بزرگترین غفلت شیعه از عاشورا و 500 سال نگاه معیوب به محافل دینی/ توجه دلسوزان انقلاب علت پیشرفت شعر عاشورایی است

«محمدعلی مجاهدی» شاعر برجسته کشورمان در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس با اشاره به وجه اشتراک شعر عاشورایی با شعر انقلابی، اظهار داشت: شاکله و شیرازه‌ای که انقلاب اسلامی بر آن استوار است، مفاهیم عاشورایی است. به طور کلی شعر آیینی در زبان فارسی دارای یک پیشینه مکتوب 11 سده‌ای است، پس قلمرو شعر آیینی بسیار گسترده است.

وی گفت: علیرغم فکر غلطی که تصور می‌شود پرونده شعر آیینی در 2 مقوله مناقب و ماتم بسته می‌شود، این طور نیست. وقتی در تعریف شعر آیینی می‌گوییم هر مقوله‌ای که به نحوی متاثر از منابع متون دینی و آموزه‌های اسلامی باشد، ما این هنر و شعر را در قلمرو ادبیات آیینی، حضورش را به رسمت می‌شناسیم. بنابراین تمام مقوله‌های توحید، اخلاق، معرفت و تمامی شئوناتی که در اجتماع و سیر و سلوک آدمی به طرف کمال وجود دارد، تا برسد به مسائلی از نظر شعر توحیدی، شعر اخلاقی، شعر حکمی و شعر عرفانی، شعر مقاومت، شعر دفاع مقدس، شعر شهادت به لحاظ موضوعی در قلمرو شعر آیینی تعریف می‌شوند که در آخر به شعر ولایی می‌رسیم.

 

 

این شاعر برجسته انقلاب تصریح کرد: شعر ولایی را می‌شود به یک پازلی تشبیه کرد که دارای قطعه‌های مرتبط تودرتویی است که با هم هماهنگ هستند، و این قلمرو را می‌سازند. در شعر ولایی، شعر نبی، شعر علوی، شعر عاشورا، شعر بقیع، شعر رضوی، شعر مهدوی و به طور کلی شعر اهل بیت علیهم السلام مطرح است.

مجاهدی با اشاره به اُفت و خیزهای شعر عاشورا در طول مدت 11 سده، بیان کرد: بعد از انقلاب به لحاظ کمی و کیفی شاهد یک جهش و حرکت کاملاً مشخص و رو به رشدی در زمینه شعر عاشورا بوده‌ایم. رویش‌های موجود افتخارآفرین است و جای خالی بسیاری از اشعار گذشته را در مقوله‌های ارزشی، حماسی، اجتماعی و اخلاقی فرهنگ عاشورا پُر کرده است ولی متاسفانه در شعر عاشورا کمتردیده می‌شد. امروز در شعر عاشورایی بعد از انقلاب پیشرفت‌ها به طور چشم گیری نمود پیدا کرده است.

 
علت پیشرفت ما در شعر عاشورایی بخاطر توجه دلسوزان انقلاب بود/ عاشورا با گریه گره خورده، اما همه آن گریه نیست

وی خاطر نشان کرد: علت پیشرفت ما در شعر عاشورایی بخاطر توجه دلسوزان انقلاب، بزرگان، متفکران و اهل قلم و خصوصاً شهید مطهری بود که در آگاهی دادن به شاعران زمانه خود و سَمت‌و سُو دادن به اندیشه‌های آن‌ها که رویکرد ارزشی نسبت به فرهنگ عاشورا داشت، نه رویکرد ماتمی صِرف، تاثیرگذار بود. عاشورا با گریه گره خورده، اما همه آن گریه نیست و خیلی حرف برای گفتن دارد.

این شاعر برجسته انقلاب گفت: متاسفانه بعُد گریه‌خیز عاشورا پُررنگ بود ولی پیروزی انقلاب موجب شد نگاه شاعران ما معطوف به لایه‌های درونی فرهنگ گران‌سنگ عاشورا شود که کمتر در طول هزار و 100 سال دیده شده بود. مضامین بِکر فرهنگ عاشورا رصد و دیده شد و سپس با حالت هنری به تصویر کشیده شد.

این استاد شعر آیینی بیان کرد: علی‌رغم همه رویش‌های عرصه شعر عاشورایی شاهد ریزش‌هایی هم هستیم که ریشه در آسیب شناسی شعر آیینی و خصوصاً شعر ولایی و عاشورایی دارد. وقتی ما مطالب را به صورت شعر به مخاطب خودمان القا می‌کنیم که به لحاظ تاریخی، روایی و سندیت و اعتقادی پشتوانه‌ای ندارد و یک مشت مطالب گزافه و خرافه به عنوان حقیقت فرهنگ عاشورا تحویل جامعه داده شود ظلم مضاعفی است که توسط شیعیان در حق عاشورا می‌شود.

مجاهدی گفت: عاشورا به ما چگونه زندگی کردن، ایستادگی و شهادت را آموخت. ایثار و مقاومت، دفاع، اخلاق حسنه، گذشت و فداکاری را به ما آموخت. وقتی ما می‌بینیم همه این‌ها به دست فراموشی سپرده می‌شود و به سراغ شخصیت‌هایی می‌رویم که اصلاً در عاشورا حضور نداشته‌اند، تحریف رخ می‌دهد.

 

وی اظهار داشت: شخصیتی مانند حضرت لیلا در کربلا حضور نداشته اما مدام از ایشان شعر و مداحی گفته می‎‌‌‌شود، این مطالب واقعیت ندارد و هیچ سندیت ندارد. مسئله دامادی حضرت قاسم (ع) نیز موضوعی است که تحریف شده بلکه ایشان هیچ‌گاه داماد نشده است و در هیچ مقتلی سخن در این باره به میان نیامده و به یک باره مُلاحسین کاشف سبزواری در روضه الشهدا، بدون ذکر منبع این مطلب را بیان می‌کند. چون قلم او شیرین و جذاب و شخصیت عالمی بوده خواننده پیدا می‌کند و حدود 500 سال نگاه معیوب بر محافل دینی ما حاکمیت بلامنازع داشته است.

مجاهدی اظهار داشت: انقلاب اسلامی اگر به لحاظ فرهنگی هیچ خدمتی نکرده باشد و فقط توانسته باشد تا حدی نگاه اهل ادب و اهل قلم را به مقوله عاشورا تغییر دهد و آن‌ها را به سمت و سویی سوق دهد که روح عاشورا در آنجاست، بزرگترین خدمت فرهنگی را انجام داده است که ما باید در این زمینه قدرشناس باشیم. اگر انقلاب اسلامی که بارها امام (ره) فرمودند «هر چه داریم از عاشورا، و محرم و صفر داریم» این انقلاب هر چه دارد از عاشورا دارد. اگر این انقلاب بخواهد بر بالندگی این نخل اضافه کند و شاهد سایه‌سارهایی فراوانی از این نخل تناور در آینده نه چندان دور باشیم، بایستی به این مقوله‌ها بپردازیم.

 

این استاد شعر آیینی شعر مقاومت را هم‌پیوند با شعر عاشورا دانست و تصریح کرد: شعر مقاومت هر چه دارد از شعر عاشوراست. یعنی مولفه‌های الزامی مطرح در فرهنگ عاشورا، همان مولفه‌هایی است که در شعر مقاومت و پایداری ما نیز وجود دارد. لذا می‌بینیم که قبل از انقلاب شعر مقاومتی نداشتیم ولی در فرهنگ عاشورا مقاومت وجود داشت پس ما غفلت کرده بودیم. همین رویکرد باعث شد تا شعر مقاومت و دفاع مقدس خودش را نشان دهد. امیدواریم تلاش‌های خدا‌پسندانه شاعران روز به روز ادامه پیدا کند و شعرای جوان انگیزه‌های لازم را پیدا کنند تا در این جهت حرکت کنند و معارف مغفول و مورد غفلت قرار گرفته عاشورایی را احیا کنند. همچنین امیدوارم روزی شاهد رفع نابسامانی‌های اندک امروز باشیم.

انتهای پیام/ 121