به گزارش گروه سایر رسانه های
دفاع پرس، این روزها نمایشی با نام «تقدیر» در تهران بر روی صحنه است. آنچه در ادامه می خوانید متن گفتگو با مهتاب عسکری، نویسنده و کارگردان نمایش تقدیر است که با سرمایه شخصی خود یک تئاتر دفاع مقدسی را روی صحنه برده است.
در آغاز برایمان از داستان این نمایش بگویید.
قصه اصلی نمایش براساس یک اتفاق واقعی شکل گرفته است. این موضوع را من در یک روزنامه خوندم و فکر کردم میتونه موضوعی جذاب برای یک نمایشنامه باشه. قبل از اون هم مشغول مطالعه پیرامون شخصیت های دفاع مقدس بودم. در واقع من در شخصیت ها و سرداران جنگ مشغول تحقیق بودم اما وقتی این حکایت رو شنیدم دیدم این شخصیت که یه رزمنده معمولی و گمنام بود چه زیبایی و جذابیتی در رفتار و باورهایش نهفته است. مجذوب اون شدم و تلاش زیادی کردم که این شخصیت رو مبنا و اساس کارم قرار دهم. از طرفی خیلی اصرار داشتم که به موضوع گروه های تکفیری و داعش بپردازم. بعد از اینکه نمایشنامه رو نوشتم و مشغول تمرین شدیم اتفاق حمله به مجلس و مرقد امام رخ داد که من ناچار شدم تغییرات اندکی در آن بوجود بیاورم. «تقدیر» به لحاظ متن هنوز جای کار دارد و من سعی می کنم پس از اجرا تغییرات عمیقی متناسب با اتفاقات روز جامعه در آن ایجاد کنم.
چند ماه تمرین طول کشید؟
ما با دوستان گروه از خرداد ماه تمرینات رو شروع کردیم و چند بار وقفه افتاد. یه سری مشکلات توی روند کار پیش اومد به هر حال مشکلات مالی هم مزید بر علت شد اما با همه مشکلات پیش رو کار سعی کردیم ناامید نشیم و ادامه بدیم. میشه گفت سه ماه تمرین داشتیم.
آیا پشتوانه مالی داشتید یا حمایت خاصی از شما شد؟
وقتی کار رو شروع کردم خیلی امیدوار بودم با این همه نهادها و ارگانهایی که درباره تئاتر فعالیت می کنند مورد حمایت قرار بگیریم. به هفده نهاد دولتی و انقلابی نامه زدم از خود مجلس تا حوزه هنری، بنیاد حفظ آثار، معاونت فرهنگی بسیج که اصلا جواب نامه ما رو هم ندادند. حضورا هم رفتم اصلا تحویل نگرفتند. حتی به بنیاد روایت فتح، انجمن تئاتر، بنیاد شهید، امور بانوان ریاست جمهوری و بسیج هنرمندان هم رفتم. هیچکدوم توجهی به ما نکردند. فقط ادعا دارند که از جوان ها حمایت می کنند. من چهار ماه توی این نهادها دوندگی کردم فقط می خواستم به اینا بگویم که ما یه گروه جوان و علاقمند به کشور و سرزمین مان هستیم و در این وانفسای تئاترهای گوناگون داریم یه اثر ارزشی تولید می کنیم که اصلا به حرف ما گوش نکردند. واقعا از اینا ناامید شدم. با هر سختی بود کار کردم و از جیب خودم خرج کردم.
هیچ حمایتی نشدم. اگر چه برای بعضی ها جای تعجبه که من کار دفاع مقدسی می کنم اما از جایی هم حمایت نشدم. دوستان من باورشان نمیشه که من دارم از جیب خودم هزینه می کنم. تصور می کنند من هم مانند دیگران صد میلیون بابت این کار گرفته ام. من فقط درمانده این سوالم که این همه نهادها و اداره هایی که تابلو تئاتر رو بر سر درشان بالا بردند و سالانه میلیاردها تومان بابت تئاتر می گیرند این پولها رو کجا خرج می کنند؟ از کدوم گروه تئاتری حمایت کردند؟ چند نمایش با موضوع داعش و گروه های تکفیری در امسال تولید کردند؟ چند کار دفاع مقدسی روی صحنه رفته؟ چرا ما نمی بینیم این همه بنیاد های فرهنگی کارشون چیه؟ ایا وظیفه من دانشجوست که برای تولید یه کار فرهنگی با رنج و مشقت آن هم از جیب خودم خرج کنم.
راه کارهای پیشنهادی شما برای بهبود حال تئاتر چیست؟
دولت و نهادهای تئاتری باید از تئاتر حمایت کنند. هنرمند تئاتر آسیب پذیره و به سختی زندگی خودش رو اداره می کنه، نمی تونه با دست خالی تئاتر کار کنه. مخصوصا ما جوان ها که تازه هم فارغ التحصیل شدیم، دستمان خالی و انگیزه هایمان بالا و عالی ست. بسیاری سوق پیدا کردند به تئاتر آزاد و پول در می آرند. اون تئاتر هم کاسبی ست و هم تئاتر نیست. یه سری لوده بازی و عبارات زشت و بد که اتفاقا خطری ست برای تئاتر. مردم دارند گرایش پیدا می کنند به اون نمایش ها و خطرش اینجاست که داره باورشان میشه که تئاتر اینه. دولت اگه به دنبال تئاتر حقیقی و اصیله باید از تئاتر حمایت کنه. منطورم این نیست که جشنواره راه بندازه. نه. جشنواره را هم قبول دارم اما نه اینکه همه بودجه تئاتر صرف اون بشه. توی این سال ها جشنواره ها صدمه زیادی به استعدادهای جوان زدند و خیلی ها رو بی انگیزه کردند. خیلی ها از تئاتر دور شدند. منطورم حمایت اصولی برای تقویت استعدادهای جوانه. مانند گروه ما. که میتونه در آینده تئاتر کشور نقش داشته باشه. این نگاه الان در تئاتر وجودن دارد.
از ضعف های موجود در حوزه تئاتر هم بگویید.تئاتر در کشور ما رشد خوبی دارد. استادان خوب هنرمندان قوی و باسواد. سالن های خوب و از همه مهمتر انگیزه بالا در جوان ها. من خودم نزدیک به 12ساله که با علاقه زیاد تئاتر کار می کنم در دوره چهاردهم جشنواره دفاع مقدس از ناحیه دست آسیب دیدم و شش ماه درگیر مداوای آن شدم و هنوز دستم مشکل داره. تئاتر رونق داره اما به حال خودش رها شده. مسئولین توجه کافی به تئاتر ندارند. پشتیبانی درستی از هنرمند به عمل نمی اد. این همه امکانات زیاد در مملکت ما هست اما در اختیار تعدادی خاص قرار دارند. بعضی ها صد میلیونی قرارداد می بندند بعضی ها هم گرفتار پنج میلیون اند. این بی عدالتی در تئاتر وجود دارد. تئاتر حرفه ای و غیرحرفه ای به درستی تعریف نشده است. هرکس اسمی دارد می شود حرفه ای و هرکس گمنام باشد راه به جایی ندارد. مسئولین هم متاسفانه اسیر اسم هایند. هر چند تا به حال آثار بزرگ و قوی ای از این اسمی ها ندیدیم. به هر حال آینده تئاتر را جوانها می سازند باید روی آنها سرمایه گذاری شود. اجازه کار به آنها بدهند اجازه ریسک و خطا بدهند. پدرانه با انها رفتارکنند نه متکبرانه.
چرا ارتباط مردم با تئاتر ضعیف است ؟چون تئاتر هنوز با نیازهای مردم فاصله دارد. کشور ما یک کشور انقلابی ست. چند درصد نمایش هایی که ساخته می شوند متناسب با حال وهوای مردم ماست. قطعا ما به اثار بزرگ و کلاسیک نیاز داریم. هنرمندان درجه الف و نامدار ما این کار رو به شایسته ترین شکل ان انجام می دهند. اما در لایه های دیگر، مملکت ما به انواع تئاترها و مضمون های مختلف و متعدد نیاز دارد. در همین ژانر دفاع مقدس، چقدر نیاز هست و چقدر این حوزه مخاطب دارد؟! اما تشکیلاتی که مسئول دفاع مقدسه هنوز درک درستی از نیاز جامعه ما به تئاتر در این بخش را ندارد. شما اگر از مسئولین دفاع مقدس بپرسید از لحاظ آماری چند درصد مردم ایران به تئاتر دفاع مقدس تمایل دارند یا نیاز دارند قطعا جوابی نخواهند داشت چون هیچ برنامه ای برای تئاتر ندارند. من این رو در رفتارها و برخوردهایشان دیدم. مملکت ما مملو است از مخاطب بیشمار تئاتر اما کدوم تئاتر؟ تا وقتی که به هنرمند از بالا به پایین نگاه می شود و تا وقتی که مسئولین درک درستی از تاثیرات تئاتر و قابلیت های آن نداشته باشند و تا وقتی که برای تئاتر سرمایه گذاری مفید نشود تئاتر واقعی که نیاز مردم را تامین کند پدیدار نخواهد شد. دست آخر مردم به خاطر نیازی که به تئاتر دارند مجبورند بروند به سمت تئاتر آزاد و مبتذل که جز بدآموزی های اخلاقی چیزی به مخاطب نمی دهد.
پیش بینی شما از استقبال مردمی برای نمایش تان چگونه است؟از آنجا که در ایام محرم هستیم و نمایش ما هم تناسب خیلی خوبی با این ایام دارد و حتی گوشه های از آن گریزی هم به عاشورا می زند، فکر می کنم مورد استقبال قرار بگیرد. به هر حال اینگونه از نمایش ها چون از گونه نمایش های مردمی اند مخاطب خودش را دارد ضمن اینکه من مطمئنم تئاتری های حرفه ای و حتی مخاطبین دائمی تئاتر هم ما رو تنها نخواهند گذاشت. من خیلی امیدوارم که این نمایش علی رغم بی مهری مسئولین مورد استقبال خوب همکاران و دوستانم واقع شود.
انتخاب بازیگران به چه صورت بود؟خوب ما یه جمع دانشجویی بودیم که به تازگی فارغ التحصیل شدیم. در دانشگاه با هم کار کردیم و همدیگه رو می شناختیم. علاقه مشترک ما به تئاتر و مخصوصا اراده جمعی دوستان در این گروه و با تست هایی که در ابتدای کار زدیم به این انتخاب رسیدیم. و الان خوشحالم که تونستیم این کار رو به سرانجام برسونیم.
و سخن آخر...من اگر چه در ابتدای راه هستم و هنوز باید یاد بگیرم اما برای رسیدن به همین جا هم خسارت های زیاد دیدم، رنج های زیاد کشیدم و قطعا می خواهم همه عمرم در تئاتر و سینما نفس بکشم. بسیار دختران و پسران جوان هستند که عشق این هنر رو دارند اما در زیر چرخ دنده های بی عدالتی و خودخواهی گروهی که نه تئاتری هستند و نه علاقه ای به تئاتر دارند و فقط به خاطر داشتن پول و امکانات روی آن اثر می گذارند خرد و نابود می شوند و از صحنه تئاتر حذف می شوند. افسوس می خورم و از مسئولین شایسته و دلسوزی که می توانند قدمی برای تئاتر و گرفتن دست این هنرمندان صمیمی و باغیرت بردارند می خواهم توجه بیشتری به هنرمندان تئاتر داشته باشند. این سرمایه های فرهنگی ارزش و قیمت شان کمتر از نفت نیست. اگر مملکت ما واقعا به دنبال یک تمدن با شکوه است، تجربه نشان داده که تمدن ها رو اهل قلم و هنرمندان ساخته اند. از شما برای توجه ای که به نمایش تقدیر و این گروه جوان داشته اید صمیمانه تشکر و قدردانی می کنم.
نمایش تقدیر تا 9 آبان ماه در تماشاخانه پرویز پرستویی روی صحنه است.
