لزوم حفظ تناسب مضامین ارزشی با روحیه کودک و نوجوان/ سینماگر باید با آزادی عمل به ارزش‌ها بپردازد
به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع‌پرس، سینمای کودک و نوجوان از ژانرهای مهمی در سینمای جهان است که با توجه به اهمیت آن و اهتمامی که به غنای آن شده پیشرفت‌های قابل توجهی هم کرده است. متاسفانه این ژانر علی‌رغم پتانسیلی که دارد همچنان مهجور بوده و از ژانرهای محرومی است که به جایگاه خود نرسیده است.
با توجه به هجمه فرهنگی دشمنان علیه کودکان ایران شاهدیم که کودکان ما قهرمانان خود را از تولیدات سینمای غرب گرفته‌اند و سینماگران ما عملا اقدامات قابل توجهی ارائه نکرده‌اند. اهمیت سینمای کودک و نوجوان و وجود قهرمان‌های متعددی که با سن کم توانسته‌اند در تاریخ انقلاب و دفاع مقدس ماندگار شوند، و بی‌مهری که سینمای ایران به آنان روا داشته، سبب شد تا سلسله مصاحبه‌هایی با اعضای هیات انتخاب سی و دومین جشنواره کودک و نوجوان انجام دهیم.
قسمت دوم این مجموعه، مصاحبه با «حسین شیخ‌الاسلامی» است که در ادامه می‌خوانید.
حسین شیخ‌الاسلامی نویسنده، منتقد و کارآفرین، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد فلسفه غرب، عضو مؤسسین و عضو شورای کارشناسی سینمای کودک بنیاد سینمایی فارابی و مدیرعامل مرکز شتاب‌دهی سینمای ایران است. تألیف بیش از 70 مقاله تخصصی در نشریات کتاب ماه کودک و نوجوان، کتاب ماه علوم اجتماعی و پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان و برخی نشریات دیگر نیز از جمله کارهای اوست.
دفاع‌پرس: آیا می‌توان گفت سینمای ایران صاحب ژانر کودک و نوجوان است؟
با توجه به آمار و تولید فیلم‌های کودک و نوجوان در ایران، تشکل‌ها و نهادهایی که در این حوزه کار می‌کنند می‌توان گفت که بله، ما سینمای کودک و نوجوان داریم. اما اینکه آیا این سینما وضعیت مطلوبی دارد و روبه پیشرفت است یا نه و چه اتفاقی برای آن افتاده است می‌تواند محل بحث و گفت‌وگو باشد.
من فکر می‌کنم پاسخ به این سوال دو وجه دارد. وجه اولش این است که آیا تعداد مخاطب سینمای کودک و نوجوان به حدی است که لازم باشد برای آن برنامه‌ریزی کرد؟ قطعا جواب مثبت است. آمارهای موجود نشان می‌دهد این نوع از سینما مخاطب خود را دارد. اقبال کودکان و نوجوانان به فضای مجازی برای دیدن آثار سینمایی، مهمترین قرینه در تایید این امر است. اما به نظر می‌آید سینماگران ما در انطباق دادن خودشان با شرایط جدید صنعت سینما دچار مشکل هستند. به بیان دیگر چه بسا دلیل اصلی آسیب در سینمای کودک و نوجوان به عدم ورود نسل جدید سینماگران به حوزه کودک و نوجوان یا فقدان بکار گیری ادبیات نوین صنعت سینما در این حوزه بازگردد.
دفاع‌پرس: مهمترین آسیب‌هایی که سینمای کودکان و نوجوانان را تهدید می‌کنند، چیست؟
من احترام زیادی قائلم برای سینماگرانی که عمر خود را برای ارتقای سینمای کودک و نوجوان گذاشته‌اند. اما باید توجه داشت که از یک دهه پیش تا امروز سینما با مجموعه‌ای از صنایع مختلف همبستگی پیدا کرده است که در این میان صنایع دیجیتال سهم عمده‌ای دارند. اگر بخواهیم یک مورد از آسیب‌های سینمای کودک و نوجوان را نام ببریم، باید به فقدان آشنایی سینماگران با این فضای جدید اشاره کرد. اگر 10 پدیده‌‌ی فرهنگی‌ای که بیش از همه مورد استقبال کودکان و نوجوانان ایران امروز قرار گرفته را به سینماگران ما ارائه کنید احتمالا بیش از دو مورد را نخواهند شناخت.
ما در حوزه کودک و نوجوان شناخت درستی از علائق مخاطب و اولویتهای تولید محتوا نداریم. متاسفانه دوران طلایی سینمایی کودک و نوجوان در دهه 60 و اوایل دهه 70 چنان تاثیرگذار بوده که هنوز می‌خواهیم آن را تکرار کنیم. به همین دلیل در هماهنگی خودمان با شرایط روز دچار مشکل هستیم. راه برون رفت از این بن‌بست آن است که بیشتر با هم گفت‌وگو کنیم و ضمنا فضای کسب و کار جدید را بشناسیم این همان اتفاقی است که از امسال در جشنواره سی و دوم فیلم‌های کودکان و نوجوانان شاهد آن هستیم که امیدوارکننده‌ترین اتفاقی است که در حوزه سینمای کودک خواهد افتاد.
دفاع‌پرس: آیا حجم تولیدات سینماگران به حدی هست که مجبور نباشید فیلمی را بدون در نظر گرفتن استانداردهای لازم بپذیرید؟
قطعا بنده به عنوان عضو هیئت انتخاب جشنواره، برای پذیرفتن هیچ فیلمی، ملاحظه‌ای از این دست نخواهم داشت. دغدغه‌ای هم برای پر کردن لیست آثار منتخب نداریم. دلیل آن هم مشخص است، حوزه سینما باید توسط خودش پر رونق و تقویت شود. بعید می‌دانم حتی یک فیلم بخاطر جشنواره ساخته شده باشد. حتی برای پر شدن ویترین جشنواره هم فیلمی سفارش داده نشده است.
دفاع‌پرس: آیا سینمای کودک و نوجوان می‌تواند محملی باشد برای انتقال ارزش‌های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس؟
مضامین ارزشی ما قابلیت تبدیل شدن به فیلم را دارند در صورتی که با زبان و روحیات کودک و نوجوان هماهنگ شوند. اما سینما به تنهایی برای این منظور کافی نیست. ارزش‌های دفاع مقدس باید در درون آثار ما نفوذ کند و حقیقتا در نهاد آن شکل بگیرد. با سفارش به شکلی که در ایران مرسوم است نمی‌توان به این هدف رسید. تعدادی از آثار در این حوزه ساخته شده که موفق نبوده‌اند. آنچه که اهمیت دارد نگاه درست به مخاطب است. مساله آزادی در هنر هم قابل بحث است. سینماگر برای انتقال این ارزش‌ها باید از آزادی عمل برخوردار باشد تا بتواند در موضوعاتی از این دست هنرمندانه فعالیت کند.
دفاع‌پرس: آیا تولید مشترک بین کشورهای اسلامی می‌تواند علاوه بر ارتقای صنعت سینما در انتقال ارزش‌ها مثمر ثمر باشد؟
وجود اشتراکات دینی و قومی و زبانی با کشورهای همسایه و کشورهای غرب آسیا می‌تواند به تولید مشترک منجر شود. این اتفاق ممکن است و برنامه‌ریزی‌هایی هم برای آن شده است. یکی از اولویتهای «مرکز نوآوری و شتاب‌دهی سینمای ایران» که به زودی کار خود را آغاز خواهد کرد تمرکز بر این موضوع خواهد بود.
انتهای پیام/ 161
