گروه دفاعی امنیتی دفاع پرس: جلیقه ضدگلوله (Bulletproof vest) یک بخش از زره تک‌نفره است که به جذب ضربه کمک می کند و باعث کاهش آسیب به بدن می‌شود. این جلیقه‌ها معمولا از چند لایه ساخته شده و می‌توانند در برابر برخی سلاح‌ها و قطعات پخش شده نارنجک دستی از شخص محافظت کنند.
انسان‌های دوران باستان از پوست ضخیم برخی حیوانات برای خود پوشش تهیه می‌کردند تا آسیب کمتری از جانب جانوران وحشی به آن‌ها برسد. به تدریج با آشنا شدن انسان‌ها با فنون شکل‌دهی فلزات، استفاده از زره‌های فلزی گوناگون گسترش یافت. تا قرن ۱۴ میلادی زره‌ها به حدی پیچیده شده بود که سلاح‌های آن زمان تقریبا بر آن‌ها کارگر نبود. این مساله در قرن پانزدهم و با پیدایش سلاح‌های گرم به کلی دگرگون شد. سلاح‌های گرم به پرتابه‌ها آنچنان سرعتی می‌دادند که انرژی لازم برای دریدن زره را فراهم می‌کرد.
در برابر این موضوع ضخامت زره‌ها نیز افزوده شد، ولی این تغییر باعث افزایش وزن و دست‌وپاگیری زره‌ها می‌شد به نحوی که استفاده از آن را با محدودیت فراوانی مواجه می‌کرد. به همین خاطر تا سال‌ها زره‌ها از سلاح‌ها عقب افتاده بودند تا اینکه دانشمندان در قرن بیستم و به خصوص در دهه ۶۰ با تکیه بر پیشرفت دانش متالوژی و پلیمر جلیقه‌های ضد گلوله مقاوم و جدیدی را عرضه کردند.
جالب است بدانید که این جلیقه‌ها به راستی ضد گلوله نبوده و عبارت «مقاوم در برابر گلوله» به منظور تعریف آن‌ها مناسب‌تر خواهد بود. در واقع زمانی که فرد یک جلیقه مقاوم در برابر گلوله به تن دارد، نمی‌تواند وی را از هر تهدیدی محافظت کند و به همین دلیل است که لفظ ضد گلوله چندان برازنده آن نیست. به عنوان مثال ممکن است گلوله لبه‌ای دندانه دار و یا چیزی شبیه به آن داشته باشد، در آن صورت امکان عبور از جلیقه وجود خواهد داشت.
با این توضیح باید گفت که زره‌های جدید از الیاف بسیار مستحکم در شبکه‌ای پر تراکم نه از قطعات سنگین فلزی تهیه می‌شود. مکانیزم عمل آن‌ها به این صورت است که با تکیه بر ساختار شبکه‌ای خود انرژی گلوله را درسطح وسیعی پراکنده و جذب می‌کنند. در عین حال نباید به سمت داخل بدن تغییر شکل دهند؛ زیرا ممکن است صدمات شدیدی به اجزای داخلی بدن برسد.
به صورت کلی جلیقه‌ها به دو نوع نرم و سخت تقسیم می‌شوند که معمولا نوع نرم را در زیر لباس می‌پوشند و در مقایسه با نوع سخت مقاومت کمتری دارد.
مهمترین الیاف مورد استفاده در جلیقه‌های ضد گلوله «کولار» است. این ماده پنج برابر محکم‌تر از فولاد هم وزن خود است. با توجه به هزینه مناسب تولید «کولار» در مقیاس صنعتی، هنوز برای جلیقه‌های ضد گلوله بهترین گزینه است.
ماده دیگری که همه ما با آن آشنا هستیم «تار عنکبوت» است که نمونه مصنوعی آن «بیو استیل» نام دارد و استحکام آن ۲۰ برابر فولاد است، ولی تهیه آن بسیار پر هزینه است. در مقابل زره‌های مدرن، گلوله‌های ویژه‌ای با سری از جنس تفلون (ماده‌ای با ضریب اصطکاک نسبی تقریبا صفر) تهیه شده که پس از برخورد با جلیقه، الیاف را به طرفین رانده و مسیری از میان الیاف برای ادامه حرکت خود باز می‌کند.
گلوله‌هایی نیز با هسته‌های فلزی بسیار سخت از جنس «تنگستن کارباید» و یا اورانیوم ۲۳۸، فلزی تولید شده که باعث تمرکز شدید انرژی گلوله در یک نقطه و شکافتن زره می‌شود. در مقابل، برای مقاومت بیشتر جلیقه‌ها آن‌ها را با پولک‌هایی از جنس سرامیک‌های ویژه مانند ترکیبات اکسید آلومینیوم ویا تیتانیوم می‌پوشانند.
این پلیت‌ها (یا پولک‌ها) قابلیت مقاومت در مقابل گلوله‌های فوق را نیز به جلیقه‌ها می‌دهند. به هر صورت هر زرهی تا سرعت و کالیبر خاصی مقاومت دارد و در مقابل کالیبر‌های بالا ناکارآمد است. مثلا اکثر جلیقه‌ها حتی با پلیت در مقابل تفنگ‌های تک‌تیرانداز سنگین (Snipers) mm ۱۲.۷ مانند نمونه ساخته شده توسط صنایع جنگ افزارسازی وزارت دفاع آسیب پذیر است.
در واقع هرچه سرعت گلوله پایین‌تر باشد، جلیقه نیز با ضریب اطمینان بالاتری از بدن فرد محافظت خواهد کرد. پس گلوله‌هایی که دارای نوک سخت بوده و یا با سرعت بالایی شلیک می‌شوند، ممکن است از الیاف عبور کرده و حیات فرد مورد نظر را تهدید کنند.
علاوه بر این جلیقه‌های ضد گلوله از جان فرد در مقابل ضربه چاقو محافظت نخواهند کرد؛ جلیقه‌های مقاوم به چاقو از نوع دیگری الیاف ساخته شده‌اند و همانند سایر جلیقه‌های چندمنظوره در بازار موجود هستند، اما عمدتا سنگین‌تر بوده و قیمت بیشتری نیز دارند.
این در حالی است که به دلیل نواقصی که این جلیقه‌ها در برابر کالیبر سلاح‌هایی مانند ۷.۶۲ دارند، جلیقه‌های جدیدی طراحی شده‌اند که میزان محفاظتی آن‌ها بیشتر است؛ در جلیقه‌های ضد گلوله معمولی به دلیل به کار رفتن صفحه‌های فلزی و یا از جنس کولار که به صورت یک تخته در درون جلیقه قرار می‌گیرند، تحرک کاهش می‌یابد، اما با استفاده از طراحی جدید و استفاده از زنجیره‌ای از حلقه‌های مورد نظر کاربر به راحتی می‌تواند در این جلیقه انعطاف خود را حفظ کند.
در این راستا چند سالی است طرح انقلابی در زمینه جلیقه‌های ضد گلوله با الهام از زره‌های فلس‌دار قدیمی، جلیقه‌های ضد گلوله را با یک تحول بزرگ رو به رو کرده است و مطرح شدن طرح جلیقه ضد گلوله‌ای با عنوان «پوست اژدها»، مهمترین ایده در این زمینه است.
طرح «پوست اژدها» بر پایه حلقه‌هایی از جنس «سیلیسیم» و سرامیک قرار دارد که به صورت دایره‌ای درست شده و به شکل فلسی، زره مورد نظر را تشکیل داده‌اند. در زمان برخورد گلوله با این جلیقه، انرژی حاصل از برخورد در جلیقه پخش شده و در صورت شکسته شدن یکی از فلس‌ها، بخش‌های دیگر گلوله مورد نظر را متوقف می‌کنند.
بر مبنای محاسبات و تولیدات انجام شده، این جلیقه تنها ۲.۵ کیلوگرم وزن داشته و در عین حال بسیار انعطاف‌پذیر است و از تحرک سرباز نمی‌کاهد. علت این مسئله باز هم به ساختار فلسی مانند زره مورد نظر بازمی‌گردد.
همچنین آزمایشات انجام شده بر روی این جلیقه نشان داده که «پوست اژدها» می‌تواند گلوله‌هایی مثل کالیبر ۵.۵۶ سلاح‌ام ۱۶ و یا ام ۴ و یا گلوله‌های ۷.۶۲ از اسلحه AK-۴۷ را متوقف کند.
استفاده از این جلیقه می‌تواند حفاظت و ضریب زنده ماندن رزمندگان ایرانی را افزایش داده و آنان را در برابر بسیاری از خطر‌های موجود در میدان نبرد امروزی بیمه کند. نکته مهم در این جلیقه‌های ضد گلوله جدید آن است که به علت تکنولوژی خاص به کار رفته در آن، اندام حیاتی بدن به نسبت جلیقه‌های معمولی، از حفاظت بیشتری برخوردارند و در صورت شلیک از فاصله نزدیک و زاویه‌های مختلف به فردی که این جلیقه را پوشیده، انعطاف موجود در حلقه‌های آن و همپوشانی اش، نقش مهمی در کاهش آسیب‌های وارده ایفا می‌کند.
با توجه به شرارت‌های تروریست‌ها و اقدامات کوری که اشرار در برخی نقاط کشورمان انجام می‌دهند، یگان‌هایی مانند هنگ‌های مرزبانی، تیپ ۶۵ نزاجا، کلاه‌سبز‌های نداجا و یگان صابرین نیروی زمینی سپاه از جمله واحد‌هایی هستند که می‌توانند در اولویت استفاده از این جلیقه ایرانی قرار بگیرند.
با این حال پژوهشگران امیدوارند با استفاده از پتانسیل نهفته در دانش نانو، بتوانند زره‌هایی به مراتب قدرتمند تولید کنند تا جایی که در مقابل هر کالیبری با هر سرعتی مقاومت کنند.
انتهای پیام/ ۲۳۱
