گروه حماسه و جهاد دفاع‌پرس: سپهبد ولی‌الله قرنی در زمان طاغوت تا درجه سرلشکری ارتقا یافت، اما زمانی که متوجه اسلام‌زدایی و ظلم شاه شد، به تمام مزایای مادی و منزلت سرلشکری پشت پا زد. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به سمت رئیس ستاد ارتش جمهوری اسلامی منصوب شد. زمانی که دولت موقت را عدم همسو با تصمیماتش دید، از این سمت استعفا داد. سرانجام وی در ساعت ۱۱:۳۰ روز سوم اردیبهشت ۱۳۵۸ به ضرب گلوله گروهک «فرقان» در منزلش ترور شد و به درجه رفیع شهادت نایل آمد. ضارب وی «حمید نیکنام» نام داشت که بعد‌ها بازداشت و پس از محاکمه اعدام شد.
به مناسبت سالروز شهادت سپهبد «ولی‌الله قرنی» مروری بر زندگی این شهید بزرگوار داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
طراحی کودتا علیه شاه
محمدولی الله قرنی در سال ۱۲۹۲ در تهران چشم به جهان گشود. پدرش یکی از مدیران مخابرات تهران بود. او پدرش را در سن ۱۰ سالگی از دست داد. در سال ۱۳۰۹ وارد دانشکده افسری ارتش «مدرسه صاحب منصبی» و در سال ۱۳۱۱ با درجه ستوانی دومی در رسته توپخانه فارغ التحصیل شد.
وی علاقمند بود تا ریشه نام خانوادگی خودش را بداند. پس از بررسی متوجه شد که نامش منتسب به «اویس قرنی» یکی از اصحاب پیامبر اکرم (ص) است. از این رو تصمیم گرفت به گونه‌ای عمل کند که رایحه‌ای شبیه به زندگی آن بنده خاص خداوند داشته باشد.
نظرات سیاسی قرنی با شاه و مقامات بلندپایه کشور تفاوت داشت. قرنی به علت شایستگی، رتبه‌های نظامی را یکی پس از دیگری پشت سر گذاشت و در آخرین مرحله پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، با درجه سرتیپی در راس رکن دوم ستاد ارتش قرار گرفت و تا ۲۰ بهمن ۱۳۳۶ در این سمت ماند.
قرنی در مهر ۱۳۳۶ به درجه سرلشکری رسید که این امر نشانگر اعتماد محمدرضا پهلوی به او تا این تاریخ است. در ۲۰ بهمن ۱۳۳۶ با به دست‌آوردن عنوان معاون دوم ریاست ستاد ارتش، از سمت جایگاه رکن دوم ستاد ارتش برکنار و در ۲۶ بهمن ۱۳۳۶ از جایگاه پایانی نیز کنار گذاشته شد.
مبارزه سیاسی عمل‌گرایانه سپهبد قرنی از سال ۱۳۳۶ آغاز شد. او در دوران خدمت، به فساد مالی در درون ارتش پی برد و در رایزنی با گروهی از همفکران و همکاران، خود را برای اصلاح این وضعیت شروع کرد. برای این‌کار، در سال ۱۳۳۶ هنگامی که ریاست رکن دوم ارتش را بر عهده داشت، طرح کودتایی را برای براندازی تاج و تخت محمدرضاشاه پهلوی ریخت که افشای آن، به دستگیری وی در هشتم اسفند ۱۳۳۶ منجر شد. پس از برملا شدن سند‌هایی درباره نقش آمریکا در این ماجرا و دستگیری قرنی، وی در ۳۱ تیر ۱۳۳۷، از ارتش شاهنشاهی اخراج و به سه سال زندان محکوم شد. وی در دی ۱۳۳۹ مورد عفو قرار گرفت.
قرنی را چه کسی لو داد؟
در مورد چگونی لو رفتن کودتا منابع مختلف و روایت‌های متفاوتی ذکر شده است. برخی افسران ارشد نظامی از جمله سپهبد تیمور بختیار، سپهبد حاج علی کیا و سپهبد مهدی‌قلی علوی‌مقدم را که رقابت‌های شدیدی با وی داشتند مسوول این کار می‌دانند. به عقیده گروهی دیگر دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا به دلیل نشان دادن حسن نیت خود به شاه این اطلاعات را افشا کردند. نظریه بعدی نیز دستگاه‌های امنیتی انگلیس و یا شوروی را به علت جلوگیری از بروز یک کودتای آمریکایی در ایران عامل لو رفتن کودتا می‌داند. منابع منتشر شده آمریکایی ضمن تایید اطلاع داشتن آمریکا از نقشه کودتا، افشای این اطلاعات از سوی آمریکا را رد می‌کند.
سپهبد قرنی پس از آزادی با افرادی همچون آیت الله طالقانی و آیت الله سیدهادی میلانی ارتباط نزدیکی برقرار کرد که این امر موجب دستگیری مجددش شد. این بار وی به ۹ ماه زندان انفرادی محکوم شد.
شهید قرنی نخستین رییس ارتش جمهوری اسلامی ایران
سپهبد قرنی پس از پیروزی انقلاب اسلامی از جمله اولین اعضای شورای انقلاب بود که در ۲۳ بهمن ۵۷ به عنوان اولین رئیس ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب شد. ماموریت وی به عنوان رییس ستاد کل ارتش تنها ۴۳ روز طول کشید.
وی در ۲۴ بهمن ۵۷ در دفتر ریاست ستاد ارتش، تمثال حضرت امام خمینی (ره) را نصب کرد و سپس خطاب به حاضران گفت: «ارتش شاهنشاهی که می‌گفتند از مجهزترین ارتش‌های دنیاست و شاید هم از لحاظ وسایل و تجهیزات چنین بود، از آنجا که ایمان و اعتقاد نداشت، ظرف چند ساعت متلاشی شد. افراد یک ارتش اولا باید مومن باشند، ثانیا آرمان آنان حفظ استقلال میهن باشد نه حمایت یک فرد.»
فاصله‌گیری با دولت موقت
سپهبد قرنی در هفتم فروردین ۵۸، به دلیل عدم همسویی تصمیمات و اختلافی که در نوع برخورد با اشرار فعال در کردستان با دولت موقت داشت، استعفای خود را تقدیم امام (ره) کرد و در همین روز از طرف دولت موقت برکنار شد.
علت ترور سپهبد قرنی
سپهبد قرنی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به بازگرداندن نظم اولیه در نیرو‌های سه‌گانه ارتش، در سرکوب و ناکامی گروهک‌های ضدانقلاب نقش بسزایی ایفا کرد.
در کتاب «گروه فرقان» در خصوص علت ترور سپهبد قرنی آمده است: «چرایی انتخاب سپهبد قرنی به عنوان نخستین هدف ترور گروه فرقان را گرچه بسیاری به مسأله ضلع زور از مثلث زر و زور و تزویر مربوط می‌دانند، اما به نظر می‌رسد کینه و نفرت گروه‌های چپ و مارکسیستی از سپهبد قرنی ریشه تاریخی داشته باشد؛ چرا که محمدولی‌الله قرنی در زمان تصدی رکن دوم ارتش شبکه افسران حزب توده را پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ را کشف و منهدم کرده بود و این مسأله‌ای نبود که گروه‌های چپ از آن بگذرند. به عنوان نمونه در روز‌های ابتدایی پیروزی انقلاب، سازمان چریک‌های فدایی خلق که گروهی مارکسیستی بود، در ارگان خود سوال کرده بود، چرا قرنی در جریان مشارکتش در کودتا علیه شاه فقط به سه سال زندان محکوم شده بود؟ در حالی که یک دانشجو فقط به جرم خواندن کتاب‌های دکترشریعتی و صمدبهرنگی به سال‌ها زندان محکوم می‌شد!»
انتهای پیام/ 131
