به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع پرس، سردار «محمدنبی رودکی» از فرماندهان دفاع مقدس است. او در سال‌های جنگ فرماندهی لشکر 19 فجر استان فارس را بر عهده داشت و در عملیات‌های بزرگی همچون والفجر 8، نیروهای این لشکر خط‌شکن بودند؛ نیروهایی که از شهرهای استان فارس و استان‌های همجوار بودند و برخی از آنان در دفاع از میهن اسلامی به شهادت رسیدند.
او پس از سال‌ها تجربه اندوزی در نیروهای مسلح و قوه مقننه، اکنون ریاست پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس را بر عهده دارد و در همایش ملی علوم و معارف دفاع مقدس در آموزش و پرورش با سمت دبیر همایش، پیگیر انتقال معارف و علوم دفاع مقدس به آموزش و پرورش بوده است.
در ادامه گفت‌وگوی ما با سردار رودکی را می‌خوانید:
دفاع پرس: هدف از برگزاری همایش ملی علوم و معارف دفاع مقدس در آموزش و پرورش چه بود؟
سردار رودکی: برگزاری همایش ملی علوم و معارف دفاع مقدس در آموزش و پرورش، از برنامه‌های دانشگاه عالی دفاع ملی است که در سال جاری در دستور کار پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس قرار گرفت.
این همایش در روز 6 اسفند با ارائه 10 مقاله با هدف نشر و ترویج علوم و معارف گنجینه بزرگ ایثار، افتخار، ابتکار و حماسه دفاع مقدس در آموزش و پرورش برگزار شد و لازم است حماسه‌ها و آموزه‌های دوران دفاع مقدس به تناسب زبان و سن دانش آموزان و در تمامی مقاطع تحصیلی ورود پیدا کند.
اگر آموزه‌های دفاع مقدس را وارد کتاب‌های درسی نکنیم، فرصت مهمی از دست داده‌ایم
بیش از 200 کتاب در طول دوران تحصیلی 12 ساله به دانش آموزان تدریس می‌شود و اکنون نیز حدود 13 میلیون نفر در کشور ما دانش آموز هستند. اگر آموزه‌ها و حماسه‌های دفاع مقدس را با رعایت زبان روانشناسی و روان‌شناختی وارد کتب درسی نکنیم، فرصت مهمی را از دست داده‌ایم. رهبر معظم انقلاب فرمودند که پیشرفت‌ها و خلاقیت‌ها از آموزش و پرورش شروع می‌شود؛ بنابر این برگزاری همایش علوم و معارف دفاع مقدس در آموزش و پرورش اهمیت بسیاری داشت.
بعد از برگزاری همایش، فرآیند بارگذاری و پیگیری برای تولید علوم و معارف دفاع مقدس و آماده‌سازی محتوا برای آموزش و پرورش آغاز خواهد شد و پیش‌بینی‌هایی در این رابطه در پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس صورت گرفته است.
در پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، 16 گروه پژوهشی فعالیت دارند که به طور مثال به گروه هنر و دفاع مقدس ماموریت می‌دهیم تا در رابطه با هنرهای تجسمی، نقاشی، سینما، انیمیشن و... به تولید محتوا برای آموزش و پرورش بپردازد. گروه ادبیات پایداری و دفاع مقدس نیز ماموریت پیدا خواهد کرد تا ادبیات داستانی و محتوا و علوم ادبیات دفاع مقدس را تولید و نظریه‌سازی کند و برای کتاب‌های درسی آماده سازد. در گروه صنعت و عمران هم ابتکارات جنگ در بحث سیر تحول توان موشکی که از ابتدای جنگ در مرکز تحقیقات جنگ جهاد سازندگی شروع به تولید موشک کردیم و اکنون از حداقل کیلومتر برد به بالای 2 هزار کیلومتر برد رسانده‌ایم، می‌تواند مدون و آماده‌سازی شود.
دفاع مقدس دریایی از خلاقیت و ابتکار است
در بخش عمران همچنین ابتکارات مهندسی در دوران دفاع مقدس را مانند احداث پل خیبر، پل بعثت بر روی رود خروشان اروند و پل سیدالشهدا (ع) در منطقه هورالعظیم را می‌توان بازخوانی کرد و به ساخت سنگرهای مستحکم در برابر بمب‌ها و خمپاره‌ها نیز اشاره کرد. این‌ها توسط مهندسان جهاد سازندگی، سپاه و ارتش و بدون نیاز به خارجی‌ها ساخته شد. دفاع مقدس دریایی از خلاقیت و ابتکار است.
در بحث اعتقادات نیز می‌توان با اشاره به 36 هزار دانش آموز شهید و 4 هزار معلم شهید که بخشی از این‌ها برای حضور در جبهه اصرار می‌کردند و در مواردی نیز شاهد بودیم که نوجوانان با دست بردن در شناسنامه خود، به جبهه‌ها اعزام می‌شدند، به نمایش اعتقادات رزمندگان پرداخت. در دفاع مقدس، مردم با جان و مالشان سرمایه‌گذاری کردند تا بتوانند در برابر دشمن استقامت کنند و به پیروزی دست یابند. در جنگ تحمیلی، بیش از 30 کشور پشتیبان رژیم بعث صدام بودند. ملت ما به تنهایی ایستاد و امام خمینی (ره) معمار بزرگ انقلاب و حامی مستضعفان در ایران و دنیا با درایت، مدیریت و فرماندهی جنگ را انجام دادند که الگوهای مدیریتی آن امام هُمام می‌تواند در دستور کار گروه مدیریت و دفاع مقدس در پژوهشگاه قرار بگیرد و به دنبال آن تولید علم و نظریه انجام شود.
عملیات‌های شگفت‌انگیز دفاع مقدس نیز می‌توانند مورد توجه گروه‌های پژوهشی پژوهشگاه قرار بگیرند. برخی از فرماندهان نظامی کشورهای همسایه، با مطالعه عملیات‌های ما در دفاع مقدس درس‌های بزرگی را از ما آموختند؛ به طور مثال اینکه ما چگونه توانستیم از رودخانه خروشان اروند با نیروهای غواص عبور و سکوهای موشکی دشمن را تصرف کنیم و با استقرار در مراکز دشمن، آنان را به عقب برانیم و شهر فاو را به تصرف خود درآوریم، مورد توجه آنان قرار گرفته است. این عملیات‌ها می‌توانند در گروه پژوهشی «عملیات‌های نظامی دفاع مقدس» مورد واکاوی قرار گیرند و درباره آن‌ها تولید علم و نظریه صورت بگیرد.
اسناد و دفترچه‌های راویان جنگ که در کنار فرماندهان لشکرها و قرارگاه‌ها حضور داشتند و لحظه لحظه‌ی جنگ را ثبت می‌کردند هم می‌توانند در تولید علوم و محتوا مورد بهره‌برداری قرار بگیرند.
قهرمان‌های دفاع مقدس باید در کتاب‌های درسی معرفی شوند
در ادامه آموزش و پرورش می‌تواند این علوم تولید شده را با زبان خاص کودک، نوجوان و جوان در کتب درسی تمامی مقاطع تحصیلی بگنجاند تا خروجی آن موجب ماندگاری حماسه‌های دفاع مقدس شود.
ما باید حماسه‌های ماندگار هشت سال دفاع مقدس را وارد کتاب‌های درسی بکنیم. ما در ادبیات خود اسطوره‌هایی مانند کاوه آهنگر، رستم، آرش کمانگیر و... داریم که بیشتر اینان افسانه هستند و داشته‌های ما نیستند؛ اما امروز داشته‌هایی داریم که افسانه نیستند و سرافرازی و سربلندی ملت را موجب شده‌اند. این قهرمان‌های واقعی که شهدای ما از سپاه، ارتش، بسیج، جهاد سازندگی، کمیته انقلاب اسلامی، ژاندارمری، پیشمرگان کرد مسلمان، گروه شهید چمران، فداییان اسلام، آزادگان، جانبازان و رزمندگان هستند باید در کنار آن افسانه‌ها در کتاب‌های درسی ما مطرح شوند؛ این رسالت بزرگی است که آموزش و پرورش بیش از گذشته بر عهده دارد.
دشمنان به دنبال این هستند تا سند دوم 2030 را در راستای جهانی‌سازی تربیت و آموزش به کشورهای مسلمان جهان از جمله کشور ایران تحمیل کنند. سند اول با نهیب رهبری، از دستور کار مراکز آموزشی و فرهنگی و شورای عالی انقلاب فرهنگی و آموزش و پرورش خارج شد. یکی از اهداف همایش ما، آغاز یک فرآیند تحولی در متون درسی آموزش و پرورش کشور است. در سال‌های گذشته اقداماتی برای نشر علوم و معارف دفاع مقدس و معرفی الگوهای دفاع مقدس در کتب درسی انجام شده، اما کافی نیست و باید مدیریت دفاع مقدس، ابتکارات دفاع مقدس، مقاومت و ایستادگی ملت ایران در برابر دنیای استکبار در کتاب‌هایمان وارد شود که آن ایستادگی ما در هشت سال دفاع مقدس موجب مقاومت در برابر داعش در عراق و سوریه شد و شاهد بودیم که سیطره داعش به پایان رسید.
امروز باید حماسه‌های سردار قاسم سلیمانی و سلیمانی‌ها در دفاع مقدس و در مقطع فعلی در کتاب‌های درسی آورده شود؛ البته در خصوص شهید حججی مجلس شورای اسلامی به تصویب رساند که در متون آموزشی موضوع این شهید مدافع حرم آورده شود که در آموزش و پرورش نیز در حال انجام است و جای تقدیر از مجلس و وزارت آموزش و پرورش دارد.
مولفان کتب درسی نقش مهمی در آینده کشور دارند
سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش، مسئولیت تالیف کتب درسی در تمامی مقاطع تحصیلی و در فنی‌حرفه‌ای و کاردانش بر عهده دارد. مسئولیت این سازمان با حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدیان است که خود از پیشکسوتان دفاع مقدس است. این سازمان و دفتر تالیف کتب درسی، مهمترین مراکز تاثیرگذاری در کشور ما هستند. مولفین کتاب‌های درسی علاوه بر بهره‌گیری از علوم تجربی، ریاضی، انسانی و...، باید بهره‌گیری از علوم و معارف دفاع مقدس را نیز در دستور کار قرار بدهند.
امروز دانش آموزان ما تشنه درک مفاهیم هشت سال دفاع مقدس هستند که پدران آن‌ها و جوانان آن روزهای کشور رقم زدند. دانش آموزان می‌خواهند مقطع نورانی تاریخ و دانشگاه انسان‌سازی که در دهه 60 به وجود آمده بود را درک کنند؛ اگر این کار انجام شود، دانش آموز پس از پایان کلاس دوازدهم، فارغ التحصیلی خلاق، انقلابی و متدین با برخورداری از دانش دفاع مقدس خواهد بود. این امر خطیر بر عهده مولفین کتاب‌های درسی است.
قبل از برگزاری این همایش در جلسه‌ای با عنوان «بزم اندیشه» و با حضور مدیران پژوهشگاه و 1500 مولف کتب درسی به تبادل نظر در این خصوص پرداخته‌ایم. همچنین اخیراً تور علمی ویژه برخی از مولفین به بوشهر برگزار شد. تور علمی بازدید از مرکز اسناد و تحقیقات سپاه نیز برگزار شد که مولفان وقتی یادداشت‌های زمان جنگ راویان را دیدند، و خلاقیت آن سرداران و امیران شهید را متوجه شدند، اعلام کردند که ما نیاز به این اسناد داریم.
همچنین موسسه‌ای در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با نام «راهیان کوثر» فعالیت دارد که بر محتوای آموزشی مدارس سپاه و محتوای معرفتی و دینی کتاب‌ها تمرکز پیدا کرده است. آن‌ها به کمک مولفین آموزش و پرورش خواهند شتافت و در حال برنامه‌ریزی برای کمک در بخش‌های معرفتی و دینی هستند تا کتاب‌ها را تقویت کنند. ما با این موسسه هماهنگی داریم و جلساتی نیز برگزار کرده‌ایم.
با وزیر آموزش و پرورش نیز جلسه‌ای داشتیم و ایشان اعلام آمادگی کردند و به بنده گفتند علاوه بر ارائه محتوای آموزشی جهت جانمایی در کتب درسی، محتواهایی در قالب فیلم، انیمیشن و.. را نیز به ما بدهید تا استفاده کنیم و در برنامه‌های تلویزیونی از آن‌ها بهره ببریم. ما از پیشنهاد ایشان استقبال کردیم و در حال آماده‌سازی محتواها هستیم.
همچنین جلساتی را با سردار وحیدی رییس دانشگاه عالی دفاع ملی و سرلشکر باقری رییس ستاد کل نیروهای مسلح، برگزار کردیم که این سرداران نشر علوم و معارف دفاع مقدس در آموزش و پرورش را مورد تاکید قرار دادند و اشاره داشتند که لازم است اقدامات توسعه یابد و تقویت شود. همچنین نکاتی را به عنوان راهنمایی ارائه فرمودند.
ارائه درس آشنایی با دفاع مقدس در دانشگاه فرهنگیان
دفاع پرس: علاوه بر ارائه مفاهیم و علوم دفاع مقدس در کتب درسی و حرکت ابتکاری راهیان نور دانش آموزی و تهیه محتوای چندرسانه‌ای که بدان اشاره فرمودید، انجام چه اقداماتی در دستور کار قرار دارد؟
سردار رودکی: بنا بر جلسه‌ای که با رییس دانشگاه فرهنگیان داشتیم، قرار شد 2 واحد درسی آشنایی با دفاع مقدس برای دانشجویان این دانشگاه که معلمان آینده کشورمان هستند، ارائه شود. علاوه بر آن بحث شد تا محتواهایی جهت جانمایی در دیگر واحدهای درسی این دانشگاه در رشته‌های مختلف آماده شود که کار آماده‌سازی این محتواها، 2 ماه است آغاز شده و امیدواریم در سال آینده اقدامات جدی‌تری صورت بگیرد.
همچنین با رییس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان جلسه‌ای برگزار کردیم و قرار شد کتاب علوم و معارف دفاع مقدس به زبان انگلیسی و به صورت مستند آماده‌سازی و در اختیار آنان قرار گیرد تا در کتاب‌ها و برنامه‌هایشان استفاده شود.
بحث فنی و حرفه‌ای نیز موضوع بسیار مهمی است که سال آینده توسط پژوهشگاه پیگیری خواهد شد.
همکاری ایثارگران آموزش و پرورش با پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس
دفاع پرس: یکی از ظرفیت‌های مهمی که در آموزش و پرورش وجود دارد، معلمان و کارکنان ایثارگر این وزارتخانه‌اند که البته بسیاری از این قشر طی سال‌های گذشته بازنشسته شده‌اند. آیا از این ظرفیت نیز در راستای نشر علوم و معارف دفاع مقدس در آموزش و پرورش استفاده شده است؟
سردار رودکی: آموزش و پرورش در بحث تالیف کتاب‌ها، به عنوان مشاور از این عزیزان استفاده می‌کند و ما نیز در پژوهشگاه در گروه «آموزش و پرورش» از ظرفیت تعدادی از بازنشستگان و شاغلان آموزش و پرورش که ایثارگر هستند، استفاده می‌کنیم و به اجرای ماموریت ذکر شده می‌پردازیم.
بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، وزارت آموزش و پرورش و سازمان بسیج مستضعفین که متولیان راهیان نور دانش آموزی هستند، نیز سالانه حدود 600 هزار دانش آموز را به مناطق عملیاتی هشت سال دوران دفاع مقدس اعزام می‌کنند و دانش آموزان با حضور در این مناطق مشاهده خواهند کرد که فرزندان ایثارگر این سرزمین چگونه پشت سر امام خود ایستادند و به دفاع از مرزهای کشور پرداختند و دشمن را از کشور به بیرون راندند و نگذاشتند یک وجب از خاک کشورمان در دست دشمن باقی بماند. در بحث راهیان نور دانش آموزی نیز از ظرفیت عظیم معلمان، شاغلان و بازنشستگان ایثارگر وزارت آموزش و پرورش استفاده می‌شود.
این نکته را هم باید گفت که ما در بحث تولید محتوا با دیگر دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی نیروهای مسلح و دانشگاه‌های کشور تعامل داریم و از ظرفیت‌های آنان بهره می‌بریم.
دفاع پرس: اکنون در بسیاری از استان‌های کشور مراکز فرهنگی (موزه‌های) دفاع مقدس راه‌اندازی شده که مکانی بسیار خوب برای ارائه مفاهیم و حماسه‌های دفاع مقدس به جامعه و به خصوص نسل جوان است. آیا هماهنگی و همکاری با آموزش و پرورش و مدیریت این مراکز صورت گرفته است تا از این فضاها استفاده شود؟
سردار رودکی: در این رابطه اخیراً بنده با سردار کارگر ریاست بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، جلسه‌ای داشتم و هماهنگی و تعاملی بین پژوهشگاه و بنیاد در راستای برگزاری این همایش و تحقق اهداف آن صورت گرفت.
بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس با همکاری دولت و سایر نهادها تاکنون اقدام به ساخت 15 مرکز فرهنگی دفاع مقدس در سراسر کشور کرده است و در سایر استان‌ها نیز ساخت موزه‌ها در حال تکمیل است که جای تقدیر و تشکر دارد.
در جلسه‌ای که سرلشکر باقری و سردار کارگر خدمت رهبر معظم انقلاب رسیدند، مطرح شد که طراحی موزه‌های دفاع مقدس باید به گونه‌ای باشد که حس دفاع مقدس در مخاطبان و بازدیدکنندگان به وجود آید.
همچنین باید اشاره کنم که سایت پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس فعال است و سالانه یک میلیون بازدیدکننده دارد که تعدادی از این بازدیدکنندگان از 55 کشور جهان هستند که نشان می‌دهد، جوانان و مردم سایر کشورها تشنه علوم و معارف دفاع مقدس هستند.
سرعت تولید علوم و معارف دفاع مقدس در سال 97 افزایش می‌یابد
ما به دنبال هم‌افزایی با سازمان بسیج مستضعفین، بسیج دانش آموزی، بسیج فرهنگیان، موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه و جهاد سازندگی هستیم که با برخی جلساتی هم داشته‌ایم. امیدواریم در سال آینده با سرعت بیشتری به تولید علوم و معارف دفاع مقدس بپردازیم.
البته باید گفت که تاکنون 18 هزار عنوان کتاب در رابطه با دفاع مقدس به چاپ رسیده که این تعداد کتاب برای کشور ما یک فرصت است اما متاسفانه بسیاری از این کتاب‌ها پراکنده‌اند. ارتش و سپاه، 2 سازمان عمده و مهم در هدایت و راهبری جنگ بودند که هر کدام جداگانه کارهای پژوهشی و تاریخی در حوزه دفاع مقدس انجام می‌دهند و کتاب تولید می‌کنند. به اضافه اینکه سازمان‌ها و ناشران بسیاری نیز به انتشار کتاب در حوزه دفاع مقدس می‌پردازند.
پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس که زیر نظر ستاد کل نیروهای مسلح است، به دنبال هم افزایی در پژوهش‌هاست تا کتاب‌های مستند و متقن‌تر در خصوص نقش اقشار در دفاع مقدس به چاپ برسد.
دفاع پرس: یکی از موضوعاتی که رهبر معظم انقلاب اسلامی بر آن تاکید داشته‌اند، خاطره‌گویی فرماندهان دفاع مقدس در جمع‌های مختلف و همچنین جمع‌های دانش آموزی و مدارسی بوده است، در این رابطه اقداماتی صورت گرفته است؟
سردار رودکی: این کار در قالب درس آمادگی دفاعی در پایه‌های نهم و دهم انجام می‌شود، اما کم است و باید جلسات خاطره‌گویی در مدارس به راه بیافتد و دختران‌مان نیز متناسب با نیازهای خود از علوم و معارف دفاع مقدس بهره ببرند. همچنین لازم است محل‌هایی در برخی از مدارس برای گرامی‌داشت یاد و خاطره شهدای دفاع مقدس ایجاد شود.
این کارها در شورای سیاست‌گذاری انتقال علوم و معارف دفاع مقدس به آموزش و پرورش که در سال جاری 5 جلسه آن برگزار شده و اعضای آن بنده، سردار فضلی جانشین رییس سازمان بسیج مستضعفین، رییس موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، رییس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه و رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی هستند، باید مورد بحث قرار بگیرد.
همچنین یک جزوه در خصوص چگونگی جنگ و ادامه آن و دفاع در برابر دشمن، برای ارائه در مدارس آماده شده است تا از طریق گروه‌های تالیف از سال آینده وارد کتاب‌های درسی بشود. امیدواریم آموزش و پرورش از سال آینده این اقدام را انجام بدهد تا شاهد این باشیم که بخشی از کتاب‌های درسی بر مبنای علوم و معارف دفاع مقدس تغییراتی یافته است و ان‌شاالله آینده‌سازان کشور ما از آن استفاده کنند.
شناسایی استعدادهای نظامی در آموزش و پرورش
دفاع پرس: آموزش و پرورش یکی از بسترها برای شناسایی استعدادهای نظامی است، در این رابطه اقدامی صورت گرفته است؟
سردار رودکی: این کار باید توسط بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، وزارت آموزش و پرورش، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس و بسیج دانش آموزی دنبال شود، چرا که ماده قانونی و مصوبه‌ای در این رابطه در شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی وجود دارد.
همچنین باید هم‌افزایی و تعامل به وجود آید تا استعدادهای نظامی شناسایی شود که در حال برنامه‌ریزی در این خصوص هستیم.
دفاع پرس: در خصوص نقش معلمان، دانش آموزان و وزارت آموزش و پرورش در دفاع مقدس نیز بفرمایید.
سردار رودکی: تعداد 36 هزار شهید دانش آموز و 4 هزار شهید معلم، بیانگر حضور گسترده دانش آموزان و معلمان در صحنه دفاع از کشور است. بسیاری از اینان درس را رها کردند و در جبهه‌ها حضور یافتند.
معلمانان و دانش آموزان در لشکرها و یگان‌های سپاه و بسیج سازماندهی شدند و به دفاع از کشور پرداختند.
تعدادی از معلمانان نیز در مراکز آموزشی که در جبهه‌ها برپا شده بود به تدریس پرداختند تا دانش آموزان ضمن دفاع از مرزها به تحصیل نیز بپردازند و حتی این معلمانان در سنگرهای خط مقدم نیز حضور می‌یافتند و کلاس برپا می‌کردند.
آموزش و پرورش در دفاع مقدس سهم بسیار زیادی داشته است و از نظر تعداد، دانش آموزان و معلمان در بین دیگر اقشار بیش از همه شهید داده است.
انتهای پیام/ 211
