به گزارش گروه سایر رسانه های دفاع پرس، هشت سال دفاع مقدس در تاریخ ایران سال‌هایی پر از خاطره است که پس از گذشت 3 دهه از آن هنوز هم بسیاری از زوایای آن مخفی مانده است و با فاصله گرفتن از آن دوران از طرفی یادگاران آن دوران یکی یکی از بین ما می‌روند و از سوی دیگر نسل امروز آشنایی کمتری با رخدادهای منحصر به فرد آن برهه دارد.
به همین دلیل همزمان با هفته دفاع مقدس، میزان دو نفر از یادگاران جبهه‌های دفاع از وطن هستیم، یک نفر که از اسارت در چنگ کوموله تا نزدیکی شهادت را طی کرده و امروز با درجه دکترا در دانشگاه‌ها تدریس می‌کند و دیگری که بعد از گذشت سی سال هنوز به جهاد سازندگی تعصب دارد و آغاز مشکلات کشور را از زمان تعطیلی جهاد می‌داند.
حمیدرضا پورقربان بازنشسته سپاه است و وقتی برای مقابله با کومله به غرب می‌رود 6 ماه اسیر می‌شود، پس از آزادی در عملیات متعددی حضور داشته وبه مقام جانبازی هم نائل می‌شود، او امروز در دانشگاه‌ها دروس معارف و دفاع مقدس را تدریس می‌کند و صاحب چند تألیف در خصوص دفاع مقدس است.
مرتضی نریمانی که حالا دیگر موهایش سپید شده در جهاد سازندگی بوده و از اقدامات جهاد برایمان گفت، در ادامه صحبت‌های این دو رزمنده در دو جبهه متفاوت را از نظر می‌گذرانید.
چه چیزهای دفاع مقدس را متمایز از دیگر جنگ‌ها کرده است؟
پورقربان: در دفاع مقدس ما شاهد ابتکارات، اختراعات و کارهایی بودیم که در تاریخ جنگ بشر سابقه نداشت؛ نمونه‌های این ابتکارات در عملیات والفجر 8 و عملیات خیبر دیده شد. کارهایی که توسط رزمندگان انجام می‌شد با عشق و علاقه و توکل بود و این درسی است که می‌تواند برای امروز ما سرمشق باشد؛ و امروز هم باید برگشت کنیم به دستورات مقام معظم رهبری که فرمودند راه نجات این مملکت اقتصاد مقاومتی است.
نریمانی: حضرت آقا که فرمودند سپاه و جهاد دو بال انقلاب‌اند؛ جهاد بعد از انقلاب دستاورد حضرت امام خمینی (ره) است. و اگر امروز بیان می‌شود جهاد منظور روحیه جهادی است، که حضرت امام به عنوان فردی که کمتر در مسائل اجرایی سیاسی دست داشتند بعد از اینکه انقلاب پیروز شد جهادی را به وجود آوردند که در این مملکت کارهایی کرد بسیار عجیب و به قول حضرت آقا شد یکی از بال‌های انقلاب.
در سیستم جهاد وقتی که ما وارد مسائل تخصصی‌اش می‌شویم اتفاقاتی افتاد که امروز برای خیلی‌ها ناباورانه است. امروز مسائل فنی جنگ که مطرح می‌شود برای مردم جامعه باورناپذیر است؛ حرکت سیستم جهاد سازندگی در جهت خودباوری ملی بود. هم در دفاع مقدس و هم قبل از دفاع مقدس که جهاد برای آبادی مملکت بنیان گذاشته شد. چون جهاد در ابتدا برای جنگ نبود حضرت امام وقتی که فرمان تشکیل جهاد را دادند فرمودند: زن‌ها، دانشجویان، مردها، بازاریان بروید مملکت را بسازید و اسم آن را گذاشتند جهاد سازندگی.
به عنوان مثال در جنگ، ما پدافند شیمیایی نداشتیم؛ اولین گلوله شیمیایی که در جنگ در جنوب کشور زده شد دقیقاً در مقر جهاد سازندگی اصفهان زدند. در جهاد دستگاه‌های خنثی کننده شیمیایی ساخته شد و واقعاً تحولی در پدافند شیمیایی به وجود آورد؛ اصغر عطائیان این دستگاه را اختراع کرد که در کشورهای دیگر هم استفاده شد و جان بسیاری از جوانان ما را نجات داد.
یکی از بنیان‌گذاران موشک در ایران جهاد سازندگی بود، آقای شریفی نامی محلی را برپا کردند و در این محل موشک ساختند؛ واکاوی و مهندسی معکوس شهید تهرانی را هم در کنار این قضیه می‌بینیم، جالب است که عرض کنم که سوخت جامدی که برای این موشک‌ها می‌ساختند با دستگاه خودساخته خودمان تأمین می‌شد. میکسر سوخت جامد موشک را به دست خودمان ساختیم.
شما دقت کنید که جهاد سازندگی در دریا، یک وقتی قرارگاه مهندسی رزمی نوح نبی در دریا بنیان‌گذاری شد افراد می‌خواستند وسایلشان را ببرند در جزیره فارسی که یک جزیره‌ی متروکه بود و در زمان شاه محل تبعید یک سری ارتشی‌های نافرمان بوده است. وقتی که می‌خواستیم وسایل را به این جزیره ببریم به دلیل اینکه اسکله نداشت باید یک لندی گراف می‌داشتیم که بتوانیم وسایلمان را انتقال دهیم و هیچ‌کس حاضر نشد به جهاد لندی گراف بدهد و جهاد از همان روز شروع کرد و تا این اواخر چند دستگاه لندی گراف استاندارد بین‌المللی ساخت؛ تمام حرکاتی که در جهاد سازندگی انجام شد حرکاتی در جهت خودباوری بود؛ و اغلب مدیران کشور هم که توانستند در مسائل خودکفایی کشور حرکت‌های خوبی را انجام دهند همان‌هایی هستند که یک روزی جهادی بودند.
چه اتفاقی می‌افتد که بعد از گذشت یک دهه دو دهه دیگر تنها فقط یک اسم از جهاد سازندگی باقی می‌ماند؟ جهادی که این‌قدر سرنوشت سازی بوده و پیشتاز بوده است.
نریمانی: اگر بخواهیم به جواب این سؤال برسیم باید یک دور عملکرد جهاد را به طور دقیق مورد بررسی قرار دهیم، باید ببینیم که چه عملکرد چشم‌گیری بود که بعضی‌ها از این نوع عملکرد ترسیدند. این مصوبه مجلس است که جهاد سازندگی و کشاورزی حذف و وزارتخانه جهاد کشاورزی به وجود آمد؛ صراحتاً گفته می‌شود در قانون. اما از همان روزی که جهاد در کشور حذف شد حضرت آقا نگذاشتند که روحیه جهادی حذف شود.
شما دقت داشته باشید در بسیاری از بیانات حضرت آقا به مدیریت جهادی، سیره جهادی و روش جهادی اشاره شده است و در کنار بسیج سازندگی که البته قبل از حذف جهاد تشکیل شد و ما در اصفهان همکاری بسیار نزدیکی با دوستان با سپاه داشتیم، بعد از اینکه جهاد حذف شد آقا سریعاً معاونت سازندگی را تشکیل دادند. الان هست ولی تغییر وضعیت و شکل سازمان داده شده است.
معتقدم تئوری انقلاب توسط جهاد بسط داده شد؛ حضرت آقا می‌گویند سپاه نیروی دافعه انقلاب و جهاد نیروی جاذبه انقلاب بوده است. زمانی که انقلاب پیروز شد، تئوری انقلاب به همه جای ایران نرسید خیلی از روستاها بودند که محتوای انقلاب را نمی‌دانستند این جهاد بود که به روستاها رفت و مودت را بین انقلاب و مردم روستایی ایجاد کرد و چون این را نتوانستند ببینید جهاد حذف شد.
پورقربان: به نظر می‌رسد که اینجا بحث جهاد دو وجه دارد یکی روحیه جهادی است یکی هم بحث ساختار جهاد است ما می‌گوییم کشور ما نیاز به ساختاری دارد به نام جهاد یا نیاز به یک فرهنگی دارد به نام فرهنگ جهادی؛ که رهبر معظم انقلاب در تمام این سال‌ها اولاً در بحث حذف جهاد دقیقاً مخالفت ایشان مطرح شد، در مجلس ششم مطرح شد و ادغام صورت گرفت. یکی دیگر اینکه ما مسأله فرهنگ جهادی را داریم که حضرت آقا بسیار بر آن تأکید داشته‌اند. اگر بخواهیم به این منظر نگاه کنیم بحث ما بحث فرهنگ جهادی است که ما الان دقیقاً به آن نیاز داریم.
روحیه خودباوری که در رزمندگان بود برگرفته از کجا بود؟ چه می‌شود کرد که این در جامعه ما پررنگ‌تر شود؟
پورقربان: مهم‌ترین عاملی که باعث شد در دفاع مقدس این همه جان‌فشانی انجام شود این بود که رزمندگان به تکلیف شرعی خودشان یعنی دفاع عمل کردند. برای دفاع حتی اجازه ولی‌فقیه نیاز نیست، یعنی اگر دشمن حمله کرد و من به عنوان یک کشاورز در حال بیل زدن هستم باید راه آن‌ها را سد کنم.
دفاع یک مسأله عقلی است، بیشتر جوان‌هایی که به جنگ رفتند، کسانی بودند که در خانواده‌های مذهبی با مال خمس داده رشد پیدا کرده بودند و با تربیت اسلامی آشنایی داشتند. نزدیک هفتاد درصد شهیدان دفاع مقدس جوان هستند، آیت‌الله جوادی آملی می‌گویند از خودم پرسیدم چه شد که این جوانان به این جا رسیدند؟ این‌ها عمل صالح حضرت امام بودند یعنی امام نگفتند مبارزه کنید خود اول مبارزه کرد، نگفتند زندان و تبعید بروید اول خودشان زندان و تبعید رفتند. کاتالیزور اصلی عمل صالح امام بوده است.
نظر شما این است که ما این روحیه را داریم ولی زمینه بروز و ظهورش را نداریم؟
پورقربان: بله یکی از دلایلش این است که زمینه بروزش نیست و دلیل دیگرش هم اینکه عملکرد ضعیف و بد بعضی از دولتمردان، تبعیض‌هایی در کشور است که باعث ناامیدی جوانان شده است؛ در حال حاضر خودباوری به نظر من وجود دارد، همین الان ما کسانی داریم که حاضرند پای همه چیز بایستند، نمونه‌اش حادثه تروریستی که در رژه اهواز اتفاق افتاد که نمونه اتحاد ملی و خودباوری بین مردم را به وضوح نشان داد.
بیست و دو بهمن هر سال مردم باز هم می‌آیند این طور که بگوییم آن زمان انگیزه‌ها بوده و امروز نیست، امروز هم برای بسیاری از افراد انگیزه دفاع از میهن و خودباوری وجود دارد همان طور که مقام معظم رهبری در قسمتی از سخنان خودشان فرمودند اگر امروز اتفاقی برای کشور بیفتد حمایت جوانان از کشور کمتر از حمایت جوانان در زمان جنگ نیست.
همه این مصادیقی که شما می‌فرمایید بحث نظامی است؟
پور قربان: نه این طور نیست در همه مصادیق دفاع جانانه‌ی جوانان دیده می‌شود، به طور مثال در بحث حجاب، در بحث 8 دی و فتنه 88، باز هم قوی‌تر مردم در صحنه آمدند. آیا این فاکتورها چراغ سبز این نیست که ملت ما هنوز با انگیزه در صحنه هستند؟ ما نشان داده‌ایم که در یک سری حوزه‌های سخت و حوزه‌های امنیتی دست پیش داریم ولی در حوزه‌های نرم مثل فرهنگ، فساد اقتصادی و مباحث دیگر که با بحث نرم‌افزاری روبرو هستیم دچار ضعف هستیم، نتوانستیم خودباوری فرهنگی و اقتصادی ایجاد کنیم!
دولتمان دچار ضعف است؛ مملکت ما بدون مردم هیچ اعتباری ندارد. ملت باور دارد که مشکلات را می‌توان حل کرد، اما این مدیران هستند که ضعیف هستند. در قضیه اقتصاد هم به خودباوری رسیده‌ایم اما اجرا نمی‌شود.
چرا جوانان مذهبی ما وارد مباحث اقتصادی و جهاد اقتصادی نمی‌شوند؟
پورقربان: چون دستشان خالی است وقتی می‌خواهند کاری شروع کنند نیاز به وام دارند و حمایت دولتمردان که این کار برایشان انجام نمی‌شود.
در نسل امروز فرهنگ خودباوری وجود دارد؟
پورقربان: آیت‌الله مطهری می‌گویند برای آمدن آقا امام زمان انجمن حجتیه می‌گفت که نباید انقلاب کرد و لذا انقلاب را هم قبول نداشت می‌گفت بگذارید فساد فراگیر شود تا آقا بیاید آقای مطهری می‌گویند من حرکت جامعه را حلزونی می‌بینم در عین حال که در دنیا دارد موج گناه زیاد می‌شود و ظلم و ستم در عین حال عین پیچ‌های حلزون این رو به بالا است یعنی ما در کنار این هم حرکت‌های اسلامی و اخلاص و زمینه‌سازی برای ظهور برای آقا می‌بینیم. فرهنگ درست است مردم هوشیارند، جوانان ما اهل مطالعه و تحقیق هستند، این‌ها همه توجیه هستند که ما می‌توانیم.
نریمانی: حضرت آقا بسیار اشاره کرده‌اند امروز جوانانی هستند که بیشتر از سال‌های جنگ در صحنه حاضرند. منتها از جنبه دیگر در زمان جنگ، دشمن به اندازه‌ای که الان هوشیار است و فعالیت می‌کند هوشیار نبود. الان قسمت‌هایی توسط دشمن فعال شده است که هم توجه به داخل سیستم‌های انقلابی می‌کنند و هم اینکه دارد برخورد می‌کند یعنی نکته‌ای که الان شما دارید به عنوان جنگ اقتصادی دارید می‌فرمایید همه‌اش هم این نیست که مسؤولان ما نتوانسته‌اند. بالاخره جنگ است و دشمن در حال خرابکاری است مثل روزهای اوایل انقلاب هر کاری می‌کردیم کار درستی بود چون می‌خواستیم انقلاب پیروز شود.
دشمن امروز فعال‌تر شده است و امروز اطلاعات خیلی سریع‌تر حرکت می‌کند به دست افراد می‌رسد در حد لحظات است، سرعت انتشار خبر بالاست، حرکاتی که دشمن دارد انجام می‌دهد هم سریع‌تر و قابل دیدتر شده است، نه اینکه ما خودباوری و خوداتکایی نداریم چرا هست در کشور ما در بین مردم ما، منتها کمتر می‌توانیم آن‌ها را بیان کنیم و دیده بشویم خبرهای منفی بیشتر دیده می‌شود؛ جوان‌های زیادی الان می‌آیند که ابتکاراتی دارد در صنایع غذایی و غیره که به دنبال نتیجه گرفتن از ابتکاراتشان هستند ولی به خاطر اتفاقاتی که در کشور هست نمی‌گذارد این‌ها به ثمر بنشیند.
با این توضیحات پس مشکل کجاست؟
پورقربان: خیلی از جوانان ما طرح دارند ولی نمی‌دانند کجا مطرح کنند؛ ما نیاز به جذب، آموزش و پشتیبانی نیروهایمان داریم نمی‌گوییم نیست ولی خیلی ضعیف است؛ ما باید درصد وام‌هایمان برای کارهای تولیدی بیاید پایین، نمی‌شود با این درصد کارهایمان پیش برود.
در مباحث فرهنگی نگاه کنید این‌ها نیازمند پشتیبانی مالی مسؤولان ما ندارد ولی ما در این حوزه هم ضعف داریم؟
نریمانی: ما روایت داریم کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم شما تمام معلمان تربیتی نیست کسی که چنین ادعایی نداشته باشد می‌گویند اگر می‌خواهید به فرزندتان چیزی بگویید مستقیم نگویید با عمل و با زبان اگر می‌خواهید بگویید غیرمستقیم، اصلاً داستان‌نویسی به خاطر همین رایج شده است ما در بعضی از حرکاتمان مثل حجاب مواقعی مستقیم عمل کردیم و این مستقیم عمل کردن باعث شد که کار خراب‌تر شود. بخشی از این مباحث به تربیت افراد بر می‌گردد.
پورقربان: این مملکت همه چیز دارد اما اینکه مردم در برخی موارد خودباوری ندارند برمی‌گردد به ضعف مدیریت ما، عدم حمایت از تولیدکنندگان اگر در این زمینه‌ها پشتیبانی انجام شود مردم خودباورند. ما عدم مدیریت داریم عدم برنامه‌ریزی داریم ما نیاز به دلسوزی و عدالت داریم. می‌توانیم ولی به شرط‌ها و شروط‌ها... ما آینده این انقلاب با همه مشکلات و دستاوردها را با پیروی از مقام معظم رهبری روشن می‌بینیم. ملت و مردم دست به دست باید بدهیم.
منبع: فارس
