی هوایی بعثی عراق در اول اسفند 1364 (تعداد 8 تن)

البته علاوه بر نمایندگان شهید، تعدادی از کارکنان مجلس شورای اسلامی نیز در وقایع مختلف به شهادت رسیدند. کارمندان شهید مجلس علاوه بر «شهادت بر اثر انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی ایران به دست منافقین (تعداد 2 تن)»، «شهادت در مناطق عملیاتی دفاع مقدس (تعداد 2 تن)»، بر اثر جنایت رژیم آل سعود در «جمعه خونین مکه در مرداد 1366 (تعداد یک تن) » نیز به شهادت رسیدند.

در خاتمه این یادداشت کوتاه به منظور یادآوری نام و خاطره شهدای مجلس شورای اسلامی و با هدف نشر ارزش‌های دفاع مقدس، اسامی شهدای مجلس شورای اسلامی در این بخش ذکر می‌گردد:

1- شهید رحمان استکی؛ نماینده مردم شهرکرد

2- شهید سیدرضا پاک نژاد؛ نماینده مردم یزد

3- شهید علیرضا چراغ‌زاده دزفولی؛ نماینده مردم رامهرمز

4- شهید حجت الاسلام سیدمحمد تقی حسینی طباطبایی؛ نماینده مردم زابل

5- شهید دکتر سیدمحمدباقر حسینی لواسانی؛ نماینده مردم تهران

6- شهید دکتر شمس‌الدین حسینی نائینی؛ نماینده مردم نائین

7- شهید حجت الاسلام غلامحسین حقانی؛ نماینده مردم بندرعباس

8- شهید حجت الاسلام محمدعلی حیدری؛ نماینده مردم نهاوند

9- شهید عباس حیدری؛ نماینده مردم بوشهر

10- شهید حجت الاسلام سیدمحمد کاظم دانش؛ نماینده مردم شوش و اندیمشک

11- شهید حجت الاسلام دکتر غلامرضا دانش آشتیانی؛ نماینده مردم تفرش و آشتیان

12- شهید علی‌اکبر دهقان؛ نماینده مردم تربت جام

13- شهید دکتر سیدعبدالحمید دیالمه؛ نماینده مردم مشهد

14- شهید حجت الاسلام سیدفخرالدین رحیمی؛ نماینده مردم ملاوی لرستان

15- شهید سید محمدجواد شرافت؛ نماینده مردم شوشتر

16- شهید میربهزاد شهریاری؛ نماینده مردم رودباران

17- شهید حجت الاسلام دکتر قاسم صادقی؛ نماینده مردم مشهد

18- شهید حجت الاسلام محمدحسین صادقی؛ نماینده مردم دورود و ازنا

19- شهید حجت الاسلام سیدنورالدین طباطبایی نژاد؛ نماینده مردم اردستان

20- شهید حجت الاسلام محمدحسن طیبی؛ نماینده مردم اسفراین

21- شهید سیف ا... عبدالکریمی کومله؛ نماینده مردم لنگرود

22- شهید حجت الاسلام عبدالوهاب قاسمی؛ نماینده مردم ساری

23- شهید حجت الاسلام عماد الدین کریمی بیژنی نژاد؛ نماینده مردم نوشهر

24- شهید حجت الاسلام محمدعلی منتظری؛ نماینده مردم نجف‌آباد

25- شهید عباسعلی ناطق نوری؛ نماینده مردم نور

26- شهید محمد نصیری لاری؛ نماینده مردم لارستان

27- شهید حجت الاسلام علی هاشمی سنجانی؛ نماینده مردم اراک

28- شهید دکتر حسن آیت؛ نماینده مردم تهران

29- شهید مجتبی استکی؛ نماینده مردم شهرکرد

30- شهید حجت الاسلام محمدتقی بشارت؛ نماینده مردم سمیرم

31- شهید دکتر مصطفی چمران؛ نماینده مردم تهران

32- شهید سید ابوالقاسم داوودالموسوی دامغانی؛ نماینده رامهرمز

33- شهید محمدمهدی ربانی املشی؛ نماینده تهران

34-شهید سید نورالدین رحیمی؛ نماینده ملاوی

35- شهید حجت الاسلام والمسلمین ابوالقاسم رزاقی؛ نماینده تنکابن و رامسر

36- شهید حجت الاسلام والمسلمین غلامرضا سلطانی؛ نماینده کرج

37- شهید حجت الاسلام مهدی شاه‌آبادی؛ نماینده تهران

38- شهید سید حسن شاهچراغی؛ نماینده دامغان

39- شهید حجت الاسلام والمسلمین سیدرضا کامیاب؛ نماینده مشهد

40- شهید محمد کلاته‌ای؛ نماینده بجنورد

41- شهید علی معرفی زاده؛ نماینده خرمشهر

42- شهید حجت الاسلام والمسلمین مهدی یعقوبی؛ نماینده تربت حیدریه

اسامی کارکنان شهید مجلس شورای اسلامی از سال 1359 الی 1367:

43- شهید علی اصغر آقازمانی

44- شهید حسین ارادتی

45- شهید احمد شهریاری

46- شهید نصرالله عوایدی

47- شهید محمد حسن محمدعینی