به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع پرس، «رسوم دارالخلافه؛ نقش آیین‌های ایرانی در نظام خلافت اسلامی» نوشته هلال بن محسن صابی، مورخ، با ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی از سوی نشر کارنامه منتشر شد.
شفیعی کدکنی که در کنار تحقیق و تألیف، آثار متعددی در حوزه ترجمه نیز از او منتشر شده، در یادداشتی درباره این کتاب نوشته است: این کتاب که به ظاهر پیوندی با تاریخ ایران ندارد و چنان می‌نماید که گزارشی است از چگونگی دستگاه خلافت عباسی در بغداد، اگر به دقت بررسی شود سرشار از نکاتی است که برای شناخت اوضاع اجتماعی و تاریخ ملت ما در گذشته آگاهی از آن لازم است... گذشته از نکات تاریخی و اجتماعی، گزارش بسیاری از رسم‌ها و آیین‌های ایرانی در این کتاب به عنوان رسوم دستگاه خلافت عباسی در بغداد آمده است که شواهد تاریخی نشان می‌دهد این رسم‌ها در ایران قدیم رواج داشته و در دوره اسلامی به مرکز خلافت بغداد راه یافته و خود را به گونه‌ای اسلامی محفوظ نگاه داشته است. نکته دیگری که اهمیت این کتاب را در مسائل ایران‌شناسی مسلم می‌دارد واژه‌های پارسی نغزی است که مؤلف در متن عربی کتاب به کار برده و نفوذ روشن و صریح زبان فارسی را در زبان عربی نشان می‌دهد. بسیاری از این واژه‌ها امروز در فارسی متروک شده و بعضی از آن‌ها در متون قدیم فارسی نیز به کار نرفته و یا گر رفته در متون موجود فارسی نشانی از آن‌ها نداریم... بر روی هم کتابی است که در نوع خود کمتر مانندی دارد و بی‌هیچ گمان برای شناخت تاریخ ایران به نکات بسیاری از این کتاب نیازمندیم.
در بخش‌هایی از این کتاب می‌خوانیم: یکی از آیین‌های همراهی خلفا و بزرگان این است که شخص تابع از جهت زیرین وزش باد حرکت کند تا رئیس در بالا باشد و از غباری که پای اسب برمی‌انگیزد و از بوی ناخوش ناراحت نشود و باید طرفی را که خورشید می‌تابد بگیرد تا خلیفه یا رئیسی را که در پیروی اوست از خورشید پناهی باشد و شخص باید که در همراهی اندکی بیرون از مسیر خط او باشد، چنان که می‌بینی من می‌کنم، تا اگر خلیفه خواست که بدو متوجه شود مایه رنج وی نباشد و آنگاه که گفت‌وگو تمام شد و خواست فاصله یا پیشی بگیرد در اوایل موکب باشد و هرگاه خلیفه به او احتیاجی پیدا کرد از پشت سرش او را بطلبد و در انتظار او رنجی را تحمل نکند.
هلال بن محسن صابی در سال 395 هجری قمری متولد شد و در سال 403 هجری قمری اسلام آورد و در سن 89 سالگی در گذشت. او در حدود 44 سالگی اسلام آورده است. از او آثار متعددی به یادگار مانده است که از جمله این موارد می‌توان به اخبار بغداد، الاماثل و الاعیان و منتدی العواطف و الاحسان، التاریخ و... اشاره کرد.
نشر کارنامه این اثر را در قطع وزیری در 243 صفحه و به قیمت 62 هزار و 500 تومان روانه بازار کتاب کرده است.
منبع: تسنیم
