به گزارش گروه سایر رسانههای دفاعپرس به نقل از دیپلماسی ایرانی، ست جی. فرانتزمن در یادداشتی نوشت: تشدید تنشها در روابط ایران و سوریه در میانه عقب نشینی برنامه ریزی شده ایالات متحده و پایان جنگ علیه داعش رخ داده و با تهدید آغاز یک درگیری جدید همراه است. روز ۲۰ ژانویه سامانه دفاع هوایی گنبد آهنین اسرائیل موشکی شلیک کرد تا موشک سطح به سطح «ایرانی» شلیک شده از خاک سوریه را متوقف کند. ۲۳ ژانویه روسیه بار دیگر به اسرائیل درباره حملات هوایی در سوریه هشدار داد. با این حال، تل آویو با پشتیبانی واشنگتن اصرار میورزد که میتواند حضور ایران را در سوریه کاهش دهد و از انتقال سلاحهای ایرانی به حزب الله لبنان ممانعت کند.
حملات هوایی روزانه در ۲۰ ژانویه که اتفاقی نادر به شمار میرود، اقدامات تلافی جویانه ایران و دور دوم حملات هوایی که شب بعد از آن در جریان بود، یکی از جدیترین درگیریهای میان نیروهای اسرائیلی و ایرانی در سوریه از آغاز جنگ داخلی سوریه تاکنون محسوب میشود. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل در دسامبر ۲۰۱۷ اعلام کرد که اجازه نخواهد داد ایران جای خود را در سوریه مستحکم کند و با ایجاد زیرساختها و پایگاهها از درگیریهای سوریه سود ببرد. اسرائیل به طور فزاینده هشدار میدهد که ایران باید سریعا از سوریه خارج شود. اسرائیل در فوریه ۲۰۱۸ و پس از ورود یک هواپیمای بدون سرنشین به حریم هوایی خود، به اهداف ایرانی در سوریه حمله کرد و در ماه مه ۲۰۱۸ هم در واکنش به موشک شلیک شده از خاک سوریه، حملات هوایی جدیدی انجام داد. برخی از حملات هوایی اسرائیل در سال گذشته در خاک سوریه تا جاده پالمیرا در نزدیکی حمص و در استان لاذقیه هم رسیدند.
در ماه سپتامبر حمله هوایی اسرائیل به یک انبار در استان لاذقیه بود که به هدف گرفته شدن اشتباهی هواپیمای ایلیوشن ۲۰ روسیه توسط سامانه دفاع هوایی سوریه منجر شد. در پی این حمله، روسیه که تا آن زمان در واکنش به این جنگ در سایه سکوت اختیار کرده بود، به اسرائیل درباره حملات هوایی هشدار داد. روسیه حامی اصلی دولت بشار اسد محسوب میشود، اما محافظت از منافع ایران در سوریه را بخشی از نقش خود در این کشور نمیداند. در پی سقوط هواپیمای روسی، مسکو به تل آویو هشدار داد در قدمهای بعدی به شدت محتاط باشد.
اسرائیل به طور فزاینده سیاست خود را افشا کرده است و از تمایل به آغاز جنگ در سوریه برای متوقف کردن ایران خبر میدهد. اسرائیل در پاییز ۲۰۱۷ اعلام کرد که در جریان جنگ در سوریه به ۱۰۰ هدف در این کشور حمله کرده است. تا سال ۲۰۱۸ این عدد به ۲۰۰ هدف ایرانی افزایش یافته بود.
در حالی که اسرائیل از گستردگی حملات هوایی خود در سوریه با افتخار سخن میگوید، تصویر جدیدی از جنگی که در سالهای گذشته عمدتا در سایهها رخ داده است، نمایان میشود. در جنگ داخلی سوریه، مناقشه بین اسرائیل و ایران که در ابتدا با هدف ممانعت از انتقال تسلیحات ایرانی از طریق سوریه به حزب الله لبنان صورت میگرفت، بسیار محدود و در سایه درگیریهای بزرگتر میان دولت بشار اسد و شورشیان و سپس میان ائتلاف بین المللی تحت رهبری ایالات متحده و داعش بود.
در ۲ سال اول جنگ ائتلافی ۱۴ هزار حمله هوایی علیه داعش صورت گرفت. اکنون به نظر میرسد جنگ داخلی سوریه عمدتا در پی توافق ترکیه و روسیه بر سر ادلب به پایان خود نزدیک است. جنگ علیه داعش نیز با شکست آخرین بازماندههای این گروه تروریستی در نزدیکی هجین، در حال اتمام است.
تصادفی نیست که پایان جنگ سوریه با افزایش تنشها بین اسرائیل و ایران همراه شده است. در دوران جنگ داخلی سوریه، ایران ابتدا بر حمایت از دولت بشار اسد تمرکز کرد و نیروهای شبه نظامی را به کار گرفت و از طریق یگانهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که از تهران به سوریه اعزام شده بودند، به دولت بشار اسد مشاوره میداد. ایران همچنین پایگاهها و انبارهایی را در سوریه ساخت. سال گذشته ایالات متحده اعلام کرد که نیروهای ایرانی باید سوریه را ترک کنند. اما ایران به دنبال منفعت بردن از درگیریها در سوریه از طریق افزایش یا دست کم حفظ حضور خود در این کشور است و از دفاع هوایی سوریه به عنوان محافظ استفاده میکند.
حضور ایران در سوریه بخشی از شبکه بزرگتر متحدان ایرانی در عراق و سوریه محسوب میشود. معین الکاظمی، یکی از فرماندهان شیعه نیروهای بسیج مردمی عراق (حشد الشعبی) ۲۱ ژانویه تهدید کرد که مناقشه بین ایران و اسرائیل در سوریه میتواند با مداخله حزب الله لبنان و با مداخله شبه نظامیان شیعه حامی ایران در عراق به این کشور کشیده شود.
با خارج شدن درگیریهای اسرائیل و ایران در سوریه از سایه، اسرائیل درباره حملاتش آشکارتر سخن میگوید. نیروهای نظامی اسرائیل ۲۱ ژانویه با انتشار بیانیهای از حملات هوایی به منظور هدف گرفتن مواضع نیروهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سوریه خبر داد. این حملات با تهدید سوریه به تلافی و نگرانی روسیه درباره حملات خودسرانه همراه شدند.
به رغم شمار متعدد حملات هوایی، تلفات سوری و ایرانی در خاک سوریه بسیار اندک بوده است. سطح آسیبها به زیرساختهای ایرانیها در سوریه هم نامعلوم است. اسرائیل تاکنون از حملات به زیرساختهایی با کاربرد دوگانه همچون فرودگاه بین المللی دمشق خودداری کرده و بر حملات به اهداف خاص همچون رادارها، انبارها و موارد مشابه متمرکز شده است. این بدین معنی است که در بیشتر موارد خسارتهای ناشی از حملات اسرائیل نسبتا محدود بوده است.
به نظر میرسد اسرائیل عزم خود را برای آغاز جنگ در سوریه برای بیرون راندن ایران جزم کرده است. روسیه، ترکیه و ایران از طریق دیدارهای متعدد در آستانه، سوچی، ژنو و هر جای دیگری درصدد پایان دادن به درگیریهای سوریه برآمدهاند. این در حالی است که ایالات متحده در حال خروج از سوریه و رها کردن نقش مواجهه با ایران در سوریه است. شماری از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از جمله بحرین و امارات متحده عربی از بازگشت دیپلماتها به دمشق خبر دادهاند. همه اینها حاکی از آن است که ثبات به سوریه باز میگردد و این یعنی ایران بیش از نیم دهه درگیری را بدون آسیب و با نفوذ بیشتر منطقهای پشت سر گذاشته است.
این مساله اسرائیل را به اقدامات آشکارتر علیه ایران ترغیب میکند؛ اما همچنان این سوال وجود دارد که چطور میخواهد اهداف ضدایرانی خود را محقق کند؟
سامانه دفاع موشکی «اس ۳۰۰» روسیه در سوریه نهایتا عملیاتی خواهد شد و احتمال عملی شدن تهدیدهای سوریه به تلافی حملات هوایی هم وجود دارد. هرگونه درگیری احتمالا با مداخله حزب الله و نیروهای حامی ایران در عراق و حتی در غزه همراه خواهد شد و همه اینها یعنی اسرائیل شرایط خوبی در منطقه برای آغاز یک درگیری جدید ندارد.
انتهای پیام/ 112