جنگ‌های مسلحانه نیازمند آسیب‌شناسی اجتماعی است

به گزارش سرویس حماسه و جهاد خبرگزاری دفاع پرس، مسعود اخوان فرد، مدیر گروه علمی پژوهشی حقوق دفاع مقدس پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، یادداشتی را در اختیار خبرگزاری دفاع پرس قرار داده که متن آن به شرح زیر است:

"جنگ و یا مخصمات مسلحانه یک پدیده آسیب شناسی اجتماعی و بعضا عامل تغییر شکل رژیمهای سیاسی است که میتوان آن را از لحاظ تاریخی، سیاسی، اقتصادی، نظامی، جامعه شناسی و حقوقی مورد مطالعه و برسی قرار داد. بنابراین به همین منوال رشته ها و تخصصهای گوناگون پدید میآیند.

در حقوق بین الملل، جنگ شیوه اجبار همراه با اعمال قدرت و زور است که میتوان آن را از نظر حقوقی چنین تعریف نمود: جنگ به عنوان «ابزار سیاست ملی»، مجموعه عملیات و اقدامات قهرآمیز مسلحانه ای است که در چهارچوب مناسبات کشورها (دو یا چند کشور) روی می دهد و موجب اجرای قواعد خاصی در کل مناسبات آنها با یکدیگر و همچنین با کشورهای ثالث میشود. در این جهت، حداقل یکی از طرفین مخاصمه در صدد تحمیل نقطه نظرهای سیاسی و حاکمیتی خویش بر دیگری است. به این ترتیب، عملیات قهرآمیز مسلحانه وسیله و هدف تحمیل اراده مهاجم می باشد.

بر طبق اساسنامه (منشور) سازمان ملل متحد و به ویژه فصل 7 منشور درخصوص صلح و امنیت بین الملل و در طول 8 سال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران مجموعا 10 قطعنامه بین المللی از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد در این خصوص صادر شد.

با بررسی مضمون همه آن ها با شرایط فوق می توان قضاوت نمود که شورای امنیت سازمان ملل چقدر به وظایف خود عمل نموده و اساسا میزان کارآمدی این سازمان چقدر است. این موضوع از جمله مباحث مطروحه در حوزه پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس و بطور خاص گروه علمی پژوهشی حقوق دفاع مقدس است و محققین و دانشجویان و دانش پژوهان میتوانند به این مجموعه مراجعه کرده و ضمن مذاکره علمی با مسوولین و صاحبنظران آن از بانک اطلاعات و مستندات علمی حقوق دفاع مقدس بهره جویند.

به عنوان نمونه ذیلا به برخی علل و زمینه های تجاوز رژیم عراق به جمهوری اسلامی ایران اشاره می شود:

تحریک پذیری از سوی استکبار جهانی (به سر کردگی آمریکا)

اوضاع خاص سیاسی و اقتصادی و نظامی ایران در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی

اوضاع سیاسی اقتصادی ونظامی آن مقطع رژیم عراق

توسعه طلبی شخص صدام و تلاش در راستای جلب رضایت آمریکا

اما در مورد برخی اهداف تجاوزعراق به ایران جداگانه بحث می شود. مهمترین اهداف تجاوز رژیم بعثی عراق به جمهوری اسلامی ایران عبارتند از :

حاکمیت مطلق بر اروند رود

استرداد جزایر سه گانه ایران در خلیج فارس

تجزیه خوزستان

 با تضعیف ایران وسایر کشورها، اهداف توسعه طلبانه خود را با تجاوز به کشوری دیگر دنبال کند

در صورت امکان تلاش در جهت سرنگون کردن نظام جمهوری اسلامی

زعامت و رهبری جهان عرب

پیشینه تجاوز از حیث موازین حقوقی بین المللی مرزبانی:

قبل از تجاوز سراسری 31 شهریور 1359 رژیم عراق به اقداماتی دست زده که نشان می دهد این رژیم با برنامه حساب شده وارده جنگ شده است که مهمترین آن اقدامات عبارت است از: نقض مکرر حریم هوایی، زمینی و دریایی ایران در شرایطی که نظام جمهوری اسلامی پس از پیروزی انقلاب درگیر مشکلات داخلی و نابسامانی های بر جای مانده از رژیم گذشته بود رژیم عراق از فرصت استفاده کرد و مکررا اقدام به تجاوز هوایی، زمینی و دریایی به ایران نمود.

از تاریخ 13 فروردین 1358 لغایت 30 شهریور 59 جمعا 636 مورد تجاوز زمینی هوایی و دریایی از جانب عراق به مرزهای جمهوری اسلامی صورت گرفت. این حملات در دوره های زمانی مختلف ما را به این نتیجه می رساند که عراق برنامه ریزی دقیقی برای حمله به ایران داشته است. تفکیک آمار فوق بیانگر این مطلب است:

تعداد تجاوزات ثبت شده عراق به جمهوری اسلامی ایران :                                        

سه ماهه اول سال1358 چهارده مورد

سه ماهه دوم سال1358 یازده مورد

سه ماهه سوم سال1358 بیست وشش مورد

سه ماهه چهارم سال1358 سی وسه مورد

سه ماهه اول سال1359 یکصدوچهل ودو  مورد

سه ماهه دوم  سال1359 چهارصدو ده مورد

ب) لغو معاهده 1975