به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع پرس به نقل از وطن امروز، علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی 2 روز پیش طی مصاحبه‌ای علاوه بر اینکه بر بازرسی ماموران آژانس از برخی دانشگاه‌های مهم کشور مهر تایید زد، اعلام کرد آژانس از مقالات علمی ما هم بازرسی می‌کند!
صالحی در گفت‌وگو با آنا، در پاسخ به سوالی درباره نگرانی‌ها نسبت به بازرسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از دانشگاه‌های کشور اظهار داشت: «بازرسی کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از مراکز آموزشی نباید به گونه‌ای مطرح شود که این بازرسی‌ها مختص ایران بوده و نسخه‌ای است که برای ایران پیچیده‌اند؛ هر کشوری که عضو پروتکل الحاقی باشد در چارچوب این پروتکل و بر مبنای دستورالعمل آن که تمام کشورهای عضو پذیرفته‌اند، از آن بازرسی می‌شود. بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون از چندین دانشگاه کشور از جمله دانشگاه‌های صنعتی شریف، علم و صنعت، صنعتی امیرکبیر و کاشان بازرسی کرده‌اند و این بازرسی‌ها طبیعی است».
وی در پاسخ به این سوال که «آیا پیش از امضای برجام نیز بازرسی از دانشگاه‌ها انجام می‌شد؟» گفت: «قبل از امضای برجام ایران به‌صورت داوطلبانه پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کرد جز بازه زمانی اوایل سال ۸۳ که قریب به 2 سال ایران پروتکل الحاقی را اجرا کرد».
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره کیفیت بازرسی‌ها از دانشگاهیان نیز گفت: «بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طبق دستورالعملی است که بر مبنای آن همه تحقیقاتی که در آن از مواد هسته‌ای استفاده می‌شود، بازرسی و حسابرسی می‌شوند؛ این حسابرسی مواد هسته‌ای از جمله اورانیوم در تمام کشور‌ها انجام می‌شود؛ اگر در مقالات منتشرشده کشور نیز استفاده از مواد هسته‌ای مطرح شده باشد مورد بازرسی و سؤال بازرسان قرار می‌گیرد و پیشنهاد سازمان انرژی اتمی کشور این است در صورتی که در مقالات پژوهشگران استفاده از مواد هسته‌ای مطرح شده است، این مواد را به سازمان انرژی اتمی تحویل دهند تا در حسابرسی آژانس انرژی اتمی به مشکلی برنخوریم، اما هرگز بازجویی از اساتید دانشگاه انجام نخواهد شد».
شروع ماجرا
خبر بازرسی ماموران آژانس از دانشگاه‌های معتبر ایران البته نخستین بار حدود شش ماه پیش منتشر شد. با این حال شدت اعتراضات دانشجویان و اساتید به این خبر به قدری بود که نه‌تن‌ها سخنگوی وزارت امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی در قبال آن سکوت کردند که حتی وزیر علوم هم این بازرسی‌ها را از اساس تکذیب کرد! منصور غلامی در همین راستا گفته بود: این بحث مربوط به شورای عالی امنیت ملی است، ولی اخیرا یعنی از زمانی که من این مسؤولیت را بر عهده گرفته‌ام چنین اتفاقی نیفتاده و بازرسی از دانشگاه‌ها انجام نشده است.
ادعایی که خیلی سریع از سوی اعضای هیات علمی برخی دانشگاه‌ها مانند دانشگاه شهید بهشتی تکذیب شد. این موضوع تا جایی پیش رفت که کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم به آن ورود کرده و خواستار پاسخگویی وزارت علوم و سازمان انرژی اتمی شده بود. در نهایت کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی 26 تیرماه این بازرسی‌ها را تلویحا تایید کرد و گفت: ما درباره دسترسی‌هایی که در داخل سایت‌های هسته‌ای‌مان به آژانس می‌دهیم هم اطلاعاتی نمی‌دهیم و از آژانس هم خواستیم اطلاعاتی ارائه ندهد و این سیاست کلی ما است. به علاوه دسترسی‌های تکمیلی طبق پادمان و پروتکل الحاقی محرمانه است؛ به همین دلیل علاقه نداریم بگوییم از کجا و به چه دلیل بازرسی شده است!
بازرسی ماموران آژانس از دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور از آن جهت حساس شد و مورد توجه قرار گرفت که پیش از این نهاد‌های امنیتی نسبت به همکاری ماموران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با سرویس‌های جاسوسی غربی هشدار داده بودند. ترور دانشمندان هسته‌ای ایران توسط عوامل موساد از طریق درز اطلاعات توسط ماموران آژانس انجام شد. با همه این‌ها آنچه تاکنون در این باره مطرح شده بود بازرسی از دانشگاه‌ها بود و نه بررسی مقالات علمی در کشور. از این جهت اظهارات اخیر رئیس سازمان انرژی اتمی در نوع خود بی‌سابقه تلقی می‌شود.
عضو مودب و حرف گوش کن برجام!
مساله دیگر و مهم‌تری که درباره اظهارات اخیر رئیس سازمان انرژی اتمی به چشم می‌آید، موضوع تداوم انجام تعهدات ایران در برجام است. ایران در شرایط فعلی به گونه‌ای به برجام و برخی لوازم آن همچون پروتکل الحاقی پایبند است که گویی طرف‌های مقابل به همه تعهدات خود عمل کرده‌اند؛ در حالی که آمریکا از برجام خارج شده و همه تحریم‌های هسته‌ای بازگشته‌اند. علاوه بر این 300 هدف تحریمی که قبل از برجام و قبل از شروع مذاکرات هسته‌ای اساسا وجود نداشته‌اند، حالا بعد از پنج سال مذاکره، در کنار تحریم‌های سابق، در لیست تحریم‌های آمریکا علیه ایران قرار گرفته‌اند. از سوی دیگر اروپا هم به کف تعهدات خود در برجام عمل نکرد تا در آن صورت بتوان با کمی اغماض، عمل ایران به تعهدات برجامی‌اش را پذیرفت.
اتحادیه اروپایی پس از خروج آمریکا از برجام و در جریان هشت ماه مذاکره با ایران متعهد شده بود با راه‌اندازی سازوکار مالی، شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی را به ادامه همکاری‌های تجاری و مالی با ایران ترغیب کرده و فروش نفت ایران در دوران تحریم‌ها را هم تضمین کند. با این حال و به‌رغم اعلام چند تاریخ برای ارائه SPV، این کانال ثبت و اجرایی نشد تا مسؤولان ارشد دیپلماسی دولت روحانی اذعان کنند اروپا ناتوان است!
در چنین شرایطی طبعا این سوال مطرح است که وقتی هم آمریکا و هم اتحادیه اروپایی زیر تمام تعهدات و وعده‌های خود در برجام زده‌اند، چرا ایران باید به تمام تعهدات خود پایبند باشد و چنانکه رئیس سازمان انرژی اتمی خبر داده، علاوه بر بازرسی از دانشگاه‌ها، بازرسی آژانس از مقالات علمی دانشمندان ایرانی را هم بپذیرد؟! گفتنی است یکی از تعهدات دولت ایران در برجام، پذیرش پروتکل الحاقی بوده است. بر اساس این پروتکل بازرسی‌های گسترده‌ای از مراکز علمی و تحقیقاتی ایران و همین‌طور مراکز هسته‌ای ایران انجام شده و می‌شود. البته این رژیم بازرسی‌ها به بهانه ادعایی «چاشنی‌های انفجاری» شامل برخی مراکز نظامی ایران نیز شده بود که با ورود رهبر انقلاب و مخالفت صریح ایشان، تنها به یک بازرسی کوتاه از سایت پارچین محدود شد و فیصله یافت.
SPV تعهد نمادین اروپاست
کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: آینده SPV چندان خوشایند نیست و این موضوع بیشتر جنبه نمادین نسبت به انجام تعهدات اروپا در قبال برجام دارد که برای ما هم مفید نخواهد بود.
فواد ایزدی در گفت‌وگو با مهر، درباره اقدامات اخیر اروپا علیه ایران در تحریم برخی اشخاص و نهاد‌های ایرانی و تاثیر آن بر همکاری‌ها میان ایران و اروپا در موضوع کانال مالی ویژه، اظهار داشت: آینده SPV چندان خوشایند و مثبت نیست و اگر هم اروپایی‌ها بخواهند کاری انجام دهند بیشتر جنبه نمادین نسبت به انجام تعهدات خودشان در قبال برجام را دارد. وی گفت: به اعتقاد من، در این شرایط اگر اروپایی‌ها بخواهند کاری در موضوع SPV انجام دهند، دیگر به کار ما نمی‌آید و برای کشور مفید فایده واقع نمی‌شود. ایزدی با بیان اینکه ما با انجام برخی اقدامات و مواضع به آقای ترامپ این مطلب را انتقال دادیم که اگر آن‌ها از برجام خارج شوند ما همچنان در برجام خواهیم ماند، افزود: در آن زمان ما بار‌ها گفتیم اگر آمریکا از برجام خارج شود با اروپا در قالب گروه 1+4 برجام را ادامه خواهیم داد و زمانی که ترامپ یقین پیدا کرد ایران در برجام خواهد ماند متوجه شد به گزینه ایده‌آل خود نزدیک شده است که آن حفظ برجام به همراه محدودیت‌های هسته‌ای شامل تحریم‌های گسترده علیه ایران است.
کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: آمریکا با خروج خود از برجام به آنچه در قبال ایران مد نظر داشت دست پیدا کرد و از طرفی هم باید امروز برخی مقامات ما پاسخگو باشند چرا اروپا در برابر آمریکا کاری انجام نمی‌دهد و به تعهداتش نسبت به برجام پایبند نیست. وی ادامه دارد: خود اروپایی‌ها اینطور مطرح می‌کنند که ما یک حرفی درباره کانال مالی ویژه اروپا یا همان SPV به جهت همکاری و تداوم روابط تجاری با ایران مطرح کردیم، شما آن را جدی نگیرید. ایزدی بیان کرد: اروپا امروز یقین پیدا کرده که ایران در برجام خواهد ماند، بنابراین نتیجه این می‌شود که این تصور را داشته باشند که چه به ما امتیازی بدهند چه ندهند، ما همچنان نسبت به تعهدات خود در برجام پایبند هستیم. از طرفی اروپا هم که دوست ما به حساب نمی‌آید، پس برای چه بخواهد به ما امتیازی بدهد؟ کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان خاطرنشان کرد: تا زمانی که این ذهنیت در میان اروپایی‌ها نسبت به ایران وجود داشته باشد که ما تحت هر شرایطی در برجام خواهیم ماند، SPV هم به جایی نخواهد رسید.
انتهای پیام/ 112
