نبرد بر سر رابطه سوئیفت با ایران به کجا خواهد رسید؟
به گزارش خبرنگار بین‌الملل دفاع پرس، در جدال این روز‌های آمریکا با اتحادیه اروپا بر سر ادامه برجام 2 نکته اساسی به وضوح قابل رویت است. اول، اختلاف‌نظر جدی ترامپ و دولت فعلی ایالات متحده با اروپایی‌ها در خصوص ادامه برجام به نحوی که در آینده‌ای نه چندان دور قابلیت تبدیل شدن به بحرانی جدی در روابط کشور‌های هر دوسوی آتلانتیک (آمریکا- اروپا) را نوید می‌دهد حتی با اشتراک مساعی مشترک‌شان راجع به ایجاد محدودیت صنعت موشکی ایران.
دوم، احساس حقارت اروپایی‌ها نسبت به اوامر بی‌پایان سران کاخ سفید در راستای تعیین دستور کار در روابط بین‌المللی که موجب روی آوردن‌شان به یک استراتژی واحد مانند تبیین سازوکار مالی ویژه برای ایران و در آینده سایر کشور‌های جهان که درجهت منافع حاکمان سیاسی قاره سبز قرار دارند.
اما این که اروپا با گذشت بیش از هفتاد سال از پایان جنگ جهانی دوم بتواند در قامت یک رقیب قدرتمند سیاسی و اقتصادی مقابل آمریکای منجی ظاهر شود، نیز خود محل بحث فراوان است.
هرچند رویترز خبری را با عنوان «اروپا در تلاش است لوگزامبورک را برای پذیرش میزبانی کانال مالی ایران و اروپا در تقابل با تحریم‌ها آمریکا قانع کند»، منتشر کرد؛ ولی در نهایت لوگزامبورگ نیز به مانند اتریش و سوئیس به جهت سرشاخ نشدن با وزارت خزانه داری آمریکا از پذیرش چنین مسئولیتی شانه خالی کرد تا جایی که در آستانه تشکیل اجلاس جی 20 سران آلمان و فرانسه از جدی شدن مذاکرات ایجاد سازوکار مالی در پایتخت‌های 2 کشور قدرتمند اروپا (برلین- پاریس) خبر دادند.
به نوشته خبرگزاری رویترز، اصلی‌ترین قدرت‌های اروپا شامل انگلیس، فرانسه و آلمان به دنبال فشار بر لوگزامبورک هستند تا میزبانی کانال مالی ایران و اروپا را بپذیرد.
کمیسیونر عدالت اتحادیه اروپا در پارلمان این اتحادیه در «استراسبورگ» ضمن اشاره به آمریکا گفته بود، اروپایی‌ها این را نمی‌پذیرند که یک قدرت خارجی که حتی می‌تواند نزدیک‌ترین دوست و متحد آنان باشد، درباره حق مشروع تجاری آنان با دیگر کشورها، تصمیم‌گیری کند.
شاید همین جدیت اروپا در ایجاد سازوکار مالی ویژه برجام باعث شده باشد تا ریچارد گلدبرگ، مشاور ارشد در بنیاد دفاع از دموکراسی که حامی تحریم ایران است، راه حل جایگزینی برای تحریم سوئیفت دارد. آمریکا می‌تواند به جای تحریم سوئیفت، اعضای هیات مدیره آن را تحریم کند تا هم بر سوئیفت فشار بیاورد و هم نظام مالی جهانی را تخریب نکند، ولی در نهایت برآیند گزارش نیویورک تایمز از تعامل محترمانه آمریکا با اروپا درجهت تحریم مالی ایران، خبر می‌دهد.
نیویورک تایمز نوشت: سیاست ترامپ با شعار «اولویت با آمریکاست» با مانع مبهمی در قلب نظام مالی بین‌الملل روبه‌رو شده است. دولت ترامپ در سال‌جاری از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد و تحریم‌ها علیه ایران را دوباره برقرار کرد. این تحریم‌ها، بانک‌ها و شرکت‌های غربی را با تصمیمات سختی مواجه می‌کند. اگر با ایران تجارت کنند، دسترسی به بازار مالی آمریکا را از دست می‌دهند؛ بنابراین جای تعجب نیست که برخی از آن‌ها روابط خود با ایران را قطع کرده‌اند یا از سرمایه گذاری در ایران صرف نظر کرده‌اند؛ اما یک خط ارتباطی مهم با این کشور همچنان برقرار است: سرویس پیام رسانی مالی که نقشی حیاتی در جابجایی پول درون نطام بانکی بین‌المللی ایفا می‌کند.
در ادامه این مطلب آمده است: این نظام پیغام رسان تحت مدیریت یک شرکت نروژی به نام سوئیفت است. این سرویس که توسط بانک‌های جهان استفاده می‌شود نقش قابل توجهی در چرخه بین‌المللی پول دارد. مثلا اگر بانکی در آمریکا بخواهد پول یک مشتری خود را به بانکی در انگلستان حواله کند، با استفاده از این سیستم قصد خود را به اطلاع بانک انگلیسی می‌رساند. سوئیفت پولی را در خود نگه نمی‌دارد. از آنجا که هدف تحریم‌های آمریکا چرخه مبادلات مالی ایران است، سوئیفت خود را تحت فشار می‌بیند تا دسترسی ایران به این سامانه را قطع کند؛ اما سوئیفت هنوز این کار را انجام نداده و زمان به سرعت می‌گذرد.
هم اکنون آمریکا می‌تواند برخورد شدیدتری نشان بدهد؛ مثلا سوئیفت یا بانک‌های طرف قرارداد را تحریم کند. اما این اقدام می‌تواند موجب بی‌ثباتی عملیات موسسات مالی بزرگی شود که به سوئیفت تکیه دارند. اهمیت سوئیفت قابل چشم پوشی نیست. هم‌اکنون بیش از 11 هزار بانک در 200 کشور جهان کاربر این سامانه هستند. اما اگر به سوئیفت اجازه همکاری با ایران داده شود، رهبران این کشور می‌توانند با استفاده از آن به راحتی وجوه خود را منتقل کنند. همچنین به اتحادیه اروپا کمک می‌کند که توافق هسته‌ای با ایران را سرپا نگه دارد. در ادامه برخی ابهامات در رابطه با آینده عملکرد سوئیفت مطرح شده است.
آیا با وجود خطر تحریم شدن، سوئیفت همکاری با ایران را قطع خواهد کرد؟
از آنجا که شرکت‌های بزرگ اروپایی گفته‌اند تمایلی به تخریب رابطه خود با آمریکا ندارند و به همین علت ایران را ترک کرده‌اند، سوئیفت نیز می‌تواند اقدام مشابهی انجام دهد یا می‌تواند مدعی شود که همکاری با ایران به علت عدم پیروی بانک‌هایش از قواعد بین‌المللی ریسک بالایی دارد. به یاد داشته باشید که در سال ۲۰۱۲ نیز با اعمال تحریم‌ها، سوئیفت روابطش با ایران را قطع کرد؛ اما برای مدیران سوییفت، شرایط فعلی به سادگی گذشته نیست.
در سال 2012، اروپا نیز مانند آمریکا اعمال کننده تحریم‌ها بود و سوئیفت به عنوان نهادی بلژیکی چاره‌ای جز پیروی نداشت؛ اما امروز اتحادیه اروپا راغب به حفظ همکاری با ایران و تخریب سیاست آمریکا علیه ایران است. ممکن است سوئیفت نگران وخیم شدن روابطش با اتحادیه اروپا به علت میل به سوی آمریکا باشد. اروپایی‌ها نیز برای ادامه تجارت با ایران به دنبال تاسیس نظام ارتباطی جدیدی هستند. سوئیفت در بیانیه‌ای اعلام کرد که در حال مذاکره با هر 2 طرف اروپایی و آمریکایی است.
اگر دولت ترامپ بخواهد اقدامی علیه سوئیفت کند باید با احتیاط این کار را انجام دهد. وضع تحریم علیه سوئیفت احتمالا موجب قطع همکاری بانک‌ها با آن می‌شود و در نتیجه سوئیفت نیز مجبور می‌شود به همکاری با ایران خاتمه دهد. اما تهدید به تحریم سوئیفت می‌تواند نظام مالی بین‌المللی را بی ثبات کند. نهاد‌هایی مانند وزارت خزانه از اقدامات بی ثبات کننده نظام مالی بین‌المللی اجتناب می‌کنند. همچنین وزارت خزانه می‌تواند به موجب قانون تامین مالی تروریسم از سوئیفت اطلاعات دریافت کند. اگر سوئیفت کار انتقال و ارزیابی معاملات مالی ایران را کنار بگذارد، آمریکا اطلاعات کمتری از تبادلات مالی تهران دریافت خواهد کرد.
از آنجا که در جریان تلاش‌های آن‌ها هستیم به نظرمان باید فرصت بیشتری به اروپایی‌ها داده شود، هرچند که این فرصت بی‌پایان نخواهد بود.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه در همین خصوص گفته بود که به دلیل «حساسیت موضوع» نمی‌تواند خبر‌ها درباره کشور‌های میزبان سازوکار ویژه مالی اروپا را تایید کند؛ چراکه «آمریکایی‌ها به دنبال بستن همه راه‌ها هستند و از هم اکنون، فشارهای‌شان را بر کشور‌هایی که برای ایجاد این سازوکار تلاش می‌کنند، شروع کرده‌اند.»
وی به ذکر این نکته درباره سازوکار مالی بسنده کرد که «اتحادیه اروپا تاکنون راه حل عملیاتی برای تعامل با ایران را ارائه نکرده، ولی از آنجا که ما را در جریان تلاش‌های خود قرار می‌دهند، تصورمان این است که باید به اروپایی‌ها فرصت بیشتری داده شود، البته این فرصت، بی‌پایان نخواهد بود.»
عراقچی در مورد ساز و کار ویژه کشور‌های اروپایی برای حفظ برجام و تامین منافع اقتصادی ایران گفت: سازوکار ویژه مالی یکی از موضوعات کنونی مذاکره ما با کشور‌های اروپایی است، آن‌ها در تلاش هستند که این ساز و کار را تشکیل بدهند تا یک نظام دریافت و پرداخت برای تعاملات اقتصادی ایران ایجاد شود؛ بنابراین پاسخ به چرایی پرسش اول گزارش، هرگز به خوبی محقق نخواهد شد، مگر با گذشت زمان در روز‌های آینده هرچند که دورنمای مذاکرات پیش رو میان مقامات عالی رتبه سیاسی کشور با سران اتحادیه اروپا و نیز رهبران اروپایی با ترامپ چندان مطلوب به نظر نمی‌رسد.
انتهای پیام/ 451
