سوچی دستمایه معامله اردوغان با ترامپ

به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع پرس، نعمان رحیمی در یادداشتی نوشت:

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، روز جمعه عکسی را در صفحه‌ توئیتر‌ خود منتشر کرد که او را در یکی از دفاتر کاخ ریاست جمهوری نشان می‌دهد در حالی که مشغول یک تماس تلفنی است و تعدادی از مقامات ارشد ترکیه مثل مولود چاووش‌ اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، هاکان فیدان، رئیس سازمان اطلاعات و امنیت ملی ترکیه و ابراهیم کالین، سخنگوی دفتر ریاست جمهوری در این عکس حضور دارند. عکس مربوط به تماس تلفنی اردوغان با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، است که اردوغان آن را با این پیام منتشر کرده: «گفت‌وگوی نتیجه‌بخشی با ترامپ داشتم.» ‌اردوغان در این تماس روابط دو کشور، تحولات منطقه و نشست سوچی را با ترامپ در میان گذاشته اما مهم‌‌ترین موضوع مربوط بود به کمک تسلیحاتی امریکا به کردهای سوریه که چاووش‌اوغلو در این زمینه گفت: «ترامپ به اردوغان تضمین‌هایی داده مبنی بر اینکه گروه‌های کرد سوریه را دیگر به سلاح مجهز نخواهد کرد.»‌ کاخ سفید هم بیانیه‌ای در مورد این تماس تلفنی صادر کرده و در مورد این موضوع تنها اعلام کرده که امریکا «اصلاحات پیچیده‌ای‌» را انجام می‌دهد و در ادامه افزوده: «عملیات رقه خاتمه یافته و ما در مسیر حرکت به سمت ثبات در جهت تضمین بازنگشتن داعش هستیم.»

انجام این تماس آن هم یک روز پس از نشست سوچی قابل تأمل است و نشان می‌دهد که اردوغان خواسته از آن نشست به عنوان دستمایه‌ای برای انجام یک معامله با ترامپ بهره‌برداری بکند. مهم‌‌ترین مسئله او حمایت تسلیحاتی امریکا از کردهای سوریه و به خصوص یگان‌های مدافع خلق (ی پ گ) است که از نظر آنکارا در ذیل حزب کارگران کردستان ترکیه( پ ک ک) قرار می‌گیرد و به تبع آن سازمانی تروریستی است. آنکارا حمایت تسلیحاتی ی‌.پ‌.گ را منجر به تقویت نظامی پ.‌ک‌.ک می‌داند و به این جهت هم بار‌‌‌ها از امریکا توقف این حمایت را خواسته اما امریکا توجهی به این درخواست نکرده است. حالا اردوغان از راه دیگری این درخواست را دنبال می‌کند و سعی می‌کند از نگرانی امریکا نسبت به نزدیکی روابطش به روسیه استفاده کند و در این میان، نشست سوچی و دستاوردهای آن می‌تواند دستمایه مناسبی برای معامله با ترامپ باشد. به همین جهت است که او یک روز پس از نشست سوچی این تماس تلفنی را با ترامپ داشته و آن را به نحوی در صفحه توئیتر خود منتشر کرده که گویا به هدفش رسیده و چاووش‌اوغلو هم این موضوع را تأیید می‌کند اما باید دید که تضمین شفاهی ترامپ تا چه حد ارزش دارد و آیا امریکا به واقع حاضر شده به درخواست او عمل کند و حمایت تسلیحاتی خود از ی.‌پ‌.گ را قطع کند یا نه. 

این امکان را نمی‌توان نفی کرد که ترامپ در آن تماس قولی یا همان گونه که چاووش‌اوغلو گفته، تضمینی به اردوغان داده باشد تا دیگر به کردهای سوریه اسلحه ندهد اما باید گفت که چنین چیزی از بیانیه کاخ سفید برنمی‌آید. بیانیه‌ کاخ سفید تنها از انجام «اصلاحات پیچیده» می‌گوید و حتی اشاره‌ای ضمنی هم به ی.پ.گ نکرده که بعد از این کمک تسلیحاتی به آن می‌کند یا نه و حتی می‌توان گفت که عبارت «تضمین بازنگشتن داعش» در این بیانیه دلالت ضمنی به تداوم این کمک دارد. باید توجه داشت که امریکا فقط برای جنگ با داعش نبود که به ی.پ.گ کمک تسلیحاتی کرده بلکه مهم برای واشنگتن داشتن نیرویی قابل توجه در سوریه بود تا از آن برای دخالت در این کشور استفاده کند و داعش تنها بهانه‌ای برای تقویت و تسلیح این نیرو بود. حالا که واشنگتن این نیرو را تحت پوشش نیروهای دموکراتیک سوریه و به طور عمده توسط ی.پ.گ ایجاد کرده حاضر نمی‌شود به آسانی آن را کنار بگذارد به خصوص اینکه معلوم شده با نابودی داعش حاضر به برچیدن پایگاه‌های خود در سوریه و خروج نیروهایش از این کشور نیست.

روزنامه امریکایی واشنگتن پست دو سه روز قبل پرده از این موضوع برداشت و نوشت امریکا قصد دارد برای جلوگیری از پیشروی‌های بیشتر ارتش سوریه و متحدانش، حضور نظامی خود را در شمال سوریه حفظ و حکومت محلی جدیدی را در این منطقه تأسیس‌‌‌ کند. روشن است که این حکومت در دست کردهای سوریه خواهد بود و امریکا برای تقویت آن هم نیروهایش را خارج نمی‌کند و هم نیروهای کرد یا همان ی.پ.گ را بیشتر از این تقویت می‌کند. معلوم است که هدف اصلی امریکا از برپایی این حکومت محلی در جهت تجزیه سوریه است و به همین دلیل هم نه تنها نمی‌توان انتظار قطع حمایت تسلیحاتی‌اش از آن را داشت بلکه باید انتظار تداوم این حمایت و حتی تشدید آن را داشت. شاید ترامپ در تماس تلفنی تضمین یا قولی به اردوغان داده باشد اما این تضمین و قول شفاهی در عرصه عمل نتیجه ندارد و حتی دستمایه‌ای مثل سوچی هم نمی‌تواند شرایط را برای اردوغان تغییر دهد.