انجام پژوهش‌های تاریخی دفاع مقدس نیازمند به تحرک بیشتری است
به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، سردار «علی‌محمد نائینی» مشاور فرمانده کل سپاه و رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در آئین رونمایی از آثار جدید این مرکز و تجلیل از جمعی از فرماندهان فعال در تاریخ شفاهی دفاع مقدس و تکریم از خانواده سرداران شهید با بیان اینکه دفاع مقدس قله شکست‌ناپذیری ملت ایران و ترجمان عملی آیات الهی بود، اظهار داشت: با گذشت ۳۹ سال از آغاز آن تهاجم همه‌جانبه، هر روز اهمیت آن آشکارتر و نیاز به بازیابی آن دوران بیشتر می‌شود. آن گنجینه عظیمی که هر روز آن، الهام‌بخش و درس‌آموز بود، به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی قرن‌ها و مدت‌های طولانی، امکان استخراج معارف آن و امکان سرمایه‌گذاری وجود دارد. بهره‌مندی از رهبری الهی، ایمان، مدیریت و تفکر انقلابی همراه با خلاقیت و قطع امید از قدرت‌های جهانی و توجه به قدرت لایزال الهی مهم‌ترین ویژگی دوران دفاع مقدس بود.
وی با اظهار اینکه هشت سال دفاع مقدس مفهوم عملی مقاومت و بهترین شاهد مثال برای امکان پیروزی بر قدرت‌های شیطانی به اذن الله بود، بیان کرد: فرماندهان ما در برابر دشمن علاوه بر روحیه اخلاص و مجاهدت، برتری فکری و ابتکار عمل داشتند. رزمندگان دفاع مقدس الگو‌های بشارت و امید و خانواده شهیدان الگو‌های صبر و مقاومت بودند. همه ظرفیت‌های دفاع مقدس در جبهه وسیع گسترش یافته امروز، تجلی یافته است.
مشاور فرمانده کل سپاه شهیدان دفاع مقدس، شهیدان امنیت و مقاومت بهترین تابلوی هدایت و بشارت و زینت‌بخش فضا‌های عمومی کشور دانست و گفت: آنان در دوران حیات خود با تن و جان به اسلام و انقلاب اسلامی خدمت کردند و امروز، که همچنان زنده و مورد لطف الهی هستند، نام و یاد آن‌ها به فضای معنوی جامعه خدمت می‌کند. با این ستارگان درخشان که حیات طیبه هستند می‌توان راه را پیدا کرد و مسیر حرکت با شهداء هرگز کم نخواهد شد.
وی با اشاره به‌عنوان مراسم «نام‌ها و یادها» تصریح کرد: عنوان نشست امروز برگرفته از یکی از رهنمود‌های حضرت امام خامنه‌ای (مد ظله‌العالی) است که فرمودند: «ما به این نام‌ها و یادها نیاز داریم. این شهیدان هرگز از یاد ملت ایران نخواهند رفت، مفهوم شهادت، مفهوم مجاهدت فی سبیل الله و مفهوم صبر بر آن‌ها، مفاهیم عظیمی است. این‌ها در زندگی روزمره جامعه اثر دارد».
سردار نائینی افزود: هدف این بود که به بهانه هفته دفاع مقدس جمعی از فرماندهان، پیشکسوتان و حماسه‌آفرینان دور هم جمع شوند و آن دوران طلایی تجدید خاطره شود. از فرماندهان شهید عزیزی که به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی قهرمانان ملی بودند، یاد شود. از خانواده‌های سرداران شهید، قهرمانان صبر و مقاومت تکریم و تعظیم به عمل آید. از چهره ماندگار و جانباز دفاع مقدس به نمایندگی از تمامی رزمندگان، ایثارگران و جانبازان تجلیل شود. از فرماندهان عزیزی که به افزودن سرمایه خاطرات جنگ با اهتمام به اجرای تاریخ شفاهی در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس کمک بیشتری داشته‌اند، تقدیر شود.
وی اظهار داشت: عزیرانی که این توصیه رهبر معظم انقلاب اسلامی را مورد توجه بیشتر قرار دادند که خطاب به فرماندهان دفاع مقدس فرمودند: «اگر شما به جمع آوری و افزودن به سرمایه خاطرات جنگ رو نیاورید دشمن میدان را از شما خواهد گرفت و این خطر است. من دارم به شما می‌گویم جنگ را شما روایت کنید که خودتان در جنگ بوده‌اید». در جای دیگر فرمودند: «خاطرات دفاع مقدس یک ثروت ملی است. انتقال آن به جامعه یک صدقه، حسنه و انفاق بزرگ معنوی است و کسانی که در این عرصه فعالیت می‌کنند در واقع واسطه‌های رزق معنوی و الهی به کشور هستند».
سردار نائینی با اشاره به فرماندهان دوران دفاع مقدس که به بیان تاریخ شفاهی خود اهتمام داشته‌اند، در خصوص اهمیت این اقدام گفت: تاریخ شفاهی فرماندهان جنگ صرفاٌ بیان واقعیت‌های تاریخی و گذشته نیست بلکه انتقال عالی‌ترین صفات و ویژگی‌های هشت سال دفاع مقدس در ابعاد مدیریتی، پشتیبانی، مهندسی، پزشکی، مخابراتی، فرهنگی و معارفی به نسل‌های بعدی است که در مسیر تکامل و تعالی قرار دارند. تاریخی که به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی، «مظهری از برترین صفاتی است که یک جامعه می‌تواند به آن‌ها ببالد و از جوانانش انتظار داشته باشد». یعنی دفاع مقدس مظهر حماسه است، مظهر معنویت و دینداری است، مظهر آرمانخواهی است، مظهر ایثار و از خود گذشتگی است، مظهر تدبیر و حکمت است.
وی ضمن بیان اینکه فرهنگ دفاع مقدس با روایت‌های آن، تاکنون مانده است و نگاه به تاریخ شفاهی فرماندهان نگاه به افزودن ثروت ملی است، اظهار داشت: پژوهش‌های تاریخی از جمله تاریخ شفاهی فرماندهان و مدیران دفاع مقدس نیازمند به تحرک بیشتری در برنامه ریزی و اجرا دارد.
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به جمله حضرت امام خامنه‌ای (مد ظله‌العالی) مبنی بر اینکه کار‌های موجود در حوزه دفاع مقدس با کار نهضتی باید صد برابر شود، یادآور شد: امروز دقیقا سالگرد این بیان مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی است به‌طوری‌که ایشان این سخنان را در چهارم مهر سال قبل در جمع پیشکسوتان و فرماندهان دفاع مقدس بیان فرمودند.
وی متذکر شد: بخش زیادی از اسناد جنگ با تاریخ شفاهی فرماندهان مفهوم دارد و به همین جهت تاریخ شفاهی فرماندهان مکمل پژوهش‌های متنی و اسنادی است.
سردار نائینی یادآور شد: عموماً فرماندهان دفاع مقدس از متن مردم و در صحنه جنگ حاضر بودند. آن‌ها قبل از هر تشخصی، یک رزمنده و بسیجی بودند. در بیشتر مواقع فرماندهان لشکر‌ها و تیپ ها، هم پا و یا جلوتر از رزمندگان در صحنه نبرد ایفای نقش می‌کردند. همچنان که در دوران جنگ برخی از فرماندهان به سختی جلو دوربین رسانه‌ها و مدیریت تبلیغات جنگ حاضر می‌شدند. در تاریخ شفاهی هم اگر توصیه رهبر معظم انقلاب اسلامی نبود، آن‌ها به نوشتن یا بیان شفاهی تاریخ جنگ به راحتی متقاعد نمی‌شدند. به همین جهت است که می‌توان گفت که تاریخ شفاهی فرماندهان، بخش مهمی از تاریخ دفاع مقدس ملت ایران است.
وی با بیان اینکه تاریخ شفاهی فرماندهان در مرکز عقبه اسنادی معتبر و منحصربه‌فردی دارد، خاطرنشان کرد: محقق و مجری تاریخ شفاهی، با مطالعه اسناد به طرح گفت‌وگو با فرماندهان می‌پردازد. گفت‌وگو‌ها برنامه‌ریزی‌شده و مصاحبه‌های تخصصی توسط افراد خبره که تسلط بر فن مصاحبه و اسناد دارند در حال حاضر انجام می‌شود.
مشاور فرمانده کل سپاه افزود: از ویژگی‌های منحصربه‌فرد تاریخ شفاهی مرکز، هدفمند بودن، سندمحور بودن، روش‌مند بودن و روندمحوری است که در یک تعامل و کنش کاملاً فعال بین راوی، محقق، اسناد و موضوع اتفاق می‌افتد و از جامعیت و مانعیت لازم برخوردار است. گفت‌وگو‌ها پیاده، تدوین و توسط کارشناسان مرکز با اسناد و سایر روایت‌های تطبیق داده می‌شوند.
وی تأکید کرد: تاریخ‌نگاری دفاع مقدس در مرکز اسناد و تحقیقات ضمن تمرکز بر توصیف دقیق و مستند تاریخی با هدف شناخت گذشته، در گذشته نمانده و به اقتضای سوالات امروز و مسایل اتفاق افتاده در گذشته به پرسش‌های اساسی امروز توجه داشته است. همچنین علاوه بر توصیف تاریخی، تلاش شده به تبیین حوادث و انتقال تجارب توجه شود.
سردار نائینی اذعان کرد: بطور قطع امروز هر دستاوردی که در مرکز رونمایی می‌شود، حاصل تدابیر، حمایت‌ها و راهنمایی‌های سردار جعفری فرمانده محترم سابق سپاه و سردار سلامی به عنوان رئیس محترم هیات مدیره مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس است که بنده صمیمانه از این دو بزرگوار تشکر می‌کنم.
وی ادامه داد: بنده معتقدم بطور قطع در دوره جدید شاهد بالندگی و رشد بیشتر فعالیت‌های مرکز خواهیم بود. همچنین از همه راویان و نویسندگان و کارشناسان مرکز که در پیدایش این آثار جدید تلاش مضاعف کرده‌اند تقدیر و تشکر می‌کنم.
نائینی با اشاره به اینکه مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس از موقعیت بسیار ممتازی برخوردار است، گفت: امروز مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس از موقعیت بسیار ممتازی برخوردار است. یک مجموعه ارزشمند بی‌نظیر را از اسناد، روایت‌های شفاهی فرماندهان، راویان و پژوهشگران در اختیار دارد. بحمدالله مرکز خوشنام، معتبر، خوش سابقه و از اعتبار منحصربه‌فردی برخوردار است و همه فرماندهان به درخواست مرکز در تاریخ شفاهی کمک و در نظارت بر آثاراهتمام لازم را دارند.
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به اینکه در دو سال اخیر مرکز به عرصه‌های جدیدی ورود پیدا کرده است، اظهار کرد: کار‌های خوب گذشته بویژه در دوره مسئولیت مرحوم دکتر اردستانی شتاب بیشتری گرفت است. بحمدالله امروز فرمانده محترم کل سپاه که در یک دوره طولانی مسئولیت مستقیم و هدایت مرکز را عهده‌دار بوده‌اند برای مرکز یک سرمایه و فرصت ارزشمندی است تا در مسیر تحول و تعالی برنامه‌های مرکز با سرعت بیشتر محقق شود و مرکز بتواند با بهره‌گیری از تجربه تاریخ‌نگاری سپاه در مأموریت‌های جاری و میدان‌های جدید جنگ فعال شود.
وی آثار پژوهشی مرکز را مرجع محور و پایه‌ای برای تولیدات بعدی توسط جامعه هنری، ادبی، رسانه‌ای برشمرد و افزود: این تولیدات در قالب‌های مختلف داستان، خاطره، رمان، کتاب درسی، فیلم‌نامه و شعر برای عموم مردم و سایر ملت‌ها قابل انتشار است.
سردار نائینی با تأکید بر اینکه مرکز در بخش تاریخ‌نگاری و پژوهش‌های اسنادی تجربه بسیار ارزشمند و منحصربه‌فردی دارد، اظهار داشت: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس آمادگی کامل دارد از پژوهشگران این حوزه حمایت و برای تولید آثار معتبر با اسنادی که در اختیار دارد پشتیبانی کند.
وی خاطرنشان کرد: بحمدالله امروز هماهنگی و هم افزایی بسیار خوبی بین مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس و سایر مراکز اسنادی و پژوهش بویژه با بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس برادر ارجمندم سردار دکتر کارگر وجود دارد.
مشاور فرمانده کل سپاه با اشاره به اهمیت مستندنگاری در تاریخ جنگ و استفاده از اسناد و مدارک تاریخی متقن، گفت: در مرکز سندشناسی و سندپژوهشی یک کار حرفه‌ای و اهمیت زیادی در مطالعات تاریخی دارد. اسنادی که در دوران دفاع مقدس جمع آوری و ثبت شده است. بخش زیادی از آن سازماندهی، احیاء و گویاسازی شده و پیش‌بینی شده است که در قالب دو هزار کتاب سندی از پژوهشگران حوزه دفاع مقدس پشتیبانی شود.
وی افزود: در بخش اسناد مرکز، پیاده‌سازی و تبدیل گونه‌های اسنادی به منابع نوشتاری و رایانه‌ای، مقابله و برابرسازی گونه‌های اسنادی با اصل سند، مأخذنویسی و بازبینی گونه‌های اسنادی از اقدامات عمده‌ای است که در این بخش انجام می‌شود. برای تسهیل در خدمات اسنادی به پژوهشگران کتب اسنادی تولید و منتشر می‌شود.
سردار نائینی با اشاره به عملیات والفجر ۸ و اسناد مربوط به این عملیات، بیان کرد: حدود ۵۰ درصد اسناد عملیات والفجر ۸ (در سطح قرارگاه‌های اصلی) گویاسازی، احیاء و پس از پیاده‌سازی در قالب ۵۰ کتاب سندی رونمایی می‌شود.
وی افزود: عملیات والفجر ۸ که یکی از قله‌های دفاع مقدس است. اسناد بسیار غنی و ارزشمندی در مرکز از این عملیات موجود است این اسناد شامل؛ حدود شش هزار سند نظامی، هفت جلد کتاب گزیده اسناد، دو هزار و ۳۵۴ ساعت صوت جلسات طرح‌ریزی و هدایت عملیات، ۹۲ دفتر راوی و ۵۲ گزارش عملیات است.
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در ادامه بیان کرد: در بخش پژوهش، مرکز دارای نقشه جامع پژوهشی است که ۸۰۰ عنوان پروژه تحقیقاتی تعریف شده است. بحمدالله با حمایت‌های فرمانده محترم کل سپاه، اعضای محترم هیات رئیسه مرکز و توسعه منابع، بویژه منابع انسانی پژوهشگر، تعداد پروژه‌های تحقیقاتی در دو سال اخیر پنج برابر و از ۸۰ عنوان به ۴۰۰ عنوان پروژه جاری افزایش یافته است. در حوزه پژوهش امروز شاهد رونمایی از ۳۰ عنوان اثر جدید خواهیم بود.
وی با اظهار اینکه با رونمایی از چهار روزشمار جدید، تعداد روزشمار‌های مرکز به ۴۰ مجلد خواهد رسید، گفت: روزشمار‌ها معتبر‌ترین منبع تاریخی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس هستند و متکی به اسناد دست اول و منحصر به فرد مرکز تولید شده‌اند.
سردار نائینی همچنین بیان کرد: با توجه به اینکه این تجربه موفق علمی به بعد از جنگ و حوزه امنیت و مقاومت تعمیم یافته است در مجموع در برنامه مرکز تعداد ۱۵۰ عنوان روزشمار پیش‌بینی شده است که روزشمار ۲۸ در سال ۱۳۹۷ کتاب سال جمهوری اسلامی شد.
وی به کتاب‌های نبردی اشاره و اظهار کرد: علاوه بر رونمایی از چهار روزشمار جدید، امروز از دو کتاب نبردی (مخابرات در والفجر ۸ – آزادسازی سنندج) و شناسنامه‌های لشکر ۷، ولی عصر (عج)، شناسنامه تیپ‌های ۱۸ الغدیر و ۱۲ قائم (عج) رونمایی خواهد شد.
مشاور فرمانده کل سپاه در خصوص آثار مربوط به پژوهش‌های اجتماعی نیز عنوان کرد: همچنین در حوزه پژوهش‌های اجتماعی ۹ اثر خواهیم داد. سه اثر مربوط به نقش اصناف و بازاریان، دانش‌آموزان، گروه‌های مردمی در دفاع مقدس است. همچنین از کتاب شماره پنج که بازشناسی و تحلیل فعالیت زنان در آبادان در دوران دفاع مقدس است در سه مجلد به زبان انگلیسی، عربی و فرانسه رونمایی خواهد شد.
وی با اظهار بر اینکه مرکز برای تاریخ شفاهی ۳۵۰ نفر از فرماندهان و مدیران حوزه‌های تخصصی برنامه‌ریزی کرده است، گفت: پیش‌بینی ما این است با اجرای کامل تاریخ شفاهی فرماندهان حدود ۴۰۰ اثر تاریخ شفاهی به عنوان گنجینه‌ای ماندگار از خاطرات و تجربه‌های مستند دفاع مقدس در آینده نزدیک در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.
سرار نائینی افزود: در حال حاضر برای تاریخ شفاهی فرماندهان، سه استودیو برای ضبط تصویری به صورت حرفه‌ای و ۶۰ نفر کارشناس و مجری مرکز فعال کرده است. تاکنون ۸۰۰ ساعت تصاویر ضبط شده حرفه‌ای از تاریخ شفاهی فرماندهان تولید شده است.
وی با اشاره به اینکه امروز از ۴۳ نفر از فرماندهان و مدیرانی که تاریخ شفاهی آن‌ها پایان‌یافته و یا دوسوم جنگ را روایت کرده‌اند، تقدیر به عمل خواهد آمد، افزود: همچنین امروز با رونمایی از ۹ اثر جدید تاریخ شفاهی تعداد کتب تاریخ شفاهی موجود در انتشارات مرکز به ۱۳ عنوان خواهد رسید.
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس از انجام تاریخ شفاهی سرداران شهید در مرکز خبر داد و توضیح داد: ۶۰ اثر پژوهشی و تولیدی مستند برای ۶۰ نفر از فرماندهان شهید شاخص تحت عنوان تاریخ شفاهی سرداران شهید از زبان همرزمان و با بهره‌گیری از اسناد موجود مربوط به آن شهیدان بزرگوار برنامه‌ریزی‌شده است.
انتهای پیام/ 231
