عربستان به غیر از تفاهم با ایران گزینه ای دیگری ندارد/ طرح ایران تنها راه حل بحران سوریه است

اشاره: محمد صالح صدقیان مدیر عربی مرکز مطالعات ایران و مدیر دفتر روزنامه الحیات انگلستان در ایران ، کارشناس مسائل بین الملل و فعال رسانه ایست وی حدود 35 سال است که در حوزه خبری بارسانه های خارجی در تعامل است.

خبرنگار بین الملل دفاع پرس پیرامون تحولات اخیر در چند کشور مهم عربی با محمد صالح صدقیان به گفت و گو پرداخته است:

دفاع پرس: مصر چند سالی است که بستر تحولات مختلفی شده که از جمله آن پیروزی انقلاب مردم مصر سرنگونی نظام حسنی مبارک به قدرت رسیدن مرسی و پس از آن نیز کودتا نظامی علیه حکومت منتخب مصر بود.چه عواملی موجب شد انقلاب مردم مصر مصادره شود؟

صدقیان: جایگاه مصر در میان کشورهای عربی بسیار با اهمیت است. ریشه تحولات امروز مصر را باید در سال 1977م جست و جو کرد در این سال تحول مهمی در مصر رخ داد و آن سفر رییس جمهور وقت انورسادات به اسراییل و اتفاقاتی که پیرامون معاهده کمپ دیوید رخ داد می باشد.

در سال 1953م انقلاب کبیر مصر به رهبری جمال عبدالناصر رخ داد و این انقلاب تاثیر زیادی روی بسیاری از کشورهای عربی گذاشت و یک مرحله مهم در تاریخ مصر و جهان عرب می باشد.

اما در سال 1977م مصر از حوزه انقلابی و تاثیرگذاری  خود خارج شد و جایگاهش نسبت به سال 1953م متفاوت شد در واقع یکی از اهداف معاهده کمپ دیوید خارج کردن مصر از حوزه تاثیرگذاری بر جهان عرب بود که این خیلی با اهمیت است.

انقلاب 1953 مصر حتی روی انقلابیون ایران در مبارزه با شاه و لبنان و بسیاری دیگر از کشورهای عربی تاثیرگذار بود.

بعد از سال 77 خیلی از مردم مصر که 75 میلیون نفر بودند خیلی ناراحت بودند بنابراین اتفاقی که درژانویه سال 2000 افتاد  و منجر به سقوط حسنی مبارک شداعتراض ریشه دار به معاهده کمپ دیدیوید بود و همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند اصطلاح بیداری اسلامی از مصر آغاز شد و مردم انقلابی به دنبال تغییر معادلات سیاسی بودند و حتی به سمت سفارت اسراییل در روزهای اول حرکت کردند اما اتفاقاتی افتاد که مسیر حرکت انقلاب تغییر پیدا کرد.

***اشتباه مرسی در محاسبه ارتباط با ایران

مرسی و اخوان المسلمین در محاسبات خود دچار اشتباه عمده شدند.آنها نتوانستند به طور دقیق اتفاقات و معادلات منطقه و مصر را از یک سو و ارتباط با اسراییل و آمریکا را ارزیابی دقیق کنند و همچنین جایگاه مصر در کشورهای اسلامی و عربی را رصد کنند ، مرسی نتوانست به خوبی این معادلات را در ک کند یکی از اشتباهاتشان سطح ارتباطشان با ایران را  نتوانستند مدیریت کنند جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر یک کشور قوی و تاثیر گذار منطقه ای است و پس از پیروزی انقلاب اسلامی 35 سال است که کشور خود را به خوبی اداره می کند و مسائل منطقه را رصد می کند از این رو هماهنگ کردن با چنین کشوری خیلی مهم است.

***مرسی در ایران در اجلاس غیر متعدها شرکت کرد و رفتارهای مناسبی از او سرنزند ایران دچار ضرری نشد و با این وجود ایران خیلی سعی کرد که مرسی را متوجه اشتباهاتش بکند و به مرسی کمک کند.

از سوی دیگر در مصر نهادهایی چون ارتش مصر و سازمان امنیتی مصر هستند که از بعد از معاهده کمپ دیوید تاکنون ارتباطات گسترده و تنگاتنگ با اسراییل و ارتش اسراییل وآمریکا دارند.چون در معاهده کمپ دیوید ارتباط ارتش مصر با اسراییل تعیین شده با این واقعیت باید یک کار انقلابی انجام می شد.

اما اخوان نتوانستند این ارتباطات را ارزیابی کنند. اخوان خیلی به ارتباط به آمریکا خوش بین بودند اما با فهم سیاسی می توان فهمید که تاکنون آمریکا تابه حال پشت هیچ نیروی انقلابی نبوده است.آنها تفسیری از ارتباط با اسراییل داشتند و این یک اشتباه محاسباتی بود که در اینده انقلاب مصر مهم بود .

باید توجه داشت ، جمال انور سادات، حسنی مبارک والسیسی از بدنه موسسه ارتش بودند مرسی باید مواظب ارتش مصر می بود چراکه ارتش هماهنگ با امریکا و اسراییل بودند و قبول نمی کردند یکی از خارج ارتش رییس جمهورشود بنابراین سیسی دوباره رییس جمهور شد.

دفاع پرس: اگر مرسی رفتارش را با جمهوری اسلامی بهتر مدیریت می کرد امروز جایگاه خودش در مصر داشت؟

صدقیان: قطعا همین طور هست؛متاسفانه مرسی نتوانست محاسبات قوی بکند که با کدام کشورهای جهان ارتباط داشته باشد اگر با ایران همکاری می کرد اتفاقات دیگری می افتاد البته رهبری هم سعی کرد مصر در آن جایگاه خودش بماند روی معادلات منطقه تاثیرگذار باشند اما محاسبات اشتباه آنها  باعث شد که نتوانند در قدرت دوام بیاورند.

دفاع پرس: در حال حاضر ا ز یک سو شاهد تبرئه مبارک و از سوی دیگر محاکمه مرسی در صحنه سیاسی مصر هستیم این اقدامات به چه منظور انجام می شود؟

صدقیان: دولت مردان نظام جدید می خواهند این قضیه ادامه بیابد و از سوی دیگر مسئله مشکلات اقتصادی مصرمطرح است،  خیلی از کشورهای عربی  خلیج فارس حمایت مالی از نظام جدید کردند از این رو انها از قضیه محاکمه کردن هدف بازی سیاسی دارند تا به نتیجه مطلوب خود برسند.بنابراین نه حسنی مبارک اعدام می شود و نه مرسی .

دفاع پرس: آیا اعزام نظامیان مصری به فلسطین طرح پیشنهادی السیسی قابلیت اجرا در آینده نزدیک را دارد؟

صدقیان: در حال حاضر برای اسراییل مهمه که السیسی درقدرت بماند تا معاهده کمپ دیوید به قدرت خودش باقی بماند بنابراین تحولات صحرای سینا مبارزه با القاعده و تروریست ها طوری مدیریت می شود که به نفع اسراییل خاتمه یابد از این رو اعزام نیروی نظامی مصر به فلسطین بعید است چراکه با معاهده کمپ دیوید در تعارض است  مگر اینکه در جهت استفاده اسراییل و تامین امنیت آن محسوب شود.

در حال حاضر مصر گذرگاه رفح را بسته و از کمترین کمک به فلسطینی ها مضایقه می کند بنابراین چطور می تواند برای کمک به فلسطین نیرو اعزام کند.

دفاع پرس: طرح دوکشوری به رسمیت شناختن فلسطین در کنار اسراییل که از سوی امریکا و کشورهای اروپایی مطرح می شود با چه هدفی مطرح شده است؟

صدقیان: طرح دوکشوری برای اوباما مهمه  و برگه برنده برای انتخابات آتی 2017 برای او می باشد  از سوی دیگر باید در مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا به نتیجه برسد البته این طرح تمام منافع اسراییل را تامین می کند و حقوق فلسطینی های آواره پایمال می شود.

***اسراییل به دنبال صلح در خاورمیانه نیست

اسراییل بیش از 50 سال است که زمین های فلسطینی ها را  تصرف می کند و به شهرک سا زی های گسترده ادامه می دهد و آنچه به نفع مصالح خودش است را اجرا می کند بنابراین چطور می توان گمان کرد به دنبال صلح است، بعید می دانیم که اسراییل دنبال صلح باشد .

 با وجود مذاکرات سازش از زمان یاسر عرفات و یا در دوران محمود عباس برگزاری کنفرانس هایی مثل مادرید تاکنون مذاکرات بی حاصل است و در شرایط کنونی قدس از دست مسلمانها در حال خارج شدن است تنها ظاهرا دولت فلسطینی در رام الله تشکیل شده اما بنزین و نفت و برق از اسراییل برای آنها تامین می شود.

دفاع پرس: چه ارتباطی میان طرح دوکشوری اروپایی و آمریکا برای فلسطین و عادی سازی روابط اسراییل و اعراب به طور همزمان وجود دارد؟

صدقیان: کشورهای عربی متاسفانه هیچ گاه یک طرح جامع و عملی پیرامون فلسطین نداشتند بلکه همواره به دنبال دیگران و آمریکا بودند از سال 1948 م تاکنون تنها شاهد طرح های امریکایی برای فلسطین بودیم.

طرح های مطرح شده از سال تاسیس اسراییل بیشتر آن امریکایی بود کل این طرح های آمریکایی برای صلح با اسراییل اول کسی که با آن معارض اسراییل و نه عرب ها که این خیلی جالبه مثل طرح روجرز و طرح های انگلیسی و فرانسه که منافع اسراییل در برمی گیرد با این وجود صهیونیست ها مخالفند چون می خواهند باج بیشتری بگیرند.

عربستان موظف دنبال طرح آمریکایی باشد اما آنها از امکانات و نفت و پول عربستان سوء استفاده می کنند اسراییلی ها هم آن را قبول نمی کنند و این طرح فلسطینی های آواره را در نظر نمی گیرد بنابراین این طرح اجرا نمی شود.

دفاع پرس: طرح جدید عربستان برای سوریه دارای چه قالبی است و چه اهدافی را دنبال می کند؟

صدقیان: همه طرف های منطقه ای مرتبط با سوریه مانند عربستان، قطر، مصرو ترکیه و خارج از منطقه کشورهای اروپایی به یک  نتیجه رسیدند که جمهوری اسلامی ایران از اول آن را مطرح کرد و آن مذاکره مخالفان و دولت سوریه برای پیدا کردن یک راه حل سوری است  البته معارضین نظام یک تعریفی دارد و آن معارضینی است که به نفع سوریه به نفع وحدت ارتش  عمل می کنند نه مثل داعش و القاعده که اعمال تروریستی انجام می دهند.و یا عوامل اسراییل و امریکا معارض نظام نیستند.

من در جمع وزرای رسانه ای با برخی از مخالفان نظام سوریه گفت و گو می کردم آنها اقرار می کردند، ما کاری کردیم که نه به نفع سوریه و نه به نفع مردم سوریه بود ما اقداماتی انجام دادیم که 4 میلیون مردم سوریه آواره شدند.

***طرح ایران تنها راه حل بحران سوریه است

صدقیان: درهمان دیدارهای اولیه میان مقامات ایرانی و سوریه چون دیدار صالحی و ولید معلم اعلام شد جمهوری اسلامی به دنبال یک حکومت دموکراسی در سوریه  هست و خواهان طرحی هستیم که به نفع مردم و آینده سوریه باشد این موضع ایران از اول بوده و الان هم همین را ایران می خواهد.

از اوایل 2010 معلوم بود تروریست ها در سوریه به دنبال چه چیزی هستند و ارتباط آنها با کشورهای اروپایی چیست اگر کسی از اول بحران سوریه صحبت های رهبری و مواضع مقامات ایران را جمع آوری کند معلوم می شود که حقیقت امر در سوریه چه بوده است.

صدقیان: ما امیدواریم که برای سوریه راه حل مناسبی پیدا شود که آینده سوریه بماند، ایران به نفع شخص کار نمی کند به نفع حالت پایدارکار می کند  که هم پیمانان اسراییل روی کار نیایند و این طرح با  هماهنگی روسیه و کشورهای منطقه ای اجرا می شود  این طرح با رایزنی نماینده دبیر کل سازمان ملل در سوریه و موافقت بشار اسد اجرا می شود ، طرح جدید اگر بقیه کشورهای منطقه تدبیر کنند می توانیم یک دیدگاه امیدوارکننده داشته باشیم برای حل بحرا ن سوریه.

***عربستان به غیر از تفاهم با ایران گزینه ای دیگری ندارد

 
نزدیکی جمهوری اسلامی ایران با مصر و عربستان نه فقط به نفع ملت ایران و عربستان بلکه به نفع کل کشورهای عربی و منطقه است از روز اول حضور حسن روحانی به عنوان ریاست جمهوری و دیدارهای طریف وزیر امورخارجه ایران برای رایزنی باعربستان شاهد تلاش ایران برای رسیدن به تفاهم مشترک هستیم اما عربستان با محاسبات خود منع از رسیدن به تفاهم نهایی با ایران می شود .به نظر من به طور خیلی فوری عربستان به یک نتیجه میرسد و آن این است  به غیر از تفاهم رسیدن با ایران گزینه دیگری پیش روی ندارد.

گفت و گو از وجیهه سادات حسینی

انتهای پیام/ح