به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع پرس، محمدحسین ادیب که پژوهشگر ریسک است معتقد است مرکز ثقل اقتصاد جهانی از کشور‌های نفتی و شرق آسیا مجددا به آمریکا بازمی‌گردد.
وی براین باور است که راهبرد آمریکا برای خروج از خاورمیانه بر سه اقدام جدید استوار است. آمریکا قبل از خروج از خاورمیانه باید پنج مشکل را حل می‌کرد: خروج از عراق، تعطیل کردن پایگاه دریایی آمریکا در بحرین و خروج ناوگان جنگی آمریکا از خلیج فارس، صلح با طالبان، خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه و حل چالش با ایران.
او در خصوص بحث توافق آمریکا با ایران معتقد است که آمریکا قبل از توافق با تهران می‌خواهد با تشدید تحریم و با کاهش جریان تزریق ارز به اقتصاد ایران، اقتصاد ایران را به شیون کشیدن وادار کند. آمریکا به دنبال گرفتن امتیاز از ایران نیست. آمریکا فقط به دنبال توافق با تهران است آمریکا می‌خواهد با افزایش نرخ دلار، تهران را به توافق راضی کند.
مشروح نظرات وی را در خصوص سیاست‌ها و استراتژی‌های آمریکا در برابر ایران در ادامه بخوانید.
سیاست در جهان به چه سمتی می‌رود؟
کیسینجر وزیر خارجه قبلی آمریکا می‌نویسد: رهبران جهان برای ایجاد و حفظ نظم جهانی کوشش خاصی انجام نمی‌دهند. به نظر می‌رسد نظم موجود جهان رو به فروپاشی است
ترامپ را چگونه تعریف می‌کنید؟
کیسینجر می‌نویسد «ترامپ ممکن است یکی از شخصیت‌های تاریخی باشد که نشان دهنده پایان یک دوره است» و این متفاوت از نگاه کسانی است که می‌گویند ترامپ یک احمق بدرد نخور است.
سیاست خارجی آمریکا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تمرکز سیاست خارجی آمریکا چهار چیز است: مهار چین، بی ثبات کردن اروپا، خروج از خاورمیانه و تضعیف اقتصاد کشور‌های نفتی، سیاست خارجی آمریکا مربعی است و آمریکا به مانور در داخل مربع مشغول است.
در بحث مهار چین باید گفت: پال کروگمن برنده جایزه نوبل در رشته اقتصاد می‌نویسد: هدف امریکا، مهار چین است. رشد اقتصادی چین در سطحی است که اگر با همین روند ادامه یابد، می‌رود که این کشور را به اولین قدرت اقتصادی جهان تبدیل کند و این را آمریکا بر نمی‌تابد. آمریکا نمی‌پذیرد در اقتصاد، در سایه چین حرکت کند.
در بحث بی ثبات کردن اروپا، رییس جمهور آلمان می‌گوید: «به نظر می‌رسد که در حال حاضر هیچ‌یک از قدرت‌های بزرگ، چه چین، چه روسیه و چه ایالات متحده، دستکم به اینکه اتحادیه اروپا باثبات باشد، علاقه‌ای ندارند.»
چرا بی ثبات کردن اروپا در دستور کار آمریکاست؟
منطقه یورو و اتحادیه اروپا به یک بلوک یک پارچه اقتصادی تبدیل شده و این برای آمریکا به یک رقیب تجاری تبدیل شده که ثبات آن، منبعد عاملی است که برای آمریکا یک تهدید تلقی می‌شود.
اروپا باید به عنوان یک منبع تهدید درک شود تا ترامپ فهمیده شود.
تضعیف اقتصاد کشور‌های نفتی چگونه در دستور آمریکاست؟
به مدت ۱۵ سال از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۴ دو پدیده در جهان رخ داد؛ از یک سو جهانی شدن اتفاق افتاد و این باعث شد تا مرکز ثقل اقتصاد جهانی از آمریکا و اروپا به شرق آسیا منتقل شود و از سوی دیگر، در این دوره نفت گران شد و نفت گران، مرکز ثقل اقتصاد جهان را از امریکا و اروپا به کشور‌های نفتی منتقل کرد.
در مجموع جهانی شدن و گران شدن قیمت نفت به انتقال مرکز ثقل اقتصاد جهانی از آمریکا و اروپا به شرق آسیا و کشور‌های نفتی منجر شد. راهبرد آمریکا برای بازگرداندن اقتدار به اقتصاد غرب دو چیز است تضعیف اقتصاد کشور‌های نفتی و هوا کردن جهانی شدن اقتصاد.
چه نتیجه‌ای دارد؟
مرکز ثقل اقتصاد جهانی از کشور‌های نفتی و شرق آسیا مجددا به آمریکا باز می‌گردد.
چه دلایلی برای آن دارید؟
همه کشور‌های نفتی از ونزوئلا گرفته تا روسیه به گونه‌ای دچار بحران‌اند و اقتصاد کشور‌های نفتی به شدت در حال تضعیف شدن است. رشد اقتصادی در همه کشور‌های نفتی منفی است
رشد اقتصادی منفی چه آثاری بر فعالان اقتصادی دارد؟
وقتی رشد اقتصادی مثبت باشد ۹۰ درصد فعالان اقتصادی، هر کاری بکنند سود می‌کنند و وقتی رشد اقتصادی منفی باشد ۹۰ درصد فعالان اقتصادی هر کاری بکنند زیان می‌کنند.
بر ایران چه اثری دارد؟
چون رشد اقتصادی منفی است ۹۰ درصد فعالیت‌های اقتصادی با زیان همراه است.
استراتژی آمریکا در خصوص خاورمیانه چه ویژگی‌هایی دارد؟
در سند ده ساله امنیتی آمریکا آمده استراتژی آمریکا انتقال مرکز ثقل سیاست خارجی آمریکا از خاورمیانه به شرق آسیاست، علت انتقال تمرکز سیاست خارجی آمریکا از خاورمیانه به شرق آسیا این است که خطر اصلی برای آمریکا چین است و نه خاورمیانه.
پنج مشکل آمریکا برای خروج از خاورمیانه
راهبرد آمریکا برای خروج از خاورمیانه بر چه اساسی استوار است؟
راهبرد آمریکا برای خروج از خاورمیانه بر سه اقدام جدید استوار است، آمریکا قبل از خروج از خاورمیانه باید پنج مشکل را حل می‌کرد: خروج از عراق، تعطیل کردن پایگاه دریایی آمریکا در بحرین و خروج ناوگان جنگی آمریکا از خلیج فارس، صلح با طالبان، خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه و حل چالش با ایران.
وضعیت اکنون چگونه است؟
خروج نیرو‌های آمریکایی در عراق تقریبا پایان یافته است، آمریکا پایگاه دریایی اش را در بحرین تعطیل کرد و ناوگان دریایی آمریکا خلیج فارس را ترک کرد، اما سه فقره دیگر باقی مانده است.
راهبرد آمریکا در سه مورد باقی مانده چیست؟
خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه استراتژی ترامپ است، ترامپ گفت: «وقت آن رسیده که سربازان آمریکایی (از سوریه) به کشور بازگردند.»، اما آمریکا به دنبال خروج زود هنگام از سوریه نیست، نیرو‌های آمریکایی وقتی از سوریه خارج میشوند که دولت اسد تروریست‌ها را در همه مناطق، سرکوب کرده باشد که این روند در حال محقق شدن است، ترامپ می‌کوشد تا قبل از انتخابات مجلس نمایندگان از سوریه خارج شود.
راهبرد آمریکا، پایان مخاصمه با ایران و امضای یک توافق نامه با تهران است تا پروسه خروج این کشور از خاورمیانه تکمیل شود، بدون توافق با تهران، پروسه خروج آمریکا از خاورمیانه ممکن نیست.
سه اتفاق فوق چگونه مدیریت می‌شود؟
اما سه اتفاق مذکور، غرق در مسائل داخلی آمریکا هم شده است و در لحظه موجود با انتخابات آمریکا گره خورده است.
* آمریکا نمی‌خواهد قبل از صلح با طالبان با ایران توافق کند
* آمریکا خواستار توافق با ایران بعد از خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه و صلح با طالبان است
* تلاش آمریکا برای توافق با ایران قبل از انتخابات مجلس نمایندگان
* آمریکا برای حل بحران سوریه عجله دارد
جدول زمان بندی رویداد‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
جدول زمان بندی چهار رویداد فوق مهم است، آمریکا نمی‌خواهد قبل از صلح با طالبان با ایران توافق کند. همین طور قبل از پایان بحران سوریه و خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه، تمایل به توافق با تهران ندارد؛ لذا توافق با تهران قبل از خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه و صلح با طالبان خواسته آمریکا نیست. اما احتمالاً می‌خواهد قبل از انتخابات مجلس نمایندگان، توافق با تهران انجام شود و این مستلزم این است که اسد به سرعت تروریست‌ها را سرکوب کند تا زمینه خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه فراهم شود، آمریکا برای حل بحران سوریه عجله دارد.
تلاش آمریکا برای راضی کردن ایران با افزایش نرخ دلار
آمریکا چگونه می‌خواهد مذاکره کند؟
آمریکا قبل از توافق با تهران می‌خواهد با تشدید تحریم و با کاهش جریان تزریق ارز به اقتصاد ایران، اقتصاد ایران را به شیون کشیدن وادار کند. آمریکا به دنبال گرفتن امتیاز از ایران نیست. آمریکا فقط به دنبال توافق با تهران است آمریکا می‌خواهد با افزایش نرخ دلار، تهران را به توافق راضی کند.
تند کردن فضا توسط آمریکا قبل از توافق
اگر می‌خواهد توافق کند چرا اینگونه عمل می‌کند؟
روش آمریکا این است که همیشه قبل از توافق خیلی شلوغ می‌کند و فضا را تند می‌کند.
آمریکا به دنبال تغییر در رفتار منطقه‌ای ایران است؟
اینکه گفته می‌شود آمریکا به دنبال امتیاز گرفتن از ایران در سوریه، عراق، یمن و لبنان است منطبق با استراتژی آمریکا برای خروج از خاورمیانه نیست. آمریکا در سوریه فقط به دنبال حذف داعش و گروه النصره و به دنبال آن خروج از سوریه است و نه چیز دیگری، این را ترامپ در فصل انتخابات با صراحت اعلام کرد و اکنون نیز بر همین اساس عمل می‌کند.
در یمن چطور؟
اولویت آمریکا، یمن نیست، آمریکا در یمن امتیاز خاصی از ایران طلب نمی‌کند.
استراتژی تل آویو در خاورمیانه چیست؟
استراتژی تل آویو بر دو پایه استوار است:
این کشور نیاز به دشمن دارد تا یهودیان جهان را برای حمایت از خود بسیج کند.
این کشور هر چند مدت یکبار دشمن خود را عوض می‌کند و اعتقادی به اینکه، برای مدت طولانی به دشمنی با یک کشور یا گروه بپردازد ندارد؛ لذا هر چند مدت یکبار بر دشمنی با یک کشور یا گروه تمرکز می‌کند و دشمن قبلی را فراموش می‌کند.
از ۱۹۴۸ تا ۱۹۷۳ تل آویو، دشمن خود را اعراب اعلام می‌کرد. تل آویو از ١٩٧٣ به بعد بر دشمنی با فلسطینی‌ها به رهبری فتح تمرکز کرد و دشمنی با اعراب فراموش شد.
پس از مدتی، فلسطینی‌ها به عنوان دشمن و تهدید اصلی فراموش شدند و بر دشمنی با جنبش حزب الله تمرکز کردند.
بعد به دشمنی با حماس تمرکز کردند؛ و اکنون تل آویو بر دشمنی با ایران تمرکز کرده است، اما تلاش دارد تا آتش بس با حزب الله را به دقت حفظ کند، مدت هاست که تل اویو آتش بس را در لبنان با حزب الله رعایت می‌کند و در سوریه نیز می‌کوشد درگیری با ایران به درگیری با حزب الله نینجامد.
یعنی تمرکز بر دشمنی با ایران قرار دارد؟
اکنون، تل آویو بر دشمنی با ایران تمرکز دارد و سعی می‌کند آن را به دقت از دشمنی با سوریه و حزب الله تفکیک و جدا کند و بگونه‌ای صریح نشان می‌دهد که دشمنی با ایران به معنای دشمنی با اسد و حزب الله نیست.
با خروج آمریکا از خاورمیانه در این منطقه خلأ قدرت ایجاد می‌شود این خلأ قدرت چگونه پر می‌شود؟
استراتژی در سیاست، موازنه سازی میان قدرت‌های رقیب است. چهار قدرت منطقه‌ای در خاورمیانه وجود دارد تهران، ریاض، تل آویو و استانبول، سیاست بر موازنه قوا استوار است، در موازنه قوا می‌یابد هر قدرتی به وسیله سه قدرت رقیب مهار شود، برای مهار هر قدرتی باید سه قدرت رقیب ایجاد شود.
راهبرد موازنه قوا ایجاد وضعیت متوازنی است که هر یک از چهار قطب تهران، ریاض، تل آویو و استانبول بتوانند نیروی سه قطب دیگر را متعادل کند.
استراتژی قدرت‌های بزرگ در خاورمیانه، باید موازنه سازی میان قدرت‌های رقیب باشد. سیاست بر موازنه قوا استوار است تا قدرت‌های رقیب یکدیگر را بالانس کنند، چهار قدرت تهران، تل آویو، ریاض و استانبول جایگزین آمریکا میشوند، استراتژی باید این است که این چهار قدرت همدیگر را بالانس کنند
البته انگلیس به صورت رقیق به منطقه بازگشته است و روس‌ها بخشی از خلأ ناشی از عدم حضور آمریکا را پر می‌کنند. می‌شود چهار به علاوه دو. منطقه دارد به صورتی مجددا به تعادل می‌رسد، اما نقش اصلی در منطقه را ایران و عربستان خواهند داشت.
استراتژی انگلیس و روسیه چیست؟ تعادل بخشی بین کشور‌های رقیب چگونه است؟
راهبرد انگلیس و روسیه این است که به جای اینکه در عراق و سوریه به دنبال تعادل‌بخشی باشند، دارند بین قدرت‌های منطقه تعادل ایجاد می‌کند. فقط وقتی آمریکا به این راهبرد بپیوند، خروج امریکا از خاورمیانه ممکن است، اگر راهبرد یکسویه آمریکا در حمایت از عربستان تغییر کند در آن صورت توافق با تهران ممکن است.
بیشتر توضیح دهید؟
یکی از دو قدرت موازنه کننده نباید از دیگری ضعیف‌تر تلقی شود.
دغدغه آمریکا اکنون مقابله با ایران است؟
کیسینجر وزیر خارجه قبلی آمریکا می‌نویسد: درحالی که قدرت روسیه دغدغه کنونی ماست، تاریخ نشان می‌دهد ضعف روسیه می‌تواند مخاطرات خود را در نظم جهانی داشته باشد و باعث رقابت برای تصاحب سرزمین‌های شرق دریاچه اورال شود.
فهم من این است که هر چند قدرت منطقه‌ای ایران در لحظه کنونی دغدغه امریکاست، اما ضعف ایران می‌تواند مخاطرات جدی برای موازنه قوا در خاورمیانه داشته باشد و به تضعیف امنیت در خاورمیانه منجر شود.
موضع اتحادیه اروپا در مقابل ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اروپای کنونی نقش «تعدیل‌کننده» سیاست‌های ترامپ در قبال جهان را ایفا می‌کند. اگر اروپا با توجه به برنامه تحریم‌های گذشته خود بخواهد برخی محدودیت‌ها علیه ایران را لحاظ کند، در خصوص جایگاه این کشوردر نظر گرفت که اروپا باید به نوعی از اینکه در مواجهه با ایران از دید آمریکا ضعیف تلقی شود، جلوگیری کند؛ بنابراین چنین اقدامی بیشتر از اینکه بخواهد به ایران ضربه سنگینی وارد کرده و تغییری در معادله کنونی ایجاد کند، وجهه سمبلیک دارد. در ضمن این اقدام اروپا که درصدد آن باشد بدون نقض برجام و خروج از آن، با آمریکا مذاکره کرده و یک موضع مشترک با این کشور پیدا کند می‌تواند یک اقدام برای حل مسئله تلقی شود.
نظرتان در مورد مذاکره ایران با آمریکا چیست؟
اوباما در این مورد می‌نویسد «این باور میان بعضی جمهوری‌خواهان شکل گرفته که ایران گروگان‌ها را به دلیل سرسخت به نظر رسیدن رونالد ریگان آزاد کرد؛ حال آنکه در عمل، مذاکراتی طولانی برای آزادی دیپلمات‌ها با ایران در جریان بود و ایران به دلیل مشکل شدیدی که با جیمی کار‌تر داشت، صبر کرد تا دوره ریاست جمهوری او تمام شود و سپس گروگان‌ها را آزاد کرد».
نیویورک تایمز در تحلیلی می‌نویسد: ایران مذاکره با آمریکا را تا زمان انتخابات دوره سنا و ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۱ به تعویق می‌اندازد تا شاید دموکرات‌ها بر سر کار آیند و مواضع امریکا تعدیل شود.
منبع: تسنیم
