سناریوهای منطقه‌ای پیش روی پیروزی «حوثی‌»ها در یمن

به گزارش خبرنگار بین الملل دفاع پرس، گزافه نیست، اگر گفته شود، منطقه از دروازه «یمن» هم اکنون وارد مرحله خطرناکی شده که پس از سالها موجب میشود، بسیاری از بحرانهای منطقه حل و فصل شود.

به همین دلیل اشتباه است، اگر تصور کنیم، تحولات یمن، تحولاتی داخلی و محصور به داخل مرزهای آن است، چون انقلاب مردمی کنونی یمن که منجر به سرنگونی نظام حاکم بر این کشور و تحکیم و تثبیت پایههای اصل مشارکت ملی در قدرت شد، دارای بازتابهایی است که در 3 بعد داخلی محلی، خارجی منطقهای و بین المللی و سرانجام اسلامی مذهبی قابل ملاحظه است.

بُعد داخلی

در بعد داخلی جنبش «انصار الله»، شاخه سیاسی حوثیهای یمن جنبش مردمی – اصلاح طلب را هدایت و رهبری کردند که هدف آن سرنگونی فساد حاکم بر نظام با هدف تشکیل دولت مردمی – مشارکتی بود که مهمترین دغدغه خاطر آن تحقق خواستهها و مطالبات مردمی است.

نکته قابل تامل اینکه اگرچه انصار الله هدایت و رهبری این جنبش را برعهده داشت و در آن به پیروزی رسید، اما هیچگاه یکهتاز عرصه قدرت نشد، بلکه بر مشارکت و حضور تمام طرفهای یمنی در روند سیاسی و برعهده گرفتن مسئولیتهای ملی در عرصه حکومتی و اداره امور کشور تاکید کرد و این موجب شد تا چه موافقان و چه مخالف این جنبش در بنای دولت جدید مشارکت داشته باشند و وارد مصالحهها و آشتیهای ملی شوند.

بُعد اسلامی مذهبی

در بُعد اسلامی مذهبی به جرات میتوان گفت که رهبران حوثیها نمونه ناب از آموزههای دین اسلام در تعامل با دیگران ارائه دادند که در تعارض و تناقضی آشکار با اندیشهها و دیدگاههای تکفیری وهابی قرار دارد و در حالیکه مشاهده میکنیم، رهاورد دیدگاههای وهابی شکل گیری گروههای تروریستی تکفیری مانند القاعده و شاخههایش مانند جبهه النصره و داعش و غیره است، حوثیها ارائه دهنده اسلام نابی بودند که بر مشارکت ملی همه گروهها و طیفها تاکید و هرگونه قتل و کشتار و تکفیر را رد میکرد و بدون تردید این سیلی محکمی به گوش عربستان سعودی بود.

بُعد خارجی منطقهای بین المللی

اما در بُعد خارجی منطقهای بین المللی آنچه قابل توجه است، اینکه پیروزی این انقلاب در یمن، آن هم در کشوری که دهههاست، حیات خلوت عربستان سعودی شمرده میشود و بر آن تسلط شبه کامل دارد، به معنای سرنگونی حکومت سعودی در یمن و آغاز تشکیل دولت مردمی مشارکتی است که در آن تصمیمات آل سعود به ویژه با مرکز ثقلی که حوثیها در این دولت دارند، دخالتی ندارد، تا به این طریق این تغییر و دگرگونیها پا را از یمن فراتر بگذارد و دیگر کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی را دربر گیرد که در جوار آن قرار دارد و این تحولات اصلا خوشایند آن نیست.

از بررسی این سه بُعد میتوان به نتایج زیر دست یافت:

- خارج شدن یمن از قبضه سعودیها تاثیرات سیاسی و استراتژیک چند بعدی در منطقه از خود برجای خواهد گذاشت که اولین آن داخل عربستان قابل ملاحظه است و ریاض از این پس با از دست دادن این منطقه نفوذی نگرانیها و دغدغههای خاطر بسیاری بخاطر شکل گیری دولتی در جنوب خود خواهد داشت که نه تنها خط مشی سیاسی و استراتژیکش که مهمتر از آن خط مشی مذهبیاش نیز با سعودیهای وهابی در تعارض است و این نگرانیها زمانی تعمیق میشود که توجه داشته باشیم، عربستان دارای آن قدرت نظامی و بازدارندگی نیست که بتواند با این دولت نوپا به مقابله برخیزد و بالطبع این احساس نگرانی بر سیاستهای منطقهای عربستان تاثیر خواهد گذاشت.

- خروج یمن از قبضه عربستان سعودی، دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را تشویق خواهد کرد تا یمن را عرصه جولانگاه خود قرار دهند و در راس این کشورها، امارات متحده عربی قرار دارد که از هر فرصتی برای خروج از سیطره ریاض استفاده کند و این تلاشها رقابت و تزاع منطقهای میان شیوخ عرب حوزه خلیج فارس را تشدید خواهد کرد که اولین رهاورد آن افزایش و تشدید عوامل فروپاشی شورای همکاری خلیج فارس است که رهبری آن را هم اکنون عربستان سعودی در دست دارد.

- خروج یمن از قبضه عربستان، دور شدن این کشور از تنگه «باب المندب» را در پی دارد تا بدنبال دوری ریاض از تنگه هرمز و در پرده ابهام قرار گرفتن ارتباط ریاض با کانال سوئز را درپی داشته باشد، به ویژه آنکه مصر همچنان خواهان یافتن جایگاه منطقهای استراتژیکی مناسب با جغرافیایی سیاسی خویش است، نه اینکه پشت سر عربستان سعودی قرار گیرد و در این بین حمایتها و کمکهای اقتصادی ریاض به قاهره موجب سر سپردگی مصریها در برابر سعودیها نخواهد شد.

- از دست دادن یمن برای عربستان سعودی پس از ناکامی و شکست در پرونده عراق و براندازی نظام در سوریه و انتخاب رئیس جمهوری در لبنان و به بن بست رسیدن در بحرین با وجود حضور نظامی در این کشور، شکستی بزرگ و تلخ برای سعودیها به شمار میآید، تا دیگر نتوانند مانند گذشته در منطقه عرض اندام کنند و مدعی رهبری آن شوند.

- ازناکامیها و شکستهای عربستان سعودی در پروندههای منطقهای میتوان نتیجه گرفت که باید تقویت بیش از پیش محور مقاومت و تکمیل حلقههای وصل آن شد، اینجاست که منافع آمریکا وعربستان سعودی با یکدیگر تلاقی میکند تا مانع چنین تحولات منطقهای شود.

- با وجود تمام تلاشهای بازدارنده سعودی – آمریکایی با این حال انقلاب یمن آتش زیر خاکستر انفجار منطقه باقی خواهد ماند.

انتهای پیام/ز

منابع

- الحوثیون فی صنعاء: تحولات السیاسة الیمنیة وآثارها على الواقع السعودی؛ پایگاه خبری مرآه الجزیره (عربستانی/معارض)

- کیف ستواجه السعودیة وحلفاؤها خسارتها الیمنیة؛ پایگاه خبری مرآه الجزیره (عربستانی/معارض)

- بعد الیمن: المنطقة على عتبة متغیرات و مخاطر کبرى؛ پایگاه خبری لبنانی النشره

- الأمیرکیون للریاض: خیاراتکم خسرت فی الیمن، اُترکونا نتصرف قبل أن نخسر جمیعاً؛ پایگاه خبری لبنانی العهد