گروه اجتماعی دفاع پرس - سعید نوروزی‌پور؛ موضوع مهارت‌آموزی کارکنان وظیفه (سربازان) نیرو‌های مسلح به قدری اهمیت دارد که در همایش‌های ملی مربوط به این موضوع تمامی فرماندهان ارشد نیرو‌های مسلح یعنی رییس ستاد کل نیرو‌های مسلح، فرمانده کل ارتش، فرمانده کل سپاه، فرمانده ناجا و وزیر دفاع حضور می‌یابند.
تاکید بر نیروی انسانی در نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران موجب شده است تا نگاه ویژه‌ای به سربازان که شاکله اصلی نیرو‌های مسلح هستند، وجود داشته باشد.
مهارت‌آموزی کارکنان وظیفه تلاشی برای ارتقای مهارت‌های سربازان و استفاده هرچه بیشتر از دوره خدمت سربازی است تا از این فرصت، کمکی به اقتصاد و اشتغال در کشور هم شده باشد.
در ادامه گفت‌وگوی ما با سردار «ابراهیم کریمی» جانشین سازمان وظیفه عمومی را می‌خوانید.
دفاع پرس: موضوع مهارت‌آموزی سربازان تا چه میزان موجب تغییر نگاه مردم، جامعه و خانواده‌ها نسبت به امر سربازی شده است؟
سردار کریمی: مهارت‌آموزی و مهارت‌اندوزی موضوعی است که می‌تواند تغییراتی در سربازی ایجاد کند که ملموس و دغدغه همه جوانان است که به سربازی می‌آیند و مدتی را در نیرو‌های مسلح به خدمت می‌پردازند. بحث مهارت آموزی به 2 بخش تقسیم می‌شود که نخست مهارت‌هایی است که مورد نیاز نیرو‌های مسلح و دوم مهارت‌هایی که فرد می‌آموزد و اگر آن مهارت را بلد است، آموخته‌های خود را بیشتر کند تا در آینده و پس از دوره سربازی از آن استفاده کند.
قاعدتاً اگر فرد خود را به خوبی معرفی کند، یا مهارتی بلد باشد یا اینکه در اوقات فراغت مهارتی را بیاموزد، حداقلش این است که از فرصت و زمانی که در اختیار دارد به خوبی می‌تواند استفاده کند؛ یعنی احساس می‌کند که مفید است و در آینده می‌تواند از آن استفاده کند. ضمن اینکه تاثیرات دیگری هم دارد.
وقتی که مهارت افراد را بشناسیم، ما می‌توانیم بنا بر احتیاجات نیرو‌های مسلح توزیع بهتری انجام بدهیم و به سرباز فرصت می‌دهیم تا کارآمدی خود را بهتر نشان بدهد و کار‌ها را بهتر انجام بدهد؛ البته این بدان معنا نیست که همه این اتفاقات برای همه سربازان صورت می‌گیرد.
ما باید بر اساس نیاز‌های جامعه و نیاز‌های نیرو‌های مسلح به تربیت و آموزش سربازان بپردازیم و هنر نیرو‌های مسلح است که از به‌کارگیری سرباز آغاز و تا پایان دوره خدمت ادامه دارد.
دفاع پرس: اکنون برخی افراد عنوان می‌کنند که دوره سربازی اتلاف عمر است، بفرمایید که اجرای موضوع مهارت آموزی چه مقدار می‌تواند در تغییر نگاه جامعه مفید و موثر باشد؟
سردار کریمی: سربازی اگر درست تعریف شود؛ اکنون هم به گونه‌ای نیست که مردم فکر کنند، وقت جوانان و سربازان تلف می‌شود. با برگزاری دوره‌های مهارت آموزی می‌توان خدمت سربازی را جهت‌دار کرد؛ هم در جهت منافع نیرو‌های مسلح و هم در جهت منافع سربازان و جوانان. اگر کسی می‌تواند کار مفیدی انجام بدهد و او را به محلی اعزام کنیم که می‌تواند مفید باشد، هم خودش به لحاظ ذهنی می‌تواند اقناع شود و مفید بودن برایش ملموس باشد، هم برای خانواده‌اش و هم برای جامعه‌اش می‌تواند مفید باشد.
کاری که اکنون در بحث مهارت آموزی در حال انجام است و اینکه ما بتوانیم اوقات فراغت جوانان را پر بکنیم، موضوع مفیدی است؛ چرا که جامعه می‌بیند سرباز چیزی را می‌آموزد که در زندگی و آینده‌اش تاثیرگذار است. من فکر می‌کنم با اجرایی شدن این طرح هم خود و هم جامعه منافعش را حفظ می‌کند و در نتیجه خانواده‌ها تمایل بیشتری نشان می‌دهند تا فرزندان خود را به خدمت سربازی اعزام کنند.
دفاع پرس: سردار علاوه بر بحث مهارت‌آموزی به نظر شما چه اقدامات دیگری باید انجام شود تا جوانان نسبت خدمت سربازی اشتیاق بیشتری نشان بدهند و نگاهشان به دوره خدمت سربازی به عنوان دوره فرصت‌ساز باشد؟
سردار کریمی: به نظر من باید جامعه را با کار‌هایی و ماموریت‌هایی که یک سرباز در نیرو‌های مسلح و دستگاه‌های دیگر انجام می‌دهد، آشنا کرد. یک سرباز جدا از اینکه مهارتی بلد باشد، برای امنیت کشور فعالیت می‌کند. ما این موضوع را برجسته نمی‌کنیم؛ آن سربازی که در مرز خدمت می‌کند، فعالیت مهم و قابل توجه و موثری در بحش امنیت، اقتصاد و امور اجتماعی انجام می‌دهد که باید آن فعالیت برجسته و به مردم نشان داده شود. بیان نقش‌های یک سرباز، موجب تقویت روحیه سرباز و نگاه جوانان به موضوع سربازی خواهد شد.
در این زمینه باید تبلیغات انجام داد که رسانه‌ها نقش مهمی دارند. یکی از مبلغان هم سربازان هستند که باید بگویند که چه نقشی در تامین امنیت کشورشان دارند. این سربازان نقش مهمی در آمادگی نیرو‌های مسلح در برابر تهدیدات و بلایا دارند که این نقش ابتدا باید به خود سربازان فهمانده شود تا احساس اتلاف عمر و بطالت نکند و سپس خود سربازان مبلغ نقش خود شوند.
سرباز در کنار نقشی که در تامین امنیت کشور دارد اگر حرفه و مهارتی هم بیاموزد، خیلی بهتر می‌تواند در جامعه تاثیر بگذارد و احساسات نامطلوبی که می‌تواند در ذهن او شکل بگیرد را دور بسازد و بودنش را موثر بداند؛ و در کارکردش و آینده‌اش تاثیر بگذارد.
دفاع پرس: چند درصد از سربازان دارای تحصیلات دانشگاهی هستند و پیش از ورود به دوره خدمت مهارت‌هایی را آموخته‌اند؟
سردار کریمی: با توجه به اینکه دانشگاه‌ها در کشور ما توسعه یافته‌اند و تحصیل اهمیت بیشتری در جامعه پیدا کرده است، هر ساله میزان سربازان تحصیل‌کرده افزایش می‌یابد. اکنون حدود 40 درصد سربازان، تحصیلات دانشگاهی با مدرک کاردانی، کارشناسی، ارشد و دکترا هستند. این سربازان تحصیل‌کرده در سازمان‌های مختلف نیرو‌های مسلح و در مناصب شغلی متفاوت در حال خدمت هستند و تلاش می‌شود تا این افراد بهینه به کار گرفته شوند و فرصتی بیابند تا ظهور و بروز یابند. تمام تلاش‌ها نیز انجام شده تا بهترین شرایط برای خدمت تحصیل‌کرده‌ها به وجود بیاید.
برای فارغ التحصیلان ارشد و دکترا شرایطی را فراهم کردیم تا رزومه خود را در سامانه وارد کنند و در معرض انتخاب سازمان‌های نیرو‌های مسلح قرار بگیرند. اکنون اگر کسی وارد دفتر پلیس +10 شود و خود را برای خدمت معرفی کند، این امکان وجود دارد که کارکرد‌های قبلی و رزومه خودش را ارائه بدهد. سازمان‌های نیرو‌های مسلح این معرفی‌نامه‌ها را می‌بینند و در بهترین حالتی که می‌توان از سرباز بهره جست، استفاده می‌کنند. قرار است این کار برای لیسانسه‌ها نیز انجام شود. همچنین کسانی که مهارتی آموخته‌اند یا حرفه‌ای را بلد هستند هم می‌توانند در این سامانه ثبت کنند. در این سامانه می‌توان مهارت‌ها و تخصص را ثبت کرد که تخصص مربوط به رشته دانشگاهی است.
دفاع پرس: این سامانه از چه زمانی آغاز به کار کرده است؟
سردار کریمی: بخش‌های عمده این سامانه اکنون فعال است و برای ثبت مهارت‌ها و دانشجویان ارشد و دکترا فعال است؛ اما ظرفیتی در حال ایجاد شدن است تا در شش ماه امسال این ظرفیت را ایجاد بکنیم تا هر فرد خود را معرفی کند که چه چیزی بلد است و چه چیزی می‌خواهد یاد بگیرد. تلاش این است تا به علایق جوانان آماده اعزام به خدمت توجه شود و بر اساس مهارت‌هایی که آموخته‌اند شرایط خوبی برای خدمت آنان فراهم شود.
این کار البته در گذشته هم انجام می‌شد؛ اما به گستردگی آن چیزی که اکنون پیش‌بینی شده است، نیست. اکنون نیز بسیاری از سربازان در زمینه مهارت‌هایی که آموخته‌اند و رشته‌های تخصصی خود مشغول به خدمت هستند. به طور مثال سربازی که راننده، جوشکار، آرایشگر، آشپز و... است به خوبی از آنان استفاده می‌شود. در بحث مهارت‌ها از سربازان به خوبی استفاده می‌شود. عمده ضعف ما در بحث تخصص‌هاست. در بحث تحصیل‌کرده‌های سطح بالا ظرفیت‌هایمان محدود است که این ظرفیت‌ها در حال ایجاد شدن است. یک کار پیوسته و هم‌افزا در نیرو‌های مسلح در حال انجام شدن است تا ما سربازان متخصص را در جایی که ضرورت دارد به کار گرفته شوند. باز هم تاکید می‌کنم که شاید امکان نداشته باشیم که تمامی متخصصان را در جای مناسب به کار بگیریم؛ اما در حال افزایش ظرفیت‌ها هستیم و به‌کارگیری‌ها را بهتر و بهینه بکنیم. همه تلاشمان این است که سربازان هر مهارتی دارند را ارائه کنند و اگر هم چیزی بلد نیست، حداقل ما مهارتی به او بیاموزیم که بعد‌ها بتواند از آن استفاده کند.
دفاع پرس: سردار آن دسته از سربازانی که مهارتی آموخته‌اند، از چه امتیاز‌هایی برخوردار خواهند شد؟
سردار کریمی: مشوق‌هایی مانند محل بهتر خدمت، به‌کارگیری مهارت پس از پایان خدمت سربازی، معرفی و ایجاد شرایط برای انجام بهتر کار به سربازان از جمله این مشوق‌ها هستند.
آن دسته از سربازانی که مهارت یا حرفه‌ای بلد هستند؛ اما مدرک ندارند، ما برای آنان شرایط را فراهم کرده‌ایم تا در طول خدمت‌شان با تمام امکانی که با همکاری سازمان فنی و حرفه‌ای فراهم شده و تفاهم‌نامه‌هایی به امضا رسیده، مهارت‌های تجربی خود را با مدرک ارائه کنند. به طور مثال با این کار جوشکاری که از سربازی فارغ می‌شود، می‌تواند به بازار کار مدرکی را ارائه کند که نشان دهنده آن مهارت وی است. این مدرک بدان معناست که فرد در آزمون‌های مختلف شرکت کرده و موفق شده است؛ البته هدف مدرک نیست بلکه فرصتی است که به این جوانان داده می‌شود تا به جامعه معرفی شوند و جامعه از آنان استفاده کند.
دفاع پرس: آیا سامانه‌ای تعبیه شده تا استعداد‌های جوانان را ارزیابی کند که آیا امکان بکارگیری در نیرو‌های مسلح دارند یا خیر؟
سردار کریمی: سازمان وظیفه عمومی ابتدا یک غربالگری عمومی انجام می‌دهد و سپس به سازمان‌های نیرو‌های مسلح معرفی می‌کند. ارزیابی استعداد‌های فرد در مراحل آموزشی است. فرد وارد پادگان آموزشی می‌شود و مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و فرماندهان آموزشی می‌توانند نخبگان را شناسایی کنند. این شناسایی بر اساس آزمون‌ها و امتحان‌ها به دست می‌آید. افراد شاخص در نیرو‌های مسلح به روش‌های گوناگون و اشکال مختلف شناخته می‌شوند. بعد از این‌ها استفاده بهتر می‌کنیم. موضوع غربالگری و ارزیابی به صورت پیوسته و 100 در صد در پادگان‌های آموزشی انجام می‌شود و در واقع می‌توان گفت: ارزیابی اولیه توسط سازمان وظیفه عمومی صورت می‌گیرد.
در زمان ارزیابی و غربالگری سربازانی که می‌توانند کارایی بیشتری داشته باشند می‌توانند به نیرو‌های مسلح در ماموریت‌هایی که دارد کمک کنند و استفاده بهتری از آن‌ها می‌شود.
دفاع پرس: آیا مهارت آموزی برای سربازانی که در مناطق محروم و مرزی خدمت می‌کنند اجرا خواهد شد؟
سردار کریمی: دوره مهارت‌آموزی و مهارت‌اندوزی برای همه سربازان اجرا می‌شود حتی در پاسگاه‌های مرزی این آموزش‌ها پیش‌بینی شده است؛ اما باید به این اشاره داشت آموزش در آن مناطق به صورت مجازی است. در صورت آموزش‌های عملی آموزش در عقبه آن پاسگاه صورت می‌گیرد. دوره مهارت آموزی به گونه‌ای پیش‌بینی شده که یک سرباز یک مهارت را آموزش ببیند؛ البته باید به این اشاره داشت در طول سربازی به طور ذاتی آموزش‌هایی از قبیل: آموزش فیزیکی را مشمولان یاد داده می‌شود.
دفاع پرس: آیا برنامه‌ای برای آموزش‌های امداد و نجات به کلیه سربازان در نظر گرفته شده است؟
سردار کریمی: کلیه سربازان در زمان آموزشی دوره امداد و نجات را فرا می‌گیرند و دروسی است که سربازان باید آن‌ها را مطالعه کنند. این دوره به حدی است که یک سرباز بتواند خود و همرزمش را از بلایایی که ممکن است اتفاق بیفتد نجات دهد.
دفاع پرس: به نظر شما خواسته سربازان از این دوره آموزشی چیست و اینکه این دوره‌ها مورد نیاز مشمولان و جامعه است؟ آیا نسبت به آموزش‌هایی که داده می‌شود در جامعه نیاز سنجی شده است؟
سردار کریمی: 100 درصد در سطح جامعه نیاز سنجی‌های لازم شده و حتی از افراد سوال می‌شود که چه نوع مهارتی می‌خواند فرا بگیرند. بیشتر مشمولان به دنبال این هستند که در زمانی‌که در حال خدمت هستند مهارتی یاد بگیرند و فرصتی کافی به آن‌ها داده شود تا بتوانند این آموزش را به صورت حرفه‌ای تبدیل کنند و مدرکی داشته باشند تا بتوانند از آن در سطح جامعه استفاده کنند.
دفاع پرس: یکی از موضوعاتی که مقام معظم رهبری بر آن تاکید داشتند موضوع خوشایند سازی دوره سربازی است و آیا این دوره‌ها می‌تواند در خوشایند سازی دوران خدمت سربازی کمک کند؟
سردار کریمی: امروزه خوشبختانه با کار‌های صورت گرفته مشمول علاوه بر اینکه دوره سربازی خود را می‌گذراند می‌تواند مهارتی یاد بگیرد و از آن استفاده کنند و این باعث می‌شود ذهنیت مثبتی در مشمولان ایجاد شود. با تاکیداتی که مقام معظم رهبری در خصوص گرایش مهارت به جای گرایش به مدرک داشتند، امروز نیرو‌های مسلح تلاش می‌کند منویات ایشان را عملیاتی کنند و قشر بزرگی از جوانان که وارد حدمت می‌شوند مهارتی یاد بگیرند و بتوانند از آن استفاده کنند.
انتهای پیام/ 241
