به گزارش خبرنگار دفاع پرس از خرم‌آباد، عملیات «والفجر ۳»، ساعت ۲۳ روز هفتم مردادماه سال ۱۳۶۲ به منظور انهدام و بیرون راندن قوای عراقی از ناحیه «زآلو آب» به اجرا درآمد.
از اهداف دیگر از این عملیات می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:
عملیات «والفجر ۳» از نظر وسعت منطقه نبرد و توان رزمی نیرو‌های حاضر در صحنه عملیات بزرگی نبود، بلکه در ردیف عملیات‌های متوسط یا نسبتاً کوچک محسوب می‌شد.
شروع عملیات در شرایط سخت
این عملیات در حالی که نبرد «والفجر ۲» به شدت ادامه داشت در مردادماه و هنگام شدت گرما در ناحیه گرمسیری که درجه حرارت آن بالای ۴۰ درجه و حتی نزدیک ۵۰ درجه سانتی‌گراد بوده در شرایطی به اجرا در آمد که برتری کامل دشمن، بر مبنای محاسبات نظامی متعارف، محرز بوده است؛ زیرا دشمن بر نقاط مرتفع و مشرف بر دشت «مهران» و «زرباطیه» به‌ویژه جاده صالح آباد - مهران که از نظر حرکات و آمادرسانی برای مدافعین آن ناحیه همانند شریان اصلی خون در بدن ضروری بود، تسلط داشته و مواضع بسیار مستحکمی را بر روی آن احداث کرده بود و با توجه به در اختیار داشتن تجهیزات به‌ویژه انواع جنگنده‌های هوایی، بالگرد و ادوات زرهی کافی و مناسب، می‌توانست پدافند مطمئنی را هدایت کند؛ چنانچه درجریان نبرد هرگونه فعالیت هوایی ایران را به شدت محدود و آسیب‌پذیر می‌کرد.
با وجود این برتری، دشمن در زمین هموار اطراف مهران تانک‌ها و نفربر‌های خودی را به جولان درآورده و چندین‌بار پیشروی کرد و اگر ترسی از دام‌های گسترده رزمندگان ایرانی در ضمیر او وجود نداشت به راحتی «مهران» را دور زده و خود را به دهانه «کنجان چم» می‌رساند.
ریسک‌پذیری رزمندگان
رزمندگان ما و به ویژه فرماندهان که با توان دشمن و موقعیت او واقف بودند؛ در گرمای شدید و با توان فیزیکی کمتر حمله بر دشمن را آغاز کرده و ریسکی را پذیرفتنند که احتمال پیروزی در آن ضعیف بود. در این نبرد جمعیت قابل توجهی از رزمندگان از سر شوق و با رغبت در عملیات شرکت کردند یا به ناچار به جنگی تن در دادند که دشمن در داخل خاک کشور و تسلط او بر عوارض حساس «زالوآب» و تنگه «کنجان چم» برای مسئولین و رزمندگانی که در صحنه حاضر بودند، زجرآور بود؛ به‌ویژه این‌که در آن شرایط، تدارک و پشتیبانی نیرو‌های مستقر در این ناحیه از «کنجان چم» و «مهران» تا «چنگوله» به سختی انجام می‌شد و مدافعین در تنگنا قرار داشتند.
ایجاد رعب و وحشت با کمترین امکانات
رزمندگان ایرانی برای عبور از میادین مین و موانع مستحکم دشمن و یا نفوذ در جبهه آن‌ها، تا پای جان ایستادگی کرده و اراده خود را برای شکست دشمن بر او تحمیل کردند، ولی با این وجود، در پی پاتک‌های متوالی یگان‌های زرهی دشمن که با حمایت نیروی هوایی و برای الحاق با یگان محاصره شده به اجرا درمی‌آمد، چندبار خطوط دفاعی ما دچار تزلزل شده و به آستانه شکست قطعی نزدیک شدیم؛ به‌طوری که اضطراب و نگرانی به سرتاسر جبهه سایه افکند، اما باز هم صبر و استقامت، امید به پیروزی و اعتماد به نفس فرماندهان بود که با حضور در صحنه کارزار و نظارت و هدایت عملیات و گاهی با وارد کردن چند قبضه سلاح و نیرو، در دل دشمن رعب و وحشتی ایجاد کردند و او را از ادامه حرکت و رسیدن به پیروزی قطعی باز می‌داشتند.
نقش تیپ مستقل ۸۴ خرم‌آباد در عملیات «والفجر ۳»
تیپ مستقل ۸۴ خرم‌آباد که بعداً به لشکر ارتقاء یافت، با زیر امر گرفتن گروهان ژاندارمری «مهران»، از شمال شرقی «بهرام‌آباد» (منطقه فرخ‌آباد) در غرب خرابه «مهران» تا «رضا آباد» و ۲ کیلومتری ارتفاع «زالوآب» در امتداد رودخانه «کنجان چم» و سپس با تغییر ۹۰ درجه‌ای به سمت غرب، پدافند کل ارتفاعات «زالوآب» و «نمکلان» را برعهده گرفت و از آن به بعد در جهت شمال در امتداد ارتفاعات «کانی سخت»، «بامداد سفید»، «شور شیرین» و «تگه تاریک میمک» تا رودخانه «تلخاب» در دشت «حلاله» با زیر امر قرار دادن یک گروهان دیگر ژاندارمری از هنگ «ایلام»، نیروهایش را گسترش داد و آرایش قبلی دفاعی خود را استحکام بخشید.
گردان‌های ۸۰۲ پیاده و ۲۴۴ تانک و ۳۰۳ توپخانه مستقیماً همزمان و همراه با نیرو‌های لشکر ۵ نصر و تیپ ۲۱ امام رضا (ع) در منطقه عملیات «فتح ۱» شرکت داشتند و در مواضع مهمی چون «فرخ‌آباد»، »دوراجی» و ارتفاعات «زالوآب» که محاصره شده بود، نقش آفرینی کردند و در شکست پاتک‌های دشمن وظیفه عمده‌ای را بر عهده داشتند؛ به‌ویژه در نبرد‌های «فرخ‌آباد» و مقابل پاسگاه «محمد قاسم» که درگیری به صورت نبرد تن به تن بود و تانک‌ها رخ به رخ درگیر شدند.
نقش گردان ۳۰۳ توپخانه و گردان طرح‌ریزی آتش در انهدام نیرو‌های دشمن و سد پیشروی آنان در عملیات «والفجر ۳» کم‌نظیر بود و به اذعان مسئولین و طراحان صحنه جنگ، آتش دقیق و پرحجم این گردان و توپخانه‌های تحت امرش، موجب بازدارندگی و شکست پاتک‌های دشمن در این عملیات شد.
اسارت «جاسم‌الحمودی» و همراهانش
در روز دهم عملیات به «جاسم‌الحمودی» اطلاع داده شد که تعداد سه تا پنج نفر از نیرو‌های وی توانسته‌اند از حلقه محاصره نجات پیدا کرده و خود را به دشت «ورمهزار» برسانند؛ بنابراین به وی دستور داده شد تا در فاصله زمانی بین ساعت ۲۱:۰۰ تا ۲۲:۰۰ روز ۱۷ مرداد (شب یازدهم عملیات)، با تدبیر خود، نیرو‌های محاصره شده تحت امرش را از ارتفاعات «زالوآب» به سمت شیار «نمکلان» حرکت بدهد تا از طریق این شیار، مخفیانه از حلقه محاصره ایرانیان خارج شوند، اما مسئول شنود تیپ ۸۴ که سربازی عرب زبان از اهالی خرمشهر با نام خانوادگی «شنیط» بود، توانست این پیام را بگیرد و موضوع را به آگاهی فرماندهان برساند.
در نهایت رزمندگان از جان گذشته ایرانی بودند که با وجود کمبود‌ها و غلبه بر برتری نظامی دشمن، بعثی‌های در حال خروج از حلقه محاصره را از پای در آورده و «جاسم الحمودی» که از نظر عراقی‌ها «قهرمان حماسه» بود را به همراه تعدادی از یاران ترفیع گرفته‌اش که شخص «صدام» درجه سرتیپی آن‌ها را صادر کرده بود، به اسارت بگیرند.
کشته شدن خبرنگاران
صبح روز دوازدهم عملیات (۱۸ مردادماه سال ۱۳۶۲) به دنبال پیروزی قطعی نیرو‌های ایران و متلاشی شدن قوای مدافع عراق در «زالوآب» و آزادسازی تپه‌های حساس و کلیدی و به اسارت درآمدن سرگرد «جاسم الحمودی»، از خبرنگاران داخلی و خارجی حاضر در صحنه که برای دیدن پایگاه دفاعی عراق بی‌تابی می‌کردند، دعوت شد تا از نزدیک منطقه آزاد شده و استحکامات عراق را مشاهده کنند.
قرارگاه تاکتیکی تیپ ۸۴ این وظیفه را به ستوان یکم «حسین آخوندیان» از افسران رکن دوم تیپ محول کرد. به‌خاطر وجود انواع مین در منطقه، معبری برای عبور خبرنگاران باز کردند. در ابتدای موانع و میدان مین مسئول تیم ایجاد معبر جلو افتاد و پشت سر وی ستوان «آخوندیان» قرار گرفت و بعد از آن‌ها ابتدا خبرنگاران ایرانی که سِمَت مترجم را نیز برعهده داشتند و به‌دنبال آن‌ها خبرنگاران هندی، پاکستانی، ژاپنی، انگلیسی و چند خبرنگار دیگر به ستون یک آرایش گرفته و به سمت رأس تپه ۳۶۳ کله قندی حرکت می‌کردند که در میان راه، خبرنگار ژاپنی که قصد مصاحبه با افسر اطلاعات را داشت، بدون توجه به هشدار‌های قبلی و رعایت مسائل ایمنی، غفلت کرده و از نفرات جلوتر خود سبقت می‌گیرد تا خود را به ستوان «آخوندیان» برساند که ناگهان پایش می‌لغزد و به سیم تله‌ای که در کنار معبر بود برخورد می‌کند و باعث انفجار مین «پومزی» میشود. در اثر این سانحه خبرنگار ژاپنی در اثر شدت انفجار در دم کشته میشود و ۲ خبرنگار دیگر که یک نفر از آن‌ها ایرانی و دیگری هندی بود به شدت مجروح می‌شوند و به علت خونریزی شدید، هر ۲ نفر آن‌ها قبل از رسیدن به اورژانس جان به جان آفرین تسلیم می‌کنند.
مهمترین نتایج عملیات «والفجر ۳»
عملیات «والفجر ۳» با این‌که در شرایط سختی برای نیرو‌های ما به وقوع پیوست، اما نتایج ارزشمندی نیز برای رزمندگان ایرانی در پی داشت که مهمترین آن‌ها عبارتند از:
گزارش: عصمت دهقان
انتهای پیام/
